iTukutuku ni Mataveiliutaki Taumada, Janueri 2010
Wawa Mada Vakalailai
E dua na lesoni tudei ena gauna vaka-Kirtland sai koya ni gadreva na yaloda me vakani e veigauna. Kevaka me da na lako sivita rawa na veigauna dredre ka dodonu me da na sotava kece sa na gadrevi me da toro volekata tiko na Turaga e veisiga.
Ena vulaikatakata sa oti keirau a kauti rau na makubui keirau drua ki Kirtland, e Ohio. Oqo e dua na gauna bibi ka talei vei keirau me keirau tiko vata kei rau ni bera ni rau lako ki kaulotu.
Ena neitou tiko voli e kea, keitou vulica me keitou kila vakavinaka cake na veika era a sotava ko Parofita Josefa Simici kei ira na Yalododonu era a bula e Kirtland. Na itabagauna ko ya ena itukutuku ni Lotu e kilai me gauna ni veivakatovolei dredre duadua ia sa vakatalega kina na kena veivakalougatataki cecere.
E Kirtland a vakasobura kina na Turaga eso na ivakatakila vakasakiti vakalomalagi kei na veisolisoli vakayalo e se qai bau vakila vakadua na vuravura oqo. E onosagavulu kalima na iwase ni Vunau kei na Veiyalayalati a ciqomi e Kirtland kei na veivanua volekata—na ivakatakila ka vakacilava mai eso na rarama vou kei na kila ka me baleta na veiulutaga me vaka na iKarua ni Lako Mai, na nodra qaravi na vakaleqai tu, na yavu ni veivakabulai, na dodonu ni matabete, na Vosa ni Vuku, na ikatini, na valetabu, kei na lawa ni soli ka.1
Oqo na gauna sega ni vakatauvatani rawa ni tubu vakayalo. Sa dina sara, na Yalo ni noda Kalou sa serau tu. Era a rairai mai ena gauna oqo o Mosese, Ilaija kei na vuqa tale na ka bula vakalomalagi, ka bau kina na Tamada Vakalomalagi kei na Luvena, na iVakabula kei vuravura, ko Jisu Karisito.2
E dua vei ira na vuqa na ivakatakila a ciqoma e Kirtland o Josefa e vakatoka me “drau ni olive … ka beti mai na Vunikau ni Parataisi, kei na nona itukutuku ni sautu na Turaga vei keda” (na ikau ni V&V 88). Na ivakatakila vakasakiti oqo e okati kina na veisureti vakaturaga, “Dou toro voleka mai vei au, kau na qai toro voleka yani vei kemudou; dou vakasaqarai au vagumatua dou na qai kunei au” (V&V 88:63). Ni ra toro voleka yani vua na Turaga na Yalododonu ni Kirtland, a toro voleka dina yani ko Koya vei ira, ka sovaraka na veivakalougatataki ni lomalagi ki buradeladra na yalodina.
