E ave fifi tū’atira’a

Elder David A. Bednar:

Nō te pupu nō te Tino ’Ahuru Ma Piti ’āpōsetolo

Rāua te tuahine Susan K. Bednar

Hō’ē ’āru’i ’e Elder David A. Bednar

Purera’a ’ati ti’a i te ao nō te feiā ’āpī pa’ari • 10 nō setepa 2017 • Fare titi nō Apex North Carolina

Te fifi o te mau u’i

Nō roto mai tā’u poro’i i te hō’ē ’ohipa i tupu nō māua Susan i te ’āva’e setepa 1999 ra. ’Ua haere mai te peresideni Gordon B. Hinckley i Ricks College, i teienei ’o BYU–Idaho, nō te ha’amo’a i te fare tei topahia i te i’oa o Spencer W. Kimball, nō ’oti noa a’enei. ’Ua riro te reira mahana ’ei mahana hanahana nō māua Susan i te fāri’ira’a i te peresideni ’e te tuahine Hinckley, pūai te vārua, e’ita e mo’ehia.

I tōna haerera’a mai i te fare ha’api’ira’a, ’ua paraparau te peresideni Hinckley i roto i te hō’ē purera’a i te mau pīahi, te rave ’ohipa ’e te mau ’orometua. Tē pārahi ra vau i ni’a, ’aita i ātea roa i te Peresideni o te ’Ēkālesia a te Fatu tei fa’aho’i-fa’ahou-hia mai, ’a hōro’a ai ’oia i tāna a’ora’a. I teienei ā mahana, i teienei ā taime tē hi’o ra vau i roto i tō ’outou mata ’e tē paraparau ra vau ia ’outou, tē ha’amana’o pāpū nei au i te peresideni Hinckley tē ti’a ra i te puripiti i roto i te fare ra Hart Auditorium. Tē ha’amana’o nei au i te mau parau tumu tāna i ha’api’i, tē ta’ira’a reo ’e tōna hōho’a mata, ’e te mau mea tā’u i ’apo mai nā roto i te mana o te Vārua Maita’i ’a fa’aro’o noa ai au iāna ’ia paraparau.

Tē hina’aro nei au ’ia fa’aro’o ’outou i te hō’ē tuha’a nō terā purera’a.

« I te mahana mā’a ’e te sābati i ma’iri, tei Columbus (Ohio) mātou, nō te ha’amo’a i te hō’ē hiero ’āpī ’e te nehenehe mau. ’Ua ’ī roa te hiero ’e te fare purera’a piri noa mai, nō nā tuha’a purera’a e ono. Tei reira te Vārua o te Fatu, ’ua riro te reira ’ei mahana rahi ’e te ta’a ’ē, te ha’amo’ara’a i te piti o te hiero i roto i te ’ā’amu o te ’Ēkālesia i te tuha’a rahi ra nō Ohio.

« Mātou ta’u vahine ’e ta’u tamāhine, tei haere mai nō te tauturu i tōna metua vahine. Te ’ohipa au nō mātou, ’ua haere ato’a mai hō’ē mo’otua tamāhine ’e piti o tāna mau tamari’i, tā māua mau hina, mai St. Louis mai, te vāhi e ora nei rātou […]

« Tē pārahi ra vau i roto i te hiero i Columbus (Ohio), i terā mahana, tē hi’o noa ra vau i ta’u mau hina, ’ua tupu te tahi ’ohipa ta’a ’ē. ’Ua puta atura i roto i tō’u mana’o ē, tei rōpū vau i e toru u’i tā’u i mātau tei nā mua atu iā’u ’e e toru u’i i muri mai. ’Ua fāriu ti’a atura tō’u ’ā’au i ni’a i tō’u mau tupuna. ’Ua fāriu ato’a tō’u ’ā’au i ni’a i tō’u hua’ai. ’Ua hi’o mana’o atura vau i te hō’ē fifi o te mau u’i; e fifi te haere ātea roa i te mau mahana muta’a ra, tā tātou ho’i i ’ore i ’ite rahi. I teienei ’ua ra’ehia e toru u’i i muri mai iā’u. ’Ua feruri au i teie fifi, i teie nei ā mahana ’aita i fati, e mea ’ana’ana ’e te pūai […]

« I teienei ’ua mana’o vau ’a pārahi noa ai i roto i te hiero ē, e ave fifi vau e tā’amu nei i te mau ’ui nō muta’a ’e te mau u’i ato’a nō ananahi. Tō’u ferurira’a ’e tō’u tino, te ’i’o ’e tō’u mau melo ’e te uaua ’e tō’u roro, nō roto mai ïa ia rātou tei nā mua atu iā’u. ’E te mea ato’a ’ua fāna’o tō’u hua’ai, ’ua nā roto mai ïa iā’u ia rātou ra. E’ita e nehenehe tā’u e vaiiho ’ia fati te fifi. E’ita e nehenehe i tō’u hua’ai e vaiiho ’ia fati te fifi […]

« ’Āhani e ta’ata ’ōrero vau nō te hōhora ia ’outou te feiā ’āpī i’ō nei i teie mahana, i tō’u mana’o i roto i te hiero, ’ua hina’aro rahi roa ’ino vau ’eiaha vau ’aore rā tō’u hua’ai e ha’afati noa atu i te fifi o te mau u’i o tō’u ’utuāfare fēti’i.

