2011
Pacl Wowo in Oruh Ma Wo
May 2011


Pacl Wowo in Oruh Ma Wo

Ohiyac luhn Leum in kahsrwelos suc enenuh ke ip luhn mahno uh enenuh mwet ma wacngihn luhngse la ma ahkmuhtahlyaclos ac ma oasr yohrohlos nuh sin God ac nuh ke orekma Lal.

Tamuhlwel ac tahmtahel wolacna wiyuck an, srihpac luhn pweng luhk uh pa in ahkfuhlwactye ma Leum El orwaclah ac El oruh in kuhlwacnsapuh mwet suhkahsruhp ac mwet enenuh inmahsrlon tuhlihk Nahtuhl fin facluh uh. El luhngse tuhlihk Nahtuhl ma enenuh ac oacyacpac elos suc luhngse kahsruh. Ac El orwaclah ohiyac in ahkinsewowoye kwewa elos suc enenuh kahsruh ac elos suc ac fah sang kahsruh uh.

Pahpah Lucng El lohng pruhe luhn tuhlihk Nahtuhl fin facluh nohfohn ma siyuck ke mongo, nuknuk in afuhnuhltahluh, ac nuh ke wal se ma kuh in tuhkuh ke kuh in use nuh selos sifacna uh. Nguhsr ingacn Sonuhl e ke pacl se ma El fihliyac mukul ac muhtwacn uh fin facluh ah.

Kowos etwaclah enenuh ingacn ke acn kowos muhta we an ac fin facluh nohfohn. Insiyowos kwacna mokleyuck ke puhla luhn pahkotwen. Ke kowos sun sie mwet upac nuh se in sokwack orekma la kowos puhla kena se in kahsruh. Kowos puhla ke kowos som nuh in lohm sin muhtwacn lolacp ac liye lah wacngihn mongo nwacl. Kowos kena in kahsruh ke kowos liye petsac ke tuhlihk muhta tuhng ke muhsahllah luhn lohm selos ke kusrusr kuh ke fihrihr uh.

Ke srihpen Leum El lohng tuhng lalos ac puhla pahkotwen loal lowos nuh selos uh, oasr Sel ke muhtwacwacyacn pacl uh ohiyacn fosrngahkihn nuh sin mwet tuhma lutlut Lal in kahsruh. El suli tuhlihk Nahtuhl uh in ahkmuhtahlye pacl lalos, ac ma oasr lalos, ac elos sifacna in weluhl in kuhlwacnsapuh mwet sahyac uh.

Ohiyacn kahsruh Lal uh kuhtuh pacl uh pahngpahng moulkihn masap in ahkmuhtahlye. Ke sie pacl sahyac inkacnek Lal uh tuh pahngpahng oreklac fal. Ke pacl lasr uh inkacnek sacn pahngpahng prokracm ke Kahsruh luhn Alu uh.

Ine ac oruh srihsrihk ke oruh se ayaollac in fal nuh ke enenuh ac ohiyac luhn mwet uh. Tuhsruhk kwacna ohiyac luhn Leum pa in kahsrwelos suc enenuh ke moul luhn facluh uh enenuh mwet ma pahkotwen in ahkmuhtahlyelos sifacna ac ma oasr lalos sin God ac ke orekma Lal uh.

El suli ac sapkihn nuh sesr in wi ke orekma Lal uh in sruhkwack mwet ma enenuh. Kuht orwaclah olwelah in oruh ma ke kof in pacptais uh ac lun tempuhl muhtahl luhn God. Kuht ahksasucye olwelah uh ke Sacnri ke kuht ipeis ke kuhfa luhn Leum uh.

Srihpac luhk mihsenge uh pa in ahkuhtweyac kuhtuh sin pacl wowo ma El use nuh sesr in kahsruh mwet enenuh sahyac uh. Nga tiac kuh in fahk kac nohfohn ke kihtin pacl lasr uh. Finsrak luhk uh pa in ahksasucye ac ahkkweye uli lowos in oruh kac an.

