Te Tai Ae Na Roko ae Kaonaki ma te Kaantaninga
Taromauri n te Aonaaba ae Taabangaki ibukiia Kairake n Ikawai
Tabati, Tianuare 8, 2023
Elder Jeffrey R. Holland: Raoraora aika tangiraki n taabo nako! Ai tekeraoira Ngai ma Titita Holland ngkai ti mena ibuakomi n te tairiki aei. E ngae ngke ti reitaki ma angiia ma ngkami ni katobibia te aonaaba rinanon kamimiin bwaai n reitaki aika a boou, ti rangi ni kukurei iroumi ngkai kam bon roko ikai, n te tabo n reirei ae rietata ao ana reirei n taekan te aro te tabo are ti moana iai ara reirei ngai ma Pat, ti tabo are ti moan reitaki ni marooro, ao ni mareaki iai.
Ngkai, I kantaningaia bwa N na nooria ngkana iai te bwai ae kam namakinna ngkai I taekina te taeka ae te mare. Tai maaku. Ti na bon aki maroroakina taekan te mare n te tairiki aei. Tabeman mai ibuakomi a tia n iein, ao ti aki tangiriia ake nikiraia bwa a na teirake ao ni birinako man te ruu. Ma I taekina aron moan rikira ni kairake ao moan reken ara kareke tangira ma te kaantaninga n au iango bwa ngkana e reke anne iroura n te tairiki n aron aei, antai ae ataia? E na kona n reke irouia tabeman.
Ni koauana, a mwaiti mairoumi aine ae kam a tia n tuangiira ae tabeman mwaane a na riai n kauringaki tibwangaia, ngkana tiaki n te kainikatebe n Tangira, ao tao ngkanne ma te kai n orobooro. Ngkana iai ataeinnaine ibuakomi aika a tekateka ma te ataeinimwaane ae bootau ma te kabwarabwara aio, a anga te kariaia Unimwaane ao Titita Holland ni bukini baia ni bwabwana ngkai naba—ni bon karaua teutana ni kaota te tangira, ma e na korakora teutana ni kaota te bwai ae nanonaki. Ti na rangi ni kukurei ngkana karokoan bukinibaiakiia anne e na mwakuri ibukim n aron ae reke iroura, ma are riki nakoira bon ngai ae I bukinibaia riin rarikin Titita Holland.
N Tuun ae na roko ao ai bon 60 te ririki man te tai anne are Ngai ma Pat ti mareaki n te Tembora ae St. George, ae ti teiterana te maire raroana man te tabo n reirei ae rietata aei. Onobwi te ririki ni bootaki e a nganiira ara tai ni kabo nakon te tai ae e a tia n rangi ni kangaanga ibukiia aika mwaiti ao ni kananokawaki ibukiia tabeman. Tia tabe n otinako man te aoraki ae te COVI-19, ma te aoraki aei are kanga ti tearona ma are e taekinaki n te baibara e bon teimatoa n riki bwa te kangaanga n iteran te aonaaba ae mwaiti, ao ngkai iai te mwaiti ae 1,700 aika a tia n ribotinaki bwa a mate man te aoraki aei ni katoa bong.1 Te karawaawataaki aei e a tia n roko ni korakorana, tiaki ti nakon marurungin te rabwata ma nakon naba te waaki n reitaki, tautaeka, ao waakin te maiu nakoia angiia ni kabane kaain te aonaaba, n te anga teuana ma teuana.
Te karawaawataaki teuana bon ae tabe ni waaki n aonon Eurobe mainiku ike mirion aomata, n ikotaki ma kaain te Ekaretia, a tia n rootaki, a kitani mweengaia, ao n anga maiuia n te itabaraara ae a aki karikia ke n riai n rinanona. N wiiki aika a nako, ngke I karaoa mwiokoau i Eurobe, Ngai ma Titita Holland ti kaitibo ma tabeman ake a kitan mweengaia mai Ukrain. Ti ngare ao n tang ao n tataro ma koraki ake a tia ni kitanii aia bwai ni kabane ao ni birinako ma ti kunnikaia ake iaoia. Ti namakina te rootaki ao te rawaawata ma membwa aika a kakaonimaki ake iaon Rutia ake a teimatoa n rootaki n te itabarara ae akea rekerekeia iai. N raonaki ma kaanganga aika n taabo aika mwaiti n te aonaaba, ti noori kakati aika korakora—n ikotaki ma teuana are e riki nte wiiki ae nako bon aikai iaon Utah maiaki—waaki ni kamataku aika aki riai, ao tabeua waaki ni kairiiri n te tautaeka ike tuua aika a kakawaki n aron te etieti, akoi, ao te kokoaua a mwanuokinaki.
