Purera’a 2016
« ’Eiaha roa e mata’u… i roto rā iāʼu nei ’ua ’ī roa tō ʼoutou ʼoaʼoa » (PH&PF101:36)


« ’Eiaha roa e mata’u… i roto rā iāʼu nei ’ua ’ī roa tō ʼoutou ʼoaʼoa » (PH&PF101:36)

Hō’ē ’āru’i e o Elder Quentin L. Cook

Pureraʼa pae auahi nā te feiā ʼāpī pa’ari ’ati ti’a i te ao • 11 nō setepa 2016 • Washington D.C. Stake Center

Tē māuruuru nei au i te parahiraʼa i rotopu ia ʼoutou te feiā ’āpī pa’ari e māta’ita’i nei i teie pureraʼa na te mau vāhi atoʼa na te ao nei. Mai tei faʼa’itehia atu, na roto atu teie pureraʼa i te fare pureraʼa i piha’i iho noa i te hiero nō Washington D.C. ’Ua mā’iti au i teie vāhi nō te mea tei piha’i iho noa i te hiero. E māuruuru rahi tōʼu nō te mea tē ora nei tātou i roto i te hōʼē tau ’ua parare haere te mau hiero na te ao tāʼātoʼa nei. Tē hinaʼaro nei tātou i te mau haʼamaita’iraʼa ʼo te hiero i roto i teie mau tau fifi roa.

E au ra ē te ’ārepurepu roa nei te ao.1 Tē vai nei te hōʼē fāito mārōraʼa tei ʼore i ’itehia na mua atu. E au ra ē te ’ore ra ʼe e ore roa e noaʼa te hau o te feruriraʼa ʼe te mau manaʼo nō te oraraʼa ʼati ʼore. Tāʼu poro’i ia ʼoutou i teie ’āru’i ’ia ’ore tātou e mata’u, noa atu i roto i te hōʼē ao ataata ʼe te ’ārepurepu. Tē haʼapāpū mai nei te mau pāpa’iraʼa moʼa ē e nehenehe e noaʼa ia tātou te ʼoaʼoa hope roa na roto i te Faʼaora.2

Tē vai nei te tahi mau ’ohipa faʼahiahia tei tupu ʼe tei fāri’i-maita’i-hia e rave rahi o ʼoutou i roto i tō ʼoutou ʼāʼau ʼe mau feruriraʼa. E nehenehe tā ʼoutou e haʼamanaʼo i te mau mea huʼahuʼa nō te ʼohipa tei tupu. Tei roto paha i teie mau ʼohipa tei tupu, te ʼīritiraʼa i te vehi rata nō te hōʼē pi’iraʼa misiōni, te taʼatiraʼa i te hōʼē hoa faʼaipoipo i roto i te hiero, te ’iteraʼa ē ’ua faʼa’ite mai te Vārua Maita’i i tō ʼoutou ʼāʼau i te parau mau o te Buka a Moromona. Teie te mau huru ʼohipa tei tupu ʼe tei herehia o tei ʼāfai mai i te hōʼē ʼoaʼoa hoʼona ʼe o te vai maoro. E mea maita’i ’ia ’ite ē te mau ʼohipa tei tupu i te taʼata tāta’itahi ʼe tei tū’ati atu i te Faʼaora o te mau ʼohipa ïa tei ’āfai mai i te ʼoaʼoaraʼa rahi roa aʼe.

Tē vai nei rā te tahi mau ʼohipa tei faʼahitimahuta, ’aore rā tei haʼapeʼapeʼa roa ia tātou ʼe tei haʼaputapū roa ia tātou.

Te maruaraʼa te patu nō Berlin, te tāparahiraʼahia te peresideni nō te Mau Hau ’Āmui nō Marite o John F. Kennedy, ʼe te mau tōtōāraʼa ’ino i te 11 nō setepa, e mau hōhoʼa ïa nō te mau ʼohipa māere tei tupu e o tā te mau taʼata e nehenehe e haʼamanaʼo maita’i e tei hea rātou i taua taime ra ʼe tō rātou huru ʼa faʼaroʼo ai rātou i te mau parau ʼāpī.

E mea ʼāpī roa te rahiraʼa o ʼoutou ’a tupu ai te tūpitaraʼa o te World Trade Center i te ’oire nō New York ʼe i niʼa i te Pentagone, i’ō nei i te tufaʼa fenua nō Washington D.C i teie ihoa mahana, te 11 nō setepa 2001, e 15 matahiti i ma’iri aʼenei. Tē manaʼo nei au ē e nehenehe tā ʼoutou (noa atu tei hea ʼoutou i te oraraʼa na te ao nei) e haʼamanaʼo ē tei hea ʼoutou i taua taime ra e te mau manaʼo hitimahuta ʼe te māere rahi tā ʼoutou i ’ite ’e te feiā e ha’ati ra ia ’outou. E ʼohipa teie tei haʼamōrohi i te oraraʼa hau ʼe tei faʼarahi atu ā i te oraraʼa ataata o te mau taʼata e rave rahi. Mai tāʼu i faʼa’ite aʼena, e faufaʼa rahi taʼa ʼē nōʼu ʼe nō tāʼu vāhine faʼaipoipo, o Mary, teie ʼohipa tei tupu.

Tē tia‘i ra tā māua tamāroa matahiapo rāua tāna vāhine i tā rāua tamari’i mātāmua, e tē ora ra rāua e toru pū fare i te ātea i te World Trade Center i te ’oire nō New York, ’a perehī ai te manureva mātāmua, tei haruhia e te feiā tōtōā i ni‘a i te pare i te pae apatoʼerau. Pa‘uma a‘era rāua i ni‘a i te tāpo‘i o te fare tahua ’ei reira tō rāua ʼāʼau i te horuhoruraʼa ’a hi‘o ai rāua i teie ʼohipa mai te huru ra e hō’ē ’ati ri’ari’a. ’A ’ite ai rāua i te piti o te manureva tei haruhia i te perehīraʼa i niʼa i te pare i te pae apatoʼa, ’ite aʼera rāua ē e ʼere teie te hōʼē noa ’ati ʼe ’ua tiʼaturi rāua ē te tāmau noa ra te tufaʼa raro nō Mahattan i te tūpitahia. I tō te pare i te pae apato‘a maruara’a i raro, ’ua moʼe atu tō rāua nohora’a i roto i te ata rehu repo nō Manhattan.

Nō te taʼa ʼore ʼe te riʼariʼa i te mea tā rāua i ’ite mata atu ʼe nō te mana‘ona‘ora’a i te tahi atu ā mau tūpitara’a, ’ua ’imi rāua i te rāve‘a ’ia tae i te hō’ē vāhi pāpū a‘e ʼe ’ua haere roa atu i te fare titi a te ’Ēkālesia nō Manhattan i Lincoln Center. I tō rāua taeraʼa atu i reira, ’ua ’ite rāua ʼahuru ma piti tiʼahapa melo nō te tuhaa raro nō Manhattan tei faʼaoti atoʼa ’ia haʼaputuputu i te fare titi. ’Ua topa tō māua hau i te taime ʼa niuniu mai ai rāua nō te faʼa’ite mai ē tei te vāhi pāpū rāua. ʼAita māua i māere nō te vāhi tei reira rāua nō te mea tē haʼapi’i mai nei te heheuraʼa ʼāpī ē ’ua riro te mau titi « ’ei pārururaʼa, e … vāhi haʼapūraʼa nō te vero, ʼe i te riri ’ia nini’ihia atu te reira ma te ’āno’i ’ore i niʼa i te ao pāʼātoʼa nei ».3 ʼAita rāua i faʼatiʼahia ’ia ho’i atu i tō rāua nohoraʼa hau atu i te hōʼē hebedoma te maoro ʼe ’ua ʼoto rāua nō te poheraʼa o te mau taʼata hara ʼore, ʼaita rā rāua iho i faʼaruru i te ’ati i te pae tino.