Oasr on soko ke suli luhn God nuh ke orekma se inge ma nga onkihn e ke pacl se nga srihk ac. Ke nga srihk ac nga lohacng wo nuh ke on pwacr liki na nuh ke kuh luhn kahs uh. Nga pruhe tuh kowos in fah puhla kahs kac an ke insiyowos mihsenge. Lwelah kuht in sifil lohng ke kahs uh:

Kuh oasr ma nga oruh wo fin facluh mihsenge?

Kuh nga kahsruh kuhtwena mwet enenuh?

Kuh nga ahkpwacryeack mwet suhpwacr ac oruh sie mwet in engan?

Fin tiac, nga puhtatlac na pwacye.

Kuh nga ahkfihsracsryelah sie ma toasr upac luhn kuhtwena mwet mihsenge?

Ke srihpen nga insese in akacsruhi?

Kuh mwet mas ac tohtohlah uh kahsrweyuck?

Ke elos enenuh kahsruh luhk uh kuh nga kahsruh?

Na elyahyak ac oruh kuhtuh ma uh in yohk

Na mwemekihn opi lowos inkuhsrao uh.

Oruh ma wo uh pa sie ma pwacr, engan yohk se,

Sie mwe insewowo ke orekma ac luhngse.1

Leum El suhpwacma pweng in sensenkihn elyah uh nuh sesr nuh kwewa. Kuhtuh pacl uh ac kuh in oruh puhla na sa se ke pahkomuhta nuh sin mwet ma enenuh. Pahpah se kuh in puhla kac ke el liyacack sie tuhlihk in puhtatlac ac kuhractlah intwel uh. Ninac se kuh in puhla kac ke el lohng tuhnin fong se luhn tuhlihk se nahtuhl ke fong uh. Tuhlihk mukul se kuh tuhlihk muhtwacn se kuh in puhla pahkomuhta nuh sin sie mwet suc luhman suhpwacr kuh sahngweng ke acn in lutlut ac.

Kuht nuh kwewa emtuhng ke puhla luhn pahkotwen nuh sin mwet sahyac ma kuht tiac etuh uh. Nuh ke mwe srihkasrak, ke kowos lohng ma fwack ke noa ma som nuh ke inkof Pacific ac ke kusrusr se Japan ah kowos puhla elyah nuh selos suc ac kuh in ngalyak kac.

Puhla luhn pahkotwen tuhkuh nuh sin mwet tausin suwos suc etuh ke sronot se Queensland, Australia ah. Ma fwack ke nus pa nuh ke pihsac se ke mwet ma enenuh kahsruh. Tuhsruhk puhs suwos puhla ngal luhn mwet an. Pahng in sensenkihn sac topukyucklac sin mwet tausin se luhmfoko (1500) kuh puhs liki ke Alu uh ma sang pacl la in kahsruh fin acn Australia suc tuhkuh in kahsruh ac ahkwoye.

Elos furohklah puhla luhn pahkotwen lalos nuh ke sie sulaclah in mukwikwi ke olwelah lalos. Nga liye tari mwe insewowo ma tuhkuh nuh sin sie mwet ma enenuh suc eis kahsruh ac nuh sin mwet se ma eis pacl wowo sac in kahsruh uh.

Pahpah ninac suhmaht uh liye ke enenuh nuh kwewa luhn mwet sahyac uh sie ohiyacn use mwe insewowo nuh ke moul luhn tuhlihk mukul ac tuhlihk muhtwacn nahtuhlos. Tuhlihk srihsrihk tolu ma na inge na us mwe nenyuck ma nein mongo in ekuh na yucyuc nuh ke motonwac lasr ah. Pahpah ninac kiyaclos ah etuh lah kuht enenuh kahsruh ac sang tuhlihk nahtuhlos ah ke pacl wowo se in kuhlwacnsapi kuht.