Ao, n e tina, a mwaiti naba kangaanga ni katei ao aaro n reitaki aika ti karawawataaki iai. Ma tiaki rokora n te tairiki aei ni karawawatai ngkamii ni kangaangan te aonaaba. N etina, ti roko bwa ti na taekina are kaitaraana! Ti kina ataakin te namakin n aki mwengaraoi ae taona ami roro. Ao ti kabwarabure bwa ara roro a tuai kona ni katokiikangaanga aikai kam kaitara ma ngaai. Ma ti anga bwanaara nakoimi ao ni kabane kairake ni Boong aika Kaitira n riki bwa kaain mooa ni buaka n aroaromi ae tamaroa are e kona n katokii kangaanga aikai are e kona ni katoka namakinan te maaku ao iangoan ae akea te raoiroi n te aonaaba ao karawawata ae ti mena ibuakona. Ai kakawakira ibukim bwa kona aki ti tataro nakon te Uea bwa e na moanibwai maium,2 n aron are e taku Beretitenti Russel M.Nelson, ma ko na tataro naba bwa e na korakora manenan maium ibukiia ake a tuai ataia raoi. N ai aron ae ngaira n tatabemaniira ana reirei te Uea Iesu Kristo ti tatangira riki ao n rau ao n akoi, ngkana ti kataia ni kawakini ana tua te Atua nakon ara kabanea ni kona, ngkanne ti na namakina te korakora ni kaaitarai kangaangan te aonaaba ao bon ara kangaanga. Ni waaki nakon taai aika a na roko n te aro aei, ni kaonaki ma te rau ao berita mai ikarawa, ti na kona ni karekea te bitaki ae kamiimi n te aonaaba. E taku Abraham Lincoln n te taina bwa e kataia ni kouta te uteute ao n unika te uee n onea mwiina n reken ana tai. Ngkana ti bane naba ni karaoa anne, ara rereua ni maiun tamneira ao ataan te raoiroi a na waekoa n riki n onaroka aika a maiureirei.3
Nakoimi ake kam mena i Tiaman n te tairiki aei—ike a bati mwakuri n akoi ni Kiritian nakoia taan taenikai mai Ukraine ake ti kaitibo ma ngaia—kam na kina te taeka are e kaineti nakon Johann Goethe are “Ngkana aomata a tabeakinii oin maiuia, ao e na bon tamaroa te waaki n te aonaaba ae bwanin.”
Ma ngaia are, kinaakin kangaanga ao n tangiria n anga aanga n ibuobuoki ni katoki, Ngai ma Titita Holland ti roko n te tairiki aei n aron are e taekinna te Abotoro Betero bwa ti riai: “n tauraoi n taainako n anga … te kaeka [ibukin] te kaantaninga are mena [iroura].”4 Ti nang maroroakina taekan te kaantaninga, ma te kamataata bwa ti riai n aki kabua te kantaninga ke raona are te tamaroa: te onimaki ao te tangira ae kororaoi. Ti kunea bwa a rangi ni mwaiti kawai ni kaota nanon baika a irekereke aikai, ao kam na ongo mairoura tabeua nanon akanne n te tairiki aei. Kam na ongo naba mairoura bwa ti na taekinna ma Moronaai bwa te kantaninga e bon kakawaki ngkana ti na karekea [te] bwai are e a tia te [Atua]ni katauraoia [ibukira].”5 Ti tangiria bwa kam na bwaibwai n anne ngkai naati mwaane ao aine ngkami iroun te uea. N karaoan anne, ti riai n ataia bwa te kaataninga bon tiaki ti te rongorongo ke te kantaninga ni baika a raraoi n taai aika a na roko; bon te tibwanga ibukiia aomata nako ake a kakoaua.6 Ao ngkai te tia kakoaua are e kaonaki n te kaantaninga (ma te onimaki ao te tangira ae kororaoi), e namakinna Titita Holland ni kakawakiia ake a ira te taromauri ae tabangaki n te tairiki aei ao tera tabemi ibukin boong akana imwaaimi. E ataia bwa ngkami kurubu are ti angani ngkami te kai ibukin te kairiiri ao n namakinna bwa e kakawaki ae kam na euti ngkami rake ao n uotia nakon tokin kawaimi. Titita Holland.
Titita Patricia T. Holland: Iai au namakin ae korakora ibukimii. Bon ngkamii te kabanea ni korakora ibuakoia te roro ni kairake n ikawai ake a tuai ataaki n te aonaaba aei. Ngaia anne bukina ae I tangirii ngkamii. Ti rangi ni kakatonga ngai ma Unimwaane Holland ngkai kam teimatoa ni kawakin ami berita ao ni keiaki ni karaoa ae raoiroi. Ao ibukina bwa e rawata mwaitimii, ao e na reke iroumii te korakora are e maneweia Unimwaane Holland. I kona n noora te ota mai iroumii inanon te ruu aei. E rangi n ota mwaaka. E oki iai au iango nakon te Tia kamaiu ngke e kaoti nakoia Nibwaite. E taku: “Tauii i eta ami taura bwa e na oota nakon te aonaba. Nooria Ngai te ooa are kam na taua i eta.”7 N ai aromi, ao bon kairake ngkoa ngaira, ma ngkai ti a tabe ni kara. Ngkana I tanrikaaki n taraa maiu, ao ngke arona bwa e kona n reke au tai ni manga moan kaokia riki, ao teuana te bwai are bita teina—ae e na rangi ni kaokoro: kabebetean arona! E kona n tamaroa riki aron tein bwaai ni kabane ngkana ti kabebetea arona—kanara, tein oneara, katamaroaan nanon ara auti, ao aron babairean ara tai. Te bwai ae I rangi uringaaba iai inanon kairakeu bwa iaki te roko n noora te tamaroa are e reke man te euangkerio; n au taratara ao te euangkerio bon te bwai ae rangi ni matoatoa. N au namakin ao bon te bwai ae rangi n riao iangoana, e rangi ni kaanganga, ao n tabetai e kona n ae manga rangi n tei ni miiterio. Irou ngkai ngai te kairake n ikawai ao taraakina kaanga bon tamwarakean teuana maungan te kororaoi, kaanga te kauraaki inanon te ai ni kaitiaki, ma reiakinan nanon taian reirei ake a rangi n mamaroroakinaki irouia aomata ngkana arona bwa I butimwaeaki imatan te Atua.
