Mensahe sa Visiting Teaching, Nobyembre 2010
Parte Sa Mga Butang Nga Labing Importante
Kon ang kabuhi kag ang iya sini kadasigon kag madamo nga mga tensyon ang nagapabudlay sa inyo nga magpangalipay, nian ayhan karon ang maayo nga tion agud magsentro naman sa kon ano ang labing importante.
Kanami nga madamo kita sing sarang matun-an parte sa kabuhi paagi sa pagtuon sang dunang palibot. Halimbawa, ang mga siyentipiko sarang makatan-aw sang supat sang mga kahoy kag maghimo sang mga pagbulobanta suno sa ila natun-an parte sa klima kag kondisyon sa pagtubo ginatos kag bisan pa linibo katuig na ang nagligad. Isa sang mga butang nga aton matun-an gikan sa pagpanilag sang pagtubo sang mga kahoy amo nga sa mga panahon nga ang mga kondisyon maayo, ang mga kahoy nagatubo sa normal nga kadasigon. Apang, sa mga panahon nga ang mga kondisyon sa pagtubo indi maayo, ang mga kahoy nagahinay sa pagtubo kag nagatigana sang ila kapagrus sa tig-una nga mga elemento nga kinahanglanon para mabuhi.
Sa sini nga punto ang pila sa inyo mahimo maghunahuna, “Maayo man lang ina tanan, pero ano naman ang kahilabtanan sini sa pagpalupad sang eroplano?” Sugiran ko kamo.
Nakasakay na bala kamo sa eroplano kag nakaeksperiyensya sang kamadlos? Ang masami nga rason sang kamadlos amo ang gulpi nga pagliwat sa huyop sang hangin nga amo ang kabangdanan nga ang eroplano magsaka-panaog, mag-ikis, kag magtiyog. Bisan pa nga ang mga eroplano ginhimo agud makabato sa tuman pa gid nga mga kamadlos sangsa bisan ano pa man nga inyo maeksperiyensya sa kinaandan nga mga pagsakay, mahimo nga tuman pa gihapon ini ka makakululba para sa mga pasahero.
Ano sa banta ninyo ang dapat himuon sang mga piloto kon mag-eksperiyensya sila sang kamadlos? Ang isa ka estudyante nga piloto ayhan maghunahuna nga ang pagpadasig isa ka maayo nga stratehiya bangod makabulig ini sa ila nga malampuwasan ang kamadlos sing mas madasig. Pero mahimo nga sala ina nga himuon. Ang batid nga mga piloto nakahangop nga may yara sang pinakasigo nga kadasigon sa paglapus sa kamadlos nga magabuhin sang negatibo nga mga epekto sinang kamadlos. Kag sa masami ang buot silingon sina amo ang buhinan ang inyo kadasigon. Ang amo man nga prinsipyo kaangay man sa mga hump sa dalan.
Gani, mas maayo ang maghinay-hinay gawa, magpadayon lang, kag magsentro sang atensyon sa mga kinahanglanon lang nga mga butang kon nagaeksperiyensya sang indi maayo nga mga kondisyon.
Ang Kadasigon sang Moderno nga Pangabuhi
Isa ini ka simple apang importante nga leksyon nga dapat tun-an. Daw husto gid kon parte sa mga kahoy ukon kamadlos ang ginahambalan, apang makakilibot kon daw ano kahapos ibale-wala ining leksyon kon parte na sa pagdapat sining mga prinsipyo sa adlaw-adlaw naton nga pagpangabuhi. Kon ang mga lebel sang tensyon nagasaka, kon ang mga kabudlayan nagatuhaw, kon ang trahedya nagaabot, sa masami ginatilawan naton nga padayunon ang amo man nga sumpit sang kadasigon ukon dugangan pa gid, nga nagahunahuna nga kon mas madasig ang aton dalagan, mas mangin maayo para sa aton.
Isa sang mga kinaiya sang moderno nga pangabuhi amo nga daw nagagiho kita sa wala-untat nga pagdugang sang kadasigon, wala’y sapayan sang kamadlos ukon mga kabudlayan.
