“Dou kakua ni vakatitiqa ia, mo dou vakabauta ga.”

Elder Dale G. Renlund

Ena Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua

Vata kei Sister Ruth L. Renlund

Kakaburaki ni Vuli Vakayabaki ni Semineri kei na Inisitute ni Lotu • 12 ni June, 2018 • Olo ni Vale ni Koniferedi.

Elder Dale G. Renlund: Keirau vakavinavinaka na mai tiko kei kemuni. Vinaka vakalevu na veika ko ni sa cakava ena veivakavulici ka tokona na semineri kei na inisitute e vuravura taucoko. Ni ko cakava oqo, mo nanuma tiko ni sa lomavinaka sara na Turaga ena nomuni veiqaravi. Sa vakarorogo tale tikoga o Koya; sa tiko kei kemuni, ka sa “ lako vata kei kemudou,” Sa tiko e “yasamudou imatau ka tiko talega ena yasamudou imawi,” kei na Nona “Yalo Tabu e na tiko e yalomudou,” ka “vakavolivoliti kemudou na Nona agilosi, ka laveti kemudou cake.”¹

Au vakavinavinaka ena vuku ni Turaga kei na Nona Lotu baleta na nomuni vakabauta kei na yalodina. Vinaka vakalevu na ciqoma na nomuni ilesilesi. Vinaka na vukei ira na luvena na Tamada Vakalomalagi mera lesu Vua. Vinaka vakalevu na sureti ira na Luvena mera gole vei Karisito.

Sister Ruth L. Renlund:Vinaka vakalevu na matasere totoka oqo sa mai cokonaka na Yalo ni soqoni oqo. Au kila ni da na laveti kece ena nodrau vosa totoka o Brother Chad H Webb kei Elder Kim B. Clark. Me da vakavinavinataka na nodrau ivakaraiataki ni bula ni veivakatisaipelitaki talega. Keirau marautaka na madigi ni mai sota kei kemuni nikua baleta na vakabauta kei na vakatitiqa, na ulutaga e tukuni wasoma.

Elder Renlund: Raitayalotaka ni sa luvu nomu waqa ni ko soko tiko ena loma ni wasawasa. O dara tiko e dua na iqaloqalo veitaqomaki ka sa vakayauwa na nomu qalova tiko yani ena vakabauta e dua na baravi voleka, ia o sega ni vakadeitaka rawa. Sa mamaca sara mai vakalevu na lomamu, ni gauna mo tekivu qalo tale kina, sa mamada sara na ulumu. Ni ko veidutaitaka na gauna, e 30 na kilomita se 18 na maile na yawa ni vanua. O sa rere de ko mate. O sa rogoca sara na rorogo mai ni idini. Na rorogo sa vaka me lako tiko mai vei iko; o sa nuitaka vakalevu ni ko sa bula. Ni ko rai yani, o sa raica e dua na waqa ni qoli.

Sister Renlund:Isa, vinaka vakalevu, sa raici iko o kavetani! Sa kele na waqa, ka sa vukei iko mo vodo e dua na dauqoli e veigauna. Ena vakavinavinaka o sa qasi yani mo laki dabe, ka yaco vei iko na vakacegu. A solia vei iko o dauqoli e dua na yavaya wai ka so na bisikete soda. Na wai kei na bisikete soda a solia na kaukauwa mo bulabula cake. O sa kune vakacegu ka marau vakalevu. O sa lako tiko ki vale.

Ni sa tekivu mo bula cake ka kaukauwa mai, o sa tekivu rogoca eso na ka o a sega ni raica e liu. Na wai mai na tavaya sa vaka me gunu ca ka o sega ni taleitaka—Evian se o Perrier. Na kaukauwa o a gadreva dina sai koya na lewe ni manumanu totoka vata kei na kena jokoliti vinaka. O sa raica talega ni o dauqoli sa qase sara, ka kabasu na nona ivava kei na tarausese balavu. Na nona isala sa makawa sara, ka vaka me sa didivara tiko o koya.

Elder Renlund: O raica talega ni sa tavuraki vinaka na nona waqa ka sa kabibi tu na mua imatau e liu ni waqa. Eso na boro ni waqa sa tavoci, madra, ka tacece. O raica talega ni sorova vakalailai o dauqoli na uli, e gole vakasauri na waqa ki na imatau. O sa tekivu lomaleqa ni waqa oqo kei kavetani rau na sega ni vakabulai iko rawa. O sa taroga vei dauqoli na kabibi kei na leqa tiko ni uli. A qai kaya ni sega tu ni lomaleqataka na ka oqori baleta ni dau ulia na waqa oqo ena veivanua ni qoli, ena wasawasa vata ga, ena veisiga ni vica vata na yabaki. Sa dau kauti koya bula na waqa oqo ka vakararavi tu ga kina ena nona ilakolako.