Ma anne aron te bwai ae n na taekinna, bwa au iango n te tai anne bon tein ana iango te ataeinnaine ae uarereke mai Utah maiaki ngkana e kaitara ma te kangaanga. N aron ae e a tia n taekinna ngkoa temanna: “Bukina ngkai aomata aki reitaki m angkami Kiritian bukina bwa kam karaoa ami aro kanga te bwai ni kamaraki atu kanga te baunuea ae karaoaki man te kateketeke.” Bon ti temanna te aomata are e a tia ni kona n bauna te baunuea ae te kateketeke, ao E karaoa anne bwa ti aonga ni kona ni maiuna te kimwareirei, ae korakora, ao te rau—n akea te bwarannano. Ma bon tiaki anne tein te euangkerio bwa e na tei bwa kaanga te maunga ae e na kangaanga tamwarakeana iroun te ataeinnaine ae uarereke. E tangiria—ma aomata ni kabane n te aonaaba aei—bwa a na onrake n te kaantaninga. E tangiriiraa bwa ti na ataia bwa e tamaroa te euangkerio bon te bwai ae rangi ni bebete aron iangoana ao tamaroana naba bon te bwai ae bebete taraakina.
Ma tai kaminoi ngkamii. Ngkana ti taetae iaon te kaantaninga, ao tiaki nanona bwa ti na anganaki te kai ae mwaaka iroun Kristo ke tao te kabaang ae maiu man teiti. Ara kaantaninga e na riaon riki are iroun Pinocchio “ngke ko iango iaon te itoi”8 ngke bon te kaantaninga are e anga reirei iai te Tia Kamaiu. Tariu ma mwaneu aika kairake, bon te bwaintangira, ana bwaintangira nakoira ao nakon te botan n aomata ni kabane. Ao ti na kinaa bwa te ota ae ura inanon te ruu ae roo tongitong. N aron ae taekinna te tia koroboki temanna, “Bon akea ae kai nanona [ma ti] naake a maiu n akea aia kaantaninga.”9
Te tamaroa ae bebete e irekereke ma kuneakin te bwaintangira aei ngkana ko kakaea; bwa koaki kona ni biribiri ni kakakiokioa; ke tao ni karaoia. N aron taraakin tamaroana, ko na bon aki konaa ni karekea man oin korakoram ke man korakoran temanna. Bon akea kawain karekeana ae tao e karabaaki ke aanga aika mwaaka ae a na kabonganaaki. E aki kona n roko man angitan ikerakem (ae kakawaki) ke man warekan te boki teuana bwa ko na kanga ni kunea te kukurei.
Ni koauana, ao ara mwakuri ae ti karaoia e rangi ni kakawaki ma e rangi ni uarereke; Iai ana mwakuri te Atua ae bubura riki. Ara mwakuri ngaira bwa ti na Nakoina n te nanorinano ao n te kabebeteaki, ngkanne ti na aki raraoma ao ni maaku.10 Bukin tera ngkai e rangi ni bebete arona? Bukina bwa irarikin bwaai ake e reiakin Kristo—inanon booki aika tabu, karaki, ao taetae ni kaikonaki—bon te berita are iroun te Atua, “ao bwaai ni kabane a kona ni konaaki,”11 te berita are e kona mwaakan te Atua ni kaoi rannimatara ni kabane.12 Ti na kanakoa te nano n aomata ao n ukora te rau iroun te Uea.13 Ngaia ae ti roko Irouna ma te nimamannei ao te nanorinano14 ni karekei kakabwaia ake a roko ma Ana tangira ae akea tokina. Ara onimaki e na bon ti tebo ma te ataei ae uarereke, ke te tibutetei, are ti bon mena n Ana ananai aika kakawaki.
Ana bon aki motirawa nanora ni karokoa ti motirawa n ana rau te uea.
Te wewete nakoira bwa ti na nimamannei ao nanorinano—bon teuana mai buakon kabwarabwaraan te Uea are anga Ibukina—bwa E nimamannei ao e nanorinano—bon te wewete nakoira ngaira Ana taan iriiria. Ngkana ti kona n maiu n aron aei, E taku, ti na kunea te rau n tamneira ao ti na kunea bwa E aoraoi amona, ao E bebete uotana.15 I kona n noora te wewete aei ae tuangiira bwa ti na kateimatoaa arora bwa ti na nimamannei ao n nanorinano ngkana I wareki booki aika tabu. (Ibukina bwa i kainnanoia imwiina ao imwiina riki.)