Te manureva rā tei perehī i te Pentagone i piha’i iho noa i te vāhi tei reira tātou i teie nei pō, Washington D.C., e misiōni haʼapohe atoʼa ïa te reira na te feiā tōtōā tei faʼatupu atoʼa i te hōʼē ā huru ’ati pohe.

Tāʼu fā i teie ʼārui e ʼere ïa nō te haʼataere ia ʼoutou i niʼa i te mau ʼati rahi nō mutaʼa ihora. Tē hinaʼaro nei au ’ia haʼapūai ʼoutou i niʼa i te mau ʼohipa ʼoaʼoa o te tupu tāʼu i faʼahiti i te ʼomuaraʼa. Tē hinaʼaro atoʼa nei rā vau e tauturu ia ʼoutou ’ia hiʼo i te mau tamataraʼa, te mau peʼapeʼa ʼe te mau ʼati tā ʼoutou e faʼaruru ’e ’aore rā e mataʼu nei i roto i tō ʼoutou iho oraraʼa. Tē vai ra paha te tahi mau ʼohipa o te faʼaruruhia e te nahoʼa taʼata, te tahi o te faʼaruruhia e ʼoutou iho. ’Ua faʼaoti au e paraparau nō niʼa i nā huru ʼohipa e toru : Te mau ʼohipa o te faʼatupu i te ’ati i te pae tino°; te mau ʼati o te tītau i te mau tītauraʼa taʼa ʼē nō tō ʼoutou ihoa rā tau, ʼe te hopeʼa, te mau ʼohipa e faʼatupu i te mau ʼati ʼe te mau tamataraʼa i te pae vārua.

Mau ʼati ’aore rā mau tāmataraʼa i te pae tino.

E mea ʼōhie aʼe ’ia hiʼo ʼe ’ia ’ite atu i te mau ʼati i te pae tino. Noa atu e aha te huru ʼaore rā te vāhi e noaʼa ai ia ʼoutou te parau ʼāpī, e faʼa’ite-mātāmua-hia te mau ʼati i te pae tino, te ʼāhitahita, ʼe te ʼati pohe---na roto ihoa ra i te ʼāfata teata ʼe te itenati. Te hōʼē tumu nō te reira nō te mea ïa e mea ’ino roa te ʼāhitahita ʼe te pohe ʼe e mea ’ōhie ’ia faʼa’ite’ite ʼe ’ia pāpa’i i te reira. E harū te ʼāhitahita ʼe te pohe, tei fātata ʼaore rā tei ātea, i tō tātou mata ʼe e nehenehe te reira ʼe haʼamou i tō tātou oraraʼa hau ʼe te maita’i. ’Ia ʼore anaʼe tātou e ’ite ē tei te vāhi pāpū tātou, ʼe ’ite ïa tātou i tō tātou paruparu.

I te 22 nō mati ra, ’ua haʼapaʼaina te hōʼē taʼata tōtōā i te hōʼē tūpita i te tauraʼa manureva nō Bruxelles, Peretita. E maha o tā tātou mau misiōnare i te vāhi hoʼoraʼa tīteti i Delta. ’Ua fāri’i pā’āto’a rātou i te mau pēpē rahi ; e mea ’ino roa tō te tahi. E mea ’ino roa te mau pēpē o te hōʼē misiōnare paʼari, o Elder Richard Norby. ’Ua faʼa’ite iho nei ʼoia ē noa atu ’ua taui tōna oraraʼa, « ’ua mā’iti ʼoia i te tiʼaturi i te Fatu ʼe ’eiaha e mātaʼu ». ’Ua parau atoʼa ʼoia, « e haere au e ora i tōʼu oraraʼa, ʼe e haʼapi’i au i tāʼu mau tamari’i ʼe te mau moʼotua ē e tiʼa ia tātou ’ia tuʼu i tō tātou tiʼaturiraʼa i niʼa i te Atua ».4

’Ua haʼapāpū mai te Fatu ē te feiā o te hōroʼa i tō rātou ora, ma te haʼapaʼo i tā rātou mau fafauraʼa, « e ’ite faʼahou mai ā ïa i te reira, ’oia te ora mure ore ».5

’Ua putapū roa vau i te mau parau a te tuahine Fanny Clain, te hōʼē o te tahi atu mau misiōnare tei pēpē i roto i te tūpitaraʼahia te tauraʼa manureva nō Bruxelles. ’Ua parau ʼoia, « nā roto i te faʼarururaʼa i teie mau huru ʼohipa i hāroʼaroʼa maita’i ai au i te huru o te mau taʼata, nō te mea e mau ʼohipa fifi tō roto i tō rātou oraraʼa, nō reira i teie nei ’ua fāri’i au i te mau mea fifi, ʼe e nehenehe ïa iāʼu ’ia hāroʼaroʼa atu ā ». I tōna maita’iraʼa mai, ’ua parau ʼoia, « ’ia mā’iti anaʼe tātou i te tiʼaturi i te Atua, e nehenehe tātou e ’ite e nāhea ʼOia e tauturu ia tātou ʼe ’ia ’ite i Tōna huru faʼahiahia. ’Ua rahi atu ā tōʼu tiʼaturiraʼa Iāna i teie nei ». ’Ua māuruuru ta’a ’ē rā ʼoia e ’ua nehenehe iāna ’ia tāmau noa i te rave i tāna misiōni.6

I roto i tō tātou orara’a mātāmua ’ua ’ite tātou ē e mea tītauhia ’ia vai mai te ti’amāra’a ʼe na pae e piti nō te tupu rahi, nō te faʼananea, ʼe nō te fāri’i i te faʼateiteiraʼa i te pae hopeʼa.

I roto i te ʼāpoʼoraʼa i te ra’i hou teie oraraʼa, tei roto te tiʼamāraʼa i te ʼōpuaraʼa a te Metua mai te hōʼē tufaʼa faufaʼa rahi. ’Ua ’ōrurehau Lucifero « e ’ua tītau ’ia haʼamou i te tiʼamāraʼa o te taʼata ».7 Nō reira, ’ua ʼere Sātane ʼe te feiā atoʼa tei peʼe iāna i te haʼamaita’iraʼa ’ia fāri’i i te hōʼē tino tāhuti.

