Rongorongo n Reirei ni Kakawari, Meei 2012
Te Tokanikai iaon Kangaanga
Ngkana iai ara onimaki iroun Iesu Kristo, ao te kabanea ni kangaanga n aron naba te kabanea ni beebete n te maiu aei a kona n riki bwa taian kakabwaia.
I ongo iroun Beretitenti Spencer W. Kimball, n te tetere n te maungatabu, ni bubuti bwa te Atua e na anganna bwa e na tokanikai iaon kangaanga. “A korakora kakaewenako aika imwaira, tibwangara aika a korakora ake ti na kaitibo ma ngaai. I butimwaea te kantaninga are kaunga ao I kan kangai nakon te Uea, ma te nanorinano, ‘Anganai te maunga aei,’ anganai kakaewenako aikai.”1
E kaungaaki nanou, n ataia, ngke I karaoi, tabeua kakaewenako ao kangaanga are Beretitenti Kimbal e a tia ni kaitarai. I namakina te nano ae korakora ni kan riki n ai arona, ana toro te Atua ae ninikoria. Mangaiare, n te tairiki teuana I tataro ibukin kataakiu ni kakoaua ninikoriau. I kona n uringnga raoi. N te tairiki I katorobubua irarikin au kainiwene n te ruu ma au onimaki are e kuri ni kaona nanou ni kona n rebwetau.
Inanon teuana te bong ke uoua e a kaekaaki au tataro. Te kataaki ae te kabanea ni matoatoa inanon maiu ao e karinanoai. E anganai te reirei ae uaitera. Te moan, I karekea te kakoaua ae itiaki bwa te Atua e ongo ao e kaeka au tataro n onimaki. Te kauoua, I reiakina te reirei are I teimatoa n reiakinna ni karokoa ngkai bwa bukin tera e korakora au nano matoa n te tariki anne bwa te kakabwaia ae korakora e kona n roko man kangaanga nakon karaoan kabomwi ake a na karaoaki.
Te kakaewenako are I rinanona n taai aika a nako e taraa ngkai ni uarereke ni kabotauaki ma are e roko ngkekei—nakoiu ao nakoia ake I tangiriia. A mwaiti iroumi aika a tia n rinanona n te maiu n rabwata, te iango, ao n rinanona kangaanga aika a roota te namakin are ko kona n tang n aron are te toro temanna ae korakora man kakaonimaki are I rangi ni kinaa. Ana neeti e ongo tangina iaon ana kainiwene ngke e namakina te maraki: “Ngke I a tia ni kata maiu ni kabane bwa a na raoiroi, ao bukin tera ngkai e riki aei nakoiu?”
Ko ata aron ana kaeka te Uea nakon te titiraki anne ngke te Burabeti ae Iotebwa Timiti e tiku inanon te karabuti:
“Te Uea e tuanga Iotebwa Timiti bwa ngkana e riai ni karenakoaki inanon te kinono, ke inanon baia taan tiritiri, ao bairean taekana bwa e na mate; ngkana e na karenakoaki n te ran ae nano; ngkana nao aika bubura a ikoikotaki ni kaitara; ngkana te ang ae korakora a riki bwa ana kairiribati; ngkana karawa a ikotaki n te rotongitong, ao bwaai ni kabane a ikotaki n tuuka te kawai ao iaoia ni kabane, ngkana moone e na kaurea wiina ni kabwautia, e riai n ataia bwa bwaai aikai ni kabane e a anganaki bwa e na rinanona, ao anne bon ibukin tamaroana.
“E taku te Uea bwa Natin te Aomata e na ruo rikaki nakoia ni kabane, ao Iotebwa e korakora riki nakoina?