Pahpah ninac uh ahkinsewowoyeyuck ke sucu lasr uh ke kuhlwacnsap kuhlwacng lalos uh. Ke sulaclah lalos in sang tuhlihk nahtuhlos in wi ke kahsruh uh, elos sang mwe insewowo nuh sin tuhlihk nuhtin nahtuhlos. Isracsr srihsrihk luhn tuhlihk uh ke elos som liki lohm sesr uh oruh nga puhla wo lah e oreklac. Elos ac fahk nuh sin tuhlihk nahtuhlos uh ke engan elos puhla ke elos sang kuhlwacnsap kuhlwacng nuh sin Leum uh. Nga esam puhla wowo sacn ke nga srihk ac ke nga fihf mah luhn mwet tuhlan se luhk ah ke pahpah tuhmuhk ah suhpweyuc ah. Pacl nuh kwewa nga suliyuck in sang kahsruh uh nga esam ac luhlahlfongi ke on soko, “Wolacna luhn orekma, God luhk, Tohkohsrah luhk.”2

Nga etuh lah kahs kac uh sihmlac in ahkuhtweyac engan ma tuhkuh ke alu nuh sin Leum ke lwen Sahpuht. Tuhsruhk tuhlihk ingacn ke motonwac lasr uh puhla ke ekuh ke lwen uh engan ke oruh orekma luhn Leum uh. Ac pahpah ninac kiyaclos uh liyacack pacl wowo se in oruh ma wo ac suhpwaclihk engan nuh fin fihl luhn pacluh uh.

Ohiyacn karihngihn luhn Leum nuh sin mwet enenuh sang pacl wowo se sahyac nuh sin pahpah ninac in ahkinsewowoye tuhlihk nahtuhlos uh. Nga liyacack ke lohm alu ac ke sie Sacnri ac. Kihtin tuhlihk sang nuh sel pisap sie acnfolop in kahsruh ke pisap el utyak nuh ke lohm in alu ac met liki miting ke kuhfa luhn Leum ah.

Nga etuh sucu sac ac tuhlihk mukul sac. Sucu sac tuhfahna etwaclah lah mwet se ke ward lalos enenuh kahsruh. Pahpah se tuhmwacn tuhlihk sac fahk ohinge nuh sin tuhlihk sac ke el sang yohk liki met ah mani ke kahsruh luhn lalo nuh lun acnfolop sac: “Kuht lalo mihsenge ac pruhe nuh selos suc enenuh. Nuhnak muhnahs sang acnfolop se inge nuh sel pisap lasr. Nga etuh lah el ac sang in kahsrwelos suc yohk enenuh la uh liki kuht.”

Sahyacn ngal luhn masrinsracl ke Sacnri sac, kihtin tuhlihk mukul ac fah esamyac lwen se ma puhla pwacr ah. Nga kuh in puhla ke isracsr srihsrihk se lal ah ac sruokyacn acnfolop sac sel ke el iseyac el puhla luhlahlfongi yohk nuh sin pahpah tuhmwacl ah in us mwe sang ke lalo luhn sucu nuh sin mwet suhkahsruhp. El ac esamyac lwen sac ke el ac tikin, ac sahp nwe tok.

Nga liyacack engan sacpacna ke muhtuhn kais sie suc kahsruh mwet nuh sin Leum fin acn Idaho ke yac somlah ah. Teton Dam fokwelihk ke Sactte se ke Jun 5, 1976. Mwet singucul sie misac. Mwet tausin enenuh in som liki lohm selos ah ke lusen ao ekahsr. Kuhtuh lohm uh muhsahllah. Ac mwet foko ma tuhkuh in kahsruh kuh in orwaclah wo ke kuhiyaclos ac mani lalos liki na mwet se lohm uh.

Elos suc lohng ke ongaiyac sac puhla pahkomuhta ac puhla pahng se in oruh wo. Mwet tuhlan, pisap, prestuhn ke U luhn Muhtwacn in Kahsruh, mwet kol luhn u luhn mukul, mwet luti luhn sucu ac mwet forfor luti uh som liki lohm selos ac orekma lalos in ahknwacsnwacsyelah lohm sronot sac sun sin mwet sahyac ah.

Siacnyacn se fohlohk nuh Rexburg ke muhtwacta lalos tukun na sronot sac. Elos tiac som liye lohm selos sifacna ah. Sahyac na, elos sokwack pisap se lalos ah in siyuck acn elos kuh in kahsruh we. El suhpwacltahllah nuh sin sie sucu ma enenuh.