’Ua faʼaʼohipa te tahi atu mau vārua i tō rātou tiʼamāraʼa nā roto i te peʼeraʼa i te ʼōpuaraʼa a te Metua i te Ao ra. E tāmau noa ā te mau vārua tei haʼamaita’ihia nā roto i te fanauraʼa i roto i teie nei oraraʼa tāhuti ’ia fanaʼo i te tiʼamāraʼa. E ti‘amāra’a tō tātou nō te mā‘iti, ʼaita rā tō tātou e ti‘amāraʼa nō te taui i te mau faʼahopeʼaraʼa o te reira mau mā‘itiraʼa. Nō reira, nā tā tātou mau mā’itiraʼa e faʼataʼa i te ʼoaʼoa ’aore rā te ʼati i roto i teie nei oraraʼa ʼe i te oraraʼa a muri atu. « E arata’i te mau mā’itiraʼa maita’i ʼe te parau-tiʼa i te ʼoaʼoa, te hau ʼe te ora mure ore, e arata’i rā te mau mā’itiraʼa nō te hara ʼe te ‘ino i te ʼoto ʼe te ʼati ».8

E’ita e nehenehe ia tātou ’ia faʼahapa i te mau huru oraraʼa ’aore rā ia vetahi ’ē nō te hōʼē faʼaotiraʼa ’ia rave i te ʼohipa o te ʼore e tūʼati i te mau faʼaueraʼa a te Atua. E hōpoiʼa ʼe e tiʼaʼauraʼa nā tātou pāʼātoʼa i mua i te Atua nō te huru o tā tātou raveraʼa nō te faʼatupu i te mau peu maita’i a te Mesia, te mau tāleni, ʼe te mau ʼaravihi, ʼe e hōpoiʼa nā tātou nō te huru o tā tātou faʼaʼohiparaʼa i te taime tei faʼataʼahia nō tātou i roto i teie nei oraraʼa.

’Ua tū’ati piri roa te haʼapi’iraʼa tumu nō nā pae e piti ʼe i te tahi taime ’ua faʼarirohia ’ei tufaʼa nō te haʼapi’iraʼa tumu nō te ti’amāra’a. Nō te mea ho’i ē e mea pinepine te pāto’iraʼa i te tae mai nā rapae mai ʼaore rā nā roto mai i te tahi atu mau taʼata, e mea maita’i ïa e ’ia hiʼo taʼa-ʼē-hia te reira. ’Ua faʼataʼa-maita’i-hia mai teie haʼapi’iraʼa tumu e te peropheta Lehi i roto i te 2 Nephi 2:11 : « E mea ti’a ho’i ’ia vai nā pae e piti i te mau mea ato’a. ’Āhiri ’aita te reira… e ʼore ïa e ti’a ’ia faʼatupu i te parau ti’a, e ʼore atoʼa i te parau ’ino ; ʼe e ʼore i te parau mo‘a, e ʼore atoʼa i te ʼati ; ʼe e ʼore i te maita’i, ʼe ʼore atoʼa i te ’ino ».

E ’ua haʼamāramarama mai Lehi i te faufaʼa rahi nō teie haʼapi’iraʼa tumu nō te mea ’ia ʼore anaʼe te reira « ʼaore e tumu tō tōna hāmaniraʼahia » ʼe « i ’ore ai te paʼari o te Atua ʼe tāna ra mau ’ōpuaraʼa e tiʼa i te vairaʼa ; e ʼore ho’i te mana, ʼe te aroha, ʼe te parau-tiʼa a te Atua ».9

Tē parau faʼahou ra o Lehi, « nō reira i faʼatiʼa ai te Fatu, te Atua, ’ia rave te taʼata mai te au i tōna iho hinaʼaro ».10

’Ua ’ite tātou i roto i te oraraʼa mātāmua ē e hopeʼa ïa te faʼaʼohiparaʼa i te tiʼamāraʼa i roto i te pāto’iraʼa ʼe te ʼaroraʼa---’ua riro te tama’i i te ra’i ’ei tāpaʼo faʼa’ite nō teie parau mau. ’Ua ’ite ho’i tātou ē taʼa ʼē noa atu i te tama’i ʼe te ʼāhitahita e tupu mai te ʼohipa ’ino na te ao tāʼātoʼa nei. ’Ua ’ite atoʼa tātou ē ’ua ineine Iesu Mesia i te aufau i te hoʼo nō teie mau hara. E hope ïa Tōna mamae, tei ʼore e noaʼa i te taʼahia, ’ei upoʼotiʼaraʼa i niʼa i te hara ʼe te pohe vārua. E upoʼotiʼa atu ïa Tōna Ti’a-fa’ahou-ra’a i niʼa i te pohe tino. Tē tiʼaturi nei tātou ē i muri aʼe i te pohe tino, e ora pāʼātoʼa faʼahou tātou. Mai tā tātou i taiʼo i roto i te buka ra ’Ia Poro Haere i Tā’u Nei ’Evanelia :

« Te upoʼotiʼaraʼa o Iesu Mesia i te pohe vārua nā roto i Tōna mamae ʼe i te pohe tino nā roto i Tōna ti‘a-fa’ahou-raʼa ’ua parauhia te reira te tāra’ehara…

« A ti‘aturi ai tātou i te tāra’ehara a Iesu Mesia, e tauturu ʼOia ia tātou ’ia faʼa’oroma‘i i tō tātou mau tāmataraʼa, tō tātou mau ma‘i ’e tō tātou mau māuiui. E nehenehe tātou ia ’ī i te ’oa’oa, te hau ʼe te tāmahanahanara’a. Te mau mea ato’a e ʼere i te mea maita’i i roto i te oraraʼa nei, e faʼatītīʼaifarohia ïa te reira nā roto i te tāraʼehara a Iesu Mesia ».11

Na te mau ʼohipa riʼariʼa tā tā tātou mau melo i faʼaruru i muri noa aʼe i te haʼamauraʼahia te ʼĒkālesia i Missouri i haʼamāramarama maita’i mai i teie mau ture nō te Tāraʼehara. ’Ua ʼaro tiʼa atu tā tātou mau haʼapi’iraʼa tumu i te mau taʼata tumu nō Missouri e ʼere nō tō tātou faʼaroʼo. E rave rahi mau taʼata nō Missouri tei faʼariro i te mau Inidia Marite ’ei ʼenemi tuʼutuʼu ʼore ʼe ’ua hinaʼaro rātou ’ia tiʼavaruhia teie mau Inidia i rāpae atu i te fenua. Taʼa ʼē noa atu i te reira, e rave rahi mau taʼata tumu nō Missouri tei riro ʼei mau fatu nō te mau taʼata tītī ʼe ’ua manaʼo rātou ē e haʼapeʼapeʼahia rātou e te mau taʼata e pāto’i nei i te faʼatītīraʼa. E rave rahi o te ’imi ra i te fenua, te faufaʼa, ʼe tae noa atu i te mana.

