“Kakua ni Rere … vei Au sa Taucoko na Nomudou Marau” (V&V 101:36)

Elder Quentin L. Cook

Ena Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua

Dua na Bogi vata Kei Elder Quentin L. Cook

Lotu ni iTabagone Qase Cake e Vuravura Raraba • 11 ni Sepiteba , 2016 • Valenilotu ni iTeki e Washington D.C.

Au vakavinavinaka niu tiko vata kei kemuni na qase cake ka sarava voli na lotu oqo mai na veivanua wavoliti vuravura. Me vaka sa tukuni tiko, na lotu oqo e vakayacori tiko ena vale ni lotu ka veitikivi sara toka ga kei na Valetabu e Washington D.C. Au nakita meu digitaka na tikina oqo baleta ni tarava toka ga na valetabu. Au vakavinavinaka ni da bula tiko ena dua na gauna era sa tete wavoliti vuravura yani kina na valetabu. Eda sa gadreva na veivakalougatataki ni valetabu ena veigauna dredre oqo.

Sa vaka me yavavala vakaidina tu o vuravura.¹ Sa tiko e dua na ivakatabutubutu ni veicacati ka a sega tu eliu. Na galala ni vakasama kei na vakanananu ni noda tiko taqomaki sa rawa ni veilecayaki ka tawarawati saraga. Na noqu itukutuku kivei kemuni ena bogi nikua oya ni sa sega ni dodonu meda rere ena dua na vuravura vakadomobula ka leqa sara tu madaga. E vakadeitaki keda na ivolanikalou ni sa rawa ni noda na reki taucoko ena vuku ni iVakabula. ²

E vuqa vei kemuni sa kasa matua tu ki na lomamuni kei na nomuni vakasama e so na veigauna totoka sara ena ituvaki maqosa taucoko. Sa rawa ni o nanuma na matailalai kece ni veika a yaco. So na ivakaraitaki e rawa ni oka kina na dolavi ni vola ka tiko kina na veikacivi ni kaulotu, na vauci vakaveiwatini ena valetabu, na vakilai ni nona vakadinadinataka na Yalo Tabu ki na yalomu na dina taucoko ni iVola i Momani. Oqo na veika vakasakiti e sega ni kauta walega mai e dua na reki veivakacegui ia e dua ka tu dede. E taleitaki na veisoqo yadudua ka vakaibalebaletaki vua na iVakabula sai ira saraga ka dau vakavu reki vakalevu duadua.

Ia e tiko e so na ka sa rui veivakidacalataki, se vakadomobula, ka sa tarai keda ena dua na sala maucokona.

Na bale ni Lalaga e Berlin, na vakamatei ni Peresitedi ni Amerika o John F. Kennedy, kei na nodra kaba na dauvakacaca ena 9/11 sa ivakaraitaki e so ni veika vakidacalataki era rawa ni nanuma vakavinaka mai kina na tamata na vanua era a tiko kina kei na veika era a vakila ni ra rogoca na itukutuku.

E levu vei kemuni se gone sara ena gauna a bololaki kina na World Trade Center e New York City kei na Pentagon, eke e Washington D.C. ena siga saraga oqo, 11 ni Sepiteba , 2001, ni oti e 15 na yabaki. Au raitayaloyalotaka e levu vei kemuni (veitalia na vanua cavaga o tiko kina e vuravura) sa rawa ni nanuma na vanua o a tiko kina kei na vakilai ni kurabui kei na ririko o a sotava kei ira era tiko voliti iko . E a dua na ka sa vakarusa na ibalebale ni tiko sautu ka vakalevutaka na yalo ni nodra bula gogo e vuqa. Me vaka au sa vakamacalataka ena gauna eliu, e sa kilai tani saraga vei au kei na watiqu, o Mary.

A namaka voli nai matai ni luvedrau na luvei keirau tagane qase duadua kei na watina ka rau vakaitikotiko rauta ni tolu na yatu vale mai na World Trade Center e New York City ni sa coqa na North Tower na imatai ni waqavuka, ka tauri vakaukauwa mai vei ira na dauvakacaca. Rau a gole ki na delavuvu ni nodrau vale ka rau a domobula ni rau vakasarava voli na revurevu ni ka rau a nanuma e sa dua na vakacalaka rerevaki. Ni rau vakadinadinataka tu na kena coqa na South Tower na ikarua ni waqavuka tauri vakaukauwa, rau sa qai vakila rawa ni sa sega ni vakacalaka oqo ka vakabauta ni sa na bololaki voli na mua-i-ra kei Manhattan. Ni sa kasura na South Tower, sa ologa tu na nodrau itikotiko na veika vakacacani e so ka lutuka sobu na mua-i-ra kei Manhattan.

