Kememej Kom̧ Aorōk Ippān
Irooj ej kōjerbal juon kein jon̄ak elukkuun oktak jān eo laļ in ej kōjerbale n̄an jon̄e aorōk in juon jetōb.
Moses, juon iaan rikanaan ro rōļļap an laļ in eļap ad jeļā kake, ekar rūtto ļo̧k ippāņ kōrā eo nejin Pharaoh im kar mour 40 iiō ko ilo im̧ōko reļļap ilo Egypt. Eļap an meļeļe kōn aiboojoj im utiej pōtata eo an mour ilo aelōn̄ in kiin̄ eo etto.
Ālkin elōn̄ iiō ko tok ālik, ilo ioon juon toļ ettoļo̧k, ettoļo̧k jen aiboojoj im oleo eo an Egypt eo ekajoor bōtata, Moses eaar jutak im̧aan mejān Anij im kōnono Ippān ilo aerro jelm̧ae mejān doon āinwōt an juon armej kōnono ippān eo m̧ōttan.1 Ilo tōre in kar loļo̧k eo, Anij ekar kwaļo̧k n̄an Moses tōprak in jerbal ko an rem̧m̧an jen Ilubūden pein, kar kōtļo̧k bwe en lale jidikin jerbal im aiboojoj eo An. Ke ej jemļo̧k m̧adenļo̧k in, Moses eaar babu laļ ium̧win elōn̄ awa ko. Tōre eo ej ro̧o̧l tok kajoor eo an, eaar kūle juon men, ilo aolepen mour ko an ilowaan oror eo an Pharaoh, eaar jab waļo̧k n̄an e im̧aanļo̧k.
“Ijeļā, Eaar ba ejeļā bwe armej ejjeļo̧k tokjen.”2
Eļap Ad Dik Jen Jon̄an Ad Kōļmenļo̧kjeņ Kake
Eļap ļo̧k ad katak kōn jekjek in laļ im lan̄, eļap ļo̧k ad meļeļe—mekarta n̄e edik—kōn ta eo Moses ekar jeļā kake. Laļ im lan̄ eļap an ļap, lōkapokpok, im aiboojoj eo ie epen meļeļe kake ilo kōļmenļo̧kjeņ an armej. Eaar ba bwe eļan̄n̄e ekar pidodo an armej būni menin kōm̧anm̧an ko ilaļ.3 Menin bwilōn̄ ko kōn mejatoto n̄e ej bon̄ ej juon naan in kam̧ool eaiboojoj kōn m̧ool eo.
Ewōr jet men ko me raar kobrak eō kōn en̄jake ko rej kalo̧kjeņ aō ilo aō kelo̧k ilo bon̄ōn eo emaron̄ kijoone maļo ko im laļ ko im rei namōjļo̧k jen wintō eo aō ioon milien iju ko eļap aer aiboojoj.