E faʼatura rā tā tātou haʼapi’iraʼa tumu i te mau Inidia Marite ʼe tō tātou hinaʼaro o te haʼapi’iraʼa ïa ia rātou i te ’evanelia a Iesu Mesia. Nō te parau o te faʼatītīra’a, e mea māramarama maita’i tā tātou mau pāpa’iraʼa moʼa ē e’ita roa e tiʼa i te hōʼē taʼata ’ia riro ʼei tītī nō te tahi atu taʼata. ’Ua haʼamori ʼāmui te tahi nau melo ʼereʼere i taua taime ra i piha’i iho i te mau melo ʼuoʼuo, mai tā rātou e na reira nei i teie mahana. I te hopeʼaraʼa, tā tātou fā e ʼere ïa i te tītauraʼa i te faufaʼa moni o te haʼamauraʼa rā i te mau ʼāmuiraʼa taeaʼe ʼe tuahine o te here i te tahi ʼe te tahi ʼe o te ora i te mau ture tā te Faʼaora i haʼapi’i. ’Ua mataʼu te tahi atu mau taʼata nō Missouri nō te rahiraʼa Feiā Moʼa tei tere atu i reira mai te au i te mau heheuraʼa a te Fatu.12

’Ua hope te reira nā roto i te ʼaroraʼa ʼe te hāmani-’ino-raʼa rahi o te mau melo nō te ’Ēkālesia. ’Ua vāvāhi te mau ʼenemi o te Feiā Moʼa i tā rātou mau faʼa’apu ʼe te tahi mau fare, ’ua ʼeiā i tā rātou mau nānā ʼe tā rātou mau taihaʼa, ʼe ’ua tiʼavaru atu ia rātou i rāpaeʼau i tō rātou mau fare faʼaearaʼa. ’Ua tāhia ʼe ’ua tāpirihia te tahi mau Feiā Moʼa i te huruhuru moa, ’ua ta’irihia ʼaore rā ’ua tāparahihia. I roto i tāna rata ia Iosepha Semita e ora rā i Ketelani, Ohio, ’ua pāpa’i o William W. Phelps, « E tau mataʼu rahi teie, tē horo haere ra te mau tāne, te mau vahine, ʼe te mau tamari’i, ʼaore rā tē faʼaineine ra i te [horo] i te mau vāhi ato’a »13 I roto i te ʼārepurepuraʼa o te tiʼavaruraʼa, ’ua faʼataʼa-ʼē-hia te mau ʼutuāfare e ʼe rave rahi Feiā Moʼa tei ʼere i te māʼa ʼe te tahi atu mau mea e hinaʼarohia. ’Ua fifi te mau melo o te ʼĒkālesia i te hāroʼaroʼaraʼa nō te aha ra rātou i tiʼavaruhia ai i muri aʼe i tō te Fatu faʼaueraʼa ia rātou ’ia haʼaputuputu i Missouri. I muri a’e i tōna fāri’ira’a i te parau ’āpī ’oto, ’ua pure Iosepha Semita ’ia māramarama ʼoia. ’Ua pāhono te Fatu nā roto i teie parau tāmahanahana, tei ’itehia i teie nei i roto i Te Parau Haʼapi’iraʼa ʼe Te Mau Parau Fafau 101:35–36 :

« E o rātou atoʼa o te faʼa’oroma’i i te hāmani-’ino-raʼa nō tōʼu nei iʼoa, ’e o te tamau noa i roto i te faʼaroʼo, noa atu ē, e parauhia atu rātou ’ia tuʼu atu i tō rātou ora i raro nō tōʼu nei iʼoa, ʼe noaʼa iho ïa ia rātou teie atoʼa nei hanahana.

« Nō reira, ʼeiaha roa e mataʼu e tae noa mai ai te pohe ra ; nō te mea i roto i teie nei ao e ʼore e roaʼa te ’īraʼa nō tō ʼoutou ʼoaʼoa, i roto rā iāʼu nei ’ua ’ī roa tō ʼoutou ʼoaʼoa ».

’Ua fafau atoʼa mai te Fatu ia tātou ē te ʼutuʼa nō te parau-tiʼa o te « manaʼo hau ïa i roto i teie nei ao, ʼe te ora mure ore i roto i te ao a muri atu ra ».14

Nō reira te Tāraʼehara a te Faʼaora e faʼatiʼa ai ia tātou ’ia noaʼa te hau ʼe te oraraʼa peʼapeʼa ʼore noa atu te mau ’ati pae tino.

Te mau tāmataraʼa taʼa ʼē, te tahi nō tō ʼoutou ihoa tau

’Ei feiā ’āpī paʼari, taʼa ʼē noa atu te mau tāmataraʼa i te pae tino, e mau tāmataraʼa taʼa ʼē tō ʼoutou, te tahi nō tō ʼoutou ihoa tau. Tē haʼapeʼapeʼa nei ʼoutou nō te mau faʼaotiraʼa nō niʼa i te ha’api’ira’a, te ʼohipa, te fa’aipoipora’a ʼe te ʼutuāfare. ’Ua tātarahia te mau faʼa’ohiparaʼa nō teie mau faʼaotiraʼa i roto e rave rahi mau aʼoraʼa ʼe ’ua taʼa-maita’i-hia te reira. Nā roto i Tōna aufauraʼa i te hoʼo nō tā tātou mau hara, ʼaita te Faʼaora i ’īriti i tā tātou hōpoiʼa e nāhea ’ia ora i tō tātou oraraʼa. Mai te ’ōmuaraʼa mai ā, ’ua porohia i roto i te mau vāhi atoʼa o te mau pāpa’iraʼa moʼa te faufaʼa nō te ʼohipa, te tūtavaraʼa, te raveraʼa i te ʼohipa ma tō tātou pūai atoʼa, te haʼamaita’iraʼa i tā tātou mau tāleni, ʼe te ʼatuʼaturaʼa i te mau ʼutuāfare. I roto i te Genese ’ua parau te Fatu, « e amu ’oe i tā ’oe māʼa ma te hou i niʼa i tō rae, e ho’i noa atu ’oe i raro i te repo ».15

Tē ti’aturi nei au ē ’ua fāri’ihia teie mau haʼapiiraʼa e te mau melo atoʼa. Terā rā, i roto i te hōʼē ao fifi, ’ua rahi te taʼa-ʼore-raʼa e nāhea ’ia faʼaʼohipa i teie mau haʼapi’iraʼa.

I roto i tāʼu aʼoraʼa mātāmua i roto i te ’āmuiraʼa rahi, e 20 matahiti i teie nei, ’ua faʼa’ite atu vau i te tahi ʼāʼamu ’ārearea nōʼu iho nō niʼa i teie mau fifi.16

I te na’ina’iraʼa o tā māua mau tamari’i, ’ua faʼaoti māua o Mary, tāʼu vāhine faʼaipoipo, i te peʼe i te hōʼē peu tumu tā tōʼu metua tāne i haʼapi’i i tōʼu na’ina’iraʼa. E fārerei ʼoia ia mātou tāta’itahi te mau tamari’i nō te tauturu ia mātou ’ia haʼamau i te mau fā i roto i te mau huru tufaʼa atoʼa o tō mātou oraraʼa ʼe ’ia haʼapi’i ia mātou e nāhea te ʼĒkālesia, te fare haʼapi’iraʼa ʼe te tahi atu mau ʼohipa e tauturu ai ia mātou ’ia faʼaoti i teie nei mau fā. ʼE toru āna ture :

  • E tiʼa ia mātou ’ia ’imi i te mau fā faufaʼa rahi.

  • E nehenehe tā mātou e taui i tā mātou mau fā i te mau taime atoʼa.

  • E tiʼa ia mātou ’ia haʼa itoito nō te tāpae i te fā tā mātou i mā’iti.