« Tē parau atu nei au ia ’outou ma te pūai hope i roto iā’u, ’eiaha e riro ’ei ave fifi paruparu i ni’a i te fifi o te mau u’i. Tē tae mai nei ’outou i ni’a i te fenua nei ma te faufa’a ’āi’a fa’ahiahia mau. Nō roto mai ’outou i te mau tāne ’e te mau vahine rahi, te mau tāne toamatapū ’e te itoito, te mau vahine manuia ’e te fa’aro’o rahi. ’Eiaha e fa’aru’e ia rātou. ’Eiaha roa atu e rave i te hō’ē mea e ha’aparuparu i te fifi i tā’atihia ’outou, e tuha’a faufa’a rahi ho’i ’outou ».¹

’Ua pāpū maita’i te hōho’a nō te fifi o te mau u’i i tō’u ferurira’a. ’Ua puta pūai te parau fa’aarara’a, ’eiaha e riro ’ei ave fifi paruparu i ni’a i te fifi o te mau u’i, i roto i tō’u ’ā’au. ’Ua puta roa te a’o ’eiaha roa atu e rave i te hō’ē mea e ha’aparuparu i te fifi o te mau u’i i roto iā’u. Nō māua Susan, ’ua ha’amaita’i te mau ha’api’ira’a ’ōhie ’e te pūai tā māua i ha’api’i i terā avatea nō setepa ra i tō māua fa’aipoipora’a, tō māua nei ’utuāfare ’e te mau tuha’a ato’a o tō māua orara’a.

Te ’utuāfare Call

I te pa’arira’a Susan i tōna ’oire tumu i Afton (Wyoming), ’ua mātau ’oia i te hō’ē ’utuāfare o tāna pāroita, ’ua fa’ahiahia ’oia ia rātou, e hi’ora’a maita’i ho’i nō te fifi o te mau u’i.

Mau parau a te tuahine Susan K. Bednar

I roto i te pāroita i reira vau i te pa’arira’a, tē vai ra hō’ē ’utuāfare fa’ahiahia roa, 14 tamari’i. ’Ua fa’aipoipo te metua vahine ’e te metua tāne, ’o Bessie ’e ’o Evan Call, i roto i te hiero ’e ’ua ha’apa’o noa rāua i tā rāua mau fafaura’a. ’Ua ha’api’i rāua i tā rāua mau tamari’i i te ha’api’ira’a tumu nō te ’evanelia i fa’aho’ihia mai ’e ’ua ha’amaita’ihia rāua i te ’utuāfare parau ti’a.

E rave rahi matahiti i teienei, ’ua fārerei au i te hō’ē taure’are’a tamāhine nehenehe i te hō’ē purera’a ’ōro’a. ’Ua fa’a’ite mai ’oia iā’u ’o vai ’ōna ma te parau ē, ’ua mātau vau i tōna metua vahine. E tamāhine tōna metua vahine nō te taea’e ’e te tuahine Call, e hoa rahi ho’i i tō’u ’āpīra’a. Teie tamāhine tā’u i fārerei i roto i te purera’a ’ōro’a, e mo’otua ïa nō Call mā. I te uiuira’a vau iāna, ’ua ’ite mai au ē, ’o ’oia te 44 o nā 96 mo’otua, e tāna pēpe ’āpī ’o te 230ra’a ïa o te hina o Bessie ’e Evan Call. ’Ua hitimahuta roa vau i te reira mau nūmera. E hua’ai iti rahi mau !

E rave rahi taime tō’u ferurira’a, mai te reira ā mahana, ē : ’Āhani pa’i ’aita te taea’e ’e te tuahine Call i fa’aipoipo i roto i te hiero ’e i ha’apa’o i tā rāua mau fafaura’a ? ’Āhani pa’i ’aita rāua i fa’atura noa i te « fa’aro’o fa’ahiahia mau » o te mau u’i i nā mua atu ? ’Āhani pa’i ’aita rāua i ha’api’i i tā rāua tamari’i i te ’evanelia nā roto i te hi’ora’a ’e te a’o ? ’Āhani pa’i ’ua riro rāua ’ei ave fifi paruparu i ni’a i te fifi o te mau u’i ? E hia ïa ta’ata e māuiui ? Pāpū maita’i te pāhonora’a. ’Ua ha’amaita’i a’ena te mau fa’aotira’a i ravehia e teie nā ta’ata fa’aipoipo i e 300 melo o te ’utuāfare—’e tē rahi noa ra te nūmera, tē rahi nei te mau hina ’e te mau hinarere e tae mai nei i roto i teie ’utuāfare fēti’i.

E fa’aau na te reira i teie ’ohipa i tupu nō’u ’e te hō’ē hoa melo ’ore tā’u i mātau maita’i e mea maoro i teienei. E feruri na i te hitimahuta i te fa’ahitira’a mai ’oia iā’u i te hō’ē mahana ē, e momoni tōna māmā rū’au. ’Ua māere au nō te mea ’aita ’oia i ’ite i te hō’e noa atu parau nō te ha’api’ira’a tumu ’e te mau parau tumu o te ’evanelia, ’e ’aita ato’a ’oia i tāu’a ri’i a’e. ’Aita vau i ’ite i te pāhonora’a, ’ua uiui noa rā vau : « I hea pa’i te fatira’a te tupura’a, i ni’a i tāna fifi o te mau u’i ? » Te parau pāpū ra, ’aita tō’u hoa i ’ite a’enei i te mau ha’amaita’ira’a nō te ’evanelia a Iesu Mesia i roto i tōna orara’a nō te mau fa’aotira’a i ravehia e rātou tei nā mua atu iāna.