Akuon naton; mas mahapos ang mangin masako. Tanan kita makahunahuna sang listahan sang mga hilimuon nga magpuno sang aton mga skedyul. Ang iban mahimo maghunahuna nga ang ila bili-sa-kaugalingon nakasandig sa kalabaon sang ila mga hilimuon sa listahan. Ginapuno nila ang mga bakante nila nga oras sang mga listahan sang mga miting kag mga magagmay nga mga butang—bisan sa tion sang tensyon kag kakapoy. Bangod bisan indi kinahanglanon ginapabudlay nila ang ila mga kabuhi, sa masami nagabatyag sila sang dugang nga mga kapaslawan, nabuhinan nga kalipay, kag diutay kaayo nga igbalatyag sa kahulugan sang ila mga kabuhi.
Ginasiling nga ang bisan ano nga birtud kon pasobrahan mahimo nga mangin isa ka bisyo. Ang sobra nga pagskedyul sang mga buluhaton sa aton adlaw-adlaw nga pagpangabuhi pat-od nga malakip diri. Nagaabot ang punto nga ang halangdon nga mga hinimuan (achievements) sarang mangin mga palas-anon kag mga ambisyon, mga kadena nga nagapugong sang aton pagtin-ad.
Ano ang Solusyon?
Ang mga maalam nakahangop kag nagadapat sang mga leksyon sang mga supat sang kahoy kag kamadlos. Ginabatuan nila ang tentasyon nga magpadala sa sumpit sang kadasigon sang adlaw-adlaw nga pangabuhi. Ginasunod nila ang laygay “Madamo sang mahimo paabuton sa kabuhi sangsa padasigon ini.”1 Sa malip-ot, ginasentro nila ang ila atensyon sa mga butang nga labing importante.
Si Elder Dallin H. Oaks, sa isa ka pangkabilugan nga komperensya sang sini lang, nagtudlo, “Kinahanglan naton buy-an ang pila ka maayong mga butang agud magpili sang iban nga mas maayo ukon pinakamaayo bangod ang mga ini nagapasanyog sang pagtuo sa Ginuong Jesucristo kag nagapabakod sang aton mga pamilya.”2
Ang pagpangita sang pinakamaayo nga mga butang sa indi malikawan magapadulong sa tig-una nga mga prinsipyo sang ebanghelyo ni Jesucristo—ang simple kag matahum nga mga kamatuoran nga ginpakita sa aton sang isa ka mapinalanggaon, wala’y katapusan, kag makagagahum nga Amay sa Langit. Ining mayor nga mga doktrina kag mga prinsipyo, bisan simple lamang sa bagay nga mahangpan sang isa ka bata, nagahatag sang mga sabat sa pinakakomplikado nga mga pamangkot sang kabuhi.
May katahum kag kaathag nga naggikan sa pagkasimple nga kon kaisa wala naton ginaapresyar bangod sa aton kauhaw para sa komplikado nga mga solusyon.
Halimbawa, wala madugayi pagkatapos nga ang mga astronaut kag mga cosmonaut naglibot sa kalibutan nga ila narealisar nga ang mga ballpoint pen indi magsulat sa kahawaan. Kag gani pila ka tuman kaalam nga mga tawo ang nagtingob kag naghikot sa pag-solbar sang problema. Nagkinahanglan sang linibo ka oras kag minilyon ka dolares, apang sang ulihi, nakaimbento sila sang isa ka bolpen nga makasulat sa bisan diin, sa bisan ano nga temperatura, kag halos sa bisan ano nga bagay. Pero paano nagpadayon ang mga astronaut kag mga cosmonaut tubtob nga ang problema nasolbar? Naggamit lang gid sila sang lapis.
Si Leonardo da Vinci nagsambit nga “ang kasimple pinakamaayo.”3 Kon aton tan-awon ang tig-una nga mga prinsipyo sang plano sang kalipay, sang plano sang kaluwasan, makita naton kag maapresyar sa iya sini kaathag kag kasimple ang kaelegante kag katahum sang kaalam sang aton Amay nga Langitnon. Dayon, ang paghimo sang Iya mga ginasugo ang panugod sang aton kaalam.