O sa kurabui sara! E rawa vakacava me sega ni lomaleqataka na kabibi kei na uli? Qai cava na vuna e yaco kina na kakana o ya mo sega ni taleitaka? Na levu ga ni nomu vakataroga tiko na waqa kei dauqoli, na levu cake ni nomu lomaleqa. O sa taroga lesu kina na lomamu ni nomu a vodo kina ena waqa. Sa tubu cake nomu veilecayaki. Oti, o sa tarovi dauqoli me kelea na waqa mo lade lesu i wasawasa. Dina ga o se yawa toka ena 20 na kilomita se 12 na maile mai vanua, sa sega ni o rawata mo tiko tale ena waqa. Ena yalo rarawa, a sa vukei iko o dauqoli mo sa biu lesu i wasawasa.

Sister Renlund: Ena italanoa vakaibalebale, oqo, na waqa e matataka tiko na Lotu kei dauqoli e matataki ira na veiqaravi tiko ena Lotu.² Na usutu ni inaki ni Lotu o ya me vukea na Tamada Vakalomalagi kei Jisu Karisito ena Nodrau cakacaka mera rawata na bula tawamudu na luvena na Tamada Vakalomalagi.³ Na cava e vakavulica vei keda na waqa kei dauqoli baleta na Lotu? Na kabibi kei na tacece ni iboro ena Lotu e veisautaka beka na nona igu me vakarautaka na cakacaka vakalotu ni veivakabulai kei na bula vakalou me vukea noda vakataka na Tamada mai Lomalagi? Kevaka me ququmi ligarua o dauqoli ena uli me muadonu tiko, ena rawa beka me tarovi koya kei na waqa me kauti keda bula ki na vanua eda via lako kina? E sega ni gadrevi mo daurairai vakalou me vakataki watiqu mo kila ni lesu ki wasawasa ka sega ni tiko ga e waqa e ka rerevaki sara.

Na lewe ni Lotu yadua me tiko ga na nona ivakadinadina baleta na dina ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai. Ni sega na saumaki mai, oka kina na veisau levu ni yalo, sa na tekivu na tamata me malele ki na bisikete soda kei na iboro sa tacece vakaibalebale.

Elder Renlund: Na tekivu ni noqu ivakadinadina a yaco niu a se tiko mai Göteborg, Sweden. Au a yabaki 11 tiko kina. A veisureti kina o peresitedi ni kaulotu vei ira kece na itabagone kece mera wilika na iVola i Momani. O tuakaqu qase, kau dau qoroya ka doka vakalevu, a ciqoma na ibolebole o ya. Au a vinakata meu vakataki koya, kau sa tekivu wilika kina na iVola i Momani. Ni toso na gauna, niu sa yacova beka na ivola i Alama, e dua na daunivakasala nei peresitedi ni kaulotu a kaya me keimami masulaka na ka keimami wilika tiko. Au nanuma na yakavi o ya niu a ciqoma vinaka na veisureti o ya. Au nanuma na vale keitou a tiko kina kei na neirau rumu na veitacini. Ni sa dau mocelutu o taciqu, au dau tekiduru e yasani loga ka tekivu meu masu vakamalua meu kila ke dina na iVola i Momani.

Au a sega ni rogoca e dua na domo, ia e vaka me kaya mai na Kalou, “Au sa kaya tiko vei iko ni sa dina sara.” Na ka o ya a veisautaki au. Sa veisautaka na noqu bula. Sa tekivu kina meu vakadinata, na cakacaka ni tiko ga ena salatu ni veiyalayalati ka saga me levu cake ka saga me vinaka cake. Mai Göteborg au a vulica kina meu veivutuni. Mai Göteborg au dau raici ira cake era vakaceretaka nodra veikacivi ka ra cakacaka kaukauwa me tarai cake na matanitu ni Kalou. E kea au a tekivu kina meu qoroi ira na yalodina Yalododonu ni Kalou ena vanua cava ga. Vei au, o Göteborg kei na valenilotu ni soqoni mai Viktoriagatan era sa vanua vakasakiti vei au.

Me baleti ira na saumaki vou taumada maivei Alama: “Ia oqo ka sa qai yaco ni sa vakayacori na ka kece oqo mai Momani, io, ena bati ni wai ko Momani kei na veikau volekata na wai ko Momani; io sa ka totoka dina na vanua ko Momani, na wai ko Momani kei na veikau mai Momani kivei ira era sa mai veikilai kina kei na nodra Dauveivueti; io, era sa kalougata ni ra na lagasere ni vakavinavinaka ki vua me sega ni mudu.”⁴

Mai Göteborg au a kila kina na noqu IVakabula. Rau sa yaco kina o Göteborg kei Viktoriagatan me rau noqu “Wai o Momani.”

Sister Renlund: Na gauna cava o a kila kina na nomu Dauveivueti? Na cava o a vakila? Ke o sa guilecava, mo nanuma mada ka kerei ira o sa vakavulica mera nanuma na veika era a vakila. Na kila ka oqo kei na yalo vakaoqo sa itekitekivu ni vakabauta.

Na vakabauta sa digidigi ni tamata yadua me cakava. Na vakabauta e sega ni gadrevi tiko e dua na ka me dina ka vakauqeti iko vakadokadoka ni sa vakakina. Na vakabauta sa ivakadei ni sa dina na ka eda sega ni raica e matada vakayago. E ivakavuvuli talega ni cakacaka. E rairai tukuni kina ni vakabauta sa dua na vakanananu vakayalo ni bula taumada.