Rikatak kōn iju ko ilan̄ rar kajion̄ in būni iju ko ilo lan̄. Juon kumi in rimāletlet ro raar kōtmene bwe oran iju ko im jej loe kōn bweikūlaaj ko rej 10 alen aer ļapļo̧k jen koba in aolepen bok ko kiiō ipārijet ko im āne jam̧den ko.4
Ekkatak in eļap ļo̧k an āinwōt ennaan eo an rikanaan in etto eo Enoch: Eaar ba bwe eļan̄n̄e ekar pidodo n̄an armej n̄an būne menin kōm̧anm̧an ko an laļ, ak aaet milien ko ioon laļ ko āinwōt in, ej jamin naaj erom̧ juon ijjino n̄an oran kōm̧anm̧an ko an Anij.5
Mekarta n̄e eļap an ļap kōm̧anm̧an eo an Anij, ej juon menin bwilōn̄ kōn Kiin̄ eo eļap Benjamin ilo an kar kapilōk armej ro doon bwe ren “iien otemjej bōk ilo ememļo̧kjeņ, ļap eo an Anij, waan eo ami make.”6
Eļap Ad Ļap Jen Jon̄an Ad Kōļmenļo̧kjeņ Kake
Mekarta n̄e armej ejjeļo̧k tokjen, ej ke ien̄aak tok aō kōn kōļmenļo̧kjeņ im mijak ilo ļōmņak bwe aorōk in juon armej eļap an ļap tokjen im̧aan mejān Anij.7
Im ilo ad kalimjōk tudepakpad in laļ im lan̄ im ba, “Ta armej ilo keidi n̄an aiboojoj in kōm̧anm̧an eo?” Anij E make eaar ba bwe jej unleplep in An kar kōm̧anm̧an e laļ im lan̄! Jerbal im aiboojoj eo An—un eo eļap an laļ im lan̄—ej n̄an lo̧mo̧o̧ren im kotak lōn̄ļo̧k armej.8 Ilo wāween ba ilo naan ko jet, jon̄an ļap in an depakpak an indeeo, aiboojoj ko im kabwilōn̄lōn̄ ko an mejatoto eo eļap im iien eaar ejaak n̄an kōjeram̧m̧an eo an mour in wabanban ad āinwōt kwe im n̄a. Jemedwōj Ilan̄ eaar kōm̧anm̧an laļ im lan̄ bwe jen maron̄ tōpar jon̄ok ko ad āinwōt m̧aan im kōrā ro Nejin.
Ej likjab eo an armej in: ilo keidi n̄an Anij, armej ejjeļo̧k tokjen; ijo wōt ke jej men otemjej im wun ko n̄an Anij. Ilo keidi n̄an kōm̧anm̧an eo eļap jemaron̄ watōk kōj jekdo̧o̧n, ewōr ippād juon kajoor in kūjeek eo ejjeļo̧k jem̧ļo̧kin ej urur ilo kōj. Edik jetn̄aak in jeļāļo̧kjeņ eo ippād n̄an meļeļe kalim̧m̧ur in mour ijo eutiej—ilo laļ ko ejjeļo̧k jem̧ļo̧kier—n̄an ad tōpari. Im ej ikdelel eo eļap an Anij n̄an jipan̄ kōj tōpar e.
Juon M̧akūtkūt Elikjab an Utiej Bōro
Rikapo eo eļap ejeļā bwe juon iaan kein jerbal ko an epidodo an kōjerbal n̄an tōl ajri ro nejin Anij jen e ej ilo an kūnōōr tok ijo elikjab ippān armej. N̄an jet, kūnōōr tok ankeke in utiej bōro ko, pikpikkūr kōnwaer im rōjan̄ er bwe ren tōmak ilo lōke eo aer eļap aer utiej im jim̧we wōt tōm jim̧we. Ej jiron̄ er bwe em̧ōj aer tōpar ijo eutiej tata ilōn̄in em̧m̧an im kōn maron̄ in ippāer, kōjeram̧m̧an eo an m̧aanje, ak wāween ippān doon in, rej jenolo̧k jen men ko bwinin mour ipeļaakier. Ej tōl er bwe ren ba ke rejjab pād ilo kōmakoko in kakien ko an ro jet im rej jab eddo kōn men in etan ko an ro jet.
Rej ba bwe Abraham Lincoln ej iakwe juon bwebwenato kadu ej eindein riiti:
O etke jetōb in juon armej ej aikuj in kabbwil?
Āinwōt juon dekā ko ilan̄ emōkaj an kālo̧k, juon kōdo eo emōkaj an weaak,
Juon meram in ejjeramram, juon rub in ņo̧,
M̧aan ej ilo̧k jen mour in n̄an an kakkūje ilo lōp.9
Rikaļoor ro an Jisōs Kraist remeļeļe bwe keidi n̄an indeeo, ad mour ilo mour in ej n̄an jidik wōt iien ium̧win juon tōre.10 Rejeļā bwe lukkuun aorōk eo an juon armej ejjab pedped ioon ta eo laļ in ej watōk bwe eļap an aorōk. Rejeļā bwe kwomaron̄ in aini aolepen jāān ko an aolepen laļ in im eban n̄an wiaki juon pilawā ekkar n̄an aorōk in jāān ko ilan̄.