Nō teie peu tumu tāʼu i fanaʼo, ’ua faʼaoti māua o Mary ’ia faʼaʼohipa i te reira i niʼa i tā māua mau tamari’i. I te paeraʼa o tōna matahiti, ’ua ani au i tā māua tamaiti, o Larry, ʼeaha tāna e hinaʼaro ’ia rave ’ia paʼari ʼoia. ’Ua parau ʼoia ē ’ua hinaʼaro ʼoia ’ia riro ’ei taote mai tōna tonton Joe.17 ’Ua fāri’i o Larry i te hōʼē tāpūraʼa rahi ʼe ’ua noaʼa iāna te faʼaturaraʼa rahi i te mau taote, tōna ihoa ra tonton Joe. ’Ua haʼamata vau i te parau ia Larry e nāhea te mau mea maita’i tāna e rave nei e tauturu ai ’ia fa’aineine iāna nō te rave i te ʼohipa a te hōʼē taote.

E rave rahi mau ’āvaʼe i muri mai, ’ua ani faʼahou iāna e aha tāna e hinaʼaro e rave ’ia paʼari ʼoia. ’Ua parau mai ʼoia i taua taime ra, ’ua hinaʼaro ʼoia ’ia riro ’ei pairati manureva. E mea maita’i ’ia taui te fā, nō reira ’ua haʼamata vau i te tātara e nāhea te mau mea tāna e rave nei e tauturu ai iāna ’ia faʼatupu i tāna fā. ’Ua parau rā vau i muri iho, « e Larry, i tā taua ‘āparauraʼa na mua atu, ’ua hinaʼaro ʼoe ’ia riro ʼei taote. E aha tei faʼataui i tō ʼoe manaʼo ? » ’Ua pāhono mai ʼoia, « tē manaʼo nei au ē e mea maita’i ’ia riro ʼei taote, ’ua ’ite rā vau ē tē rave nei tonton Joe i te ʼohipa i te mau po’ipo’i mahana māʼa, ʼe e’ita vau e hinaʼaro ’ia ma’iri i te māta’ita’i i te mau hōhoʼa ’ārearea nā te mau tamari’i i te po’ipo’i mahana māʼa ».

Mai taua taime ra ’ua pi’i tō mātou ʼutuāfare i te hōʼē mea o te faʼaātea ʼē atu i te hōʼē fā maita’i ʼei hōhoʼa ’ārearea nā te mau tamari’i i te po’ipo’i mahana māʼa.

Tē hinaʼaro nei au e haʼapāpū e piti haʼapi’iraʼa tumu mai roto mai i teie nei ʼāʼamu mau. A tahi, nāhea ʼoutou e ʼōpua ʼe e faʼaineine ai i te faʼatupu i te mau fā maita’i i roto i te ao i teie mahana, ʼe te piti, te maita’i o te itenati ʼe te mau veʼa sōtiare i niʼa i tā tātou mau fā parau-tiʼa. E nehenehe teie nā haʼapi’iraʼa e piti e riro ʼei mau hōhoʼa ’ārearea nā te mau tamari’i i te po’ipo’i mahana māʼa o te faʼahahi ē atu ia tātou i te ʼoaʼoa tā tātou e hinaʼaro nei.

Tē peʼapeʼa nei au i te rahiraʼa o te feiā ’āpī paʼari o te ʼore e manuia nei i te haʼamau i te mau fā parau-tiʼa ʼaore rā i te faʼanaho i te hōʼē ʼōpuaraʼa nō te faʼatupu i te reira mau fā. Tē peʼapeʼa atoʼa nei au ē e rave rahi o tē haʼafaufaʼa ʼore nei i tō rātou mau tāleni ʼe tō rātou mau ʼaravihi. Na te tātararaʼa i teie nā fifi e ’āfa’i mai i te ʼoaʼoa rahi i roto i tō ʼoutou oraraʼa.

Tē faʼa’ite nei te hōʼē buka a te ’orometua haʼapi’i Angela Duckworth tei pi’ihia Grit, i te hōʼē hiʼoraʼa ē e rave rahi mau taʼata o tē faʼarahi nei i te ’aravihi tumu o te taʼata ʼe o tē haʼafaufaʼa ore nei i te ʼohipa itoito ʼe te manaʼo pūai. Tē parau nei ʼoia ē e ’ite-rahi-hia te mau huru manuiaraʼa atoʼa nā roto i te peu maita’i i niʼa i te ’ohipa ʼeiaha noa rā nā roto i te māramarama ʼaore rā te ʼaravihi. ’Ua faʼa’ite mai ʼoia ē te feiā e manaʼo pāpū ʼe e ’avei’a tō rātou (tāna atoʼa e pi’i e hiaʼai rahi ʼe te tāpe’a-noa-raʼa) e rave maita’i aʼe ïa rātou i te feiā e ʼaravihi natura ’aita rā e manaʼo pūai tō rātou.18

I tōʼu ʼāpīraʼa ’ua ’ite au i te fāito ʼaravihi o te feruriraʼa o te hōʼē pīahi tei raro noa mai i te ʼafaraʼa. ’Ua hiʼopoʼa noa vau iāna i roto i te haʼapi’iraʼa ma te ʼore e faʼa’ite i te tahi mea ia vetahi ’ē. ’Ua rave ʼoia i te mau piha haʼapi’iraʼa fifi ʼe ’ua rohi ʼoia ma te itoito. I te fare haʼapi’iraʼa teitei e haere ʼoia i te tahi mau taime i roto e piti ʼaore rā e toru pupu tuatāpapara’a nō te hō’ē ā piha haʼapi’iraʼa. I te pae hopeʼa ’ua noaʼa iāna te hōʼē parau tūite i roto i te hōʼē tufaʼa haʼapi’iraʼa paʼari ʼe te ʼetaʼeta ʼe ’ua manuia rahi i roto i tōna tōroʼa ʼohipa.

ʼAita vau e parau nei i teie nei ē e tiʼa i te tāʼātoʼaraʼa ’ia manuia i te pae haʼapi’iraʼa, tē parau nei rā vau ē e nehenehe tā ʼoutou e manuia i tā ʼoutou mau ʼōpuaraʼa parau-tiʼa nā roto i te faʼanaho-maita’i-raʼa, te manaʼo pūai, ʼe te manaʼo pāpū, mai te mea ihoa rā e haʼapae ʼoutou i te mau mea faufaʼa ʼore i roto i tō ʼoutou nei oraraʼa. E nehenehe atoʼa ʼoutou e fāri’i atu ā i te ʼoaʼoa ʼe te poupou rahi.