Na Sovaraki ni Yalotabu
E rairai na ituvuka beka ni veivakatakilai vakayalo oqo a yaco ena kena vakatabui na Valetabu e Kirtland ena ika 27 ni Maji, 1836. E dua vei ira a tiko kina o William Draper yabaki 28, e vakamacalataka na siga o ya me “siga ni Penitiko.” E vola kina o koya: “Oqo e dua na gauna ni kena sovaraki na Yalo ni Turaga, ka sega ni ganita me vola ena kena taucoko na noqu peni se me vakamacalataka na yamequ. Ia au na kaya ga ni a sovaraki mai na Yalotabu ka lako mai me vaka e dua na cagi vakacevaruru ka vakasinaita na vale, era vosa kina ena duivosavosa ko ira na tiko e loma ka ra raivotu ka raica na agilosi ka parofisai, ka yaco e dua na gauna ni reki e se bera vakadua ni bau vakilai ena itabatamata oqo.”3
E sega ni yalani walega vei ira na tiko ena valetabu na veivakatakilai oqo, ni “ra a cici vata mai na tamata ena yasayasa ko ya (ena nodra rogoca e dua na rorogo matalia, ka ra raica e dua na rarama serau sara ni cilava tu na Valetabu), ka ra kurabui ena veika e yaco tiko.”4
A kaya o Lorenzo Snow (1814–1901), ka qai Peresitedi ni Lotu e muri, ka vakaitikotiko voli mai Kirtland ena gauna kalougata ko ya, “Ena nanuma beka e dua ni oti na kena ciqomi na veivakatakilai vakasakiti oqo ni sa na sega ni dua na veivakatovolei me na vakamalumalumutaki ira rawa na Yalododonu.”5
Ia, e dina sara, na veika cecere vakayalo eda sotava eda na sega ni vakuwai kina mai na veisaqasaqa kei na veivakatovolei. Ni oti ga e vica na vula mai na vakatabui ni valetabu, a yavalati Amerika e dua na leqa ni bula vakailavo, ka vakila vakabibi sara o Kirtland. Era leqa na veibaqe, ka ra sotava kina na leqa dredre ni bula vakailavo e vuqa. E qai vakaleqa sara vakalevu, ni vuqa vei ira na Yalododonu era a curuvanua tiko yani ki Kirtland era yaco yani ni lailai sara tu na veika vakayago era taukena, ka ra sega tu ni kila na veika me ra cakava se me ra bula vakacava ena gauna era yaco yani kina.
Sega ni dede, sa tubu na veivakacacani ka ra duri na ilawalawa me ra vorati na Yalododonu. Ko ira na lewe ni Lotu—eso mada ga era dau voleka sara vua na Parofita, ka vuqa era a tiko ena vakatabui ni valetabu—era sa vukitani ka vosa vakacacani Josefa me dua na parofita lutu.
Niu taubale volekata na Valetabu e Kirtland vata kei na watiqu kei rau na makubuqu, au vakasamataka na kena mosimosi ni so e sega ni rawa ni yalodina tikoga, ni oti sara mada ga na veivakatakilai vakayalo era a vakadinadinataka. Sa rui rarawataki ni sega ni rawa vei ira me ra vosota na nodra veivakalialiai kei na veivakacacani na tawavakabauta. E vakamosi yalo, ni ra sotava na veivakatovolei ni bula vakailavo se na veidredre tale eso, sa via dredre sara kina vei ira me rawa na kaukauwa me ra yalodina tikoga. Sa dua na ka kalouca na nodra sega ni raica rawa tale na cakamana ni tatamusuki vakayalo ka a yaco ena vakatabui ni valetabu.
Na Lesoni
Na cava e rawa ni da vulica mai na itabagauna vakasakiti oqo ena itukutuku ni Lotu?
E dua na lesoni cecere ka tudei ena gauna va-Kirtland sai koya ni yaloda e gadreva me vakani tiko e veigauna. Me vaka e vakavuvulitaka o Peresitedi Harold B. Lee (1899–1973): “Na ivakadinadina e sega ni dua na ka kevaka sa tiko vei iko nikua e rawa ni o maroroya tikoga. Na ivakadinadina ena dua ga vei rau, ena tubu sara ki na rarama ni yalodei, se ena seyavu yani ka yaco me sega ni dua na ka, vakatau ki na veika eda cakava kina. Au kaya, na ivakadinadina eda dau toboka rawa tale ena veisiga yadua sai koya ena vakabulai keda mai na icori ni meca.”6 Eda na gadreva me da voleka tikoga vua na Turaga e veisiga kevaka me da na lako sivita na veika dredre ka dodonu me da na sotava kece sara.
Ena so na sala e tautauvata kina na noda vuravura nikua ki na Kirtland ena 1830. O keda talega eda bula ena dua na gauna ni leqa vakailavo. Era tu o ira era vosa vakacacana ka vosakudrukudrutaka na Lotu kei ira na lewena. Ena rairai dredre sara ka veirawai ena so na gauna na veivakatovolei vei keda yadua ka vakakina vei keda taucoko vakaisoqosoqo lotu.