Ro renaaj “jolet e aelōn̄ in Anij”11 ej er ro im renaaj erom̧ “āinwōt juon ajri, ettā, inem̧m̧an, ettā bōro, kemmaanwa, obrak kōn iakwe.”12 “Bwe naaj kōttāik ro otemjej rej make koutiej eo ej make kōttāik e.”13 Rikaļoor rein remeļeļe barāinwōt “bwe eļan̄n̄e kom̧ij jerbal n̄an armej ro ami kom̧ij jerbal wōt n̄an ami Anij.”14
Eban Meļo̧kļo̧k Kōj
Wāween ko jet Satan ej kapoik kōj ilo ad inepata. Ej kajion̄ in kōm̧m̧an bwe jen loe wōt m̧ōjņo̧ ko ad make m̧ae iien jej jino ad pere jon̄an aorōk eo ad. Ej jiron̄ kōj bwe eļap ad dik n̄an an ro jet kūle kōj, im bwe remeļo̧kļo̧k kōj—eļap tata jen Anij.
N̄e imaron̄ in kwaļo̧k juon men iaar en̄jake ilo mour e aō me emaron̄ in jipan̄ ro rej en̄jake bwe ejejtokjāer, meļo̧kļo̧k er, ak ajimakeke.
Elōn̄ iiō ko rem̧oot ļo̧k iaar pād ilo kamminene ko an rikāke ilo paluun ippān jikin tariņae eo an United States Air Force. Iaar etto ļo̧k jen im̧we eo im̧ō, juon eo ritariņae in tuiōn̄ in Germany, kar ļotak ilo Czechoslovakia, eo ear rūttoļo̧k ilo turōk in Germany im kar kōnono kajin Pālle ilo an lukkuun pen. Ij kekememej tūreep eo amim ļo̧k n̄an jikin kaminene eo ilo Texas. Iaar iuwe ilo juon paluun, ij ijjet turin juon pajinjea eo im elukkuun ļap toņ in kajin Southern. Elukkuun ļap aō jameļeļe naan ko eaar ba. Iaar lukkuun ļōmņak bwe bōlen ebōd kajin eo eaar katak m̧aan tak. Iaar lukkuun mijak kōn kōlmenļo̧kjeņ in ke ij aikuj in jiāe n̄an tōpar ijo ko ilōn̄ tata ilo kōkammālmeļ ko an ekkāke ippān rijikuuļ ro im rej kōnono kajin Pālle.
Ke iaar tōpar ļo̧k ilo jikin jok im kelo̧k eo an ritariņae ilo bukwōn jidikdik eo ilo Big Spring, Texas, Iaar pukōte im loe branch eo an Armej Ro Rekwojarjar ilo Raan-ko Āliktata, eo im ewōr jejjo wōt membōr ro rem̧m̧an rej reene jet ruum̧ ko ilo jikin jok im kelo̧k eo. Membōr rein rej pād ilo aer kalōk juon jikin kweilo̧k jidikdik eo im enaaj jerbal n̄an jikin jar an Kabun̄. Ilo tōre ko etto membōr ro rej joļo̧k eļap iien ko aer n̄an kalōk em kāāl ko.
Raan n̄an raan iaar pād ilo kamminene in ekkāke ko im buuļ ekkatak jon̄an wōt aō maron̄ innām joļo̧k iien ko jet ijjab boub ie n̄an jerbal ilo im̧ōn jar in ekāāl. Ijin ijo im iaar ekkatak im jeļā ke al eo two-by-four ejjab juon jurbak ak ej juon aļaļ. Iaar barāinwōt katak kōjparok eō ilo aō jab noe addi lep eo eļan̄n̄e ij noe juon dilla.