I bon ataia ae bon akea riki uaan te tamnei ae e a tia ni karaoaki iroun temanna ae akea ana kantaninga ao n aki nanorinano. Te aeka ni kaantaninga aei bon ara kaantaninga ibukim n te tairiki aei—bwa ko na reiakina te bwai aei ngkai ko uarereke. Ti tangiriko bwa ko na ataia ma nanora ni kabane bwa te Atua bon Tamam, ao E a tia n “uouo [tiko] man biroton tinam,”16 ao iai Ana babaire ibukim, ibukin te “tai ae e na roko ma te kaantaninga.”17
N na tibwai uoua kiibu man booki aika tabu aika mamatennanou ake a reke n te O Tetemanti ae kabonganai taeka akana a nanonaki ikai. E taku Itaia:
“Kam na ongora i Rou … ana utu Iteraera ni kabaneingkami, aika kam uouotaki i Rou mani bungiakimi, aika kam babakoaki man te biroto: …
“… Ni karokoa ami bong ni kara, … ao [ni karoko iaiami] ao N na uouoti ngkami: N na babakoingkami, ma ni kamaiuingkami; … N na uouotingkami, ma ni kamaiungkami.”18
Ao e koreia Ieremia:
“Bwa I bon atai naano nako aika I kariki nako imi, bon ana taeka Iehova, aika naano aika a karika te rau ao tiaki naano ni kareke kai, n anganingkami te kaantaninga ni kaitiran ami bong.
“Ao kam na maneweai, ao … kam na nako n tataro nako Iu, N na ongo iroumi.”19
I kaota au koaua nakoimi tariu ma mwaneu aika rikirake, bwa aio bon te koaua ae reke man bwaai aika I a tia n rinanona bwa Tamara are i Karawa e na karaoa tabena ni kakoroi nanon berita aikai. Ma e nakoira arora aron kakoauaana, n ai arora ni karinanoira kaanga ataei aika uarereke ao ai moarara riki n ara kakaitau inanon karekean Ana bwai n tituaraoi nakoira. Ko tangira te ririki aei bwa te ririki ae kamimi? Ko tangira kanoan am bong aika imwaaim bwa e na onrake n te kantaninga? Ko kakoaua ae aikai bon bwaai n tangira aika tauraoi ibukim? Ko a tia n noora mwaitin raoinraoin te Atua ae a anganiko te kaantaninga ni waaki nako? Bon teina bwa aikai a reke ngkana ti katorobubua, ni bobaraaki, ke tao ni bwaka ni bobaraaki i waen te Atua. E rangi ni bebete arona! Katorobubua, bobaraaki, ni bwaka irarikin te “kaintokanuea are e akoaki te aba iai.”20
E katerea nakoira te Unimwaane ae Holland bwa ko konaa ni karekea te bwai n tituaraoi aei n raonaki ma uoua riki ana bwai n tituaraoi te Atua—aika te onimaki ao te tangira ae kororaoi. Taiaoka tai karaoa are I karaoia ngke I kairake, ao ni karaoi waaki aika tamaroa aikai bwa bwaai aika kanganga aroia ae e a bwara naba nanora iai ngkana ti kataia ni kaotaira iai. Karikirakea aron bebeten arona.
N na anganiko te kawai teuana ae e uarereke aei. Te Onimaki bon kakoauaan ae iai te Atua, te kaantaninga bon kakoaaun ae E na buokiira, ao te tangira ae kororaoi bon Ana tangira ao ana kona ni mwakuri rinanora ni kakabwaiaia tabeman.
I a tia n reiakinna ni kaineti ma te tangira ae kororaoi bwa akea mai ibuakora ae iai irouna korakorana, ana tai, ana bwai, ke korakorana ni karaoa are e tangiria nanora bwa ti na karaoia. Ti aki kona ni karaoi ni kabane, nanora a bon riaon ara konaa. Ai kakukureira bwa mwakan te Atua e mwamwakuri rinanora e kona n karikirakea arora aika a riai, kamwaitii korakorara aika a uarereke ao ni karaoia ibukiia tabeman ake ti aki kona ni karaoia n ti ngaira.
Aron karaoan reirei aika teniua aika a beebete aikai e a tia ni kakabwaiaa maiu. Au iango bwa tera ngke I a kaman tia n nooria n karakon te katooto aei ni waekoa riki. E korakora au kakoaua bwa e tangiria te Atua bwa koaua nako n te euangkerio a na tau mataataia ibukin riki te ataei. I kona ni kaokia riki? Te onimaki bon te kakoaua ae iai te Atua. Te kaantaninga bon kakoauaan ae E na buokiira. Ao te tangira ae kororaoi bon Ana tangira ae mwamwakuri rinanora.
Ngkai I marooro iaon ana bwaintangira te Atua, N na karina riki teuana te bwaintangira nakon ara kaantaninga n te ririki ae boou aei. Buokan matataan te onimaki, ao te tangira ae kororaoi, bon te bwaintangira n Otan Kristo ae tamaroa—ao ae bebete—ma aki rangi n tataekinaki. Te ota aio, e rangi ni kaan nakon te kaantaninga, bon te bwaintangira ae a anganaki ni kabane mwaane, aine, ao ataei ake a tia n karikaki ke a na karikaki nakon te maiu ae mamate aei. Bon raon karikara. Bon raon tamneira ni kabane.