Oqori na gauna eda na gadreva vakalevu cake sara kina, me da toro voleka vua na Turaga. Ni da vakayacora vakakina, ena yaco me da kila na kena ibalebale ni toro voleka mai vei keda na Turaga. Ni da vakasaqarai Koya vakagumatua cake sara, eda na kunei Koya vakaidina. Eda na raica kina vakamatata ni sega ni dau laiva na Turaga na Nona Lotu se o ira na Nona yalododonu yalodina. Ena dolavi na matada, ka da na raici Koya ni dolava na katuba ni lomalagi ka vakacilava vei keda vakalevu cake na Nona rarama. Eda na kunea na kaukauwa vakayalo me da qaqa kina ena bogi butobuto duadua sara mada ga.
E dina ni so vei ira na yalododonu e Kirtland era a guilecava na veika vakayalo era a sota kaya, ia e vuqa vei ira, e sega. E lewe levu cake, okati kina o William Draper, era a taura matua toka na kila ka vakayalo a solia vei ira na Kalou ka ra muria tikoga na Parofita. Ena ilakolako oqori era sotava eso na veivakatovolei dredre cake ia e vakatalega kina eso na tubu vakayalo kamikamica cake, e muri, o ira era a vosota me yacova na ivakataotioti era a “curu… ka tiko marau vata kei na Kalou me tawamudu” (Mosaia 2:41).
E Rawa ni ko Wawa Mada Vakalailai
Kevaka e dua na gauna o temaki kina mo vakayalolailaitaki ka yali na nomu vakabauta, nanumi ira na Yalododonu yalodina ka ra a yalodina tikoga e Kirtland. Wawa tale mada vakalailai. E rawa ni o cakava oqo! O tiki ni dua na itabatamata digitaki. Ko a vakarautaki ka maroroi tu mo mai bula ena gauna bibi oqo ena noda vuravura totoka oqo. O basika mai ena dua na ituvatuva ni kawa vakaselesitieli ka sa tu kina vei iko na veitaledi kece sara me rawa kina ni dua na italanoa tawamudu ni qaqa na nomu bula.
Sa vakalougatataki iko na Turaga ena dua na ivakadinadina ni dina. Ko sa vakila na Nona veivakauqeti ka vakadinadinataka na Nona kaukauwa. Ia kevaka ko na tomana tiko ga na nomu vakasaqarai Koya, ena tomana tikoga ko Koya na nona vakatara mo sotava na veigauna tabu. Ena veika oqo kei na veisolisoli vakayalo tale eso, ena rawa kina vei iko sega walega mo veisautaka na nomu bula me vinaka cake ia mo vakalougatataka talega na nomu vale, tabanalevu se tabana, itikotiko, veikoro lelevu, yasana, kei na matanitu ena nomu vinaka.
Ena dredre beka mo raica ena so na gauna, ia wawa mada vakalailai, ni “sa sega na mata sa kunea, se na daliga sa rogoca, ka sa sega ni curu ki na loma ni tamata, na veika sa vakarautaka na Kalou me nodra era sa lomani koya” ka waraki Koya (1 Korinica 2:9; raica talega na V&V 76:10; 133:45).
Au vakadinadinataka na dina ni kosipeli i Jisu Karisito sa vakalesui mai kei na dina ni ka oqo, na Nona Lotu. Au vakadinadinataka mai vu ni yaloqu ni bula na Kalou, ni o Jisu Karisito na Luvena ka tu ena ulu ni Lotu cecere oqo. Sa tiko tale e vuravura e dua na parofita, io ko Peresitedi Thomas S. Monson.
Me da dau nanuma tiko na lesoni kei Kirtland ka dau wawa mada vakalailai—ena gauna sara mada ga e viavia buwawa tu kina na irairai ni veika. Kila ka nanuma tiko oqo: ni lomani iko na Turaga. E nanumi iko tiko. Ka na dau tokoni ira era “vosota ena vakabauta ki na ivakataotioti” ko Koya (V&V 20:25).
© 2009 mai na Intellectual Reserve, Inc. Dodonu kece e taqomaki. Tabaki e Amerika. Vakadonui me Vakavalagi: 6/09. Vakadonui me vakadewa: 6/09. iVakadewa ni First Presidency Message, January 2010. Fijian. 09361 858