“E taku te Uea bwa n taua nako te kawai, ao te nakoanibonga e riai n tiku irouna, bwa a tia ni kabaeaki, a aki kona n nako mai iai. Ana bong Iotebwa a bon ataaki, ao ana ririki e na bon warekaki ni kamangoraki; e na aki maaka are a na kona ni karaoia aomata, bwa e na mena irouna te Atua n tainako ao n aki toki.”2
N taraana irou ao akea riki te kaeka ae tamaroa riki nakon te titiraki bwa bukin tera ngkai a roko kakaewenako ao tera ae ti na karaoia nakon ana taeka te Uea Ibon irouna, are e rinanon kataaki ibukira ake a korakora riki nakon are ko kona n iangoia.
Ko uringa Ana taeka ngke E reirei bwa ti riai, man ara onimaki Irouna, ti na raira nanora:
Te Tia Kamaiu e a tia n tuangiira bwa ti na rairinanora bwa e na aki kataereira ni Wiina ae te biti ao n korakoran unna ao man Unna e na korakora marakira—ao aekakira marakira ti aki ataia, ao tamaroara ti aki ataia, matoara uotakina ti aki ataia.
Te Tia Kamaiu e taku bwa e a tia ni korakai ni bwaai aikai ni kabane bwa e aonga n ae a aki korakai ngkana a rairinanoia.
Te Tia Kamaiu e taku bwa ngkana aomata aki rairinanoia, a riai ni korakai n ai arona.
Korakaina e karekea nakoina, ao te Atua naba, te kabanea ni korakora iaoia ni kabane, n ruru ibukin marakina, n titinako te rara man bwangabwangan kunna, ao ni korakai n te rabwata ao n te tamnei—Te maraki e rangi ni korakora n te aro are e bubuti bwa ngkana e kona ni kamwawaaki mai irouna.
“E ngae n anne, e angan te Tama te mimitong. E karekei ao e kabanei Ana katauraoi ibukira.”3
Ngkoe ao ngai iai ara onimaki bwa te kawai are ti na teirake mai iai rinanon ao riaon kataaki bon te kakoaua bwa iai te “b’am i Kireata”4 ao e a tia ni berita te Uea, “N na bon aki … kitaniko.”5 Anne are e a tia n reireiniira Thomas S. Monson ni buokiira ao naake ti beku ibukiia n te bwai are e kamaroa ao n kakaewenako aika korakora.6
Beretitenti Monson e a tia ni kaman wanawana n reirei bwa aan te onimaki ni koaua ni berita akanne e karekeaki n taina ae maan. Ko a tia n noora kainanoan aana ngke ko mena irarikin ana kainiwene temanna ae tauraoi n taenikai n te buaka n te buakaka n teimatoa n ua te toki. Ngkana aan te onimaki anne tiaki mwakoron nanora, te mwaaka n teimatoa e na bwaka.
Au kantaninga n te bong aei bwa ti na kabwarabwara bwa tera are I ataia n aron ae ti kona ni kawenea aan te kateitei ae aki kakamwaingaki. I kona ni karaoira ma te nanorinano ae korakora ni bukina aika uoua. Te moan, te bwai are I taekinna e kona ni kabwarai nanoia tabeman ake a ininimaki i nuukan te kangaanga ae korakora ao a kona n namakina aan aia onimaki ae e a bwaka. Ao te kauoua, I ataia bwa korakoran riki te kataaki are e wene imwaira imwain tokin te maiu. Mangaia are te reirei are I anganiko n te tai aei e na kakoauaaki inanon maiu rinanon au teimatoa nuua te toki.
Ngke te kairake ni mwane I mwakuri ma te tia kateitei e karababai mai nano n tibwatibwa te uota ao aan kateitei ibukin auti aika a boou. Ni kabuebuen te tiamwa e bon kangaanga te mwakuri ni katauraoa aontano ibukin te kairi are ti na kabwaroa iai te timanti ibukin aana. Bon akea te mitiin. Ti kabongana te beke ao te tiabora. Katean aan kateitei are a na teimaan ibukin kateitei bon te mwakuri ae matoatoa n taai akekei.
