Gugma—ang Kahulugan sang Ebanghelyo

Ni Pangulong Thomas S. Monson

Indi naton mahigugma sang matuod ang Dios kon wala naton ginapalangga ang aton isigkatawo sa sining kabuhi.

Pinalangga kong mga kauturan, sang nag-alagad ang aton Manluluwas sa mga tawo, ginpamangkot Sia sang naligban nga abogado, “Manunudlo, ano bala ang dakong sugo sa kasuguan?”

Si Mateo nagrekord nga si Jesus nagsabat:

“Higugmaa ang Ginuo nga imo Dios sa bug-os mong tagipusuon, kag sa bug-os mong kalag, kag sa bug-os mong hunahuna.

“Ini amo ang dako kag nahaunang sugo.

“Kag ang ikaduha kaangay sini, Higugmaa ang imo isigkatawo subong sa imo kaugalingon.”¹

Ginkompleto ni Marcus ang kasaysayan upod ang pahayag sang Manluluwas: “Wala na sing iban nga sugo nga dako pa sa ila sini.”²

Indi naton mahigugma sang matuod ang Dios kon wala naton ginapalangga ang aton isigkatawo sa sining kabuhi. Kag sa amo man, indi naton lubos nga mahigugma ang aton isigkatawo kon wala naton ginahigugma ang Dios, ang Amay naton tanan. Si Apostoles Juan nagasugid sa aton, “Kag ining sugo nabaton ta sa iya, nga ang nagahigugma sa Dios maghigugma sa iya utod man.”³ Kita tanan espiritu nga mga anak sang aton Amay nga Langitnon, kag, tungod sini, mga mag-ulolutod. Kon aton panumdumon ining kamatuoran, ang maghigugma sang tanan nga mga anak sang Dios mangin mas mahapos.

Sa matuod lang, ang gugma amo ang pinakakahulugan sang ebanghelyo, kag si Jesucristo amo ang aton Halimbawa. Ang iya kabuhi isa ka panublion sang gugma. Ang mga masakiton Iya nga gin-ayo; ang mga ginapigos Iya nga ginbuligan; ang mga makasasala Iya nga ginluwas. Sang ulihi ang akig nga mga guban nagkuha sang Iya kabuhi. Wala’y sapayan nabatian gikan sa bukid sang Bagol [Golgota] ang mga tinaga: “Amay, patawara sila; kay wala sila makahibalo sang ila ginahimo”⁴—ang pinakamataas nga halimbawa sang kaluoy kag gugma.

May madamo nga mga kinaiya nga nagapakita sang gugma, pareho sang kaluoy, pagkapasensyoso, kaalwan, paghangop, kag pagpatawad. Sa tanan naton nga mga kaangtanan, ang mga ini kag ang iban pa nga mga kinaiya makabulig nga mangin athagon ang gugma nga yara sa aton mga tagipusuon.

Sa masami ang aton gugma mapakita sa aton pagsinalayo sa adlaw-adlaw kaupod ang kada isa. Pinakaimportante amo ang aton ikasarang nga matalupangdan ang panginahanglan sang isa ka tawo kag dayon aksyunan ini. Ginapakamahal ko gid ang mga tinaga nga ginpahayag sa isa ka malip-ot nga binalaybay:

Nagahibi ako sa kagab-ihon
Tungod sa kakitid sang akon panulukan 
May nagakinahanglan nga wala ko matalupangdan;
Pero wala ko pa gid mabatyagan
Ang bisan diutay nga pagkanugon
Tungod sa medyo sobra nga pagkamaluluy-on.5

Sang san-o lang may nakasugid sa akon parte sa isa ka makatalandog nga halimbawa sang mapinalanggaon nga kaayo—isa nga may wala ginapaabot nga resulta. Sang tuig 1933, tungod sang Great Depression (tion sang sobra nga kapigaduhon), maiwat ang oportunidad nga makakita sang trabaho. Ang lugar yara sa nasidlangan nga bahin sang Estados Unidos. Si Arlene Biesecker bag-o lang gid makagradweyt sa high school. Pagkatapos sang malawig nga pagpangita sang trabaho, nakasulod gid man sia sa isa ka pabrika sang mga bayo bilang sastre. Ang mga nagaobra sa pabrika ginabayran lamang sa tagsa ka panid sang bayo nga matahi nila sing husto kada adlaw. Kon mas madamo ang ila matapos, mas dako ang ila kitaon.