Tē hinaʼaro nei au e haʼapāpū atu ē e nehenehe tā ʼoutou e rave i te mau mea paʼari. ’Ua fa’a’ite’ite mai o Elder John B. Dickson, te hōʼē Hitu ʼAhuru faʼahiahia, tei fa’aturahia i teie nei, e tei tāvini ma te hanahana na te ao tāʼātoʼa nei, i teie haʼapi’iraʼa nā roto i te hōʼē rāveʼa ’ārearea ʼe te maere. ’Ua pi’ihia Elder Dickson ’ia tāvini ’ei misiōnare Momoni i Mexico i te matahiti 1962. Hou ’oia a reva atu ai, ’ua ’itehia e tē vai ra te ma’i māriri-’ai-ta’ata o te ivi i roto i tōna rima ’atau. ’Aita i manaʼohia ē, e ora ’oia hau atu i te hōʼē ava’e te maoro. Terā rā, 10 ’āvaʼe i muri iho, ’ua reva atu ʼoia nō te tāvini i roto i tāna misiōni i faʼataʼahia, e tōna rima tei tāpūhia.19 E’ita roa atu e moʼehia iā’u e nāhea ʼoia i te haʼapi’iraʼa i te mau misiōnare i te Pū Ha’api’ipi’ira’a Misiōnare ē, e nehenehe tā rātou e rave i te mau mea paʼari. ’Ua ani ʼoia e maha misiōnare ’ia haere atu i mua ʼe ’ia tātaʼu e ʼona i roto i te hōʼē tātaʼuraʼa nō te taʼamu i te taʼamu ʼārapoʼa. A feruri na, taʼamu i te hōʼē taʼamu ʼārapoʼa ma te hōʼē noa rima. ’Ua ani iho nei au ia Elder Dikson ’ia faʼaite mai. E māta’ita’i anaʼe tātou.

Elder John B. Dickson:[Te ta’amu ra ’oia i te ta’amu ’ārapo’a.] ’Ua ‘ite ‘outou e mau tāmatara’a tō tātou pā’āto’a i roto i tō tātou orara’a. Te tahi i te pae tino ’aore rā te putapura’a o te ’ā’au ’aore rā i te pae faufa’a ’aore rā te tahi atu huru, ’e mai te peu e vai parau ti’a noa tātou ’e e ha’apa’o i te mau ture, ’ia vai te fa’aro’o i te Atua, ’ia ti’aturi ia ’outou iho, e nehenehe tātou e tia’au i te mau mea e tae mai. Tē mana’o nei au e nehenehe ato’a tātou e ta’amu i tō tātou ta’amu ’ārapo’a. E hina’aro ānei te hō’ē ta’ata i te hō’ē tāta’ura’a horo ’aore rā taputō ?

Māuruuru e John.

I te pū ha’api’ipi’ira’a misiōnare, ’ua upoʼotiʼa Elder Dickson i niʼa i nā misiōnare e maha, ma te faʼaʼohipa i tōna mau niho, tōna mau tapono, ʼe tōna ’ōuma nā roto i te hōʼē rāveʼa faʼahiahia. ’Ia ’ite ʼoutou ē ʼe nehenehe tā ʼoutou e upoʼotiʼa i niʼa i te mau fifi ʼe ’ia rave i te mau mea paʼari.

’Ua pāpa’i te ’orometua haʼapi’i Duckworth ē « e mea matauhia te ʼanaʼanatae. E mea varavara rā te tapeʼa-noa-raʼa ».20

Tē haʼapāpū nei te hōʼē o te mau tītorotororaʼa tāna i faʼahiti, te faufaʼa rahi o te faʼaineineraʼa itoito nō te oraraʼa, mai te tāmau-noa-raʼa, te onoonoraʼa, te ʼetaʼeta, ʼe te hinaʼaro ’ia ʼore e faʼaru’e i te mau ʼohipa i mua i te mau fifi.21

’Ua faʼateniteni ʼoia i te tītauraʼa i te hōʼē fā teitei aʼe o te tauturu i te oraraʼa maita’i o vetahi ’ē.22 ’Ua parau ʼoia :

« E fanaʼo te mau taʼata mai te mea e fā hanahana tā rātou ’e tei riro ʼei faufaʼa rahi nō tō te ao ʼe o te ’āmui mai i te tahi auraʼa hōhonu i te mau mea atoʼa tā rātou e rave, noa atu te na’ina’i ʼaore rā te haʼumani o te ʼohipa. ’A feruri na i te parabole o te mau taʼata ʼāpapa piriti :

« Ua ani te hōʼē taʼata i nā taʼata ʼāpapa piriti e toru : ‘E aha tā ʼoutou e rave nei ?ʼ

« ’Ua parau mai te taʼata mātāmua, ʼte ʼāpapa nei au i te mau piriti.ʼ

« ’Ua parau mai te piti o te taʼata, ʼte patu nei au i te hōʼē fare pureraʼa.ʼ

« ’Ua parau mai te toru o te taʼata, ʼte patu nei au i te fare o te Atua.ʼ

« E ʼohipa tō te taʼata ʼāpapa piriti mātāmua. E tōroʼa tō te piti. E pi’iraʼa tō te toru »23

Tāʼu tītauraʼa ia ʼoutou i teie pō o te hiʼopoʼaraʼa ïa ’outoui tā ʼoutou mau fā ʼe ’ia mā’iti i te mau fā o te faʼatiʼa ia ʼoutou ’ia rave faʼaoti i te mau hōpoiʼa ʼutuāfare ʼe o te tauturu ia ʼoutou ’ia haere i mua nā roto i te raveraʼa ʼe te haʼapaʼoraʼa i te mau fafauraʼa ʼe o te faʼatiʼa ia ʼoutou ’ia fāri’i i te ʼoaʼoa tā te Fatu e hinaʼaro nō ʼoutou. ʼA haʼamanaʼo, e faʼatiʼa te hōʼē fā ia ʼoutou ’ia tārani i te taime ʼe ’ia tūtava nā roto i te faʼanaho-ātea-raʼa ʼe ’ia ʼore ’ia ʼere i te mau tītauraʼa faufaʼa rahi ʼe te mau taime i faʼaauhia.

E paraparau vau i teie nei nō niʼa i te maita’i o te itenati ’e te mau veʼa sōtiare i niʼa i te mau faʼaotiraʼa.

E tauturu rahi te itenati ʼe te mau veʼa sōtiare i tō tātou sōtaiete i teie mahana. E faufaʼa rahi tō te reira. E nehenehe atoʼa rā te reira e riro ʼei mau mea o te faʼahahi ’ē atu ia tātou i te faʼaotiraʼa i tō tātou pi’iraʼa mau i roto i te oraraʼa tāhuti nei.

Tē pi’i ʼūʼana nei au ē ’ia hiʼopoʼa pāʼātoʼa tātou i te huru ʼe te taime e faʼaʼohipa ai tātou i te itenati ʼe te mau veʼa sōtiare. Teie ïa te uiraʼa mau : E tauturu ānei te reira i te tahi o tā tātou mau fā maita’i ʼe te faufaʼa, ʼaore rā e haʼafifi mau ānei te reira i tō tātou haereraʼa i mua ? E peʼapeʼa rahi ānei tātou i te ʼore e ’ite i te parau ’āpī mai te mea e’ita tātou e hiʼo pinepine atu i te reira ? E faʼatupu ānei te faʼaiteiteraʼa iāna iho nā roto i te tahi mau veʼa sōtiare i te fē’a’a ʼe te manaʼo pāpū ʼore ? Te mea ’ino roa atu, e arata’i ānei te itenati ia tātou i te mau hōhoʼa ʼe i te mau parau vi’ivi’i, tanō ʼore, ʼaore rā o te faʼa’ite ra i te mau parau o te haʼamou i te faʼaroʼo ? E huna ānei tātou i tō tātou tiʼaraʼa mau ʼe te parau ra ānei tātou i te parau nō vetahi ’ē nā roto i te mau parau ʼaore rā mau manaʼo faʼaino ? E haʼafifi ānei te mau veʼa sōtiare i te taime tā tātou e faʼataʼa nō te ʼohipa faʼaroʼo i roto i te ʼutuāfare ʼaore rā te taime i piha’i iho i tō tātou ʼutuāfare ? E haʼafifi ānei te rahiraʼa taime i te haʼutiraʼa i niʼa i te itenati ia tātou ’ia faʼatupu i te mau fā maita’i ? Teie te tahi o te mau faʼaotiraʼa tāʼu e ani ia tātou tāta’itahi ’ia feruri, ’ia faʼatītīʼaifaro, ʼe ’ia tātarahapa nō te haʼamaita’i i tō tātou oraraʼa.