Na “vakabauta e dodonu me vakaiusututaki vei Jisu Karisito me rawa ni liutaka kina e dua me vakabulai. … Na vakabauta ena vakacaudrevi ni rogoci na kosipeli era vakavulica na dauniveiqaravi dina [vakai iko] tala mai na Kalou. Na caka mana e sega ni solia na vakabauta, ia na vakabauta kaukauwa sa ikoya e bucini mai na talairawarawa ki na kosipeli i Jisu Karisito. Dua tale na kena ivosavosa, na vakabauta e lako mai na bula savasava.”⁵ Na vakabauta e sega ni tadu mai na kerea tikoga na ivakatakilakila maivua na Kalou ia na talairawarawa ka muria na Nona ivakaro.

Elder Renlund: Na Kalou e vinakata meda vakabauta. E gadreva o Koya me tiko noda vakabauta me vakalougataki keda kina “Ia oqo, raica, au sa kaya vei kemuni, ni’u gadreva mo ni nanuma, ni sa yalololoma na Kalou vei ira kecega sa vakabauta na yacana; o koya sa gadreva sara ko koya, ena imatai ni gauna, mo ni vakabauta, io, na nona vosa.”⁶

Na vakabauta sa idola ni loloma ni Kalou. A qai vakavulica o Alama ni digidigi ga ni tamata me vakabauta se sega ka qai cakacakataka na vakabauta me tubu kina. A tomana o Alama: “Ia raica, kevaka mo ni yadra mada ka vakayadrata na yagomuni, mo ni vakatovotovotaka kina na noqu vosa, ka vakatovolea vakalailai na vakabauta, io, kevaka mada ga ko ni gadreva mo ni vakabauta, mo ni laiva na gagadre oqo me kadre e lomamuni, me yacova ni ko ni sa vakabauta ena kena ivakarau ka rawa mo ni vakabauta kina e dua na tiki lailai ni noqu vosa.”⁷

Me tubu na vakabauta, na tamata me digitaka me vakabauta. E dua me gadreva me vakabauta. E dua me cakacaka ena vakabauta.

Sister Renlund: Me dua na ivakaraitaki me vakamacalataka na poidi oqo. Oqo e dua na board e tiko kina e dua na ivako. Eso tale na ikuri ni ivako oqo. Isa oqo e dua na ka mo cakava. O na vakadavora rawa na ivako tale eso e delai ivako e tiko ena board?

Elder Renlund: Na cava o na kaya?

Sister Renlund: E rawa beka? Ia, o sa taura rawa e dua. Ena gadreva tale e 11. Ni caka tiko na kilakila oqo, eso era na saga mera biuta e dua ka sa soro, ni ra raica na kena e tarava e sega ni rawa.

Elder Renlund: E dua e tiko vua e dua na drega?

Sister Renlund: O na nanuma beka ni kalawa oqo ena sega beka ni rawa. E vuqa era sa soro, ka ra nanuma, “Sa dredre dina oqo.”

Ia ke sa lomamu mo kaya, o “E rawa beka oqo?”, o na gadreva beka mo na taura tale e dua na ikalawa. Tovolea ena sala oqo. Biuta e matamu e dua na ivako. Biuta kosova e dua na ivako ena imatai ni ivako, me matana vei iko. Biuta kosova e dua na ivako ena imatai ni ivako, me matana tani vei iko. Tomana tiko ki na ivako taucoko vakavo ga na iotioti me takosova na imatai ni ivako ena ivakarau oqo.

Ni ko cakava, o na raica ni tiko na kena icakacaka. O sa tekivu nanuma, “Ena rawa dina oqo.” Sa tubu na nomu inuinui. Ni sa oti, o sa na voleka yani ikea.

Elder Renlund: Sa tubu na noqu inuinui.

Sister Renlund: Oti, mo qai biuta na otioti ni ivako vakababa ena imatai ni ivako, tokosovi ira na vo ni ivako. Donu! E vaka ga o ya. Qo, mo qai tara ga na ivako e botona, laveti ira cake ka biuta na ivako e botona ena ivako ena vava.

Io, eso na gauna na matai ni sasaga e sega ni dau cakacaka. Ia, ena levu ni vakatovotovo, mo sasaga tale ena karua ni gauna. Muria na ivakaraitaki vata ga koya. Biuta kosova e dua na ivako ena imatai ni ivako, me matana tani vei iko.

Elder Renlund: O sega ni kaya qori e liu?

Laveta kece na ivako ka saga mo taura cake vakatautauvata. Uasivi! Ko ko sa kila na cakava, sa rawarawa na kena iwali.

Elder Renlund:Kua ni cegu?