Isa ka adlaw sang bag-o palang sia makasugod obra sa pabrika, nakasumalang si Arlene sang isa ka estilo sang tahi nga nagpabudlay sa iya. Nagapungko sia sa iya makina nga nagapanastas sang iya gintahi. Daw wala gid sing may makabulig sa iya, kay ang iban nga mga sastre nagahingagaw man nga makatapos sang mas madamo. Daw maampo na gid si Arlene. Mahipos sia nga naghibi.

Sa tabok ni Arlene nagapungko si Bernice Rock. Mas magulang sia kag mas may eksperiyensya bilang sastre. Sang makita ang kabudlayan ni Arlene, ginbiyaan ni Bernice ang iya ginaobra kag nagtupad kay Arlene, nga malulo nga nagtudlo kag nagbulig. Gin-updan niya si Arlene tubtob nga nakuha niya ang estilo kag nahuman ang iya ginatahi. Nagbalik si Bernice sa iya makina, nga nawad-an sang oportunidad nga makahuman sang mas madamo nga talahion, kon wala sia kuntani magbulig.

Sa sining isa ka buhat sang mapinalanggaon nga kaayo, nangin suod nga mag-abyan sa ila bug-os nga kabuhi kanday Bernice kag Arlene. Ang kada isa nagpamana kag nakaangkon sang mga anak sang ulihi. Sang mga 1950, si Bernice, nga isa ka miyembro sang Simbahan, naghatag kay Arlene kag sa iya pamilya sang kopya sang Libro ni Mormon. Sang 1960, si Arlene kag ang iya bana kag kabataan ginbunyagan nga mga miyembro sang Simbahan. Sang ulihi ginhugpong sila sa balaan nga templo sang Dios.

Bilang resulta sang kaluoy nga ginpakita ni Bernice sang ginbuligan niya ang isa nga indi niya kilala nga ginabudlayan kag nagakinahanglan sing bulig, indi maisip nga mga indibidwal, alangay nagakabuhi kag minatay, sa karon nagaambit sa nagapangluwas nga mga ordinansa sang ebanghelyo.

Kada adlaw sa aton kabuhi ginahatagan kita sang mga oportunidad nga magpakita sang gugma kag kaayo sa mga tawo nga ara sa aton palibot. Siling ni Pangulong Spencer W. Kimball: “Kinahanglan naton panumdumon nga ang mga tawo nga masugata naton sa mga parkingan, mga opisina, mga elevator, kag sa bisan diin amo ang bahin sang katawhan nga ginhatag sa aton sang Dios agud palanggaon kag alagaran. Mangin wala sang kapuslanan kon maghambal kita parte sa kabilugan nga pag-ulolutod sang katawhan kon indi naton makabig ang yara sa aton palibot nga aton mga kauturan.”⁶

Sa masami ang mga oportunidad nga mapakita naton ang aton gugma nagaabot lang gulpi. Isa ka halimbawa sang amo nga oportunidad mabasahan sa isa ka peryodiko sang Oktubre 1981. Nakadayaw gid ako sa gugma kag kaluoy nga ginsaysay didto sa bagay nga gintago ko gid ining artikulo sa akon mga rekord sang masobra 30 ka tuig.

Ang artikulo nagsulat nga ang diretso nga biyahe sang Alaska Airlines halin sa Anchorage, Alaska pakadto sa Seattle, Washington—nga nagalulan sang 150 ka pasahero—ginpalikaw sa maligwin nga banwa sa Alaska agud sugaton ang isa ka bata nga malubha nga napilasan. Nautod ang ugat sa butkon sang duha-ka-tuig nga bata nga lalaki sang matumba sia sa buka nga kristal samtang nagahampang malapit sa ila balay. Ang banwa may 450 ka milya (725 km) nabagatnan sang Anchorage kag wala gid sa alagyan sang eroplano. Pero, ang mga medics sa natabuan desperado nga nagpangabay sang bulig, kag gani ang biyahe sang eroplano ginlikaw agud kuhaon ang bata kag dalhon sa Seattle agud mabulong sa isa ka ospital.