Nō niʼa i teie mau mea, ’ua ’ite pāpū vau i te maita’i rahi o te mau veʼa sōtiare ’ia faʼaʼohipa-maita’i-anaʼe-hia te reira. ’Ua māramarama maita’i au ē ’ua faʼauru mai te Fatu i teie rāveʼa nō te tauturu i te ʼāʼamu ʼutuāfare.

’Ia oti anaʼe tāʼu paraparauraʼa, e pia ïa vau i teie tufaʼa nō tāʼu aʼoraʼa i niʼa i tāʼu ʼapi Facebook. Tē hinaʼaro nei au e ’ia fa’a’ite mai ʼoutou iāʼu i tō ʼoutou mau manaʼo peʼapeʼa nō niʼa i te mau veʼa sōtiare e nāhea atoʼa te reira e haʼamaita’i ai i tō ʼoutou nei oraraʼa.

Tē hinaʼaro atoʼa nei au e vaiiho atu ia ʼoutou te tahi ā manaʼo nō niʼa i teie tumu parau. Tē faʼaroʼo rahi nei tātou i te parau nō niʼa i tō tātou huru mau i roto i te mau veʼa sōtiare. Te riroraʼa mai te Mesia mau te huru o te reira ïa te fā faufaʼa rahi roa aʼe ’eiaha rā te riro-noa-raʼa mai te huru taʼata noa. E parau faʼahou atu vau :Te riroraʼa mai te Mesia mau te huru o te reira ïa te fā faufaʼa rahi roa aʼe ’eiaha rā te riro-noa-raʼa mai te huru taʼata noa.

Mau tāmataraʼa vārua

E paraparau vau i teie nei nō niʼa i te mau tāmatara’a vārua.

Te hōʼē ʼo te mau hōpoiʼa faufaʼa rahi roa aʼe i roto i teie nei oraraʼa o te raveraʼa ïa ʼe te haʼapaʼoraʼa ïa i te mau fafauraʼa moʼa i te Atua. E tītau te reira ’ia hiʼopoʼa tātou i te mau hinaʼaro tiʼa ʼore ʼe ’ia faʼataʼa ’ē atu tātou ia tātou iho i te reira mau mea. E hiʼopoʼa atoʼa tātou i te mau aniraʼa tiʼa ʼore tā tātou e ani atu i te Atua. E tāmau noa tātou i te ’imi i te haʼapi’i mai i te hinaʼaro ʼo te Atua nō tātou. E tāmau noa tātou i te faʼatumu i niʼa i te faʼaroʼo, i te tātarahaparaʼa ʼe i te mau ’ōroʼa faʼaora. Te Faʼaora, tei aufau i te hoʼo nō tātou o tā tātou ho’i e ʼore e taʼa maita’i, ’aita ïa ʼOia i faʼatupu i te Tāraʼehara ’ia nehenehe ia tātou ’ia haʼapaʼo noa i te mau fā materia aore rā, nō te mau mea faufaʼa ʼore ʼe te ’ārearea. ’A feruri i te fā a te Fatu ʼa parau ai ʼOia, « O teie ho’i tā’u ʼohipa ʼe tō’u hanahana ho’i, ’ia faʼatupu i te tāhuti ʼore ʼe te ora mure ʼore o te taʼata nei ».24

E au ra tē parau nei ʼaore rā tē manaʼo nei te tahi, « E’ita ānei te hōʼē Metua here i te Ao ra e māuruuru mai te mea e’ita vau e riro ’ei taʼata tei tiʼa iāʼu ’ia riro ? E faʼaʼere mau ānei ʼOia iāʼu i te mau haʼamaita’iraʼa nō te mea noa ē mea au nāʼu ’ia inu i te ava ʼe te taofe ? E uiraʼa hape te reira o te faʼa’ite mai i te taʼa ʼore o te ʼōpuaraʼa a te Metua. Teie te uiraʼa mau « nāhea e nehenehe ai iā’u ’ia riro ’ei taʼata parau-tiʼa ʼe te aroha tā tōʼu Metua ʼe te Faʼaora e hinaʼaro iāʼu ’ia riro mai ? » Tē parau nei te mau pāpa’iraʼa moʼa, « O tei tuʼuhia atu te mea rahi ra, e mea rahi atoʼa ïa te tītauhia atu iāna ra »25

I roto i te hōʼē ao i reira te mau rē ʼe te mau ʼāuʼa e fāri’i-pinepine-hia ai nō te haere-noa-raʼa atu i roto i te tahi tataʼuraʼa, e au ra ē mea ’āfaro ʼore ʼaore rā e mea ‘ino roa te mau ture ʼe te mau tītauraʼa. E parau mau ihoa rā te reira nō te feiā e onoono nei i te peʼe i tō rātou iho ’ēʼa ma te ʼore e haʼapaʼo i te ʼōpuaraʼa a te Metua, noa atu e aha te mau hopeʼaraʼa.

ʼE rave rahi o tē faʼatiʼa nei i te peu hara ʼe o tē faʼa’ohipa nei ʼei pāruru nō rātou, « ’ua haʼapi’i Iesu ia tātou ’ia here i te mau taʼata atoʼa ». E parau mau ihoa ïa te reira, terā rā e au ra ē mea pinepine te feiā o tē tūraʼi nei i teie tiʼaraʼa i te tauʼa ʼore i Tāna atoʼa aʼoraʼa faufaʼa rahi, « ’ua hinaʼaro ʼoutou iāʼu ra, e haʼapaʼo i tāʼu parau ».26

E ʼere i te mea tiʼa e ’ia faʼaau tātou i te mau tītauraʼa nō tō tātou auraʼa e te Toru Tahi. Te «ʼāʼau paruparu ʼe te ʼoto o te tītauraʼa mātāmua ïa nō te haʼamata i te ’ēʼa nō te fafauraʼa tei ’ōmuahia mai e te bapetizoraʼa. E tiʼa ia tātou ’ia pure i te Atua ma te ha’ehaʼa. Mai tā te ari’i Beniamina i haʼapi’i ia tātou : « Inaha ho’i, e ʼere ānei tātou pāʼātoʼa e mau taʼata taoʼa ʼore ? E ’aita ānei ho’i tātou e hope roa aʼe e tiʼaturi nei i te hōʼē noa iho mea ʼOra, ’oia ho’i te Atua ra… i te mau huru taoʼa atoʼa ra nā tātou nei ?»27

E mea fifi paha tō tātou mau tāmataraʼa, ʼe e mea ʼāfaro ʼore paha te tahi. E haʼamāuiui te reira i tō tātou ʼāʼau ʼe e faʼatupu i te aroha nō vetahi ’ē. E parau mau te reira nō tō tātou mau māuiui ʼe te mau maʼi o tē haʼaparuparu nei i tō tātou mau tino. E tae noa atu i te feiā hara ʼore ʼe tei hāmani-’ino-hia. Tei roto atoʼa te vēvē ʼe te ʼahitahita o tē faʼaʼī nei i te vāhi i reira tātou i fanauhia ai. Tei roto atoʼa te mau hiaʼai ʼe te mau hinaʼaro tā tātou paha i ʼore i māʼiti. Tē ʼoto nei tātou nō te mau faʼatītīraʼa tei tupu nā roto i te hōʼē noa māʼitiraʼa ’ino ; e rave rahi te mau mea e ʼere paha i te mea tanō ʼe te mea tiʼa i roto i teie nei ao.