E kainnanoa naba te tataonannano. Imwiin kabwaroan te timanti mai inano ti tataningaia bwa e na mwau. Mwaitin te tai ibukin karaoakin te mwakuri ti a manga bon tataninga imwiin te kabwaro imwain ae ti koutanako te booma.
Ao ae e kakukurei riki nakon te tia kateitei bon te bwai are e taraa ni kabotu ao n taua te tai ni karaoan te mwakuri ni kawenei raoi biiti inanon booma imwain ae ti kabwaro timanti ni kamatoa aan te kateitei.
N te kawai ae aron anne, aontano e riai ni katauraoaki raoi bwa aana ara onimaki n kaitara te buaka are e na roko inanon maiura nako. Aan te kateitei ae matoatoa n te onimaki bon tamaroan te koaua.
Karaoan ara rinerine aika ae eti n tainako ngkana iai rinerine ake a roko nakoira e na kamatoai aan ara onimaki. E kona ni moanaki inanon uarerekera ngkai tamnei ni kabane a bungiaki ma te bwaintangira ae Tamnein Kristo ae akea boona. Ma te Tamnei anne ti kona n ataia ngkana ti a tia ni karaoa te bwai ae eti imatan te Atua ao ngkana ti a tia ni karaoa te bwai ae bure i Matana.
Rinerine akanne, bubua inanon mwaitin boong, a katauraoa aontano ae matoatoa are e kateaki iai te onimaki. Bitin te mwakuri nikatobibia are bwain ara onimaki are e kabwaroaki bon ana euangkerio Iesu Kristo, ma berita aika a tabu, otenanti, ao taian reirei.
Teuana ma ibuakon kiing n teimatoa n te onimaki bon karaoan babaire aika a eti n taina ae riai. Aio bukina ngkai I aki iangoia raoi ni moantaai n tataro inanon maiu ibukin tokanikaiu iaon kangaanga ma kataaki aika korakora.
Katokana e aki otomatiki n roko rinanon kawain te tai, ma e maan taina. N rikirake ni kara e aki riki ibon irouna. Bon te beku ibukin te Atua ao tabeman ma te nano ae onrake ao te tamnei are e karekei kakoaua n te onimaki n aki uruakan tamnei aika korakora.
Ngkai, I tangiria ni kaungaia naake a mena inuukan te kataaki ae matoatoa, ake a namakina aia onimaki bwa a na tabe ni bua iaan teimatoan te kataaki n te kangaanga. Te kangaanga ibon irouna e kona n riki bwa kawaim nakon te korakora ao n tokina ni karekea te onimaki ae e aki kai mwaing. Moronai, natin Moomon n ana Boki Moomon, e tuangiira bwa e kanga n reke te kakabwaia anne. E reirei bwaai aika koaua man bebete are e a kamwakura te onimaki are e kariaia te Atua bwa e na karikirakea:
“Ao ngkanne, Ngai ae Moronaai I kan taetae teutana ni kaineti ma bwaai aikai; I tangiria ni kaotia nakon te aonaaba bwa te onimaki bon bwaai aika a kantaningaaki ma aki nooraki; ngaia are, tai kauntaeka ibukina bwa kam aki noori, bwa kam aki kona ni karekea te bwai ni kakoaua ni karokoa ae e kataaki moa ami onimaki.
“Bwa bon man te onimaki are Kirsto e bon kaotia nakoia ara bakatibu, imwiin are e uti man te mate; ao e aki kona ni bon kaotia nakoia aomata ni karoka moa ae iai aia onimaki irouna; bwa e bon aki kona ni kaotia nakon te aonaaba.
Ma ibukin aia onimaki aomata ao e a tia ni bon kaoti nakon te aonaaba, ma ni kamimitonga aran te Tama, ma ni katauraoa te kawai are e kona tabeman ni katoonga te bwai n tangira mai karawa, bwa aonga ni kantaningai bwaai ake a tuai man noori.