Eļap jen jon̄an aō jerbal ilo im̧ōn jar eo innām branch būreejtōn—eo im ej barāinwōt juon iaan rūkaki in ekkāke ro aō—eaar kwaļo̧k an inepata n̄an n̄a bwe bōlen ij aikuj in joļo̧k eļap iien n̄an ekkatak ko aō.
Ro m̧ōtta im rijikuuļ in ekkāke ro m̧ōtta rej bōk kūņaer ilo m̧akūtkūt ko jet barāinwōt, ijo wōt ke ij ļōmņak ejejet n̄an ba bwe jet iaan m̧akūtkūt kein ilo watōk rejjab jokkun wōt juon ippāņ bok eo rainin ņae etan Non Kokajur Jodrikdrik Ro bok jidikdik eo. Ilo aō meļeļe, Eļapļo̧k aō kar lan̄lōn̄ bōk koņaō ilo branch eo edik ilo Texas, kōkamelmel e kūlen kamōtō in iaar katak im kōkm̧anm̧an ļo̧k kajin Pālle eo aō ilo kōm̧m̧ane kūr ko aō āinwōt juon rūkaki ilo doulul ko an em̧m̧aan ilo ilo kūlaaj eo an Jabōt Jikuuļ.
Ilo tōre in, Big Spring, kōjekdoon āt eo etan, eaar juon jikin jidikdik, ejjeļo̧k bōnbōn in. Im jet iien eaar āindein aō en̄jake kōn n̄a—ejjeļo̧k bōnbōn in, jejjo ejeļā kake, lukkuun bwe aō ajimakeke. Mekar ta, ejjan̄in kar wōr juon iien inan̄in kar kōļmenļo̧kjeņ kake eļan̄n̄e Irooj emeļo̧kļo̧k n̄a ak eļan̄n̄e E enaaj pidodo an loe n̄a ie. Iaar jeļā bwe ejjab aorōk eo bwe Jemedwōj Ilan̄ en jeļā ia eo ij pād ie, ia jon̄an eo Itōpar e ippān ro ilo kūlaaj in kōkammalmel eo aō, ak ta kūr eo aō ilo Kabun̄ in. Men eo eaorōk n̄an E ej bwe Ij kōm̧m̧ane ijo Imaron̄ e, bwe būruō ij wujlepļo̧k n̄an E, im bwe Ij m̧ōņōņō in jipan̄ ro riturū. Ijeļā bwe Ij kōm̧m̧ane men ko rejim̧we eļan̄n̄e Ij kōm̧aat aō maron̄, aolep men renaaj em̧m̧an.
Im aolep men raar em̧m̧an.15
Eo Āliktata Enaaj Im̧aan tata
Irooj ejjab kea eļan̄n̄e jaar joļo̧k elōn̄ raan in jerbal ilo aor ko reppen im jikin kōbbād ko reban m̧akūtkūt. Ejeļā jej pād ia, mekar ta jon̄an ettāin jekjek ko jej pād ie. Enaaj kōjerbal—ilo kālet ko An make im kōn un ko An rekwojarjar—ro im rej wūjlepļo̧k būruwāer n̄an E.