Ena veilecayaki kei na ririkotaki ni veika rau sa vakadinadinataka tu, kei na kauwai ni so tale na vakacaca, rau a gole ki na dua na vanua ni ivakavakacegu ka yaco sara ki na vale ni lotu ena Manhattan Stake e Lincoln Center. Ni rau yaco yani, rau raica ni levu tale na lewenilotu ena mua-i-ra kei Manhattan era a navuca talega me ra soqoni vata ena valenilotu ni iteki. Keirau a yalovakacegu ni rau qiri mai ka vakaraitaka na vanua erau sa tiko vakacegu kina. Keirau sega ni kurabui ena nodrau icili baleta ni sa vakatavulica na ivakatakila vou ni veiiteki e Saioni sa “idrodro, ka … sa ivakaruru mai na cava, mera taqomaki kina ni sa sovaraki mai ki vuravura na cudru waqawaqa.”³Era a sega ni vakatarai me ra lesu ki na nodra itikotiko ni oti e dua na macawa ka ra lomabibi ena vakayali ni bula e so, ia a sega ni yaco me vakaleqai vakadua na veitiki ni yagodra.

Na waqavuka ka coqa na Pentagon volekata na vanua eda tiko kina ena bogi oqo, Washington D. C., a dua talega na sasaga ni dauvakacaca me mate vata kei na kena revurevu vakadomobula.

E sega ni noqu inaki ena bogi nikua meu vakananumi kemuni ena veika rerevaki ni gauna sa oti. Au vinakata mo ni vakadreta na mataqali veika rekitaki au a vakamacalataka ena ivakatekivu. Ia au via vukei kemuni talega mo ni vakadikeva na veivakatovolei, veika dredre, kei na veika rerevaki e so o ni rairai sotava tu se rerevaka mo ni na sotava ena nomuni bula vakayadua. E so ena rairai ni veika ka ra-wa e levu sara na tamata, so tale ena vakaibalebale ga vei iko. Au sa navuca meu tukuna e tolu na kena mataqali: na kena ka oka kina na veika rerevaki vakayago; na kena ka oka kina na veibolebole duatani, ka sa matata tu ena nomu gauna ni bula; ka, itinitini, na kena ka oka kina na veika rerevaki kei na bolebole vakayalo.

Veika Rerevaki se Bolebole Vakayago

Sa dau rawarawa sara ni raici ka vakatakilai ni veika rerevaki vakayago. Na iwalewale se vanua cava ga o taura rawa kina na itukutuku ni veisiga, na veika rerevaki, vakacaca, kei na leqa vakayago ena ripotetaki vakailiu—vakabibi ena retio yaloyalo kei na Initaneti. Dua na vuna oya ni sa dau matau tu ga na vakacaca kei na mate ka sa rawarawa me kunei ka volai talega. Na vakacaca kei na mate, se voleka se yawa sara, e dau rawai keda ka rawa ni vakarusa na noda bula vakacegu kei na tiko vinaka. Ni da sega ni tiko taqomaki voli vakayago, eda vakila saraga na noda bula gogo.

Ena ika 22 ni Maji sa oti, a vakacabotetaka e dua na dauvakacaca na gasaukuro ena rara ni wawavuka e Brussels, Belgium. E va na noda daukaulotu era a tiko voli ena desi ni tikite ni raici ni Delta. E ratou a mavoa taucoko; so a bibi sara. A bibi sara na mavoa nei daukaulotu qase, o Elder Richard Norby. A vakaraitaka wale toka ga oqo o koya ni dina ena sega tale ni tautauvata tu na bula, “sa digitaka o koya me nuitaka na Turaga ka kakua ni rere.” A tomana o koya, “Au na bulataka tikoga na noqu bula, kau na vakatavulici ira na luvequ kei na makubuqu me keimami na [dau] nuitaka tikoga na Kalou.”⁴

Sa vakadreta na Turaga ni o ira madaga ka vakayalia na nodra bula, ka yalodina voli ki na nodra veiyalayalati, “ena bula tale ka rawata na bula tawamudu.”⁵

A tarai au na vosa nei Sister Fanny Clain, e dua vei ira na daukaulotu ka a mavoa ena gasaukurotaki ni rara ni wawavuka e Brussels. Kaya o koya, “Na lako curumi ni veimataqali ka vakaoqo e vakavuna meu kilai ira vakamatata cake kina na tamata, baleta ni ra sotava na ka kaukauwa vakaidina na tamata ena nodra bula, oqo au sa sotava na ka kaukauwa talega, kau sa rawa ni kila vakamatata sara.” Ena nona sasaga bula voli, a kaya o koya, “Ni da digitaka me da nuitaka na Kalou, sa rawa ni da raica na sala e vukei keda kina o Koya kei na kena matalia. Au sa nuitaki Koya vakalevu cake oqo mai na kena eliu.” Sa vakavinavinaka vakalevu o koya ni rawa ni tomana tale na nona kaulotu.⁶

Ena noda bula taumada eda a kila tu ni sa veiganiti voli na galala ni digidigi kei na veisaqasaqa me rawa kina ni da tubu, toso cake, ka qai ciqoma yani na bula cecere duadua.

Ena matabose taumada mai lomalagi, a okati na galala ni digidigi ena ituvatuva ni Tamada me dua na tikina bibi. A veivorati o Lusefa “ka segata me voroka na galala ni digidigi ni tamata.” ⁷ Sa mani yaco, me cakitaki kina na madigi vei Setani kei ira era muri koya ena rawati ni dua na yago vakatamata.