Sang maghugpa ang eroplano malapit sa naligwin nga banwa, ginhambalan sang mga medics ang piloto nga grabe gid ang pagdugo sang bata nga indi niya masarangan ang biyahe pa-Seattle. Gindesisyonan nga magbiyahe pa gid sang 200 ka milya (320 km) sa lain pa gid nga rota padulong sa Juneau, Alaska, ang pinakamalapit nga siyudad nga may ospital.

Matapos madul-ong ang bata sa Juneau, ang eroplano nagpadulong na sa Seattle, nga tama na ka ulihi sa natalana nga oras. Wala gid sang pasahero nga nagreklamo, bisan pa nga kalabanan sa ila maulihi na sa ila mga kaladtuan kag sa nagasunod nga mga biyahe. Sa matuod, samtang nagalakat ang oras, nag-amot-amot sila, kag nakatipon sang dako-dako gawa nga kantidad para sa bata kag sa iya pamilya.

Sang manughugpa na ang eroplano sa Seattle, naghinugyaw ang mga pasahero sang gin-anunsyo sang piloto nga ginradyuhan sia nga nakalampuwas na sa peligro ang bata.⁷

Nagsulod sa akon hunahuna ang mga pulong sa balaan nga kasulatan: “Ang putli nga pagmahal amo ang putli nga gugma ni Cristo,… kag kon sin-o man ang makita nga nagaangkon sini sa katapusan nga adlaw, mangin maayo ini sa iya.”⁸

Mga kauturan, ang pila sang aton pinakadako nga oportunidad nga magpakita sang aton gugma yara mismo sa sulod sang aton mga puluy-an. Ang gugma dapat nga mangin sentro sang kabuhi sa panimalay, pero kon kaisa wala ini nagakatabo. Mahimo nga pirme nalang may pag-inugtas, madamo nga pagbinaisay, masami nga pag-ilinaway, madamo nga luha. Masubo nga napamangkot ni Pangulong Gordon B. Hinckley: “Ngaa bala nga [yadtong] ginapalangga [gid] naton amo ang pirme ginapunterya sang aton masakit nga mga tinaga? Ngaa bala nga kon kaisa nagahambal [kita] nga daw may mga punyal nga nagapangpilas?”⁹ Ang mga sabat sa sining mga pamangkot mahimo nga nagakalain-lain para sa kada isa sa aton, pero ang punto amo nga wala sing kabilinggan kon ano man ang rason. Kon sundon naton ang kasuguan nga magpalanggaanay sa isa kag isa, kinahanglan naton kabigon ang kada isa nga may kalulo kag respeto.

Siyempre may mga tion nga kinahanglan magpatuman sang disiplina. Pero, panumdumon gid naton, ang laygay nga makita sa Doctrine and Covenants—nga nagasiling, nga kon kinahanglan gid naton magsaway sa kada isa, dapat kita magpakita sang mas dako nga pagpalangga pagkatapos sini.¹⁰

Kabay nga magtinguha gid kita pirme nga magpasunaid kag mangin sensitibo sa mga panghunahuna kag mga balatyagon kag mga sirkumstansya sadtong yara sa aton palibot. Indi kita magpakanubo ukon magpanghikay. Kundi, magmangin maluluy-on kita kag magpaisog. Kinahanglan naton maghalong nga indi naton maguba ang kompiyansa sang isa ka tawo paagi sa paras nga mga tinaga ukon buhat.