Sister Renlund: Sa vakakina na kena rawati na ivakadinadina. Ni ko sa kila mo rawata na isau mai vua na Kalou, sa qai dei na kena macala. E tukuni tiko oqo ena iyalayala ni iVola i Momani a muria o watiqu ni se yabaki 11 kina ka keitou sa muria talega ena gauna keitou sa rawata kina na neitou vakadinadina. “Ia ni dou sa ciqoma na veika oqo, au gadreva me’u vakamasuti kemudou, mo dou kerea vua na Kalou, na Tamada Tawamudu, ena yaca i Karisito, kevaka era sega ni dina na veika oqo; ia kevaka dou sa kerea ena yalodina, ena lomamudou taucoko, ka vakabauta na Karisito, ena vakatakila vei kemudou ko koya ena kaukauwa ni Yalo Tabu ni sa dina.”⁸

Ni ko tekivu ena taro, “E rawa mera sega ni ka dina oqo?”, e mua ki na vakabauta. Ni ko tekivu ena taro, “E rawa mera sega ni ka dina oqo?”, e mua ki na vakatitiqa. Na vakatitiqa e sega vakadua me mua ki na vakabauta.

Elder Renlund: Dua na gauna au a gole ki na dua na koniferedi ni iteki, a kerei o peresitedi ni iteki meu sikova e dua na tagane e yacana eke o Stephen. E a lewe ni Lotu yalodina tiko mai o Stephen. A kaulotu e liu o koya ka a vakamau e valetabu. A veiqaravi ena yalodina ena vica na yabaki ia a tekivu me vakatitiqataka na Lotu. Niu sa laki raici Stephen, a kaya ni lomatarotaka tiko ni o Josefa Simici a vola e va na tikina ni Matai ni Raivotu. E nanuma ni sa rairai bulia ga oqo o Josefa Simici.

Au a vagolei Stephen vua e dua e cakacaka tiko ena Tabana ni iTukutuku Makawa ni Lotu a vakadikeva na va na tikina oqo ena vuqa na yabaki sa oti. A gole o Stephen vei koya na dauvakadidike oqo. Niu sa sotavi Stephen tale au a kaya, “Cava o sa nanuma baleta na iMatai ni Raivotu?”

A kaya, “Au sa yalo vinaka kina ni sa saumi mai na noqu vakatataro. Sa sega tale ni vakaleqai au. Ia oqo au sa taroga tiko na vakawati tiko vakarua a caka tiko mai nauvoo ni oti talega na Manifesto ena 1890. E vakaleqai au sara tikoga.”

Au a kerei Stephen me sikova tale e dua ena Tabana ni iTukutuku Makawa ni Lotu. Ni oti na veivosaki o ya, au a qiriti Stephen ka taroga sa vakacava tiko.

A kaya, “Ia sa sega tale niu kauwai tale kina vakadua. Au kila vinaka na cava a yaco, ka sa wali na noqu kauwai o ya. Ia oqo au kauwai tiko ena kena a sega ni soli na matabete vei ira era kawa mai Afarika.”

Sister Renlund: O Stephen e tautauvata kei ira e vuqa. A digitaka o koya me dua sa dau vakatitiqa. Ni toso na gauna, ka sa wali e dua na kauwai, sa kune e dua tale. Se cava sara nona saga e dua me sauma na taro oqo, sa kunea tale e dua na ulutaga me vakaraitaka kina na nona vakatitiqa. Na ka a cakava tiko o Stephen sai koya na sagai na veika vakavunau me wali ena sasaga kaukauwa. O ni kila nodra qito na gone ni dau lade cake mai e dua na manivusi ena kena vava ena gauna o mokuta kina e dua e lade cake tale mai e dua.

Oqo e dua na ituvaki duatani ni dua na marama keirau a sotava mai Lubumbashi, ena Democratic Republic o Congo. Na yacana o Angelique. E suka mai na kaulotu ka yalodina sara. E kaukauwa na nona ivakadinadina me baleta na Parofita o Josefa Simici. A taleitaka na iVola i Momani. A taleitaka na ka kecega baleta na Lotu.

Ni keirau sa sotavi koya, a wilika tiko e dua na ivola ni dua na iliuliu ni Lotu ni bera me qai Peresitedi ni Lotu kina. A volai na ivola ni bera na ivakatakila baleta na matabete ena 1978 ka vakatura, ena vuku ni ka yaco ena bula taumada, era sega ni vakacerecerei na loaloa. A kerea o Angelique me vukei me kila na vuna e yaco kina oqo. A tukuna vua e dua na lewe ni Kuoramu ni Tinikarua ni o koya na iliuliu ni Lotu o ya a cala ka sa nona vakasama ga o ya, na vakasama e cala. A vakacegu o Angelique ena ivakamacala o ya. A cakacaka ena vakabauta ka tiko ga ena salatu ni veiyalayalati ka nuitaka na Kalou.