E so tale na yalo taumada a cakacakataka na nodra galala ni digidigi ena muri ni ituvatuva ni Tamada Vakalomalagi. Era tomana voli na yalo era vakalougatataki me ra sucu ena bula oqo na tikori ni galala ni digidigi. Eda sa galala meda digidigi ka cakacaka ka sega ni galala meda qarauna na isau ni noda digidigi. Ia, na noda digidigi sa vakatautaka na bula marau se bula rarawa ena bula oqo kei na bula sa bera mai. “Na digitaki ni veika vinaka kei na buladodonu ena dau basika kina na marau, sautu kei na bula tawamudu, ni digitaki na ivalavala ca kei na veika ca ena basika mai kina na mosi ni yalo kei na rarawa.”⁸

Eda sega ni rawa ni bilitaka na veituvaki se tamata tale e so me baleta na vakatulewa ni kena muri vakatawadodonu na ivunau ni Kalou. Sa vakatautaki taucoko vei keda ka da na saumi taro vua na Kalou ena iwalewale eda taracake kina na ivakarau va-Karisito, taledi, kei na madigi e so, ka sa vakatautaki vei keda na iwalewale ni kena vakayagataki na noda gauna ena bula oqo.

Na ivunau ni veisaqa e sa semati vakavoleka ka raici ena so na gauna me tiki ni ivunau ni galala ni digidigi. Ia baleta ni dau basika na veisaqa mai na veivurevure e tautuba se vei ira na tamata tale e so, e dau veivuke me raici vakayadua. Na ivunau oqo e sa vakamacalataki vakamatata mai vua na parofita o Liai ena 2 Nifai 2:11: “Raica sa kilikili me tu na veibasai ni ka kecega. Kevaka me a sega, … ena sega na ivalavala dodonu se na ivalavala ca, ka sega na marau se rarawa, ka sega na vinaka se ca.”

A tomana me vakamacalataka o Liai ni sa rui ka bibi na ivunau oqo, ke a sega “sa sega ni yaco na inaki ni … veibuli” ka na vakarusai “na lewa ni Kalou kei na nona inaki tawamudu, kei na kaukauwa, kei na yalololoma, kei na nona lewa dodonu na Kalou.⁹

E tomana o Liai, “A sa solia na Turaga na Kalou vua na tamata me lewa na ka e kitaka.” ¹⁰

Eda sa kila ena bula taumada ni kena cakacakataki na galala ni digidigi sa rawa ni yaco kina na veisaqasaqa kei na veicoqacoqa—na ivalu mai lomalagi e sa vakadeitaka na dina oqo. Eda sa kila me ikuri ni valu kei na vakacaca ena yaco na itovo veicati rabailevu e vuravura taucoko. Eda sa kila talega ni sa vakadonuya tu o Jisu Karisito me sauma na isau ni veivalavala ca oqo. Na Nona vakararawataki, ka sa sega ni kinoci rawa, ena yaco kina na qaqa mai na cakacala kei na mate vakayalo. Na Nona Tucaketale ena ulabaleta na mate vakayago. Eda sa yalodei ni salamuria na mate vakayago, eda na bula taucoko tale. Me vaka eda wilika ena Vunautaka na Noqu Kosipeli:

“Na qaqa nei Jisu Karisito ena nona a mate vakayalo mai na Nona vakararawataki kei na nona a mate vakayago mai na Nona Tucaketale mai na mate sa ikoya e vakatokai me Veisorovaki. …

“Me vaka ni da vakararavi tiko ki na Veisorovaki i Jisu Karisito, e rawa vei Koya me vukei keda meda vosota na noda vakatovolei, tauvimate, kei na mosi. E rawa ni da vakasinaiti ena reki, vakacegu, kei na veivinakati. Na veika taucoko sara e cala me baleta na bula e rawa me vakadodonutaki mai na Veisorovaki i Jisu Karisito.”¹¹

Na veika mosimosi era sotava na noda lewenilotu ni oti toka ga na tauyavutaki ni Lotu e Missouri a vakamatatataka saraga na veivakavuvuli oqo ni Veisorovaki. Na veika vakaivunau eda dau vakamareqeta a veicoqacoqa vakadodonu vata kei ira na vakaitikotiko e Missouri ka tawalewenilotu. E vuqa na kai Missouri era wiliki ira na Kai Idia Damudamu me ra meca kaukauwa ka vinakata me ra vagalalataki mai na nodra vanua. Me kena ikuri, e vuqa ka vakaitikotiko e Missouri era a itaukei ni bobula ka dau vakila ni ra vakarerei mai vei ira na saqata na veivakabobulataki. E vuqa era vakasaqaqara qele, iyau, ka vakakina na kaukauwa.