Aio au kibu ae mamate nanou iai: “Ao te Tamnei e anga te oota nakoia aomata ni kabane ake a roko nakon te aonaba; ao te Tamnei e kaotaia aomata ni kabane n taabo nako n te aonaba.21
Te ota bon teuana bukina ae kakawaki ibukin te kaantaninga ni maiura. E rangi ni kaunganano, rangi ni kakukurei, ao ibukin anne te kaantaninga bwa iai te bwai i nanora are e aki ti tuangira te kawai ae koaua ni waaki inanon te maiu ae mwaiti arona ma e tuangira naba bwa ti na kunea te kawai ane eti anne ngkana ti “nimamannei man nanorinano [i] nanora.”22 N aron are e tekinna Beretitenti Nelson nakon te Ekaretia n te wiiki ae nako, “Te aonaaba e kainnanoa otan Iesu Kristo. Ao te aonaaba e [rangi ni] kainnanoa am ota ae [tikiraoi].”23
Raoraou aika kairake, au tataro ae korakora n te tairiki aio—au kaantaninga—bwa ngkami aika kairake n ikawai ni kabutaa te aonaaba kam na karekea te kaantaninga are e taekinna te Tia Kamaiu ao n uouotia n ai aron te tooti nakoia ake a namakinna bwa te aonaaba kanga te tabo ae rootongtong man kangaanga arona. Iai te anga ae I kona n kaungai ngkami n nooria bwa te ota aio e na riki bwa am mwakuri ni boong aika kaitira? Taiaoka, taiaoka ataia bwa aio te kabanea ni kakawaki ni bwai ae i namakinna bwa n na taekinna nakoimi n te tairiki aei. Makuu ae moan te korakora bwa I kona n aki taekinna raoi nakoimi bwa kam na kona ni kakoauaai. Kam riai ni kateimatoa te ota aio n te aro bwa e na aki kona ni maunanako man te aonaaba.
Te ibuobuoki ae bebete aei ma e korakora nakon kangaanga aika bubura man kangaanga aroia e na bita aron bwakan, ao rotongitongin te aonaaba. Taiaoka Karekea am onimaki iroun te Atua, te kaantaningaia bwa E na buokiko, ao ni karekea te tangira ae kororaoi bwa e aonga Ngaia ni kakoroa nanon te bwai ae ko kona ni karaoia.
Ngkai ko kariaia te kakaewenako aei ao ni moana te ririki aei, imwiin are ko a tia n taraa nanona, I bubutiko bwa ko na taraa eeta. Maata ake a na tararuaiko bon Tamam are i Karawa ae tatangira ae kona, ao e na, anganiko bwaai ni kabane ake ko kaantaningai ibukin te raoiroi. Ko aki kona ni karekei kakabwaia aikai man ririmwiakiia. Taiaoka katoka birim are ko na korakai iai. Tai kakarongoa; tiku ma te rau. Kabebetea. Bwaina te nimamannei man nanorinano, ao te tataro. I kakoaua nakoim bwa kakai a na roko ngkana ti karaurau, ngkana ti bwaina te rau, ao ngkana ti katorobubua. A kona n reke ni kabane bwaai ake iroun te Tama bwa am bwai n te bong teuana.24 Kawain te kaantaninga ni koaua ni kaitara am tai aika a na roko. I rang n tangiriko, I karineko, ao n na tataro n tainako ibukim. N aran Iesu Kristo, amen.
Unimwaane Holland: Ko rabwa, Titita Holland, tiaki ti ibukin reiakinan te euangkerio ma ibukin maiuakinana ao kaonakina n ana kaantaninga Kristo are inanom. N ara bong aika moan te kangaanga—ao n ara mare ae ai onobwi ririkina, ko kona ni karekei tabeua—e a tia Titita Holland ni maeka n aron are e a tia n reireia. E a tia n riki bwa te tia onimaki. E a tia n onimakina te oota n taainako ae akea tokina bon n tamneina. Iai ana onimaki n taainako ae e na ongo ara tataro ao ni kaota nakoira te kawai te Atua e ngae ngke e na taraa n roo te bong. N te aonaaba are e taraa n tabetai n rangi ni korakora nakoia taanga n ataei, koaua ao berita n te euangkerio bon ngaai aika ti na bwaini, ma e tau anne ngaia anne bukina ae ti roko ikai n te tairiki aei, n tia ni karekei riki kakabwaia inanon ara tai n iein ae e a kaniia 60 te ririki nakon are ti a tia ni kona ni miia. N aron ae e taekinna te aine ae tikiraoi aei ao n tia ni karaoia, taiaoka ni kaantaningaia, tataro n taainako, ao bwaina te onimaki.
I karinna nakon ana reirei Titita Holland te kaunganano ni booki aika tabu ni kaitaraa te tai ae na roko ma te kukurei n aron ae ko kona. E koreia temanna ae mai ibuakon kaunganano ake e anganiira Kristo, ni booki aika tabu, ma te kaantaninga are E aki toki n anganganiira, are tiaki toki n aki butimwaia bon te kaunganano bwa ti na “kabebetei nanora.”25 Ti kona n taiaoka n anaa Kristo n Ana taeka? Ti kona n ti kataia? Ti kona ni butimwaea te kakao ae kakukurei, man on n te kaantaninga n te tairiki aei ngkai ti tabe ni ukora te tai riki teuana ni moana te ririki ae boou ao ni karaoa maiura n aron raoi ae ti tangiria.