Ang Gahum sang mga Tig-una (nga mga Butang)
Ginasugid nga ang bantog nga tagahanas sa football nga si Vince Lombardi may ginahimo nga ritwal sa una nga adlaw sang paghanas. Ginakaptan niya ang isa ka football, ginapakita ini sa mga atleta nga nagahampang sining isport sa pila na katuig, kag nagasiling, “Gentlemen, … ini ang ginatawag nga football!” Nagahambal sia parte sa kadakuon kag korte sini, kon paano ini sarang sipaon, bitbiton, ukon ipasa. Ginadala niya ang tim sa hawan nga patag kag nagasiling, “Ini ang ginatawag nga football field.” Ginalibot niya sila nga ginalaragway ang kalaparon, ang korte, ang mga pagsulundan, kag kon paano ang paghampang sang football.4
Ining tagahanas nakahibalo nga bisan ining sampaton nga mga humalampang, kag sa pagkamatuod ang tim, sarang mangin bantog paagi lamang sa paghangop sang mga tig-una nga mga prinsipyo. Sarang sila maghinguyang sang ila mga tinion sa pagpraktis sang komplikado nga mga teknik sa paghampang, pero tubtob nga matandaan nila ang mga tig-una nga mga prinsipyo sang hampang, indi gid sila mangin kampeon nga tim.
Nagapati ako nga kalabanan sa aton duna nga nakahangop kon ano kaimportante ang tig-una nga mga butang. Ugaling kon kaisa gakatublag kita sang tuman kadamo nga mga bagay nga daw mas makagalanyat.
Ginbalhag nga materyal, nagkalain-lain nga sahi sang media, de-koryente nga mga kagamitan—nga tanan mapuslanon kon ginagamit sang husto—mahimo mangin delikado nga mga dibersyon ukon mapintas nga mga paagi sa pag-isahanon sang isa ka tawo.
Apang sa tunga sang madamo nga mga tingog kag mga pagpili, ang mapainubuson nga Tawo sang Galilea nagatindog nga ang mga kamot nagauntay, nagahulat. Ang Iya isa ka simple nga mensahe: “Kari, magsunod sa akon.”5 Kag wala Sia nagahambal sa mabaskog nga mikropono kundi sa isa ka tingug nga mahinay.6 Mahapos kaayo para sa tig-una nga mensahe sang ebanghelyo nga madula sa tunga sang paghagunos sang impormasyon nga nagaigo sa aton gikan sa tanan nga bahin.
Ang balaan nga mga kasulatan kag ang sinambit nga pulong sang buhi nga mga propeta nagahatag sang pagdagmit sa tig-una nga mga prinsipyo kag mga doktrina sang ebanghelyo. Ang rason nga nagabalik kita sa sining tig-una nga mga prinsipyo, sa himpit nga mga doktrina, bangod kay ang mga ini amo ang alagyan sa mga kamatuoran nga may madalom nga kahulugan. Ang mga ini amo ang ganhaan sa mga eksperiyensya sang halangdon nga kaimportante nga nian mangin sobra sangsa aton ikasarang nga maghangop. Ining mga simple, tig-una nga mga prinsipyo ang yabi sa pagpangabuhi nga may paghinangpanay upod sa Dios kag sa tawo. Ang mga ini ang mga yabi sa pagbukas sang mga bentana sang langit. Ang mga ini ang nagatuytoy sa aton sa paghidaet, kalipay, kag paghangop nga ginpromisa sang Amay nga Langitnon sa Iya mga anak nga nagapamati kag nagatuman sa Iya.
Pinalangga kong mga kauturan, mangin mas maayo para sa aton kon maghinay-hinay kita gawa, magpadayon sa pinakamaayo nga kadasigon para sa aton mga sirkumstansya, magsentro sang aton atensyon sa mga importante, buksan ang aton mga mata, kag makita sing matuod ang mga butang nga labing importante. Dapat sundon naton ang tig-una nga mga prinsipyo nga ginhatag sang aton Amay nga Langitnon sa Iya mga anak nga magapahamtang sang basehan sang bugana kag madinalag-on nga mortal nga kabuhi upod sang mga promisa sang wala’y katapusan nga kalipay. Ang mga ini magatudlo sa aton nga himuon “ining tanan nga mga butang … sa kaalam kag kahusay; kay wala ginapangayo nga [kita] magadalagan sing madasig sangsa [kita] may kusog. [Apang] ginakinahanglan nga [kita] magmangin maukod, [kag] agud … madaug ang padya.”7
Mga kauturan, ang maukod nga paghimo sang mga butang nga labing importante magatuytoy sa aton sa Manluluwas sang kalibutan. Amo ina kon ngaa “nagahambal kita nahanungod kay Cristo, nagakasadya kita kay Cristo, nagawali kita nahanungod kay Cristo, nagapanagna kita nahanungod kay Cristo, … agud nga mahibal-an [naton] kon sa ano nga ginhalinan [kita] mahimo nga magpaabot para sa kapatawaran sang [aton] mga sala.”8 Sa kakomplikado, kagamo, kag kadasigon sang moderno nga pangabuhi, ini ang “mas maayo nga paagi.”9
Gani Ano Ang Mga Tig-una (nga mga Butang)?