Elder Renlund: Na vakatitiqa e sega ni sema ki na vakabauta. Na rarama e sega ni vakararavi ki na butobuto me laurai kina. A sega ni tukuni vei Pita, ni sa lutu tiko e wai ni saga me taubale kina, “O iko Pita, ke a levu cake na nomu vakatitiqa.” Sega, a tukuni vua “O iko sa lailai na nomu vakabauta o sa vakatitiqa ena vuku ni cava?”⁹

Ena Lectures on Faith, na kedrau duidui na vakabauta kei na vakatitiqa e tukuni kina: “Ni tiko na vakatitiqa kei na veilecayaki, sa sega kina na vakabauta, sega vakadua. Na vakatitiqa kei na vakabauta e sega ni tiko vua e dua ena gauna vata ga; ni o ira sa tu e nodra vakasama na vakatitiqa kei na rere ena sega ni rawa mera yalonuidei tudei tu; ni sega e kea na yalonuidei tudei sa malumalumu na vakabauta; ni malumalumu na vakabauta ena sega ni rawa vua e dua me vorata rawa na veisaqasaqa, veika dredre, kei na rarawa era na sotava me rawa ni ra taukei vata kei na Kalou, ka taukei vata kei Karisito Jisu; ena malumalumu na nodra vakasama, ka na rawai ira o Vu ni Meca ka vakarusai ira.”¹⁰

Oqo na ka e yaco dina vei Stephen. A vakatara me vakatitiqa ka veilecayaki na nona vakasama. Ni toso na gauna, a sega vua na kaukauwa me vorata na ibolebole ena sotava e dua ni sa lewena na Lotu. Sa malumalumu na nona vakasama, ka yali na nona vakabauta.

Sister Renlund:Na kena tarogi na veika ni Lotu kei na kena vunau e sega ni dua na leqa. Na digia mo vakatitiqa tikoga sa veivakaleqai. A vakadinata o Josefa Simici na ka a wilika “Ia kevaka sa lailai na vuku vua e dua vei kemudou, me kerea vua na Kalou, o koya sa solia vakalevu kivei ira kecega na tamata, a sa sega ni dauveivakadirideini; ka na soli ga vua.”¹¹

Ia e tiko ena itukutuku, “Ia me kerekere ena vakabauta, me kakua ni vakatitiqa.”¹²

Sa kena ibalebale, kerea vua na Kalou, kua ni vakatitiqa ena solia mai na kena isau. E tomani tale kina “Ko koya sa vakatitiqa, sa vaka na ua ni waitui, sa cagina ena cagi ka veitubuyaki.” Ia me kakua ni nanuma na tamata ko ya ni na rawata e dua na ka mai vua na Turaga. A tamata lomalomarua, sa yamekemeke e na nona ivalavala kecega.”¹³

Me ciqomi na mataqali isau ni taro a v akaaqara o Josefa Simici, me ciqomi na kena eda sega ni taura, meda na kerea vua na Kalou ena yalo sa vakadinata kei na vakasama e gadreva na veika ni Kalou ena vakatakilai vei keda.

Elder Renlund: Eda taleitaka na itukutuku nei Elder John A. Widtsoe, e dua na iApositolo taumada ni itabagauna oqo mai Norway. Au na tomana vakalailai na ka a kaya vakamatata: “Vakatitiqa, vakavo sa veisautaki mo tarogi [mai na ivurevure dina], e sega na kena yaga se kilikili ena vuravura oqo. … Mo dokadoka ni ko vakatitiqa … na tu vakadua nei dauvakatitiqa, e dua sa vakadonui koya, sega ni lomana me sasaga [dodonu], me sauma na isau ni ka vou [vakalou], sa yaco ga me tawavakabauta ka butobuto sara. Nona vakatitiqa sa tubu vaka na daliga ni kau gaga ena buto ni lomana kei na yalona. Sa oti, sa mataboko vaka na manumanu ena qara, s sosomitaka na vosa ca me inaki, ka vucesa na cakacaka. Na dina rawarawa sara sa iyaulevu mai na vakatitiqa taucoko. … Na vakatitiqa e sega ni cala vaka vo ga ke itinitini tiko ni bula. E tubu cake cecere ni sa yaco me vakasaqaqara [vakalou] ka sa itovo ni ka dina. … Na vakatitiqa e vakani koya ka tubu tikoga, ka vucesa dokadoka, ni vakasucuma ga na vakatitiqa, sa ka butobuto.”¹⁴

Sa dina sara na vosa nei Elder Widstoe. Na vakatitiqa tu vakadua e sega ni mua ki na kila na iVakabula, o Jisu Karisito; e sega ni mua me kila dina ni tiko e dua na Tamada Vakalomalagi sa lomavinaka ka dauloloma. Sa rawa meda kila na dina ni cakacaka ena gauna oqo, ia ena gadrevi meda digia na vakabauta, sega na vakatitiqa, ka meda gole ki na ivurevure dodonu ni saunitaro. E gadrevi kina na noda kila ni sa noda digidigi ga. E sega ni kaukauwa mai tuba e vakatikori mai meda ciqoma se sega na veisorovaki i Jisu Karisito kei na cakacaka tabu veivakabulai ni noda bula. Eda sa digitaka meda nuitaka na Kalou.