N aron Ana kakao ni kabane nakoira, e maiu Kristo mwain ae E reireiniia. N aki tabe ma te rawawata are E reke irouna, iai Ana kaantaninga, e ibuobuoki, ao E buokiia tabeman bwa a na ti tebo aroia, n raonaki, n na bae ni kariniia, ana burabeti te Atua. Man te namakin are e rinanona n te Karabuuti iLiberty ao te bwarannano are e rinanona ikekei—ana kabanea n reirei te Burabeti Iotebwa Timiti nakoia Aika Itiaki ake a mena itinaniku n tataro ibukin kaotinakoana bon te “kukurei ni karaoi bwaai ni kabane ake a reke ni mwaakara; ao ngkanne ti na teiraoi, ma te koaua, n noora ana kamaiu te Atua, ao ibukin baina bwa e na kaotaki.”26 Ao akea ae korakora riki ana kaantaninga, ana ibuobuoki, ao ni kaonaki riki ma te kaantaninga nakon Russell Marion Nelson, ara buraeti ae maiu ae e taekina ana kauntira Iotebwa ngke e taetae nakoira n te tai ae aki maan n nako: “Akea kakabwaia n tamnei aika a na tauaki mairouia aika a raoiroi. … E na tangiriira te Uea bwa ti na taraa … te tai ae na roko ‘ma te kaantaninga ae kakukurei’ [Aia Reirei Beretitenti n te Ekaretia: Iotebwa Timiti (2007), 513].”27 Burabeti bon aomata aika raraoi bukina bwa bon ana reirei ni koaua Iesu Kristo, ao anne bon aron raoi reken te tokanikai. Burabeti bon aomata aika bebete nanoia bukina bwa a ataa te babaire; a ataia bwa antai ae tokanikai n tokin te tai.
N aron are e a tia n taekinna Titita Holland n ae rangi n tamaroa, te konabwai n taraa te aonaaba n ae raoiroi bon te bwaintituaraoi riki teuana mairoun te Atua. “Mwaane”—ao N na bae ni kariniia aine ao ataei—“bwa, aonga ni karekea te kimwareirei,”28 a na bon aki taekinaki nakoira n booki aika tabu. Anne bukina ngkai te “babaire ni kakukurei.”29 Bwa mwiin te babaire anne ao Ana Mwakuri ni Kamaiu Kristo, man mwakorona ae kakawaki, ti kona ni karekea te kaantaninga n aki tabe ma aron aki nakoraoin boong tabeua.
Karinean ana banna ni katooto te Tia Kamaiu n te bwai aei e kainnanoa ara karinerine ngkai ti a roko n te ririki ae boou, te ririki are e na kona ni buoki tabeua kangaanga ibukiia tabeman mai ibuakora. Iangoia. E na kanga Iesu n tatae iaon te kakukurei ngkai e a mena i nukan Ana kangaanga ae korakora are E kaitaraa ni waaki nakon te Tauraki? Riki n te tai are e a tia n baireaki are e kona ni kaotaki iai te mwaaka n tain te Kabanea n Amwarake, e teimatoa Kristo ni kauringiia Ana reirei bukina, ao tabeia, ni “kabebetei nanoia.”30 I miimi, ma te maraki are e mena Imwaina, bwa E kanga n taetae n akea Ana kangaanga ao e kantaningaia Tarina bwa a na tarai bwaai aikai ma te kukurei. Ni koauana, te bwai ni kakoaua aei n Ana onimaki, Ana kaantaninga ao ana tangira ae kororaoi, a roko bukina bwa E ataa tokin te karaki. E ataia bwa e reke te raoiroi ngkana a roko n tokiia karaki. E ataia bwa te oota anne e aki toki n tokanikai iaon te rotongitong n aki toki ao n aki toki ao n aki toki. E ataa Tamana are i Karawa bwa e aki kona n anga te tua n aki katauraoa naba te kawai ni kakoroa bukina.31 Te tokanikai e kakukureia aomata ni kabane, ao Kristo e tokanikai n Ana kekeiaki iaon te mate ao moone. Ngkai, te kamatebwai ae korakora iaon taekan te aro n te tairiki aei, ma anne raoi te bwai ae a na kukurei iai. Tokanikain Kristo bon boton ara kaantaninga n te ririki aei ao ni katoa ririki—n aki toki.
N aron kairiirakira n ana katikitiki te aonnaba ma a na kariiri Rutibeero, te teimatoa ni kaantaniga ao ni kukurei ningabong ke te namwakaina ke te ririki are imwiina e kona ni kangaanga. Ma, anne raoi nanon ana titiraki Titita Holland are e na uotiira raoi nakon te boto n iango iaon aron maiuiia Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira. N tabetai ao ara kantaninga nako iai e kona n roko ni bon man nanora ni kan karaoia, ao n tabetai e a manga bon kangaraoaki nakoira, ma bon titebo nanoia, bwa n te tai are ti a tia iai n unika ara koaua iaon bwaai aika a kakawaki n te euangkerio, ao ti kona ni karekea ae mwaiti riki man ara kangaanga ake ti na rinanoi n aron are e tibwa reke iroun raoraou temanna ae karineaki irou. Ngaia, kain abana, ao natina te aine—ao I kakoaua bwa a kakauongo n te tairiki aei—a bane n rinanon aoraki aika kakaokoro ngkai—kakaewenako aika rangi ni kakaiaki, N na riai ni karinna. Iai bukina irouia ngkai a na tabeki baia nako karawa ao n iangoa te bwai ae raoiroi n aia kantaninga ke n aia onimaki ke n aia tangira ae kororaoi are e a tia ni karaoi. Ma ibukin nanoia ae korakora taan iriiria n tain te kukurei ke te nanokawaki, a tokanikai iai.
N te imeeri ae I a tibwa karekea (ae n na tibwauaia ma ngkami man ana kariaia), e koroia raoraou:
“N namwakaina aika a tia n nako ao au aonnaba e rikirake n uarereke: [buburan] [kainiwenen] te onaoraki ao aia ruu aoraki. Marurungin [kaainabau imwiin ana korokoro n ana kirine] ti kakoaua bwa e rangi ni kakaiaki, ao e a tia ni kabanea te kabanea n namwakaina … n rin ao n otinako man te onaoraki. Tokina, ao I ‘butakinako’ man angiin te aonaaba [ae katobibiai].” Iangoa te taeka kabebeteaki.