Sa aton pagliso sa aton Amay nga Langitnon kag pagpangabay sang Iya kaalam parte sa mga butang nga labing importante, aton matun-an sing liwat-liwat ang kaimportante sang apat ka mayor nga mga kaangtanan: sa aton Dios, sa aton mga pamilya, sa aton mga isigkatawo, kag sa aton mga kaugalingon. Sa aton pagbinagbinag sang aton kaugalingon nga mga kabuhi gamit ang isa ka masinugtanon nga kaisipan, aton makita kon diin kita nagtalang gikan sa mas maayo nga alagyan. Ang mga mata sang aton paghangop pagabuksan, kag aton makita kon ano ang kinahanglan himuon agud tinluan ang aton mga tagipusuon kag isentro liwat ang aton kabuhi.
Una, ang aton kaangtanan sa Dios labing sagrado kag importante. Kita Iya mga anak sa espiritu. Sia ang aton Amay. Luyag Niya nga mangin malipayon kita. Sa aton pagpangita sa Iya, sa aton pagtuon parte sa Iya Anak, nga si Jesucristo, sa aton pagbukas sang aton mga tagipusuon sa impluwensya sang Balaan nga Espiritu, ang aton mga kabuhi mangin mas mapag-on kag luwas. Makaeksperiyensya kita sing mas dako nga paghidaet, kalipay, kag katumanan sa aton paghimo sang aton masarangan sa pagpangabuhi suno sa wala’y katapusan nga plano sang Dios kag pagtipig sang Iya mga kasuguan.
Ginapatin-ad naton ang aton kaangtanan sa aton Amay nga Langitnon paagi sa pagtuon gikan sa Iya, paagi sa pagpakig-angot sa iya, paagi sa paghinulsol sang aton mga sala, kag paagi sa aktibo nga pagsunod kay Jesucristo, kay “wala’y nagaabot sa Amay, kundi paagi [kay Cristo].”10 Agud pabakuron ang aton kaangtanan sa Dios, kinahanglan naton sang makahuluganon nga tion upod sa Iya. Ang malinong nga pagsentro sa adlaw-adlaw nga personal nga pangamuyo kag pagtuon sang balaan nga kasulatan, dalayon nga pagtinguha nga mangin takos sang isa ka bag-o nga temple recommend—ang mga ini mangin pila sang maalamon nga mga puhunan sang aton tion kag mga paghimud-os agud mangin mas malapit sa aton Amay nga Langitnon. Pamatian naton ang pag-agda sa Mga Salmo: “Magpahimuyong, kag kilalaha nga Ako amo ang Dios.”11
Ang aton ika-duha nga mayor nga kaangtanan amo ang sa aton mga pamilya. Bangod “wala sang iban nga kadalag-an ang sarang makabawi sang kapaslawan”12 diri, kinahanglan naton magpahamtang sing mas mataas nga prayoridad sa aton mga pamilya. Nagapasad kita sang madalom kag mapinalanggaon nga mga kaangtanan sa pamilya paagi sa paghimo sang simple nga mga butang sing ulolupod, pareho sang pang-pamilya nga panyapon kag family home evening kag bisan pagsinadya-sadya lang sing ulolupod. Sa mga kaangtanan sa pamilya ang gugma ginabato-bato bilang t-i-o-n, tion. Ang paghatag sang tion para sa kada isa ang yabi para sa paghinangpanay sa puluy-an. Nagahambal kita sa, sangsa nagahambal parte sa, kada isa. Nagatuon kita sa isa kag isa kag ginaapresyar naton ang aton mga kinalain subong man sang aton mga pagkinaanggid. Nagapahamtang kita sang isa ka diosnon nga paghiropay sa kada isa sa aton pagpalapit sa Dios sing ulolupod paagi sa pang-panimalay nga pangamuyo, pagtuon sang ebanghelyo, kag pagsimba kon Domingo.