’Ei ave fifi i ni’a i te fifi o tō ’outou mau u’i, e ti’a ia ’outou ’ia ’ite ē, e ’ere te mau fa’aotira’a tā ’outou e rave i teienei ’e ananahi nō ’outou noa. E ha’uti tā ’outou mau fa’aotira’a i ni’a ia rātou tei haere nā mua atu ’e ia rātou e tae mai i muri mai ia ’outou. E parare roa te hi’ora’a ’e te mana o tā ’outou ha’apa’ora’a i te mau parau tumu o te ’evanelia, te mana o tō ’outou iho parau ti’a ’e te mau fa’ahope’ara’a o te mau fa’aotira’a e rave ’outou, te maita’i ’e te ’ino, nā roto i te mau u’i. E riro na i te hō’ē ave fifi pūai i ni’a i te fifi o tō ’outou mau u’i.

E ’itera’a pāpū tō’u nō te ’evanelia a Iesu Mesia i fa’aho’i-fa’ahou-hia mai. Tē fa’a’ite pāpū nei au ē, ’ua ha’amauhia te fa’aipoipora’a i rotopū i te tāne ’e te vahine e te Atua ’e ’ua riro te ’utuāfare ’ei tumu nō te hope’a mure ’ore o te mau tamari’i a te Atua.

Tē fa’a’ite pāpū nei au ē, maoti tāna tusia tāra’ehara, ’ua tara ’ē Iesu Mesia i tā tātou mau hara ’e mau mā’itira’a hape, ’e ’ua hōro’a ato’a mai i te pūai i ni’a atu i tō tātou iho pūai nō te ha’apa’o noa i te ’evanelia ’e te mau fafaura’a e rave tātou, i te taime iho ā rā e teimaha tātou i te mau fifi o te orara’a.

’Ua ’ite au ē, e fa’atae mai te Vārua Maita’i i te mau mana’o i roto i tō tātou ferurira’a ’e te ’ā’au, ’e e tauturu mai ’oia ia tātou nō te ’ite mai ’e nō te fa’a’ohipa i te mau rāve’a nō te riro ’ei ave fifi ha’apa’o maita’i i ni’a i te fifi i tō tātou mau u’i. Nā roto i te i’oa o Iesu Mesia ra, ’āmene.

Hope te mau parau a te tuahine Susan K. Bednar

E ave fifi tū’atira’a

I teienei, tē hia’ai nei au i te patu i ni’a i te mau ha’api’ira’a a te peresideni Hinckley nō ni’a i te « fifi o tō tātou mau u’i ». ’Ua fa’ata’a pāpū ’oia ma te ’ū’ana i te mea ’eiaha e rave, ’oia ho’i, te rirora’a ’ei ave fifi paruparu i ni’a i te fifi o te mau u’i. Tē hina’aro nei au e rōtahi i ni’a i te mea e ti’a ’ia rave, ’oia ho’i te rirora’a ’ei ave fifi pāpū i ni’a i te fifi o te mau u’i.

I roto i te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 128:18, tē ha’api’i nei tātou ē « e tā’irihia te fenua nei i te ’ino maori rā ’ia vai noa mai te hō’ē ave fifi tū’atira’a mai te reira te huru ’e ’aore rā mai te tahi huru i rōpū i te mau metua ’e te mau tamari’i, nō ni’a i te tahi parau ’e ’aore rā i te tahi ra—’e inaha e aha ïa taua parau ra ? ’O te bāpetizora’a ïa nō te feiā i pohe ra. Nō te mea ’ia ’ore rātou e ’ore roa e ti’a ia tātou ’ia ha’amaita’i-roa-hia ’ia ’ore rātou ; e ’ore ato’a ho’i rātou e ha’amaita’i-roa-hia ’ia ’ore tātou nei. E ’ore roa ho’i e ti’a ia rātou ’e ’aore rā ia tātou ’ia ha’amaita’i-roa-hia ’ia ’ore rātou ’o tei pohe ato’a atu i roto i te ’evanelia; nō te mea ’ua tītauhia ïa i roto i te ha’amatara’a i te tau tu’ura’a nō te ’īra’a o te mau tau ato’a, ’e tē ha’amata nei te reira tau tu’ura’a i teienei, ’ia ti’a i te ’īra’a ’e te tā’āto’ara’a o te tū’atira’a maita’i roa, ’e te tū’atira’a o te mau tau tu’ura’a, ’e te mau tāviri, ’e te mau mana, ’e te mau hanahana ’ia fa’atupuhia, ’e ’ia heheuhia mai ho’i mai te mau mahana nō Adamu ē tae noa mai ai i teie anotau nei ». ²

Tē ani nei au ia ’outou ’ia feruri e piti uira’a tumu nō roto mai i teie mau ’īrava.

Te uira’a mātāmua : E aha te ave fifi tū’atira’a ? ’Ua ha’api’i te peresideni Joseph F. Smith : « E ti’a ’ia vai mai te tā’atira’a ’e te tāhō’ēra’a o te mau metua i te mau tamari’i ’e o te mau tamari’i i te mau metua ’ia riro te ’utuāfare o te Atua ’ei hō’ē mai te fifi te huru, ’e i reira rātou e riro ai ’ei ’utuāfare nō te Atua ’e nō tōna ra Mesia ».³