E reitianako: “I aki rangi ni kukurei n ana iango te Uea ae anganiira kataakira, ma I bon kakoaua ae E kona ni kabonganai bon ibukin Ana kaantaninga. Teuana te bwai ae e a tia ni uotaki nakoiu ni mweengau tabeua te wiiki n nako bon aron … kakawakin ao n nanon te euangkerio ae [kaitarai bwaai aika a kona n aki rangi n ni kainnanoaki]. Te taneiai n tangirakiia tabeman; te taneai n tangiraki ao ni buokaki irouia tabeman; rokon bwanaan te Atua inanon tekatekam ni kua [irarikin] ana [kainiwene] te ataei ae aoraki ke [inanon ana ruu kainabana ae rangi n aoraki] n te bwakanako n tai n te tairiki ngke e [ongo], ‘E na mena te rau n tamneiu, natiu.’
“I a tia ni wareka ana Booki Mormon ao te Euangkerio ao I [rangi] n namakina ana tangira te Atua. E riaon ana boutoka te Ekaretia [ao iango aika taabangaki] n te aro, [bwaai] aika a kona ni buokiira ni karokoira nakon te oota … bon koauan te onimaki, … te kakoaua, [te kantaninga, ao te tangira].”
E motikia, “I a tia n aki kona n irira te toa inanon wiiki aika a mwaiti, ma I a tia n noriia aomata aika a raoiroi ae a rangi ni kakaonimaki nakon aia … berita ni buoka au utu. … I rangi ni kakabwaiaaki, ao I tangira te Uea, [I tangira] te euangkerio, [I tangira] Kaokan bwai, ao te Ekaretia.”32
E a moanna n reke irou au koaua iaon ana kaantaninga ma arou ni botumwaaka n te tai ae moan te kangaanga are I a moanna n ota raoi iai. Ao ti tagiria n ataia bwa n tabetai, ara kaantaninga ao ara koaua a na kataaki ao n rikirake n aron te aeka ni kangaanga naba anne. Raoraou kairake aika tikiraoi, te koaua ae e tuai ni kataaki bon te koaua ae aki tau. Ti taekinna bwa ti kateaki iaon ana bwaa Kristo. Eng, ti riai n riki n arona, bukina bwa n te maiu aei ao iai angibuaka ao karau, ao aana ae te tano e na bon aki tautau ngkana e kare te ang, ao e bwaka te karau, ao e roko te ieka.33
Teuana riki te bwai ae I kan taekinna imwain ae ti kaina te kaongoraa aei ao ni moana ara waaki inanon te ririki ae boou, ake raon naba ara reirei ake ti na waaki inanon te ririki aei. Tabeman mai ibuakomi a raraoma n bwaai aika irouia a bongana riki nakon aia kooti ake anai n aia reirei ke aia mwakuri ake a iangoi rekeia. Iai tabeman mai ibuakomi aika a korakai n aia kaairua ae a karaoi—ma akea riki te maenako ma te urubwai ae kona n reke nakon ara kaantaninga ma bon ti man ara babaire ni katinanikua te Atua. I a tia ngai ma Titita Holland n iangoia bwa ti na kabotoa ara marooro n aei iaon te bure ke uruan te tua, ma ngkana tiaki karaoa aei ao ti na bon aki naba manewea ana taeka te Uea are bon ngaia kabaeakira n ara anga reirei.
E na iai n taainako kainnanoan te reirei ibukin karekean te kaantaninga ni kabutaa te aonaaba ao karaoan te rairannano. Ngkana ti a tia n urua te tua, ti ataa raoi bukin matematen tauran ara kantaninga ao bukin tera n tabetai e nang bon akea otana. Ngkana e riki aei, ao ti riai ni bitaki, ke ara kaantaninga ibukin kakukurein te tai ae na roko e nang bon akea. Te taura te nenea anne e nang bon mate. Anne bukina ngkai ngaira ni kabane ti riai n rairi nanora. Ngaira ni kabane! E taekinna, Beretitenti President Nelson ni katoa bong.34
Ngaia ae I tuangi ngkami n te tairiki aei bwa kam na mwakurii ami kaairua n te tai ae waekoa ni moa man te tai aei, te bure bon ana kairiribai te kaantaninga ao te kukurei ae I ataia ni kabutaa te aonaaba. Naako matan te Atua ma am kabwara bure, ao nakon te bitiobi ngkana e kainnanoa am bure. Ma bitii bwaai aika a bure, bubura ke uarereke. Te rairannano bon te kawai ae ti karekea iai te waaki ae boou; bon te kawai ae ti na karekea iai rikirakera n taai aika a na roko. E na kangaanga te maiu n aki uota te baeki ni kairua i nukam—ni kabanea te bong, ni katoa bong, ni kabane te tairiki, ni katoa tairiki. Kanakoa anne. Bita te raraoma nakon te rau. Bita te rarawata nakon te kukurei. Kristo e anga Maiuna bwa e aonga n ae ko inaomata ni karaoa anne.