Ena kena veibasai, na noda ivunau e rokovi ira na Kai Idia Damudamu ka sa noda gagadre me ra na vakatavulici ena kosipeli i Jisu Karisito. Me baleta na veivakabobulataki, sa matata tu na noda ivolanikalou ni sa sega ni dodonu me bobula e dua na tamata kivua e dua tale. E vica sara na noda lewenilotu loaloa ena gauna o ya a sokalou vata voli kei ira na lewenilotu vulavula me vaka era sa cakava tu nikua . Kena itinitini, na noda inaki a sega ni kena rawati na iyau ia me tauyavutaki na veitikotiko vakaveitacini ka ra veilomani vakaiira ka bulataka na veivakavuvuli a vakatavulica na iVakabula. Era nanuma e so tale na vakaitikotiko e Missouri ni ra sa vakarerei ena nodra sa toki ki Missouri na iwiliwili levu ni Yalododonu, salamuria na ivakatakila mai vua na Turaga.¹²

Oqo a vakatubura na nodra vorati kei na nodra vakacacani na lewe ni Lotu. Era vakarusa na itei kei na so na vale o ira na veisaqasaqa kei ira na Yalododonu, butakoca na nodra manumanu kei na nodra iyau, ka vakatalai ira tani mai na nodra veivale. E so na Yalododonu a boroi vei ira na kuluta ka vakabiri ena vuti ni manumanu, kanakuitataki, se mokulaki. A kainaka o William W. Phelps, ena nona volavola voli vei Josefa Simici, ena nona tiko mai Kirtland, Ohio, “E sa dua na gauna vakadomobula, sa ra veiseyaki na turaga, marama kei na gonelalai, se vakarau [dro yani] ki na veiyasana kecega.” ¹³ Ena veilecayaki ni vakatalai tani, era a veitawasei ena so na gauna na matavuvale ka vuqa vei ira na Yalododonu a sega na kedra kakana kei na veika e so. Era a saga dredre na lewe ni Lotu me ra kila mada vakamatata na vuna era a vakatalai tani kina ni oti na nona veivakaroti na Turaga me ra soqoni vata e Missouri. Ni oti na nona ciqoma na itukutuku vakatuburarawa, a masu o Josefa Simici me kila mada vakamatata. A sauma na Turaga ena itukutuku veivakacegui oqo, ka sa volai tu ena Vunau kei na Veiyalayalati 101:35–36:

“Ia ko ira kece ga sa vakacacani ena vuku ni yacaqu, ka vosota ena yalodina, ka vakayalia na nodra bula ena vukuqu, era na vakalougatataki ena ka kecega.

“Ia dou kakua ni rerevaka na mate; raica sa sega ni taucoko na nomudou marau ena vuravura oqo, ia ni dou sa tu vei au, sa taucoko na nomudou marau.”

Sa yalataka talega na Turaga vei keda ni isau ni yalododonu na “kune vakacegu ena [bula] oqo, ka rawata na bula tawamudu ena bula sa bera mai.”¹⁴

Sa vakatara kina vei keda na Veisorovaki ni iVakabula meda kune vakacegu ka tiko marau voli se cavaga na veika rerevaki vakayago.

Veibolebole Duatani, Ka sa Matata tu ena Nomu Gauna ni Bula

Vaka itabagone qase cake, me ikuri ni veibolebole vakayago, sa nomu na bolebole duatani e so, ka so sa matata tu ena nomu gauna ni bula. O sa kauwai voli ena vakatulewa me baleta na vuli, cakacaka, vakawati, kei na matavuvale. Na kedra ibalebale vakaivunau na vakatulewa oqo e sa vakarogoi ena vuqa na vosa ka sa kilai vakamatata tu. Na iVakabula, ena saumi totogi ni noda ivalavala ca, e sega ni kauta tani mai vei keda na noda itavi ena iwalewale ni kena bulataki na noda bula. Na yaga ni cakacaka, na gugumatua, qaravitavi voli ena noda kaukauwa, vakavinakataki ni noda taledi, kei na nodra vukei na matavuvale e sa vakayatuyatutaki vakararaba tu ena ivolanikalou mai na ivakatekivu. Ena iVakatekivu a cauraka na Turaga, “Ena buno ni matamu ko na kania kina na kemu kakana, ka yacova na siga ko na suka tale kina ki na qele.”¹⁵

Au vakabauta ni sa ciqomi raraba na veivakavuvuli vakaivunau oqo mai vei ira na lewenilotu. Ia, ena vuravura druka oqo sa levu na veilecayaki me baleta na iwalewale ni kedra tutaki na ivakavuvuli oqo.

Ena imatai ni noqu vosa ena koniferedi raraba, ena 20 na yabaki sa oti, au a wasea vakaveiwali e dua na itukutuku ka semati vakadodonu ki na veika oqo.¹⁶

Ni ra se lalai na luvei keirau, au a navuca vata kei na watiqu, o Mary, me keirau vakamuria e dua na ivalavala makawa ka a vakatavulica o tamaqu niu se gone. Ena sota vata kei au o koya kei ira na taciqu vakayadua me vukei keitou me tuva takete ena ituvaki cava soti ni neitou bula ka vakatavulici keitou ni rawa ni veivuke ena rawati ni veitakete oqo na Lotu, koronivuli, kei na itaviqaravi e so ena taudaku ni vuli. A tiko vua e tolu na lawa:

Sa gadrevi me tiko vei keitou na takete yaga e so.
Sa rawa ni keitou veisautaka na neitou takete ena dua ga na gauna.
Sa dodonu me keitou cakacakataka yani vagumatua na takete cavaga keitou a digitaka.