Maoti te fa’aho’i-fa’ahou-ra’a-hia mai te mana o te autahu’ara’a ’e te mau tāviri i teie nei tau tu’ura’a hope’a e nehenehe ai tātōu tāta’itahi ’ia fāri’i, ’ia ha’amana’o ’e fa’ahanahana i te mau ’ōro’a nō te fa’aorara’a ta’ata hō’e ’e te fa’ateiteira’a ’utuāfare. ’Ua tae mau iho ā Elia mai parauhia nō te hōro’a i te mau tāviri nō te autahu’ara’a ’e te mana tā’atira’a e fa’afāriu i te ’ā’au ’e e hāmani i te mau ave fifi tū’atira’a i te mau u’i. I teie mau mahana hope’a nei, e mau tāvini fa’ahou ā i ha’amanahia nō te hōro’a i te ha’amaita’ira’a mo’a i hōro’ahia e te Fa’aora, « te mau mea ato’a tā ’oe e tā’ati atu i ni’a i te ao nei e tā’atihia atu ïa i te ra’i ra; ’e te mau mea ato’a tā ’oe e ru’uru’u atu i ni’a i teie ao nei, i roto i tō’u nei i’oa, e nā roto ho’i i tā’u parau, tē nā reira mai nei te Fatu ē, e ru’uru’uhia te reira ē a muri noa atu i roto i te ra’i ».⁴

Nō reira, « te mau ’ōro’a monora’a tā tātou e rave nei i roto i te mau hiero, ha’amata nā ni’a i te bāpetizora’a, e ti’a ai i te hō’ē ave fifi tū’atira’a mure ’ore i rotopū i te mau u’i i te fa’atupu i te fā nō te hāmanira’ahia te fenua nei ».⁵

Te piti o te uira’a : Nāhea te ave fifi tū’atira’a e fa’aherehere ai i te fenua nei ’ia tā’irihia e te ’ino ? ’Ua parau te peresideni Joseph Fielding Smith ē : « E ’ere te parau ana’e nō te bāpetizora’a nō te feiā pohe, tē parau ato’a ra nō te tā’atira’a i te mau metua, ’e te mau tamari’i i ni’a i te mau metua, ’ia fa’atupuhia ho’i ‘te ’īra’a ’e te tā’āto’ara’a o te tū’atira’a maita’i roa, ’e te tū’atira’a o te mau tau tu’ura’a, ’e te mau tāviri, ’e te mau mana, ’e te mau hanahana’, mai te ha’amatara’a ē tae roa atu i te hope’a o te tau. ’Āhiri ’aita te mana tā’ati [i fa’aho’ihia mai e Elia] e vai ra i ni’a i te fenua nei, e vai ïa te ta’a ’ore ’e e mono te nahonaho ’ore i te nahonaho i te mahana e tae mai ai te Fatu, terā rā, e’ita te reira e tupu, nō te mea tē fa’aterehia nei ’e tē araihia nei te mau mea ato’a i te ture maita’i hope i roto i te bāsileia o te Atua ».⁶

Nō te aha te fenua nei e anatemahia ai ? « Nō te mea ïa ē, ’āhiri ’aita e vai ra te tū’atira’a i rotopū i te mau metua ’e te mau tamari’i—te ’ohipa ïa nō te feiā pohe—e pāto’ihia ïa tātou pā’āto’a ; e’ita ïa te ’ohipa tā’āto’a a te Atua e manuïa, ’e e riro ïa ’ei mea faufa’a ’ore… ’Ua riro te fa’aho’ira’ahia mai teie mana [tā’ati] ’ei hōpue [’aore rā mana ha’amaita’i] nō te fa’aora i te fenua nei mai te rirora’a mai ’ei mea faufa’a ’ore i te taera’a mai o Iesu Mesia.⁷

Maoti teie mau parau mau tumu nō te ’evanelia tātou e māramarama ai nō te aha « ’ua ha’amauhia te fa’aipoipora’a i rotopū i te tāne ’e i te vahine e te Atua ’e ’ua riro te ’utuāfare ’ei tumu nō te ’ōpuara’a a Tei Hāmani nō te hope’a mure ’ore o tāna mau tamari’i ».⁸

Tē vai nei rā vetahi o ’outou tei ’ite i te ’oto i roto i te mau aura’a ’utuāfare tano ’ore ’e te hape. ’E nō reira, ’aita paha ’outou i hina’aro rahi roa, ’aita roa atu paha, ’ia tū’atihia i te mau ta’ata i ha’amāuiui i tō ’outou ’ā’au ’e i ha’amāmae ia ’outou.

E fa’aro’o mai na : e piri tāhō’ē te mau ave nō te ’utuāfare mure ’ore nā roto noa i te mana o te autahu’ara’a ’e te parau ti’a o te ta’ata. Ta’a ’ē noa atu te mau ’ohipa ’ino i tupu i roto i tō ’outou ’utuāfare, tē fa’a’ite pāpū nei au ’e tē parau atu nei au ē, ’o te Fatu Iesu Mesia te puna nō te fa’aorara’a, te fa’a’āpīra’a ’e te fa’aho’i-fa’ahou-ra’a tītauhia nō ’outou.

’Ua tahe noa paha te roimata i te roara’a o te pō ’ati nō ’outou, e nehenehe rā te ’oa’oa e tae mai i te po’ipo’i orara’a ’āpī nā roto i tō ’outou Tāra’ehara ’e Fa’aora.⁹

E aha atura ïa ?

I roto i te mau paraparaura’a rahi a te pupu nō te Tino ’Ahuru Ma Piti ’āpōsetolo, pinepine te peresideni Boyd K. Packer i te ani, « E aha atura ïa ? » Tā’u i ’apo mai i roto i tāna uira’a, ’oia ho’i, « E aha ïa te tauira’a faufa’a rahi i te pae vārua e tupu i teie mana’o, teie ’ōpuara’a ’aore rā teie ’avei’a, i roto i te orara’a o te mau melo o te ’Ēkālesia ? E ha’amaita’i mau ānei te reira i te feiā tā tātou e tāvini nei ? » Te mana’o tumu, tē ani ra ’oia ia mātou ’ia feruri i te faufa’a ’e te mau fa’ahope’ara’a i ni’a i te tumu parau tā mātou e paraparau ra. Tā’u i tāpe’a mai, ’oia ho’i, ’ua tauturu rahi mai teie uira’a « E aha atura ïa ? » i te rōtahira’a i tō’u ferurira’a i ni’a i te fifi ’e te fa’ata’ara’a i te mau mea faufa’a rahi.