E aha ïa tā tātou pāhonoraʼa ? E tiʼa ia tātou ’ia hāmani maita’i, ’ia aroha ʼe ’ia faʼatura i te mau taʼata atoʼa, noa atu e ’ua māʼiti rātou i te hōʼē ’ēʼa o te ʼore e ’āfaro i te ʼōpuaraʼa a te Metua ʼe te mau haʼapi’iraʼa a te Faʼaora. Mai te mea rā e hinaʼaro mau tātou ’ia riro ʼei taʼata hāmani maita’i, e tiʼa atoʼa ïa ia tātou ’ia haʼapiʼi i te tātarahapa. E ʼere te ʼohipa hāmani maita’i, e ʼaita tātou e tauturu nei ia rātou, ’ia haʼapae anaʼe tātou i te aʼo i te feiā tā tātou e here nei ’ia taui i tō rātou oraraʼa ʼe ’ia fāriʼi i te Tāraʼehara a te Faʼaora. Tē vai nei te mau haʼamaita’iraʼa maere ʼe te mure ore e tia’i ra i te feiā o te tātarahapa.

’Ua haʼamāramarama te Faʼaora i te reira a parau ai ʼOia i tō te Ati Nephi, nō niʼa i te feiā tei tatarahapa, « o te ʼore ïa rātou e faʼahapahia e au i mua i te Metua ’ia tae i te mahana e ti’a ai au e haʼavā i tō teie nei ao »28 ‘Ua parau faʼahou ʼOia, « E ʼore e ō te mea viʼiviʼi i roto i tōna bāsileia ; nō reira e ’ore te taʼata e tomo i roto i tōna faʼaearaʼa, maori rā o tei mā tō rātou ’ahu i tōʼu ra toto, nō tō rātou faʼaroʼo ʼe te tātarahapa i tā rātou mau hara, ʼe tā rātou mau tāmau-māite-raʼa e tae noa atu i te hopeʼa ».29

’Ia ’ite ʼoutou ē e nehenehe tā ʼoutou e riro mai ʼei mea mā. E nehenehe tā ʼoutou e ʼite i te ʼoaʼoa tā ʼoutou e hinaʼaro i roto i teie nei oraraʼa. ʼEiaha roa te hōʼē o ʼoutou e faʼaruʼe i teie pureraʼa ma te manaʼo ē e’ita ʼoutou e noaʼa i te faʼaorahia. ’Aita roa. E tamari’i mau ʼoutou nā te Atua. E nehenehe e noaʼa ia ʼoutou te tiʼaturiraʼa ʼe te ʼoaʼoa. E nehenehe tā ʼoutou e taui i tō ʼoutou ʼāʼau ʼe ’ia tātarahapa. E nehenehe tā ʼoutou e faʼaʼore i te hapa ʼe ’ia faʼaorehia tā ʼoutou hara.

E mea faufaʼa rahi roa te tātarahaparaʼa nō te ʼōpuaraʼa a te Metua. I roto i te Buka a Moromona, tē haʼapi’i nei tātou i te auraʼa i rotopū i te aroha ʼe te parau-tiʼa. ’Ua faʼataʼa mai te Mesia e nāhea te aroha ʼe te parau-tiʼa e haʼa ’āmui ai.30

Mea here roa nāʼu te mau parau ʼoaʼoa tā Eliza R. Snow i pāpaʼi.

Auē te rahi ’e te hanahana

Te ʼōpuara’a [hanahana faʼaora],

[I reira ho’i te parau-ti’a, te here ʼe te aroha]

[E fārerei ai ma te hanahana !]31

E mea tiʼa ʼe te aroha te ʼōpuaraʼa hanahana. ’Ua ʼite tātou e nō hea mai tātou, e aha te tumu tei ō nei tātou i roto i teie nei oraraʼa, ʼe e haere atu tātou i hea i muri aʼe i tō tātou poheraʼa.

E uʼi faʼahiahia ʼoutou. E mea māramarama te mau pāpaʼiraʼa moʼa e i te mau mahana hopeʼa nei e vai mai ïa « te mau ʼohipa ‘ino ʼe te mau peu faufau ».32 Terā rā, nō te Feiā Moʼa tei iti ho’i ’ia taiʼo ʼe tei purara i te mau fenua na te ao atoʼa nei, « o te parau-tiʼa ʼe te mana o te Atua i te hanahana rahi o tō rātou ïa mauhaʼa 33 ’Ua fafau te Fatu ē e « faʼaora ʼOia i te feiā parau-tiʼa » ʼe ʼeiaha tātou « e mataʼu».34

ʼEiaha ʼoutou e mataʼu, noa atu te mau ʼati ʼe te mau tāmataraʼa tā ʼoutou e faʼaruru atu. E haʼamaitaʼihia ʼe e pāruruhia ïa ʼoutou ’ia ’imi anaʼe ʼoutou i te mau fā parau-tiʼa ʼe te hoʼona. ʼA faʼanaho ʼe ʼa haʼa ma te manaʼo pūai ʼe te pāpū, ʼa ʼape i te faʼaʼohiparaʼa tano ʼore o te mau veʼa sōtiare ʼe te Itenati, ʼa tiʼaturi ʼe ʼa faʼatumu i niʼa i te faʼaroʼo, te tārahapararaʼa, te mau ’ōroʼa faʼaoraraʼa, ʼe te tusia tāraʼehara a te Faʼaora ʼa tāpeʼa noa ai ʼoutou e tae noa atu i te hopeʼa. E tauturu te faʼatumuraʼa i niʼa i te hiero ia ʼoutou ’ia faʼatupu i teie mau fā.

Mai tei pāpaʼihia i roto i te Roma 12:12, « E ʼoaʼoa i te tiaʼiraʼa ; e faʼa’oroma’i i te pohe, tāmau ʼūʼana māite ā i te pure ». E nehenehe tā ʼoutou e ʼape i te mau mea e faʼahahi ’ē atu ’e ia ʼoa’oa ʼe ’ia noaʼa te mau mea ato’a tā te Faʼaora i fafau nō ʼoutou.

Tē fa’a’ite pāpū nei au nō te hanahana o Iesu Mesia. Nōna e’ita tātou e mata’u, Nōna e ’ī tātou i te ’oa’oa. Nā roto i te i’oa o Iesu Mesia, ’āmene

Nene’i