Baleta ni sa vakavotukana vei keirau na ivalavala makawa oqo, au a duavata kei Mary me ra sa okati talega na luvei keirau ena iwalewale oqo. Ni sa yabaki lima o Larry na luvei keirau tagane, au a tarogi koya se cakacaka cava ena vinakata ni sa qase cake. A kaya o koya ni vinakata me vuniwai, vakataki nona Momo o Joe.¹⁷ A sotava o Larry e dua na veisele bibi ka vakavuna me qoroi ira kina na vuniwai, vakauasivi o nona Momo Joe. Au mani tukuna vei Larry ni veika yaga taucoko e sa cakava tiko ena veivuke me vakarautaki koya ki na qaravitavi vakavuniwai.

Vica na vula e muri, au a tarogi koya tale se cava ena via cakava ni sa qase cake. Kaya o koya ena gauna oqo ni sa via pailate ni waqavuka. Na veisautaki ni takete sa koya tiko, kau mani vakamacalataka vua na kena rawa ni vukei koya me rawata na takete oqo na nona veitaviqaravi duidui e so. Ni cava na neirau veivosaki, au a kaya, “Larry, ena iotioti ni gauna daru veivosaki kina o a vinakata mo vuniwai. Na cava e veisautaka na lomamu?” A sauma o koya, “Au nanuma ni na vinaka na vuniwai, ia au siqema rawa ni dau cakacaka o Momo Joe ena veimataka ni Vakarauwai, kau sega ni via calata na yaloyalo vakisitoni ena mataka ni Vakarauwai.”

Mai na gauna oya sa vakatoka na noqu matavuvale me dua na ka veivakataotaki mai na takete yaga sara na yaloyalo vakisitoni ena mataka ni Vakarauwai.

E rua na ivakavuvuli au gadreva meu vakabibitaka mai na itukutuku dina oqo. Na imatai sai koya na iwalewale o tuvatuva ka vakavakarau kina mo rawata na veitakete yaga ena vuravura nikua, ka ikarua oya na revurevu ni Initaneti kei na sala ni vakauitukutuku vakalivaliva ena noda veitakete dodonu. O ira yadua oqo sa rawa ni yaloyalo vakisitoni ena mataka ni Vakarauwai ka vakataotaki keda mai na reki eda gadreva.

Au sa kauwai vakatabakidua ena nodra sega ni tuva takete dodonu e vuqa na tabagone qase cake se tiko e dua na nodra ituvatuva me ra rawata kina. Au sa kauwai talega ni vuqa era vakamamadataka ka vakawalena na nodra dui taledi kei na sasagaka. Na wali ni veika e rua oqo ena kauta mai na reki ki na nomu bula.

E dua na ivola wale tikoga oqo mai vei Professor Angela Duckworth, ka yacana na Grit, e tiko kina e dua na veiba veivakauqeti ni vuqa, ke sega ni levu sara, era vakabibitaka na tamata me ka eda vakatoka me sasaga matau ka vakamamadataka na cakacaka dredre kei na soli igu. E vakamacalataka o koya ni veimataqali rawaka taucoko e kilai tani vakalevu cake mai na dua na ivakarau ni cakacaka vinaka ka sega ni kilaka se sasagaka momona. E dusimaka o koya ni tamata ka tiko vei ira na yalo ni sasaga kei na rai donu (ka vakatoka talega o koya me gagadre kei na vosota) era qaraviitavi matua vakavinaka cake mai vei ira ka tiko vei ira na kila matau ka sega vei ira na soli igu vataga.¹⁸

Niu se gone au a kilakasamataka rawa vakacalaka na nona maka ni veitarogi ni kilaka ni vakasama e dua na gonevuli, ka a lutu toka vakalailai. Au vakadikevi koya voli e koronivuli ka sega ni tukuna e dua na ka ki na dua tale. A taura na kalasi bibi e so o koya ka vuli vagumatua. Ena koronivuli torocake ena tiko ena so na gauna o koya ena rua se tolu na ilawalawa vakavuli me baleta na kalasi vataga. A mani qai rawata o koya e dua na diqiri torocake ena dua na tabana ni vuli ka gadrevi kina na cakacaka vakaukauwa kei na gugumatua ka rawata na vakadidike momona e so e matau kina.

Oqo, au sega ni vakatura tiko me ra na rawaka vakavuli na tamata kece, ia au vakatura tiko ni o rawa ni na sotava e vuqa na nomu takete yaga, ena tuvatuvaka, soli igu, kei na sasagaka, vakauasivi kevaka o kauta tani na yaloyalo ni kisitoni ena mataka ni Vakarauwai ni bula. Sa rawa talega mo kune reki vakalevu cake kei na marau ena nomu bula.

Au via vakadeitaka vei iko ni o rawa ni cakava na veika dredre. O Elder John B. Dickson, e dua na Vitusagavulu talei, sa emeritesi oqo, ka veiqaravi vakairogorogo wavoliti vuravura, a vakaraitaka oqo ena dua na sala lasa ka tawamatau. A kacivi me veiqaravi o Elder Dickson vaka daukaulotu ni YDE e Mexico ena 1962. Ni bera ni biubiu, a dikevi ni tiko vua na kenisa ni sui ena ligana imatau. A sega ni namaki me na bula o koya me sivita e dua na vula. Ia, ni oti e 10 na vula a biubiu o koya me qarava na nona ilesilesi vakaulotu, ni sa musu oti na ligana. ¹⁹ Au na sega ni guilecava rawa na iwalewale a vakatavulici ira kina na daukaulotu ena KNK ni sa rawa ni ra cakava na veika dredre. A sureta e va na daukaulotu o koya me ratou lako cake mai ki na itutu ni vunau ka veisivisivi vata kei koya ena buki neketai. Vakasamataka ni bukia voli ena ligai dua na neketai! Au a kerei Elder Dickson wale tikoga oqo me vakaraitaka. Meda sarava mada.