E ui mai paha ïa ’outou ē, « Elder Bednar, ‘e aha atura ïa ?’ i teie a’ora’a tâ ’oe ? » Tē ti’aturi nei au ē, tei roto te pāhonora’a i teie uira’a i e toru uira’a e ui ra paha ’outou ia ’outou iho i teienei.

’Ua ’āmui mai i roto i teie purera’a e rave rahi feiā ’āpī tamāhine ’e tāne ’o rātou te u’i mātāmua tei riro ’ei melo nō te ’Ēkālesia a Iesu Mesia i te Feiā Mo’a i te mau Mahana Hope’a Nei. ’Ua fa’aro’o ’outou ’e ’ua fāri’i ’outou i te poro’i o te ’evanelia a Iesu Mesia i fa’aho’i-fa’ahou-hia mai, ’ua bāpetizohia ’e ’ua ha’amauhia ’outou e te mana ti’a o te autahu’ara’a, ’e tē haere ti’a ra ’outou i mua ma te fa’aro’o pāpū i te Mesia. E melo fa’afāriu ’āpī ānei ’aore rā e mea maoro, ’o ’outou te toto ora o te ’Ēkālesia ’e ora nō tō ’outou ’utuāfare, i teienei ’e ananahi. ’O ’outou te ave tū’atira’a mātāmua o te fifi o tō ’outou mau u’i.

E ui paha ’outou ē : « Nō te mea ’o vau ana’e te melo nō te ’Ēkālesia i roto i tō’u ’utuāfare, ’e e pāto’ira’a rahi mai roto mai i tō’u nā metua, te taea’e ’e te tuahine, ’e te tahi atu mau mero nō te ’utuāfare, nāhea vau i te riro i te ave fifi tū’atira’a pūai ? »

’Ia tai’o ’outou ’e ’ia fa’aro’o ’outou i te mau ’ā’amu nō te mau pionie mātāmua o teie tau tu’ura’a, tei mamae i te hāmani-’ino-ra’a, tei pēpē te tino ’e tei ta’ahi i te mau fenua pāpū ē mau atu ai i te fa’a nō Roto Miti, e ui paha ’outou ē, ’āhani ’o ’outou terā e roa’a ānei ia ’outou i te rave i te reira. E rave rahi rā o ’outou tē rave nei i tā rātou i rave ! E mea ta’a ’ē paha te nātura ’e te huru o tā ’outou mau tāmatara’a i teie mahana i tā terā mau pionie, hō’ē ā rā pāto’ira’a i te parau mau i fa’aho’ihia ’e tē pūai noa atura.

I te ’āva’e ’ēperēra 1986, ’ua fa’aru’e mai te ra’atira o te hō’ē ’āti nō Ghana rōpū. I roto i te mau fa’aineinera’a nō te hunara’a tē vai ra ’o Fred Antwi, e taea’e nō te ra’atira, tei bāpetizohia ’e tei ha’amauhia e melo nō te ’Ēkālesia a Iesu Mesia i te Feiā Mo’a i te mau Mahana Hope’a Nei, hō’ē matahiti nā mua atu. ’Aita ’o Fred i ’ite, tē fa’anahonaho ra te tuahine o te ra’atira, te ari’i vahine metua, ’ia riro mai ’oia i te ra’atira ’āpī o te ’āti.

I te pō hou te mahana hunara’a, ’ua paraparau ’ōmo’e te tahi fēti’i ia Fred ma te ani iāna ē : « ’Ua ’ite ānei ’oe i te ’ōpuara’a a te ’utuāfare fēti’i nō ’oe ? » Pāhono atura Fred ē : « ’Aita, ’aita i parauhia mai ». Parau atura tōna fēti’i ē : « ’O ’oe te ra’atira ’āpī ». ’Ua hitimahuta roa Fred ’e ’ua parau atura ma te ’ū’ana : « ’Aita ! E’ita e fa’ati’ahia e tō’u ha’apa’ora’a fa’aro’o ».

E tura rahi te tāvinira’a ’ei ra’atira. ’O te ra’atira te fa’atere o tōna mau ’oire, ’e ’ia parau ’oia e rave te mau ta’ata mai tāna i fa’aue. E fāna’o te ra’atira i te tahi moni tauturu, ’e te mea ato’a e mana’o ’oia ē, e hōro’ahia mai ïa. Tē tāvini ra Fred ’ei peresideni ’āma’a i terā taime ’ua fa’aro’o ’oia ē, penei a’e ’o ’oia te ra’atira ’āpī. ’E ’aita ato’a ’oia i hina’aro e ’āmui i roto i te mau ’ōro’a a te ’āti e tito i te mau parau tumu o te ’evanelia a te Fa’aora.

I teienei, e fa’ahiti au i tā Fred iho pāhonora’a i te parau ’āpī a tōna tuahine. « I terā iho pō, ’ua ta’uma vau i roto i te pereo’o ’e ’ua fa’ahoro atura i te fare o te hō’ē matahiapo o te ’āti, i te ’oire iti fātata » ’Ua hina’aro vau e paraparau iāna nō teie parau ’āpī tei fa’a’itehia mai. ’Ua fa’ata’a mai ’oia : ‘’Ua ’ite au i te ’ōpuara’a, ’e e’ita tā’u e nehenehe e tauturu ia ’oe nō te ’orera’a e riro i te ra’atira’ ».

