“Bốn Bí Quyết của Nê Phi để Hiểu Sách Ê Sai,” Cổ Vũ Sức Mạnh của Giới Trẻ, tháng Chín năm 2022.
Hãy Đến Mà Theo Ta
Ê Sai
Bốn Bí Quyết của Nê Phi để Hiểu Sách Ê Sai
Các em có gặp khó khăn khi đọc sách Ê Sai không? Nê Phi sẵn sàng giúp đỡ!
Hình ảnh do Kevin Keele minh họa
Rõ ràng là những bài viết của tiên tri Ê Sai trong Kinh Cựu Ước rất quan trọng vì chúng được trích dẫn rất thường xuyên trong Kinh Tân Ước và Sách Mặc Môn. Chính Đấng Cứu Rỗi đã phán: “Những lời nói của Ê Sai thật vĩ đại thay” (3 Nê Phi 23:1).
Tuy nhiên, tại sao những lời đó lại khó hiểu như vậy?
Đừng nản lòng! Nê Phi biết chúng ta gặp khó khăn để hiểu. Ông đồng ý rằng “Ê Sai đã nói nhiều điều … khó lòng hiểu thấu được” (2 Nê Phi 25:1). May thay, Nê Phi đã cho chúng ta bốn bí quyết mà có thể giúp chúng ta hiểu được ý nghĩa của những lời của Ê Sai.
Bí Quyết Một: Sống trong Những Ngày Sau Cùng
Nê Phi đã viết rằng những người nào sống trong “những ngày sau cùng” sẽ có thể “hiểu được” những lời của Ê Sai (2 Nê Phi 25:8). Có lẽ đó là vì những người trong những ngày sau cùng sẽ có một quan điểm mà những người dân trong thời của Ê Sai đã không có. Cách đây rất lâu, người ta có thể không hiểu làm thế nào mà mọi người có thể “gọi dữ là lành, gọi lành là dữ” (Ê Sai 5:20) tuy nhiên chúng ta vẫn thấy điều này xảy ra xung quanh mình.
Ngoài ra, những người thời xưa đã có thể không hiểu ý Chúa khi Ngài phán: “Ta sẽ cứ làm việc lạ lùng giữa dân này, sự lạ rất là lạ” (Ê Sai 29:14).
Các vị tiên tri tại thế đã cho chúng ta biết rằng “sự lạ rất là lạ” này ám chỉ sự ra đời của Sách Mặc Môn và Sự Phục Hồi phúc âm đang diễn ra của Chúa Giê Su Ky Tô. Các em được ban phước để sống trong thời kỳ mà các em có thể chứng kiến sự ứng nghiệm của nhiều lời tiên tri của Ê Sai.
Bí Quyết Hai: Có Được Tinh Thần Tiên Tri
Nê Phi nói rằng những lời của Ê Sai có thể “rất rõ ràng đối với những ai có đầy dẫy tinh thần tiên tri” (2 Nê Phi 25:4). Điều đó mới nghe dường như đáng sợ, nhưng điều này không có nghĩa là chỉ có các vị tiên tri mới có thể hiểu được sách Ê Sai. Thánh thư dạy rằng “chứng ngôn về Chúa Giê Su là tinh thần tiên tri” (Khải Huyền 19:10). Nói cách khác, nếu tin nơi Chúa Giê Su Ky Tô, các em đã bắt đầu có thể hiểu sách Ê Sai!
Những bài viết của Ê Sai làm chứng về Chúa Giê Su Ky Tô và Sự Chuộc Tội của Ngài. Ngay cả tên của ông ấy cũng làm chứng về Đấng Cứu Rỗi! Tên của Ê Sai có nghĩa là “Chúa là Sự Cứu Rỗi” hoặc “Chúa Giê Su cứu rỗi.”
Bí Quyết Ba: Hiểu Thơ Văn và Các Biểu Tượng
Nê Phi đã giải thích rằng những lời của Ê Sai rất khó hiểu đối với những người không quen thuộc với “lề lối tiên tri giữa người Do Thái” (2 Nê Phi 25:1). Những lời của Ê Sai dễ hiểu hơn khi chúng ta tìm hiểu thêm về lối viết truyền thống ở phương Đông vào thời Ê Sai, chẳng hạn như thơ văn và các biểu tượng. Hầu hết, Ê Sai thường sử dụng các biểu tượng phức tạp trong các bài viết của ông.
Ví dụ, Ê Sai đã viết về những người “cao và ngạo nghễ” giống như “mọi cây bách hương của Li Ban” và “mọi cây sồi của Ba San [Sy Ri]” (2 Nê Phi 12:13). Cây bách hương và cây sồi là những cây gỗ cứng. Ê Sai đã dùng thơ văn để nói rằng những người kiêu hãnh và cao ngạo giống như những cây cao vì họ đã cứng lòng và nghĩ rằng họ tốt hơn những người khác. Việc đọc sách Ê Sai như đọc thơ có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn điều ông giảng dạy.
Bí Quyết Bốn: Biết Rõ Địa Lý
Ê Sai kể ra 108 địa điểm khác nhau trong các bài viết của ông. Điều này có thể khá khó hiểu để theo dõi, nhất là nếu các em chưa bao giờ sống ở đó! Bí quyết bốn của Nê Phi là biết “các miền quanh” Giê Ru Sa Lem (2 Nê Phi 25:6).
Giê Ru Sa Lem vẫn ở một chỗ từ trước đến giờ nhưng xưa kia nó là trung tâm của ba cường quốc của thế giới đang cạnh tranh nhau. Về phía đông là Ba Bi Lôn, một trung tâm nghệ thuật và thời trang. Về phía bắc là A Si Ri, sức mạnh quân sự trong thời Ê Sai. Về phía tây nam là Ai Cập, một trung tâm thương mại. Việc chỉ cần biết đến như vậy cũng có thể giúp chúng ta theo dõi được những kẻ đe dọa tấn công Y Sơ Ra Ên và bắt đi những kẻ phu tù. Về mặt biểu tượng, Ba Bi Lôn tượng trưng cho vật chất thế gian, A Si Ri là sự kiêu ngạo và Ai Cập là sự giàu có.
Lời của Ê Sai Là Dành cho Các Em
Ê Sai đã dạy nhiều điều khác mà rất quan trọng cho chúng ta phải hiểu. Ông đã làm chứng về sự phân tán và quy tụ của Y Sơ Ra Ên mà Chủ Tịch Russell M. Nelson đã nói “là điều quan trọng nhất đang diễn ra trên thế gian ngày nay. … Và nếu các em chọn, nếu các em muốn, thì các em có thể là một phần quan trọng của sự quy tụ này” (“Niềm Hy Vọng của Y Sơ Ra Ên” [buổi họp đặc biệt devotional toàn cầu, ngày 3 tháng Sáu năm 2018], trang 8, HopeofIsrael.ChurchofJesusChrist.org; xin xem Ê Sai 49:13–23).
Ê Sai cũng làm chứng về việc xây dựng Si Ôn để chuẩn bị cho Ngày Tái Lâm và sự trị vì ngàn năm của Đấng Cứu Rỗi (ví dụ, xin xem Ê Sai 51–52). Với chứng ngôn về Chúa Giê Su Ky Tô, Thánh Linh có thể làm chứng với các em về tầm quan trọng của những lời Ê Sai và cách mà những lời này có thể giúp đỡ và ban phước cho cuộc sống của các em ngày nay.