“Ngaia are, kam kona naba ni karekea te kantaninga ma n riki bwa taan katoonga te bwaintangira, ngkana iai iroumi te onimaki.”7
Teutana te onimaki e rangi ni kakaawaki ao are ko riai ni kawakinna ao ni kabongana ni mwaitin are ko kona bon te onimaki inanon te Uea Iesu Kristo. Moronaai e reirei te mwaaka n te onimaki anne n te kawai aei: “Ao bon akea temanna n te tai teuana ae e a tia ni karaoa te kakai ni karokoa moa mwiin aia onimaki. Ngaia are a kakoaua moa Natin te Atua.”8
I kawara te aine are e a tia ni karekea te kakai ni karekean korakorana rinanon ana tai ni kangaanga ma beebeten kaokiokan taeka aikai irouna, “I ataia bwa e maiu au tia Kamaiu.”9 Te onimaki anne ao taeka ni kakoaua akanne a bon teimatoa n aki bane ni mauna nako n ana ururing ni uarerekena
I bon rangini mimii n ataia bwa te aine temanna e a tia ni kabwara ana bure te aomata temanna are e a tia ni kairua nakoina inanon ririki aika a mwaiti. I mimi ao I titirakinna bwa bukin tera ngkai e rineia bwa e na kabwara ana bure ao ni mwaninga ririki aika mwaiti ni bwainikirinaki aika kammaraki.
E kabebetea bwanaana n taku, “Bon te kabanea ni bwai ae moan te kangaanga ae I kona ni karaoia. I bon tii ataia bwa I riai ni karaoia. Ngaia are I a karaoia.” Ana onimaki bwa te Tia Kamaiu e na kabwara ana bure ngkana e kabwarai aia bure tabeman e katauraoia n te namakin ao te kantaninga ae rau n te tai are e kaitara iai te mate inanon tabeua namwakaina imwiin kabwaraan ana bure ana kairiribai.
E kaekai, “Ngkana I roko ikekei ao e na aekakira aron karawa?”
Ao I kaeka, “I ataia man te bwai ae I nooria iroum n am konabwai ni kamwakura am onimaki ao ni kabwarai am bure e rangin tamaroa anne ibukin okiran mweengam.”
Au kaunganano nakoia ake a titiraki ngkana aia onimaki iroun Iesu Kristo e na tau ibukiia n teimatoa raoi ni ua te toki. I kakabwaiaaki n kinaia tabeman mai iroumi ake a kakauongo ngkai kam uarereke, ninikoria, tarena riki nakoia angiina ake mai ibuakomi, kam rineia ni karaoa are e na kaman karaoia te Tia Kamaiu. Mai ibuakon kakabwaia aika a mwaiti ko kunei kawai ni buokiko ao n tabeakiniia tabeman ake ko a tia n tannako mai irouia ke ko taraia bwa akea aroia inanon maium.
Ngkana a roko kataaki aika matoatoa, te onimaki bwa ko na tokanikai iaoia, kateimatoa n aron ae ko ataia ngkai ma e naaki ngkana ko mwakuria ana tangira Kristo ae itiaki, n ibuobuoki ao ni kabwarabure n aron are e a tia ni karaoia te Tia Kamaiu. Ko katea aan te onimaki n tangiriia n aron are e a tia n tangiriia te tia Kamaiu ao ko na beku Ibukina. Am onimaki Irouna e kairiko ni karaoan te tangira ae itiaki are e na uota nakoim te kantaninga.
E aki iremwe kamatoaan aan te onimaki. Iai te tai ni karaoana. Te onimaki inanon te Tia Kamaiu, ko kona n raira nanom ao ni bubuti ibukin kabwaraan buure. Iai temanna ae ko kona ni kabwaraa ana bure. Iai temanna ae ko kona ni karabwa. Iai temanna ae ko kona ni buokia. Ko kona ni karaoia n taabo ake ko mena iai e ngae ngke bon tii ngkoe ao ko namakina te maroaa.