’Ua parau atura Fred : « ’Ua ’ite ’oe ē, e keresetiano vau, e’ita ta’u ha’apa’ora’a fa’aro’o e fa’ati’a iā’u ’ia riro ’ei ra’atira nō te mea e rave rahi ’ohipa e ti’a i te ra’atira ’ia rave, e’ita vau e rave ». Pāhono a’era teie matahiapo : « Nā reira, ’a ho’i i tō ’oe mau feiā fa’atere nō te parau ia rātou e keresetiano ’oe ’e e’ita tā ’oe e nehenehe e riro ’ei ra’atira ». Parau a’era Fred : « ’Ua ho’i atu vau e parau i tō’u mau feiā fa’atere, ’aita rā rātou i tāu’a mai ».

Tē parau fa’ahou ra Fred : « E hunahia tō’u taea’e [te ra’atira tahito] i te tuira’a pō, nō reira, ’ua ’āpe’e tō’u pereo’o i te tahi atu mau fēti’i i roto i tō rātou pereo’o. Tē tāpae ra mātou i te hō’ē ma’ara’a purūmu i ni’a i te tere i te hunara’a, ’ua tīpu’u te tahi mau pu’era’a i te pae ’aui, ’ua tīpu’u vau i te pae ’atau, i te purūmu haere i Cape Coast ’e ’ua tahua vau ».

E ono ’āva’e tō Fred fa’aāteara’a i tōna mau fēti’i. Ē muri a’era, ’ua fa’aro’o ’ōna ē, ’āhani ’oia i haere i te hunara’a, ’ua tu’uhia ïa ’oia ’ei ra’atira, e vaira’a fifi atura ïa nōna. Ē muri a’e, ’ua fa’aro’o ’oia ē, ’o tōna neveu, te tamaiti a te ari’i vahine metua, tei tu’uhia ’ei ra’atira ’āpī.

I te tīpu’ura’a Fred i te pae ’atau nō te haere i Cape Coast, ’ua ha’apūai ’oia i te ave tū’atira’a mātāmua o tōna mau u’i. Pāpū maita’i i roto i tōna ’itera’a pāpū nō te ha’api’ira’a tumu ’e te mau parau tumu o te ’evanelia i fa’aho’i-fa’ahou-hia mai, ’ua taui roa te ’avei’a o tōna orara’a ma te semeio rahi. ’Ua riro rāua te tuahine Antwi te mau misiōnare rave tāmau mātāmua nō ’Āfirita Tō’o’a o te rā i te hiero nō Ghana. I teienei, tē tāvini nei Fred ’e tāna vahine ’ei tauturu i roto i te peresidenira’a hiero nō Accra (Ghana) ’e ’ei tauturu matarona.

’Ei melo fa’afariu ’āpī i te ’Ēkālesia a te Fa’aora i fa’aho’i-fa’ahou-hia mai, ’ua ha’amaita’ihia Fred ’e ’ua ha’apūaihia ’oia nō te upo’oti’a i te pāto’ira’a rahi o tōna ’utuāfare, te mau hoa ’e te mau ’āpiti ’ohipa. ’E ’ua ha’api’i māite te taea’e ’e te tuahine Antwi i tā rāua mau tamari’i i te ’evanelia a Iesu Mesia ma te ha’amau i te mau hi’ora’a nō te parau ti’a i roto i tō rāua ’utuāfare e vai noa i roto i te mau u’i. Mai tei ha’amata nā ni’a ia Fred ’e tāna vahine, mai te reira ato’a nō ’outou !

’Outou te u’i mātāmua e melo nō te ’Ēkālesia : e ha’amata nā ni’a ia ’outou ! ’O ’outou te mau pionie nō tei fānau ia ’outou ’e nō tō ’outou hua’ai. Tē pure nei te mau melo o te ’utuāfare i pohe, tei nā mua ia ’outou i ni’a i te fifi nō tō ’outou mau u’i, nō tō ’outou tauturu, ’e tē ti’aturi nei rātou e haere mai i muri iho ia ’outou i ni’a i tō ’outou ha’apa’o maita’i. Tei ia ’outou mau te mana nō te riro ’ei ave fifi tū’atira’a pūai. E ha’amana’o, e ha’amata nā ni’a ia ’outou. ’E nā roto i te tauturu a te Fatu, e roa’a ia ’outou i te rave i te reira.

E ui paha vetahi o ’outou ē : « Nāhea vau i te fa’atupu i te hō’ē ’utuāfare mure ’ore, ’aita ho’i au i pa’ari i roto i te hō’ē ’utuāfare feiā mo’a pāutuutu maita’i ? » Penei a’e e nehenehe te tahi parau nō ni’a i te ’ohipa i tupu nō’u iho nei e tauturu ia ’outou.

E mea ta’a ’ē ri’i ta’u nā « fifi o te mau u’i » i te pae o tō’u māmā ’e i te pae o tō’u pāpā. I ni’a i te fifi o tō’u metua vahine, ’o vau te paera’a o te u’i i roto i te ’Ēkālesia. ’Ua tomo mai te feiā i fānau iāna i roto i te ’Ēkālesia i Peretāne ’e i te fenua Helevetia i te ’ōmuara’a o te Fa’aho’i-fa’ahou-ra’a. Nō reira, i te pae o tō’u metua vahine, hō’ē ave tū’ati au i ni’a i te fifi roa nō te mau u’i ha’apa’o maita’i.