Sa bukia tiko o Elder Dickson:[E dua na neketai.] O kila ni tiko kece na bolebole ena noda bula. E so e vakayago se ka ni bula se ka vakailavo se vuqa tale na kena mataqali, ia kevaka eda toka dei voli ka muria na ivakaro e so, vakabauta tiko na Turaga, ka vakabauti iko madaga, sa rawa ni da qarava na cava ga e takoso mai. Au vakila ni da rawa saraga ni bukia na noda neketai. E dua beka ena via veitau se veibo?

Vinaka vakalevu, John

Ena KNK, a vakadrukai ratou taucoko na va na daukaulotu o Elder Dickson, ena vakayagataki ni batina, tabana, kei na serena ena dua na iwalewale talei. Yalovinaka kila ni o rawa ni ulabaleta na dredre e so ka cakava na veika dredre.

E vola o Professor Duckworth ni “yalogu e sa matau tu. Na yalovosota e kunekune dredre.” ²⁰

Dua vei ira na vuli tukuna o koya e vakadreta na bibi ni vakavakarau matau, oka kina na yalovosota, tabusoro, mamakutu, kei na “yalo ni tabu vakasuka ena itavi e so ni sotavi dredre.” ²¹

E vakacaucautaka talega o koya na tikori ni inaki cecere ka vakavuna na nodra tiko vinaka e so tale.²² E kaya o koya:

“Kalougata vakaidina o ira ka tiko na nodra takete ni vakatabutubutu ecake ka sa rui bibi ki vuravura ka kuria e dua na yalo e vakaibalebale vakalevu ki na ka kecega era cakava, se vakacava na kena lailai se veivakaocai. Vakasamataka na vosa vakatautauvata baleti iratou na dautuva simede:

“A tarogi e tolu na dautuva simede: ‘Na cava dou cakava tiko?’

“Kaya nai matai, ‘Au tuva simede tiko.’

“Kaya nai karua, ‘Au tara tiko e dua na vale ni lotu.’

“Ka kaya nai katolu, ‘Au tara tiko na vale ni Kalou.’

“Sa tiko na nona cakacaka na imatai ni dautuva simede. Sa tiko na kila vakacakacaka ki nai karua. Sa tiko na veikacivi.”[Oti na vosa]²³

Na noqu bolebole kivei kemuni ena bogi oqo oya mo ni dikeva na nomuni takete e so ka navuca se o cei vei ira ena vakatarai iko mo vakataucokotaka na veiitavi vakamatavuvale ka tikori iko ena nomu salatu ni veiyalayalati ka vakatarai iko mo kune reki e vinakata vei iko na Turaga. Nanuma, na tiko ni dua na takete e vakatarai iko mo vakabula gauna kei na sasaga ena tuvatuvaka eliu ka sega ni calata na veika bibi e gadrevi taumada kei na icavacava e so.

Au sa dewa oqo ki na revurevu ni Initaneti kei na sala ni vakauitukutuku vakalivaliva ena vakatulewa e so.

Na Initaneti kei na sala ni vakauitukutuku sa vakavuna vakalevu na ka vinaka ki na noda bula oqo vakaitikotiko. E rau yaga vakalevu sara! Rau sa rawa talega ni yaloyalo ni kisitoni ena mataka ni Vakarauwai ka vakataotaki keda mai na rawati ni noda veikacivi dina ena bula vakayago.

Na noqu kerekere levu oya meda na veidutaitaka taucoko na iwalewale kei na gauna cava eda vakayagataka kina na Initaneti kei na sala ni vakauitukutuku. Na vakatovotovo matata sa dodonu me: E vukea li na noda takete yaga ka bibi tale e so, se ena tarova vakalevu na noda rawaka? Eda rawai tu li ena sala ni vakauitukutuku ena ririkotaki ni kena calati e so na itukutuku vou kevaka eda sega ni dikeva vakawasoma? Ena vakavuna li vei keda na veivakacaucautaki era nakita na tamata ena so na sala ni vakauitukutuku meda nuiqawaqawa kina se yalo tavariri? Ca sara, e sa muataki keda li na Initaneti ki na veivakatakarakara kei na vosa e tawasavasava, tawakilikili, se tiko kina na dina-veimama e so ka vakarusa na vakabauta? Eda dau vunitaka li na noda ivakatakilakila ka vakavurea na veivosa kei na veivakanananu torosobu kivei ira tale e so? E dau vakaseva li na sala ni vakauitukutuku na gauna eda dau vakayagataka ena sokalou e vale se gauna vakamareqeti vakamatavuvale? E dau tarovi keda li mai na sasagataki vakamatau ni veitakete bibi na levu ni gauna ni vakayagataki qito kei na veika e so ena Initaneti? Oqo na veivakatulewa au sa bolei keda yadua kina meda vakasamataka, caka veisau kina, ka veivutuni ke veiganiti kaya me vakalougatataka na noda bula.