Anij ejeļā bwe jet iaan armej ro reļļap raar mour m̧okta ej er ro reban waļo̧k ilo bwebwenato in etto ko. Er ro rejeram̧m̧an, jet jetōb ko rettā rej ļoor waanjon̄ak eo an Rilo̧mo̧o̧r im kōjerbal raan in mour ko aer kōm̧m̧an em̧m̧an.16
Ruo ripālele, jinen im jemen juon iaan ro m̧ōtta, ej juon waanjon̄ak eo em̧m̧an tata ikūjeen katak in n̄an n̄a. Ļeo pālele ej jerbal ilo juon jikin kōm̧m̧an aen ilo Utah. Ilo iien m̧ōn̄ā in rālep ej kwaļo̧k jeje ko rekwojarjar an ak māākjiin ko an Kabun̄ im riit. Ke rijerbal ro jet m̧ōttan rej loe menin, rej kajirere kake e im mālijon̄ e tōmak eo an. Eļan̄n̄e rej āindein, ej kōnono n̄an er ilo jouj im lōke Eaar jab kōtļo̧k bwe jaje kautiej eo aer en kōm̧m̧an an illu im inepata.
Iiō ko tokālik juon iaan ro eļap an kar kakūtōtō eaar lukkuun nan̄inmej. M̧okta jen an kar mej eaar kajjitōk ippān ļein ettā būrwōn bwe en kōnono ilo ilomej eo an—eo eaar kōnono ie.
Membōr in etiljek an Kabun̄ in eaar jab lukkuun utiej ilo mour in ak m̧weie, ijo wōt ke paaktokin eaar un̄ur aolepen ro rejeļā kajjeen. Eaar mej ilo jidikļo̧k ilo jikin jerbal ke eaar bōjrak in tōn jipan̄ bar juon rijerbal eo im eaar pen ilowaan sno eo.
Ilowaan juon iiō kōrā eo ippān emake eaar aikuji in pād ilo m̧wijm̧wij kemlij, eo eaar kōm̧m̧an menin an jab etetal. Bōtaab armej ro rej m̧ōņōņō in jolo̧k iien ko ippān kōnke ej ron̄jake. Ej kememej wōt. Ej wōr wōt an kea. Ejjab maron̄ in jeje, ej kakememej ajri ro nejin im taļboon nōm̧ba ko an ajri ro jibūn. Ej em̧m̧an wōt an kememej raan in ļotak ko im raan in ānibōjere ko.
Ro rej loļo̧k e rej em̧m̧an aer en̄jake kōn mour im kōn er make. Rej en̄jake iakwe eo an kōrā in. Rejeļā bwe kōrā in ej kea. Kōrā in ejaje em̧m̧ōļkaro ijo wōtke ej kōjerbal raan in mour ko an n̄an kōjeram̧m̧an mour ko an ro jet. Juon iaan ro m̧ōttan eaar ba bwe kōrā in ej juon iaan armej ro rejeļā kajeen im rej kwaļo̧k kōn iakwe im mour eo an Jisōs Kraist.
Ripālele rein remaron̄ kar ba bwe rejjab lukkuun aorōk ilo mour in. Ijo wōt ke Irooj ej kōjerbal juon kein jon̄o̧k eo eļap an oktak jen eo im laļ in ej kōjerbal n̄an jon̄e aorōk in juon jetōb. Ejeļā kajien ripālele in etiljek; Ej iakwe er. Jerbal ko aer rej menin kam̧ool ikūjeen tōmak eo aer ekajoor kōn E.