I ni’a i te fifi o tō’u metua tāne, ’o vau te u’i mātāmua i roto i te ’Ēkālesia. Nō te mea ’aita tō’u metua tāne i tomo i roto i te ’Ēkālesia ē pa’ari roa atu, ’o māua tō’u taea’e te Bednar mātāmua i fāri’i i te autahu’ara’a. ’O vau te ta’ata mātāmua o tō mātou ’utuāfare tei tāvini i te hō’ē misiōni rave tāmau. Nō reira, mai ’outou e rave rahi, ’o vau te ave tū’atira’a ’evanelia mātāmua i ni’a i te fifi o te mau u’i Bednar.

E ta’ata maita’i tō’u metua tāne, ’e te itoito rahi ’e te rave i te ’ohipa. ’Ua here au iāna ’e ’ua ha’api’i au i te tahi mau ha’api’ira’a rarahi i pīha’i iho iāna, tei tauturu iā’u ’ia riro i te ta’ata tā’u e riro nei i teienei. ’Ua ha’api’i mai tō’u metua vahine iā’u ’ia pure ’e ’ia here i te mau pāpa’ira’a mo’a. ’Ua here au iāna ’e tē māuruuru nei au nō te ura fa’aro’o tā’u i tū’ama i roto iā’u. E mea ’ē roa rā, ’aita vau e ha’amana’o ra i te purera’a, i te tuatāpapara’a i te mau pāpa’ira’a mo’a ’e i te fa’atupura’a i te purera’a pō ’utuāfare, mātou te ’utuāfare. ’Ua pure au ’e ’ua tai’o vau i te Buka a Moromona ’e tō’u māmā, ’aita rā mātou i rave ’āmui a’enei i teie mea, te metua tāne, te metua vahine ’ e te mau tamari’i.

Nā roto i te tauturu o te Fau ’outou e nehenehe ai e fa’atupu i te hō’ē ’utuāfare mure ’ore, noa atu ā e ’ere ’outou nō roto mai i te huru ’utuāfare e ’itehia i te tahi taime i n’a i te ’api mātāmua o te mau ve’a Liahona ’e te Ensign. E ha’amana’o na : e ha’amata nā ni’a ia ’outou !

Te mea mau ’aita vau i mātau i te hi’ora’a nō te ’utuāfare parau ti’a i tō’u ’āpīra’a, ’ua fa’atupu ïa te reira i roto iā’u i te hina’aro pūai ’ia ’ohipa itoito roa ’e Susan nō te ha’apāpū ē, e vai noa te reira i roto i te ’utuāfare e fa’atupu māua. ’A ’āpo’o noa ai māua ’e ’a tāparu noa ai i te tauturu i roto i tā māua mau pure, ’ua fa’auruhia māua ’e ’ua ha’amaita’ihia māua nō te tauturu i tā māua mau tamari’i ’ia ha’api’i i te mau parau tumu o te ’evanelia a te Fa’aora i fa’aho’i-fa’ahou-hia mai. ’Aita iho ā ïa māua i te metua maita’i roa, ’ua fāri’i rā māua i te mau hōro’a pae vārua ’ua hina’aro māua ’e ’ua ’itehia mai ia māua i te « tauturu… i ni’a atu i tō māua iho nei ».¹⁰

’Aita tātou i māreihia i roto i tē mau ’ohipa tahito i tupu nō tātou. ’Aita tātou i te ta’ata ’ati hope roa ’e te ’ati rahi roa i tō tātou nei vaira’a ’aore rā ’aita tātou i te tītī nō te mau mea ’ati a’e ia tātou. E ha’api’i mai te Vārua Maita’i ia tātou i te mau mea e ti’a ’ia rave, te hi’ora’a ato’a ïa o te ’utuāfare parau ti’a tā tātou i ’ore i ’ite. E ha’amata nā ni’a ia ’outou ! ’E nā roto i te tauturu a te Fatu, e roa’a ia ’outou i te rave i te reira.

Tē vai ra vetahi o ’outou tei māuiui te ’ā’au i te mau melo ’utuāfare ’aore rā i te feiā fa’atere tei ’ore i fa’atura i tā rātou fafaura’a mo’a nō te fa’aipoipora’a. E ui paha ’outou : « Mai te peu pa’i tō’u nā metua ’aore rā te tahi atu ta’ata fa’aipoipo tā’u i mātau ’e i tā’atihia i roto i te hiero, ’aita tā rātou fa’aipoipora’a i manuia, nō te aha ïa vau e tīa’i atu ’ia vai mure ’ore tā’u fa’aipoipora’a ? »

’Outou tei fa’aruru i te ’ā’au māuiui nō te fa’ata’ara’a i tupu i roto i tō ’outou ’utuāfare, ’aore rā ’ua tupu te ahoaho nō te ti’aturi i ’ōfatihia, ’a ha’amana’o, e ha’amata ’āpī nā ni’a ia ’outou ! Noa atu ē ’ua fati te tahi ave tū’atira’a i ni’a i te fifi o tō ’outou mau u’i, e faufa’a mure ’ore ato’a te tahi atu mau ave tū’atira’a parau ti’a nā reira ato’a tē mea e toe ra nō terā fifi. E nehenehe tā ’outou e tu’u i te pūai rahi ’e penei a’e tauturu i te fa’aho’i fa’ahou mai i te mau ave tū’atira’a fati. E fa’aotihia te reira ’ohipa hē’ē i te taime hō’ē.