Lwen ekahsr tohkoh elos som in liye acn lohm selos ah an we ah. Wacngihnlac, muhsahllah ke sronot sac. Elos fahsr fohlohk nuh yohrohl pisap ac siyuck, “Meac kom luhngse kuht in oruh ingena uh?”

Acn nuh kwewa kowos muhta we an, kowos liye usrnguck luhn pahkomuhta ma eklac nuh ke mukwikwi in sekuhtasrihk. Ac kuh in tiac ke sikyak luhn muhsahllah luhlahp ke acn uh. Nga liye tari ke u luhn pristut ke mempucr se ke u uh tuyak in ahkuhtweyac enenuh luhn sie mukul kuh sie muhtwacn suc suk ke orekma in kahsrwelos sifacna ac sucu lalos. Nga kuh in puhla pahkomuhta lun rum se, tuhsruhk kuhtuh fahk inen mwet ma kuh in sang orekma luhn mwet enenuh orekma.

Meac sikyak ke u luhn pristut ac meac sikyak ke lohm sronot sac sun fin acn Idaho ah pa sie oruh ke ohiyac luhn Leum in kahsrwelos suc yohk enenuh la in kuh in sifacna lac pac. Kuht puhla pahkotwen ac kuht etuh ohiyacn oruh ke inkacnek luhn Leum in kahsruh uh.

Kuht ahkfuhlwactye yac 75 ke prokracm in kahsruh luhn Alu uh ke yac mihsenge uh. Oruh se muhtwacwacack in sun enenuh lalos suc wacngihnlac orekma la, imac ac finne ke lohm selos ke sie oruh ma etweyucklac ma oacna the Great Depression.

Yohk enenuh ke moul in ikoac luhn tuhlihk nuhtin Pahpah Lucng uh sifil pac tuhkuh ke pacl lasr uh oacna ke oasr lalos ac tuhfah oasr ke pacl nuh kwewa uh. Ip yohk ke pwelucng ke Prokracm in Kahsruh luhn Alu uh tiac ma nuh ke pacl sefanna kuh acn sefanna. Ma ingacn ma nuh ke pacl nuh kwewa ac acn nuh kwewa.

Ip yohk ingacn ma nuh ke moul ke ip luhn nguhn ac ma nwe tok ma pahtpaht. Ke srihpac sacn, etwaclah kac ac fihliyac nuh ke insiyacsr ac tuhfah ahkfihsracsryelah nuh sesr in liye ac eis pacl wowo in kahsruh ke pacl nuh kwewa ac acn nuh kwewa Leum El suli kuht nuh we uh.

Pa inge kuhtuh ip yohk ma kolyuck ke pacl nga luhngse kahsruh ke ohiyac luhn Leum uh ac ke pacl ma nga kahsrweyuck sin mwet sahyac uh.

Ma se met, mwet nuh kwewa engan yohk ac puhla ahkfuhlwact nuh selos sifacna ke pacl elos kuh in kahsrwelos sifacna uh ac sucu lalos ma saplakyang in fosrngahkihn mwet sahyac uh. Nga sruikihn nuh selos suc kahsrweyuc in sun enenuh luhk uh. Ac nga sruikihn yohk ke yac ekahsrme nuh mihsenge nuh selos suc kahsrweyuc in kuh in sifacna uh. Na nga sruikihn yohk nuh selos suc ahkkahlwemye nuh sihk ohiyacn orekmakihnyacn kuhtuh mani yolyak luhk uh in kahsruh mwet sahyac uh.

Nga etwaclah lah inkacnek se ma oruh in oasr mani yolyak la uh pa sislah srihk liki ekahsack lasr. Ke mani yolyak sacn nga kuh in ahkpwacyei ke puhlakihn engan se ma pwacye lah wo in sang likina in eis. Ma ke srihpen kuhtuh pacl uh kuht sang ke ohiyac luhn Leum ma El ahkinsewowoye kuht kac uh.