Sister Renlund:So na gauna eda na sotava meda vakadeitaka ni dina se sega e dua na ka. Sa solia o Momani na ituvatuva me muri: “A ka kecega sa vinaka, sa mai vua na Kalou; … Ia na ka kecega e ca, sa mai vua na tevoro; Ia raica sa veisureti ka veivakayarayarataki tikoga ki na vinaka na veika sa mai vua na Kalou; a sa uqeti mai vua na Kalou na veika kecega sa sureta ka vakayarayarataka na tamata mera caka vinaka ka lomana na Kalou ka qaravi Koya. … Raica, oi kemudou na wekaqu, sa soli vei kemudou mo dou lewa, mo dou kila kina na ka vinaka mai na ka ca; ka sa matata vinaka sara na sala mo dou vakatulewa kina, me vaka ga dou sa kila na rarama mai na butobuto. Raica, sa soli vei ira na tamata kecega na Yalo i Karisito me ra kila kina na vinaka mai na ca; o koya au sa vakaraitaka kina vei kemudou na sala mo dou vakatulewa kina; ni veika kecega sa veisureti me da caka vinaka, ka veivakauqeti me vakabauti na Karisito, sa talai yani ena kaukauwa kei na isolisoli i Karisito; ia dou na kila vakaidina kina ni sa mai vua na Kalou. Ia na ka cava ga sa vakauqeta na tamata me kitaka na ca, ka kakua ni vakabauta na Karisito ka me cakitaki koya ka kakua ni qarava na Kalou, dou na kila vakaidina sara ni sa mai vua na tevoro”¹⁵

E ka rawarawa. Ke nomu digidigi e liutaki iko mo caka vinaka ka vakadinata na Karisito, sa mai vua na Kalou. Ke nomu digidigi sa vagolei iko mo caka cala ka cakitaki Karisito, sa mai vua na tevoro. Ni ko lako ena salatu ni veiyalayalati, sa rawa mo kila ni veika e vakasevataki iko mai na salatu, ka uqeti iko mo kua ni vakabauti Karisito, sa ka cala. Na veika e uqeti iko mo vakadinata na Kalou, mo lomani Koya, ka muria na Nona ivakaro sa mai vua na Kalou.

Elder Renlund: E ka talei ni dua e vakaio ki na veiuqeti vakayalo sa vakatau tiko ki na nona digitaka me vakadinata se vakatitiqataka. O nanuma na Cakacaka wase 2 ni ra laki vunau yani na iApositolo. Era rogoca e dua na domo mai lomalagi, me vaka na cagi cevaruru. “A ra sa vakasinaiti kecega e na Yalo Tabu, a ra sa vakatekivu mera vosataka na vosa tani eso ni sa solia vei ira na Yalo Tabu. … Ia ni sa rogovaki yani na ka oqo, era sa soqoni vata na lewevuqa, a ra sa kurabui ni ra sa dui rogoci ira na tamata yadua ni ra sa vosataka na nona vosa. A ra sa kidacala kecega ka kurabui ka kaya vakai ira, Raica era sa sega li ni kai Kalili ko ira kecega oqo era sa vosa? Ia ka vakaevei oqo ni da sa rogoca koi keda kecega ena noda vosa, eda a sucu kaya?”¹⁶

Na cakacaka kurabuitaki oqo a vakavuna me levu a saumaki kina. Ia vei ira eso, a duidui na kena ciqomi. Eda wilika, “A sa vakalialia ko ira eso tani, ka kaya, Era sa mateni ena waini vou.”¹⁷

A dua ga na Yalo; oqo na Yalo Tabu sa sovaraki mai vei ira na Apositolo kai Kalili era a vunautaki Jisu Karisito tiko. Ena sida ni Penitiko, a sovaraki mai na Yalo vakalevu sara ia eso era vakalialiai ira era sa saumaki mai ka vakaduidui le kina. Sa yaco kina, mera calata na kena sovaraki mai na Yalo Tabu. Na cava e a duidui kina? Sa nodra digidigi ga. O ira a digitaka mera vakabauta ka vakadinata ka sega ni vakatitiqa a kune totoka vakayalo ka saumaki mai.

Sister Renlund: A tukuna talega o Alama na ka oqo. A kaya “Ia oqo, ko koya sa vakaukauwataka na lomana, ena rawata ko koya na iwase lailai ga ni vosa; ia ko koya sa sega ni vakaukauwataka na lomana, ena rawata ko koya na iwase levu ni vosa, me yacova ni sa soli vua me kila na veika vuni ni Kalou me yacova ni sa kila taucoko sara. Ia ko ira sa vakaukauwataka na lomadra, sa soli vei ira e dua na iwase lailai ga ni vosa; me yacova ni ra sa sega ni kila e dua na ka me baleta na nona veika vuni; ia sa yaco me ra tauri vakavesu mai vua na tevoro, ka sa kauti ira sobu ena nona lewa ki na rusa.”¹⁸

Ena noda italanoa vakaibalebale, o ira sa digitaka mera tikoga ena waqa, sa kabibi ka sa tacece na kena iboro sai ira sa sega ni yalo kaukauwa. Era gole ki na salatu ni veiyalayalati ka tiko ga ena salatu ni veiyalayalati. Ni ra sa vosota ki na ivakataotioti, na yalayala ni bula tawamudu sa vakabalavutaki. Oqo na isolisoli cecere ni Kalou sa solia mai. Ena cakacaka oqo eda sa kilai Jisu Karisito kina, ni sa bula dina tiko o Koya, ka meda kila na Nona loloma kei na yalololoma. Sa soli na isolisoili vakayalo vei ira sa nodra.