I aki kona ni beritana tokin kataakimii n te maiu aei. I aki kona ni kakoaua nakoim bwa kataakim e na taraaki iroum bwa tii inanon tabeua te tai. Teuana aron te kataaki inanon te maiu bwa e na taraa ni kawaeremwea te tai ao imwiina e na kuri n toki.
Iai bukin bwaai ni kabane. Ataakin bukina akanne a bon aki anga mwaitin te karaunano, ma a kona n anganiko te taotaonannano. A roko man te koaua ae ti teuana: N aia tangira ae kororaoi ibukim, te Tama are i Karawa ao te Tia Kamaiu e tangiria bwa ko na tau ni mena Irarikiia ni maeka ma utu n aki toki. Bon tii naake a tebokaki ni kaitiakaki raoi rinanon ana Mwakuri ni Kamaiu Iesu Kristo a kona n roko ikekei.
Tinau e buakana te kaentia inanon e kaniia 10 te ririki. Bwainaoraki ao kororoko ao n tokina wenena iaon ana kainiwene bon tabeua man kataakina.
I uringa tamau n taekina aei ngke e taraia ngke e ana kabanean ikena, “Te ataeinnaine e a nakon mweengana ni motirawa.”
Temanna ibuakoia taan tia taetae n taunimateana bon buun tarina ao te rao ae Beretitenti Spencer W. Kimball. Ibuakon rainanoanga ake e anga, I uringa te bwai teuana ae aron aei: “Tabeman mai iroumi a na kona n iangoia bwa Midlred e wene ni maan ni maraki ibukin te kairua are e karaoia ngaia are e riai iai n rinanon kataaki.” E taku imwiina, “Tiaki, ibukina bwa te Atua e tangiria ni kaitiakia teutana riki.” I uringnga te tai are I iango iai, “ngkana te aine ae tikiraoi e kaitiaki bwaai aika mwaiti, ake a mena imwaiu?”
Ngkana iai ara onimaki iroun Iesu Kristo, taai aika matoatoa n aron naba taai aika beebete inanon te maiu a kona n riki bwa kakabwaia. N aron ae ataaki, ti kona n rinea te eti ma ana kairiiri te Tamnei. Iai iroura ana euangkerio Iesu Kristo ni katamaroai ao ni kairii maiura ngkana ti rineia. Burabeti a kaoti nakoira ara taabo n te baire ni kamaiu, ti kona ni maiu ma te kantaninga ae kororaoi ao te namakin ae rau. Ao ti aki kona ni kainnanoia n namakinna bwa ti maroa ke ti aki tangiraki n ana mwakuri te Uea ibukina bwa ti bon aki. Ti kona n namakina ana tangira te Atua. Te Tia Kamaiu e berita bwa anera i angamaingira ao n angataira a na kabebeteira.10 Ao E taua Ana taeka n tainako.
I kakoaua bwa te Atua te Tama e maiu ao Natina ae Tangiraki bon te Tia Kabooira. Te Tamnei ae Tabu e a tia ni kamatoa te koaua n te maungatabu aei ao e na manga kamatoa riki ngkai ti ukoukori, ngkai ti kakauongo ao ngkai ti kamatebwaia imwiina ana rongorongo ana toro te Uea ake a mena ikai. Beretitenti Thomas S. Monson bon ana burabeti te Uea ni kabuta te aonaaba n te bong aei. Te Uea e bon taataraiko. Te Atua te Tama e maiu. Natina ae Tangiria, Iesu Kristo, bon ara tia Kaboira. Ana tangira e aki kona ni bwaka. I kakoaua naba n aran Iesu Kristo, amen.
© 2012 iroun Intellectual Reserve, Inc. E tauaki mwiin katotongana. Boretiaki n te USA. Kariaiakaki n te Ingiriti: 6/11. Kariaiakaki rairana: 6/11. Rairakin te Visiting Teaching Message, May 2012. Kiribati. 10365 859