Prestuhn Marion G. Romney el fahk ke orekma luhn kahsruh uh, “Ke orekma se, kowos tiac kuh in sang yohk oruh kowos suhkahsruhp.” Na el ukwe fahk luhn prestuhn luhn misin lal an, Melvin J. Ballard, ohinge: Mwet uh tiac kuh in sang sie ma srihsrihk nuh sin Leum ac Leum lacn tiac sang nuh sin mwet sacn mwe insewowo yohk in fohlohkihn.”3

Nga sokwack ma ingacn lah pwacye ke moul luhk uh. Ke pacl nga kuhlwacng nuh sin tuhlihk nuhtin Pahpah Lucng ma enenuh uh, El kuhlwacng nuh sihk.

Ip se ahkluo ke wosasuc ma kolyuc ke orekma luhn kahsruh uh pa kuh ac mwe insewowo luhn insese. Ke kuht tuhkweni nuh sie in kuhlwacnsapuh mwet enenuh uh, Leum El orwacni insiyacsr. Prestuhn J. Reuben Clark Jr. el fahk ohinge: “Oruh sacn … use … puhla se luhn mwet wiyac uh ke srihpen mwet ke kain in etuh ac orekma nuh kwewa tuhkweni orekma ke imac luhn Kahsruh kuh orekma sahyac.”4

Oruh sacn ahkyohkye puhla luhn mwet wiyac uh pa pwacye nuh ke mwet eis uh ac oacyacpac nuh sin mwet sang uh. Nwe ke lwen mihsenge uh, mukul se ma nga wi sahfuhl fohk fuhrahrrahr ke lohm sronot fin acn Rexburg ah asruoki nuh sihk. Ac el puhla ohiyac yohk lal sifacna ke el orwaclah kwewa ma el kuh kac nuh sel sifacna ac sucu lal. Kuht fuhnuh fahsrwelihk orekma, kuht kwewa luhkuhn wacngihnlac mwe insewowo ke ip luhn nguhn la.

Oruh sacn kohllah nuh ke mwe luti se ahktolu luhn mukwikwi ke orekma luhn kahsruh luhk uh: Sang sucu lowos an in wi kowos orekma elos in kuh in etwaclah in fosrngahkihn sie sin sie oacna ke elos fosrngahkihn mwet sahyac an. Tuhlihk mukul ac tuhlihk muhtwacn nuhtuwos an ma wi kowos orekma in kuhlwacnsapuh mwet sahyac ma enenuh uh ac tuhfah kuh in kahsruh sie sin sie ke pacl oasr enenuh lalos uh.

Mwe luti sacohk ahkahkosr ke Kahsruh luhn Alu uh nga etwaclah ke nga tuh pisap se ah. Oruh se tuhkuh ke ukweyacn ma sapkihnyuck ke ma suhmuhslah uh in suk mwet suhkahsruhp uh. Ma kunacn pisap se in sokwack ac sang kahsruh nuh selos suc srackna enenuh kahsruh tukun ma elos ac sucu lalos uh kuh in oruh uh. Nga konwacack lah Leum El suhpwacma Nguhn Muhtahl in ahkfihsracsrye in “suk, ac el fah konwacack”5 in fosrngahkihn mwet suhkahsruhp oacna ke El oruh ke sukyacn ma pwacye uh. Tuhsruhk nga etwaclah pac in sang prestuhn luhn U luhn Muhtwacn in Kahsruh in wi ke sukok se. El kuh in eis fwackyuck se met liki kom ac eis uh.

Kuhtuh suwos ac tuhfah enenuh moklweyuck sacn ke mahlwem fahsruh uh. In akihlen yac ahk 75 ke Prokracm in Kahsruh luhn Alu uh, mempucr fin facluh nohfohn ac tuhfah suliyuck in wi ke sie lwen in kuhlwacnsap. Mwet kol ac mempucr uh ac tuhfah suk fwackyuck ke elos srolwaclah orekma se uh.

Ngwac sruhkwack nuhnak tolu ke kowos ac plwacni orekma in kuhlwacnsap lowos uh.