Ang ikatatlo nga mayor nga kaangtanan nga may yara kita amo ang sa aton mga isigkatawo. Ginapasad naton ini nga kaangtanan sa isa ka tawo sa tagsa ka tion—paagi sa pagmangin sensitibo sa mga panginahanglan sang iban, pag-alagad sa ila, kag paghatag sang aton tion kag mga talento. Ginadayaw ko gid ang isa ka sister nga nabudlayan sang mga hangkat sang edad kag balatian apang nagpamat-od nga bisan indi sia makagiho sing maayo, makapamati sia. Kag gani kada semana nagabantay sia sa mga tawo nga daw ginagamwan ukon napaslawan, kag nagahinguyang sia sang tion upod sa ila, nga nagapamati. Daw ano nga bugay sia sa mga kabuhi sang madamo kaayo nga mga tawo.
Ang ikaapat nga mayor nga kaangtanan amo ang sa aton mga kaugalingon. Ayhan daw indi kinaandan nga mag-angkon sang kaangtanan sa aton mga kaugalingon, pero may ara gid kita sina. Ang iban nga mga tawo indi makapakigbagay sa ila mga kaugalingon. Ginasuyaan kag ginapakanubo nila ang ila mga kaugalingon sa bilog nga adlaw tubtob nga nagasugod sila sa pagkontra sa ila mga kaugalingon. Luyag ko magpanugyan nga inyo buhinan ang pagsinako kag maghinguyang sang diutay nga ekstra nga tion agud kilalahon sing mas maayo ang inyo kaugalingon. Maglagaw sa dunang palibot, maglantaw sang pagbutlak sang adlaw, magkalipay sa mga gintuga sang Dios, binagbinaga ang mga kamatuoran sang ginpanumbalik nga ebanghelyo, kag tukiba kon ano ang kahulugan sang mga ini sa inyo bilang indibidwal. Tun-i ang paglantaw sa inyo kaugalingon subong sa paglantaw sang Amay nga Langitnon sa inyo—bilang Iya bilidhon nga anak nga babayi ukon lalaki nga may diosnon nga potensyal.
Magkalipay sa Putli nga Ebanghelyo
Mga kauturan, dapat mangin maalam kita. Magliso kita sa putli nga mga tubig sang doktrina sang ginpanumbalik nga ebanghelyo ni Jesucristo. Magkalipay kita sa pag-ambit sang mga ini sa ila sini kasimple kag kaathag. Ang mga langit nagbukas liwat. Ang ebanghelyo ni Jesucristo yara sa duta liwat, kag ang iya sini simple nga mga kamatuoran bugana nga ginhalinan sang kalipay!
Mga kauturan, matuod gid nga may dako kita nga rason sa pagpangalipay. Kon ang kabuhi kag ang iya sini kadasigon kag madamo nga mga tensyon ang nagapabudlay sa inyo nga magpangalipay, nian ayhan karon ang maayo nga tion agud magsentro naman sa kon ano ang labing importante.
Ang kusog wala naggikan sa pagparik-parik sa madamo nga mga buluhaton kundi sa pagkahamtang sa isa ka mapag-on nga pundasyon sang kamatuoran kag kasanag. Naggikan ini sa pagtutok sang aton atensyon kag mga paghimud-os sa mga tig-una (nga mga butang) sang ginpanumbalik nga ebanghelyo ni Jesucristo. Naggikan ini sa paghatag sing atensyon sa diosnon nga mga butang nga labing importante.
Simplehon naton gawa ang aton mga kabuhi. Himuon naton ang mga pagbag-o nga kinahanglanon sa pagsentro liwat sang aton mga kabuhi sa halangdon nga katahum sing simple, mapainubuson nga banas sang Kristiyano nga pagkadisipulo—ang banas nga nagapadulong pirme sa kabuhi nga may kahulugan, kalipay, kag paghidaet. Para sini ako nagapangamuyo, samtang ginabilin ko sa inyo ang akon bendisyon, sa sagrado nga ngalan ni Jesucristo, amen.
© 2010 iya sang Intellectual Reserve, Inc. Tanan nga mga kinamatarong ginahuptan. Ginbalhag sa Pilipinas. Petsa sang pagtugot sa Ingles: 6/09. Petsa sang pagtugot sa paglubad: 6/09. Linubad sang Visiting Teaching Message, November 2010. Hiligaynon. 09371 861