E mau tamāroa ’e e mau tamāhine tātou nā te Atua. ’Ia au i te fa’anahora’a ’oa’oa mure ’ore a te Metua, ’ua tu’uhia mai ia tātou te hōro’a nō te ti’amāra’a mōrare ’e e ti’a mana tātou ma te ’aravihi ’ia rave. E ’ere tātou i te tao’a noa e ravehia. E mau ti’a mana tātou nō tātou iho ’e e ti’a ia tātou ’ia fafau pāpū ia tātou i te fa’atupura’a i te parau ti’a rahi.¹¹

E’ita te fa’aipoipora’a manuia ’e te ’oa’oa e ’ite-noa-hia; e fa’atupuhia rā nā roto i te tāne ’e te vahine ha’apa’o fafaura’a. Tē taiā nei au i te mea tē huru onoono nei ’outou ia ’outou ’iho i te mā’imira’a i te hō’ē mea te ’ore e vai ra. ’Aita e hoa fa’aipoipo maita’i roa ’o te nehenehe e pāruru ia ’outou i te māuiui manava ’e te ’ā’au fāfati i te pae vārua. Nā roto rā i te pūai o te Fatu, e nehenehe i te hō’ē tāne ’e te hō’ē vahine ha’apa’o maita’i e rave ra ’ei ti’a mana e fa’atupu i te fa’aipoipora’a manuia ’e te ’utuāfare mure ’ore tā rātou e tīa’i ra ’e e hia’ai ra.

I roto i te hō’ē fa’aipoipora’a, e tītau te tāvinira’a feruri i te tahi i te fa’a’oroma’i ’e te tu’utu’u ’ore i roto ho’i i te hō’ē ao e fa’aitoito tu’utu’u ’ore nei i te ha’apa’ora’a iāna iho ’e te peu pipiri. E ha’amata rā nā ni’a ia ’outou ’a rave ai ’outou ’e ’a haere ti’a ’outou i mua ma te fa’aro’o i te Fa’aora, ’a tāmau noa ai ’outou i te ’imi i te tauturu o te ra’i ’e ’a fa’a’ohipa parau ti’a noa ai ’outou i tō ’outou ti’amāra’a mōrare. E nehenehe tā ’outou e rave i te reira nā roto i te tauturu a te Fatu.

Mau parau fafau, te ha’amaita’i ’e te ’itera’a pāpū

E au mau taea’e, e au mau tuahine, tē pehapeha nei au ia ’outou ma te pūai ato’a i roto iā’u ’ia riro ’outou ’ei ave fifi tū’atira’a i ni’a i te fifi o tō ’outou mau u’i.

E ha’amata te rirora’a ’ei ave fifi tū’atira’a nā ni’a ia ’outou, nā roto i te ravera’a i te mau mea ’ōhie tā te taea’e ’e te tuahine Call i rave nō te fa’atura i te mau fafaura’a mo’a ’e nō te ha’api’i i tā rāua mau tamari’i ’ia ora ’e ’ia here i te ’evanelia a Iesu Mesia i fa’aho’i-fa’ahou-hia mai.

E ha’amata te rirora’a ’ei ave fifi tū’atira’a nā ni’a ia ’outou, nā roto i te roa’ara’a te itoito ’e te fa’aro’o i te Fa’a’ora nō te tīpu’ura’a i te pae ’atau mai te taea’e Antwi.

E ha’amata te rirora’a ’ei ave fifi tū’atira’a nā ni’a ia ’outou, nā roto i te ti’aturira’a i te Vārua Maita’i nō te ha’api’i ia ’outou i te mau mea ato’a ’e nō te tūrama i tō ’outou ’ē’a, noa atu ’aita ’outou i ’ite maita’i roa nā mua i hea e ti’a ’ia haere ’e e aha te ti’a ’ia rave.

E ha’amata te rirora’a ’ei ave fifi tū’atira’a nā ni’a ia ’outou, nā roto i te tīahi-fa’aea-’ore-ra’a ’e te tīahi-itoito-ra’a i te pōiri mai rotopū ia ’outou¹² ’e te ti’a-pāutuutu-ra’a i mua i te mau fa’ahemara’a ’ino o te mau mahana hope’a nei.

Tē pi’i nei au i ni’a ia ’outou i te hō’ē ha’amaita’ira’a ’āpōsetolo, ’oia ho’i nā roto i te mana o te Vārua Maita’i e māramarama hope atu ā ’outou i te faufa’a rahi o tō ’outou ti’ara’a i ni’a i te fifi o te mau u’i. ’Ua ’ite au ē, e ha’amaita’ihia ’outou ’e e ha’apūaihia ’outou ’ia tūtava ’outou i te rirora’a ’ei ave fifi tū’atira’a pūai. ’E tē parau fafau atu nei au ē ma te tauturu a te Fatu e nehenehe ’outou e rave i te reira !

Tē fa’a’ite pāpū nei au ma te ’oa’oa ē, ’o Iesu Mesia te Tamaiti ora a te Atua ora. ’Ua ’ite au ē, tē ora nei ’oia, ’ua ti’a fa’ahou mai ’oia, ’e ’ua ’ite ’oia ia tātou tāta’itahi ’e ’ua here ’oia ia tātou. Tē fa’a’ite pāpū nei au ē ’ua fa’aho’i-fa’ahou-hia mai te mana o te autahu’ara’a ’e te mau tāviri e tā’ati i ni’a i te fenua nei ’e i ni’a i te ra’i, i te fenua nei i teie mau mahana hope’a nei. ’E ’ua ’ite au ē, ’ia pe’e tātou i te fa’anahora’a mure ’ore a te Metua, e ’oa’oa tātou i roto i teie orara’a, ’e e ti’a i tō tātou ’utuāfare ’ia vai ’āmui ē a muri noa atu. Tē nā reira nei au i te fa’a’ite pāpū atu, i te i’oa o te Fatu Iesu Mesia, ’āmene.