Ma se met, ahkoekomlac sifacna ac elos suc kom kol ke ip luhn nguhn an. Insiyac uh fin ahkfihsracsrsracsryeyucklac ke Iwaclah luhn Mwet Lahngo uh kowos ac kuh in liye kahlwem lah yohkiyacn orekma sacn pa in ahkinsewowoye kwewana moul ke ip luhn nguhn ac ke moul luhn facluh luhn tuhlihk nuhtin Pahpah Lucng uh.

Nuhnak se ahkluo luhk uh pa in sulaclah in oruh mwet eis ke kuhlwacnsap luhn mwet lowos suc muhta lun tohkohsrahi kuh mura an ma enenuh uh ac tuhfah emtuhng nuh selos suc ac fah oruh kuhlwacnsap uh. Mwet elos kuhlwacnsapuh uh fah puhla luhngse lalos. Luhngse se kowos puhla an kuh in ahkyohkye elos in engan, oacna ke on soko ah olwelah uh, na ac tuhfah sun enenuh ke moul luhn facluh lalos.

Nuhnak sahflah se luhk uh pa in plwacni in orekmakihn kuh ke tuhkweni luhn sucu uh, ke u luhn mukul uh, ke u srihsrihk oreklac uh, ac mwet kowos etuh ke mura lowos an. Puhla luhn sie sin sie ac tuhfah suhpwaclihk kuhiyac wowo ke kuhlwacnsap kowos sang an. Ac puhla ingacn ke sie sin sie ke sucu uh, ke Alu uh, ac ke mura uh kapwack ac tuhfah oruh sie ma etweyuck nwe tok tukun orekma se sahflah uh.

Pa inge pacl wowo se luhk in fahk nuh sum luhpan srui luhk nuh suwos. Ke kuhlwacnsap luhn luhngse kowos sang nuh sin Leum uh, nga eis kuloh sin mwet ma kowos kahsrwelah ah ke nga sonuhltahl fin facluh nohfohn uh.

Kowos sokwack ohiyac se in oruh elos in pwacrack ke kowos kahsruh ke ohiyac luhn Leum uh. Kowos ac mwet tuhma lutlut puhsisacl luhn Mwet Lahngo oacna kowos in oruh kuhlwacnsap nuh sin mwet sahyac ke mwesahs, ac mwet kowos sang nuh se an use nuh sihk srui luhlahp.

Nga puhla kain puhla sena ke luhngse luhn mwet wi kowos orekma uh. Nga esam ke sie pacl ah nga tulac siskacl Prestuhn Ezra Taft Benson ah. Kuht sramsram ke kahsruh in kuhlwacnsap ke Alu luhn Leum uh. El oruh nga lut ke kuh luhn fuhsriyacl ke el moklwe pahol ke pwacrack uh ac fahk, “Nga luhngse orekma se inge, ac pa orekma uh!”

Kacl Mwet Luti Fuhlwact nga tahfweoht kuloh ke orekma kowos oruh nuh sin tuhlihk nuhtin Pahpah Lucng uh. El etwekowos ac El liye kuhiyowos, oaru lowos, ac kihsac lowos. Nga pruhe tuh Elan usot nuh suwos mwe insewowo in liye fahkon orekma lowos an ke engan lalos suc kowos kahsruh nuh sin Leum.

Nga etuh lah God Pahpah El moul ac El lohng pruhe lasr uh. Nga etuh lah Jisus pa Kraist. Kowos ac elos suc kowos kuhlwacnsapuh kuh in ahknwacsnwacsyeyucklac in kuhlwacnsapwacl ac karihngihn masap Lal uh. Kowos kuh in etuh oacna ke nga etuh uh, ke kuh luhn Nguhn Muhtahl, lah Joseph Smith pa mwet pahluh luhn God in fohlohkohnwack ma pwacye ac Alu moul se, suc pa ma inge. Nga fahkwack lah Prestuhn Thomas S. Monson pa mwet pahluh moul se luhn God. El pa mwet srihkasrak wowo se ke ma Leum El orwaclah uh: oruh ke ma wo. Nga pruhe tuh kuht in sruokyac pacl wowo lasr uh in “sruhkwack paho [ma] ahtlah, ac ahkkweye inte ma muhnahslah uh.”6 Ke ine muhtahl luhn Jisus Kraist, amen.

Print