E kaya na Vunau kei na Veiyalayalati “Raica sa soli vei ira e so ena cakacaka ni Yalo Tabu, me ra kila ni sai Jisu Karisito na Luve ni Kalou, ka ni a vakoti ki na kauveilatai ena vuku ni ivalavala ca ni vuravura. Sa soli vei ira e so tale, me ra vakabauta na nodra vosa; raica era na rawata na bula tawamudu kevaka era sa yalodina tiko ga”¹⁹

Elder Renlund: Ena Epereli 2009, au a tokoni meu dua na Vakaitutu Raraba ena Lotu. Ena Okotova 2009, au a sureti meu vosa ena koniferedi raraba. Oqo sa tiki vou ni “parokaramu duatani ni Vakaitutu Raraba.” Au a maqusa ni na vakarorogo rawa o tamaqu ki na koniferedi. A cakacaka vakaukauwa vaka dautara vale ena nona bula taucoko, ni sa yabaki 92, sa ca vakalevu sara na dakuna. A sega ni gole rawa mai ki na Vale ni Koniferedi. A qai vakarautaka e dua na ganequ me na sarava ena TV ena nona vale mai Salt Lake City.

Ni oti na koniferedi au a gole ki nona vale meu taroga na nona nanuma baleta na noqu vosa. E sega tu ni dau vosa vakalevu ka sega soti ni dau veivakacaucautaki.

Au a kaya, “Ta, o a sarava na koniferedi?”

A kaya, “Ja.”

Au a kaya, “Ta, o a rogoca na noqu vosa?”

A kaya, “Ja.”

Au a kaya, “Io, Ta, cava nomu nanuma?”

A kaya mai, “Io, a vinaka. Au a via dokai au.” O ya sara ga na vinaka duadua ni nona veivakacaucautaki

Ia au a raica ni vaka me vakasama tiko, baleta ni via wasea vei au na nona tadra ena bogi rua sa oti. E sega ni dautadra. E sega ni dau vakanananu totoka. Au sega mada ni kila me a bau lasu. A dau dei sara ka kila ga me vosa dina. A kaya, “Au a tadra niu sa mate ka raica na iVakabula, o Jisu Karisito. A mokoti au ka kaya ni sa vosoti na noqu ivalavala ca. Dale, a marau na yaloqu.” O ya sara ga na nona vosa, kau sa sega ni via taroga e dua tale na ka. A mani leqa ni oti e rua na vula ni keirau tiko kei Ruth mai Madgascar.

O tamaqu, ni oti nona lewena na Lotu mai Larsmo, Finiladi ni se qai yabaki 24 a bula voli ena rarama kei na kila sa mai ciqoma. A cakava na ka kece sa dau kerei vua me cakava. A yaco me dua a rawata na isolisoli ni Yalo Tabu me kila ni ko Jisu na Karisito ka mate ena kauveilatai ena vuku ni ivalavala ca ni tamata, kei na nona ca. Na rawata na isolisoli oqo e sega ni ka ni tagane se yalewa ka sega ni ilesilesi ni matabete–me vakararavi kina. Sa vakararavi ga ki na rawati na isolisoli o ya ena digitaki mo vakabauta, ni digitaki na salatu ni veiyalayalati.

Sister Renlund:Ni ko vukea na tamata yadua mera valuta na vakatitiqa ka vakabauta, o sa cakava tiko na kerekere nei Peresitedi Russell M. Nelson ki na Lotu meda cakava vata. A kaya ni “noda itukutuku ki vuravura e rawarawa ka lomadina: eda sureti ira na luvena kece na Kalou ena yasa ruarua ni ilati me ra lako mai vua na iVakabula, ciqoma na veivakalougatataki ni valetabu savasava, taukena na reki bulatiko, ka wili ki na bula tawamudu.”²⁰ Na vakaio ki na veisureti oqo sa cakacaka ni vakabauta.

Ni ko veivakavulici, o sa vukei ira talega era sa biuta na salatu ni veiyalayalati. O sa vakavulici ira, o ira na luvedra, makubudra, kei na makubudra vakarua. Sa kerea na iVakabula, “Mo dou vakavulici koya ga, ni dou sa sega ni kila de na saumaki mai ka veivutuni ka lako mai vei au ena yalona dina, kau na vakabulai koya, ia dou sa vu ni nona vakabulai.”²¹