Ni tukuni tiko na veika ecake, au sa kila deivaki taucoko na kena rawa ni yaga vakalevu sara na sala ni vakauitukutuku ni vakayagataki vakamatau. Na kena cau vakatabakidua ki na tuva kawa sa vakamatatataka vei au ni sa vakauqeta na Turaga na tekinoloji oqo.

Ni sa oti na noqu vosa, au na vakacuruma na tikina oqo ni noqu vosa ena tabana ni noqu Facebook. Au na vinakata mo ni wasea vata kei au na nomuni kauwai e so me baleta na sala ni vakauitukutuku ka vakakina na kena sa vakalougatataka tiko kina na nomuni bula na sala ni vakauitukutuku.

Au vinakata talega meu wasea vei kemuni e dua na ikuri ni vakasama ena ulutaga oqo. Eda rogoca vakalevu na kena vinakati me dodonu tu na sala ni vakauitukutuku. Na sagai ni bula va-Karisito e sa dua na takete bibi cake sara mai na dodonu walega. Meu tukuna tale oqo vakadua: Na sagai ni bula va-Karisito e sa dua na takete bibi cake sara mai na dodonu walega.

Veibolebole Vakayalo

Au sa vuki oqo ki na veibolebole vakayalo.

Dua na itavi levu duadua ena bula oqo oya na caka kei na muri ni veiyalayalati vata kei na Kalou. Sa gadrevi kina meda dikeva na veigagadre tawakilikili ka wasei keda tani mai vei ira. Eda dikeva talega na nanamaki tawarakorako e so eda sa kila se tawakila tu vua na Kalou. Eda qara vakavuqa meda vulica na loma ni Kalou me baleti keda. Eda tomana voli ni raitaleva na vakabauta, veivutuni, kei na cakacaka vakalotu ni veivakabulai. Na iVakabula, ka a sausaumi ena vukuda taucoko ka da na sega ni kinoca rawa, a sega ni rawata na Veisorovaki me rawa kina ni da maleleta na veitakete vakavuravura ka sega ni tawamudu se, vakaidina, na veiqito kei na lasa tawayaga me baleta ga na noda bula marau. Vakasamataka na inaki ni Turaga ena Nona a kaya, “Raica oqo na inaki kei na lagilagi ni noqu cakacaka—io mera tucake tale mai na mate na tamata kecega, ka rawata na bula tawamudu.”²⁴

So era rairai kaya se vakatututaka vakaukauwa, “Ena yalovakacegu na Tamada mai Lomalagi dauloloma kevaka au na lailai sobu mai na kena sa dodonu meu na vakataka? Ena cakitaka vei au o Koya na veivakalougatataki baleta ga niu taleitaka meu gunu alakaolo kei na kofi?” Me vakakina, oya na taro cala ka vakatakila na leqa ni kena kilai vakamatata na ituvatuva ni Tamada. Na taro donu oqo “Ena rawa vakacava meu na tamata yalododonu ka dauloloma e vinakata vei au o Tamaqu kei na iVakabula meu na vakataka?” E cauraka na ivolanikalou, “Raica ko koya sa soli vakalevu vua ena tarogi vakalevu vua.”²⁵

Ena dua na vuravura ka dau ciqomi kina na icocovi kei na bilo ni rawaka mai na vakaitavi walega, ena rairai vaka me tawadodonu se vakatani saraga na ivakatagedegede kei na nanamaki. Oqo e dina taucoko kivei ira ka vinakata mera muria na nodra sala ga vakaiira ka sega ni vakamuria na ituvatuva ni Tamada, veitalia ga na kena revurevu.

Vuqa era vakadonuya na ivalavalaca ka vakayagataka me nodra itaqotaqomaki, “A vakatavulici keimami o Jisu me lomani na tamata kecega.” Oqo, vakaidina, e donu, ia dau vakavuqa o ira ka tutaka na ivakavuvuli oya sa vaka mera dau vakalecalecava na Nona veidusimaki bibi vakatautauvata, “Kevaka dou sa lomani au, dou talairawarawa ki na noqu vunau.”²⁶

Sa sega ni ka rakorako meda veivosakitaka na veituvaki ka baleta na noda veimaliwai vata kei na Lewetolu va-Kalou. Na tikori ni yalo bibivoro kei na yalo raramusumusu sai koya na gagadre taumada ki na kena sagai tiko na salatu ni veiyalayalati ka vakatekivu ena papitaiso. Sa dodonu meda masu ena yalomalumalumu kivua na Kalou. Me vaka eda sa vakatavulici kina mai vei Tui Penijamini: “Raica eda sa sega li ni dravudravua kecega? Eda sa sega li ni rawata mai vei koya na Kalou na ka kecega sa tu vei keda … kei na iyau kecega?”²⁷

Sa rawa ni vereverea na noda bolebole e so, ka so e rawa ni tawadodonu. Era vakavuna meda yalorarawa ka kauwaitaki ira na tamata tale e so. Oqo e dina ki na leqa vakayago kei na mate e so ka tara vakabibi na yagoda. E okati kina o ira na bula galala ka sa mai vakacacani. E okati kina na bula vakaloloma kei na vakacaca ka teteva yani na vanua eda sa mai sucu kina. E okati kina na cikecike kei na yalogu eda a sega beka ni digitaka. Eda osivaka na veivesuki vakayago ka vakavu mai na dua na digidigi ca; sa tiko e levu na ka e rawa ni tawadodonu se tawadokai ena vuravura oqo.