Ao ikanne are ko a kona ni karaoa ae e tuangiira Nibwaai bwa ti na karaoia. N ana taeka ni kabo tabeua te tai imwain matena, te nati te mwaane aei ae noori ae kan nako itabaraara ao kakaitara e taekina te bwai ae tangiria Titita Holland ao ngai ao ni kataia n taekinna n te tairiki aei:
“Ngaia ae kam waaki nako man teimatoa inanon Kristo, ma te kaantaninga ae tamaroa ma ni kororaoi, ma tangiran te Atua ma aomata ni kabane.”35
“Te kaantaninga ae tamaroa ma ni kororaoi,” e bungiaki ma tangiran te Atua ma aomata ni kabane—anne ae ti tangiria ibukim n te ririki ae boou. N raonaki ma te kaantaninga anne te wirikiriki ae koaua ae e tangiriko te Atua, te Kristo anne bon am Tia Ibuobuoki, ae e koaua te euangkerio. E na kauringko tamaroana bwa iai inanon te euangkerio n tainako—ni katoabong, ni katoa aoa—anganakim riki am tai, te maiu ae boou, te ririki ae boou. Bon te kakai ae tamaroa! Ai korakorara te bwaintangira aei! Ao ibukin ana bwai n tituaraoi Kristo, ao te kabanea ni bwai ae tamaroa inanon maiura bon ara bwai ngkana ti teimatoa ni kakoaua ao ni kataia ni kekeiaki ao n teimatoa ni kantaninga irouna.
Ko uringi bwaai aika riki ni kabutaa te aonaaba ake I maroro iaona ni moan waakira? Ngaia anne, kaitarai ao kaitarai am kangaanga ao n ataia bwa a na bane n nakoraoi bwaai ni kabane ma te onimaki. Tai butimaei bwaai aika a riki n te aonaaba n aron baika a riki. Kaota tamaroan am kaantaninga iaona, ao karaoia n aron ae na kona n riki nako iai. Riki bwa te ota anne n aron are e a tia Titita Holland n tuangko bwa ko na riki nako iai, te ota ae aki kona ni mate, otan te Tia Kamaiua te aonaaba.
I katuka te kakabwaia n abotoro iaomi n tatabemani ngkami nako ibukin te ririki aei ni kaeineti ma bwaai aika I atai ma te koaua ao bwaai aika ko na teimatoa ni kainnanoi. I karaoia n au tangira ibukimi, ana tangira te Uea ibukimi, aia tangira te Moan Beretitenti ao te Kooram n te Tengaun ma Uoman ibukimi. Aia tangira aomata ni kabane! Ao rokom ikai n te tairiki aei. I kakabwaiai ngkami bwa te mwaaka ae bebete ma n tikiraoi a rin inanon tuan te kamaiu, n aron te onimaki ao te kaantaninga ao te tangira ae kororaoi, a na riki n tainako bwa bwaai ni kakoaua ao ni kanakoraoa maium. I kakabwaiako bwa ko na ataia, n aron ae I bon kakoaua, bwa ana euangkerio Iesu Kristo e bon rang ni kakawaki, iai te kaantaninga iai ae akea tokina, ao ni koaua n akea tokina. I kakoauaa ma ana kariaia n abotoro bwa bon ngaia anne ao, anne, bon ti ngaia te kaeka nakon kakaewenako n te maiu aei, am bwai ao au bwai, ao ti ngaia te kawai ae ti na kona ni kamaiuaki iai nakon te maiu ae akea tokina.
I kakabwaiai ngkami ake kam na taetae ni boong aikai iaon “kangaangan te onimaki.” Te onimaki ni koaua, bibitakin te onimaki n te maiu, ana onimaki Abraham, e aki toki n reke n te kangaanga. Anne arona ngkana ko na kakaea ngkana bon te onimaki ni kabane. I berita nakoimi bwa ngkana e a mwaiti riki te onimaki e nanoaki n ae e na kerikaki riki te kangaanga ni karokoa e taekinna te Atua “E raoiroi te toro ae ko raoiroi ae ko kakaonimaki.”36
I kakabwaiai ngkami n tatabemani ngkami nako bwa kam na ataia bwa Ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira bon ngaia raoi: Ana Ekaretia Iesu Kristo. Ao ti rinanon otenanti ao taai aika e katauraoi ae kona iai temanna n roko “n riki bwa te aomata ae tau n kororaoin Kristo.”37 I kakabwaiai ngkami, n tatabemani ngkami ao n arami, ma bwaintangira aika kam kainnanoi ibukin te kakaae aei, ao I kakabwaiai ngkami, n bubuti ma ngkami, n teimatoa ni kekeiaki ngkai Tamam are i Karawa, ni Wanawanana, e kunea te kabanea n tamaroa ni kawai n anganiko te bwai ae ko bubuti ma n aki kona ni kabwaka n anganiko te bwai ae ko kainnanoia. N ana tangira te Atua, n ana ibuobuoki te Tia Kamaiu ae akea tokina ibukira, ao n ana karaunano ae teimatoa te Tamnei ae Raoiroi, ni mwaakan te nakoanibonga ae tabu, ao katei ni burabeti aika kakoauaaki iroun Beretitenti Russell M. Nelson, n aron kakawakin Ana Boki Moomon, ao ma “kororaoin otan te kaantaninga” ae e anga te euangkerio aei, I kaota au kakoaua ae koaua man tabu ni maiu. I karaoia n Arana are bon boton au kaantaninga ni kabane, n aran Iesu Kristo, amen.