Oqo na gauna ni maqusa cecere ena loma ni Lotu. Na dina a vunitaki tu ena veisenitiuri sa mai cereki. Sa sinai ko vuravura ena valetabu. Era sa vunautaka na daukaulotu na itukutuku ni reki cecere ki na veimatanitu. Ni da sa Yalododonu, se tisaipeli, eda sa duavata ena veiqaravi ena “sala savasava cake,” me vaka na veivakayaloqaqataki nei Peresitedi Nelson, ka sa vakusakusataka na Turaga na Nona “cakacaka ena kena gauna.”²² Na Turaga ni were ni vaini sa cakacaka vata kei keda.²³ Na itukutuku o vakavulica sa itukuutku ni reki cecere kei na marau sa nodra kalougata na yalodina.²⁴

Elder Renlund:Na imatai ni noqu ilesilesi ni lewe ni Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua meu gole ka tukuna ki na Tabana ni iTukutuku Makawa ni Lotu niu sa na sosomitaki Elder Jeffrey R. Holland meu daunivakasala ena nodratou tabana. Ni ko vakasamataka, a yaco na “tagi, kei na lolosi, kei na vakasequruquru bati”²⁵ ni ra sa kila ni sa na sosomitaki na nodra daunivakasala lomani. A yaco me oti na pepa Kleenex

A tiki ni noqu itavi ni daunivakasala ena Tabana ni iTukutuku Makawa ni Lotu, meu wilika taucoko The Joseph Smith Papers. Au sa wilika talega na imatai ni ivola italanoa ni itukutuku makawa ni Lotu ka vakatokai na Saints.²⁶Niu wilika na veika kece a vola o Josefa Simici se tukuni ni a vola sa vaqaqacotaka na noqu ivakadinadina ni sa parofita o koya, digitaki koya na Kalou me vakalesuamai na Nona cakacaka e vuravura.

A sega ni vakalasulasutaka e dua na itutu o Josefa Simici me vakacala kina e dua. A vakadinata o Josefa Simici ni a raica dina na ka a raica, na Tamada Vakalomalagi kei Jisu Karisito; Moronai; Joni na Dauveipapitaisotaki; Pita, Jemesa, kei Joni; Mosese; Ilaisa; kei Ilaija. A vakaitovotaki koya me vaka e dua sa tu vua na peleti koula ka vakadewataka na itukutuku makawa ena isolisoli kei na kaukauwa ni Kalou. A vakaitovotaki koya me vaka e dua sa ciqoma na ivakatakila maivei Jisu Karisito. A vakaitovotaki koya me vaka e dua sa ciqoma na matabete kei na idola ni bula savasava vaka-iApositolo.

Au kila ena vuqa na sala kaukauwa ka dodonu mai na lima na noqu wakilakila e kila rawa ka vakaraitaka niu o JOsefa Simici a raica na ka a raica, vakjadewataka na iVola i Momani ena isolisoli kei na kaukauwa ni Kalou, ka ciqoma na matabete kei na kena idola veiqaravi ni nodra vakabulai na kawatamata. Au kila ni dina na ka oqo. Au kila ni idola oqo era sa tiko e vuravura nikua ni o Peresitedi Nelson sa isosomi i Josefa Simici e vuravura.

Na veika eda raica ni kabibi ka iboro tacece ena waqa makawa ena rawa me vakadonui vakalou ka dusimaki vakalou mai na rai tawamudu. Sa tara talega na Turaga na kabibi kei na iboro sa tacece se sa vakayagataka me Nona ga. Au kila ga vakai au ni Turaga, o Jisu Karisito, sa dusimaka na Nona cakacaka e vuravura nikua. Era kilai Koya vinaka na Nona italai. Au kilai Koya.

Sister Renlund: Au vakavinavinataka meu kuria kina noqu vakadinadina niu kilai Jisu Karisito na noda iVakabula. Ni da cakacakataka na vakabauta, ka sega ni vakatitiqa, ena Nona veisorovaki, solibula kei na vua ni nona Veisorovaki, vakalougatataki na noda bula ka tawamudu. Au vakavinavinataka ni o Koya e vakasuka tale mai na Nona Lotu edaidai kei na veivakakalougatataki taucoko e soli tu vei na luveni Kalou e vuravura.

Elder Renlund: Na itukutuku oqo meda “dou kua ni vakatitiqa, ia mo dou vakabauta ga .”²⁷ Au tiko eke ena noqu itutu vaka-iApositolo ni Turaga, o Jisu Karisito. Au tu oqo meu ivakadinadina digitaki ena yaca i Jisu Karisito, ni bula tiko o Koya ka sa iVakabula kei vuravura. Au vakadinadinataka na totoka ni Nona yalololoma, loloma, kei na kauwai vei ira kece na luve ni Kalou. Au vakadinadinataka na Nona solibula veisorovaki baleti iko kei au. Niu sa mai kila na iV akabula, au sa vulica na Nkona gagadre cecere me veivakavinakataki, me vauca na mavoa, ka semata na yalo kavoro. Oqo na Nona ivakarau ni bula e vuqa.

Au masuta na Kalou me vaka vutuniyau taka na nona veivakakalougataki vei kemuni, kei na nomu matavuvale vei ira na nomuni gonevuli, mo ni na vukei ira na gonevuli mera taracake na nodra vakabauta vei Jisu Karisito “dou kua ni vakatitiqa, ia mo dou vakabauta ga .”