Na cava na noda isaunitaro? Sa dodonu meda na lomavinaka ka dauloloma ka dokai ira kecega na tamata, kevaka madaga era digitaka e dua na sala eda kila ni sega ni veiraurau kei na ituvatuva ni Tamada kei na ivakavuvuli ni iVakabula. Ia keda vinakata dina sara meda yalovinaka, sa dodonu meda vakatavulica talega na veivutuni. E sa sega ni yalovinaka, ka da sega ni totaka e dua na tamata, ni da sega ni vakamasuti ira eda lomana mera veisautaka na nodra bula ka vakadonuya na Veisorovaki ni iVakabula. Sa tiko na veivakalougatataki totoka ka tawamudu e waraki ira tu na sa veivutuni.

A vakamatatataka oqo na iVakabula vakai-Koya ni vosa tiko vei ira na Nifai ena Nona kaya, me baleti ira ka na veivutuni, “Au na kunea ni sa savasava ko koya ena mata i Tamaqu ena siga au sa tu kina meu lewai ira na kai vuravura.”²⁸ A mani tomana o Koya, “Ia sa sega na ka tawasavasava sa curu rawa ki na nona matanitu; ia sa sega e dua sa curu rawa ki na nona ivakavakacegu, ko ira ga sa sava na nodra isulu ena noqu dra, ni ra sa vakabauta, ka veivutunitaka na nodra ivalavala ca, ka vosota me yacova na ivakataotioti.”²⁹

Yalovinaka kila ni ko rawa ni savasava. O rawa ni kunea na reki o gadreva ena bula oqo. Sega ni dua e dodonu me biuta na lotu oqo ka vakananuma voli ni sa yawakalia mai na veivueti. O sega sara. Ena kena momona taucoko o sa dua na luve ni Kalou. Sa rawa ni nomu na inuinui kei na reki. Sa rawa ni o veisautaka na lomamu ka veivutuni. Sa rawa ni o vosota ka mani vosoti.

Na veivutuni sa ka bibi ena ituvatuva ni Tamada. Ena iVola i Momani, eda vulica na veimaliwai ni loloma kei na lewa dodonu. Sa tauyavutaka o Karisito na iwalewale erau cakacaka vata kina na loloma kei na lewa dodonu.³⁰

Au taleitaka na veivosa maqosa a vola o Eliza R. Snow:

Dokai, ka rogo, ka tudei
Tuvatuva talei,
Lewa, dodonu, loloma
Na bula vaKalou!31

Na ituvatuva lagilagi ni bula marau e sa dodonu ka veidokai. Eda kila na vanua eda lako mai kina, na vuna eda tiko kina eke ena bula oqo, kei na vanua eda na lako kina ni da sa mate oti.

Ko sa dua na itabatamata vakasakiti. Sa matata tu na ivolanikalou ni ena iotioti ni gauna ena yaco na “itovo vakasisila kei na cakacaka butobuto.”³² Ia, na Yalododonu, ena lailai vakaiwiliwili ka veiseyaki tu ena veiyasai vuravura taucoko, ena “vakaiyaragitaki ena yalododonu kei na lagilagi ni nona kaukauwa na Kalou.”³³ Sa yalataka na Turaga ni na “vakabulai na tamata yalododonu” ka meda “kakua ni rere.”³⁴

Sa sega ni dodonu mo rere tiko, veitalia na veika rerevaki kei na bolebole e so o na sotava. Ko na vakalougatataki ka taqomaki ni ko qara na veitakete dodonu ka yaga sara. Tuvatuvaka ka cakacaka ena soli igu kei na naki dei, vorata na vakayagataki vakatawadodonu ni sala ni vakauitukutuku kei na Initaneti, ka vakanuinui ka vakanamata ki na vakabauta, veivutuni, na cakacaka vakalotu ni veivakabulai, kei na veisorovaki ni iVakabula ni ko vosota voli me yacova na ivakataotioti. Na vakanamata tiko ki na valetabu ena vukei iko ni rawata na veitakete oqo.

Me moici vakavosa Roma 12:12, “Dou reki ena inuinui, vosota na ka rarawa, ka ia tikoga na masu.” Sa rawa ni o vorata na yaloyalo ni kisitoni ena mataka ni Vakarauwai ni nomu bula ka marautaka ka rawata na veika kece sa yalataka tu vei keda na iVakabula.

Au sa ivakadinadina bula ni ilesilesi vakalou i Jisu Karisito. Baleti Koya meda kakua sara ni rere, ni mai vei Koya sa taucoko na noda marau. Ena yaca i Jisu Karisito, emeni.

© 2016 by Intellectual Reserve, Inc. Dodonu kece e taqomaki. Vakadonui me vaka-Valagi: 6/16. Vakadonui me vakadewataki: 6/16. Vakadewa ni “‘Fear Not … in Me Your Joy Is Full’ (V&V 101:36).” Fijian. PD60002153 858