Eļap Tokjami n̄an E
Ro jeiū im jatū, emaron̄ in m̧ool bwe armej ejjeļok aorōk in ilo keidi n̄an jon̄an ļap eo an laļ im lan̄. Elōn̄ iien jenaaj en̄jake bwe ejjeļo̧k tokjād, remaron̄ jab kūle kōj, ak remeļo̧kļo̧k kōj. Bōtaab iien otemjeļo̧k kememej—eļap tokjami n̄an E! Eļan̄n̄e ewōr iien en kwaar pere ke eļap tokjam n̄an E, kememej pedped in katak kein emen:
Kein kajuon, Anij ej iakwe eo ettā būruwōn im ettā, bwe ej er ro rej “eļap tata ilo aelōn̄ in lan̄.”17
Kein kauro, Irooj ej kōtļo̧k bwe tarlepen ko̧jpeļ eo an en maron̄ kwaļo̧k jen eo em̧ōjņo̧ tata im n̄an jem̧ļo̧kin laļ. Eaar kālet men ko rōm̧ōjņo̧ an laļ ren wōnm̧aantak im rubi ro remaron̄ in kajoor.18 Eaar kālet men “ko rōm̧ōjņo̧ an laļ ren wōnm̧aantak im rubi ro remaron̄ in kajoor”19 im kajook “men ko repen.”20
Kein kajilu, jekdoon ia kwoj jokwe ie, jekdoon ewi jon̄an am̧ ettā, jon̄an dik in jerbal eo am̧, jon̄an jabwe kapeel eo am̧, jon̄an paaktokim, ak jon̄an an ettā kūr eo am̧ ilo Kabun̄ eo, kwojjab ņojak jen Jemedwōj Ilan̄. Ej iakwe eok. Ejeļā jon̄an ettā in būruōm̧ im jerbal in iakwe ko am̧ im meanwōd. Men kien aolep, rej ejaake kam̧ool eo am̧ ejjeļo̧k jem̧ļo̧kin kōn pokake im tōmak eo am̧.
Kein kemen im āliktata, jouj im meļeļe bwe ta eo kwoj loe im en̄jake kiiō eban āindein n̄an indeeo. Kwonaaj jamin en̄jake ajimakeke, burom̧ōj, metak, ak inepata n̄an indeeo. Ewōr ad kalim̧m̧ur jen Anij bwe Eban meļo̧kļo̧k kōj ak elļo̧k jen ro im rej wūjlepļo̧k būruwāer n̄an E.21 En wōr kōjatdikdik im tōmak ilo kalim̧m̧ur jab in. Katak iakwe Jemedwōj Ilan̄ im erom̧ An rikaļoor ilo naan im jerbal.
Kom̧win jeļā bwe eļan̄n̄e kom̧ naaj niknik n̄an jem̧ļo̧kin, tōmak ilo E, im m̧ool ilo ami kōjparok kien ko, juon raan kwonaaj make jeļā kōn kalim̧m̧ur ko im kar kwaļo̧k n̄an Rikaļoor Paul: “Mej ear jab loi, im lo̧jilin̄in ear jab ron̄jake im re jan̄in deļo̧n̄ ilo būruon armej, men ko jabdewōt Anij e ar kapojak n̄an ro rej yokwe E.”22
Ro jeiū im jatū, Armej eo ekajoor pōtata ilo laļ im lan̄ ej Jemen jetōb ko ad. Ejeļā wōn kōj. Ej iakwe kom̧ kōn juon iakwe ewāppen.
Anij ejjab kūle wōt kom̧ āinwōt juon armej ej pād ilo juon laļ jidikdik eo ej mour ilo jidik wōt iien—Ej kūle kom̧ āinwōt juon Nejin ajri. Ej lo kom̧ āinwōt ro rekkeke im kar kōm̧anm̧an n̄an erom̧. Ekōņaan bwe kom̧in jeļā bwe ewōr tokjami n̄an E.
Jemaron̄ ke tōmak, leke, kajim̧we mour ko ad n̄an indeeo bwe jen maron̄ in meļeļe m̧ool in aorōkid im jon̄ad eo ejjeļo̧k jem̧ļo̧kin. Jemaron̄ ke mour jim̧we ekkar n̄an kōjeram̧m̧an ko raorōk Jemedwōj Ilan̄ em̧ōj an kōpooji n̄an kōj en̄in ej jar eo aō ilo etan Nejin, em̧ool, Jisōs Kraist, amen.
© 2011 jen Intellectual Reserve, Inc. Aolep jim̧we ko rej pād ippān. Kar jeje ilo USA. Kōmālim ilo Kajin Pālle: 6/10. Kōmālim ukook eo: 6/10. Ukook eo an Visiting Teaching Message, November 2011. Marshallese. 09771 874