Ang pagpatawad dapat magkaupod sa pagpalangga. Sa aton mga pamilya, subong man sa aton kaabyanan, mahimo nga may mga nasakit nga balatyagon kag di-paghangpanay. Sa liwat, wala kabilinggan kon daw ano kadako ang ginsuguran. Indi puede kag indi dapat nga pabay-an ini nga mag-ut-ot, maglala, kag sa ulihi magpangguba. Ang pagbasol nagapabilin sang mga pilas nga bukas. Ang pagpatawad lamang ang nagapaayo.

Isa ka matahum nga babayi nga madugay na nga nagtaliwan ang nagbisita sa akon isa ka adlaw kag sa wala ginapaabot nagpautwas sang pila ka mga pagkanugon. Ginsugid niya ang isa ka hitabo nga madugay na kaayo parte sa isa ka kaingod nga mangunguma, nga sadto isa ka suod nga abyan pero nakigbaisay sa iya kag sa iya bana sing may pila man ka beses. Isa ka adlaw ining mangunguma nag-ayo kon puede sia manglaktod sa iya duta padulong sa iya uma. Sa sini nga punto nagdulog sia sa pag-istorya sa akon kag, upod ang pagkurog sa iya tingug, nagsiling, “Brother Monson, wala ko sia ginpaagi sa amon duta sang amo to nga tion ukon bisan san-o kundi ginpalibot ko gid sia nga nagalakat padulong sa iya propyedad. Nakasala ako, kag ginahinulsolan ko ato. Wala na sia subong, pero abaw, kuntani mahambal ko sa iya, ‘Patawara ako.’ Handom ko gid tani nga may isa pa ako ka kahigayunan nga mangin maayo.”

Samtang nagapamati ako sa iya, nagsulod sa akon hunahuna ang masubo nga obserbasyon ni John Greenleaf Whittier: “Sa tanan nga masubo ihambal ukon isulat, ang pinakamasubo amo ini: ‘Kuntani!’”¹¹ Mga kauturan, kon trataron naton ang iban nga may gugma kag pagpasunaid, malikawan naton ang kasubong nga mga pagbasol.

Ang gugma mapahayag sa madamo nga paagi nga dali matalupangdan: isa ka yuhum, isa ka pagkaway sang kamot, isa ka manami nga pagmuno, isa ka pagdayaw. Ang iban nga mga pagpahayag mahimo nga indi athagon, pareho sang pagpakita sang interes sa ginabuhat sang iban, pagtudlo sang isa ka prinsipyo nga may kalulo kag pagpasensya, pagbisita sang nagamasakit ukon nahunong sa balay. Ining mga pulong kag mga buhat kag madamo nga iban pa sarang magpaalinton sang pagpalangga.

Si Dale Carnegie, isa ka kilala nga Amerikano nga manunulat kag manunudlo, nagapati nga ang tagsa ka tawo may yara sa sulod niya sang “gahum nga padakuon ang sumada sang kalipayan [sang] kalibutan paagi sa pagmitlang sang pila ka tinaga sang sinsero nga pagpasalamat sa isa nga nagaisahanon ukon napaslawan.” Siling niya, “Ayhan malimtan mo na bwas ang malulo nga mga pulong nga ginsambit mo karon, pero tipigan ini sang ginhambalan mo sa bug-os niya nga kabuhi.”¹²

Kabay nga magsugod kita subong, sini mismo nga adlaw, nga magpahayag sang gugma sa tanan nga mga anak sang Dios, bisan pa sa mga miyembro sang aton pamilya, sa aton mga abyan, mga kakilala, ukon sa mga estranghero. Sa aton pagbugtaw sa tagsa ka aga, dapat magdesisyon kita nga aksyunan nga may pagpalangga kag kaayo ang bisan ano nga magaabot sa aton.

Indi naton matungkad, mga kauturan ko, ang gugma sang Dios para sa aton. Bangod sining gugma, ginpadala Niya ang Iya Anak, nga nagpalangga sa aton sing tuman agud ihatag ang Iya kabuhi para sa aton, agud maangkon naton ang wala’y katapusan nga kabuhi. Kon mahangpan naton ining indi matungkad nga dulot, ang aton mga tagipusuon mapuno sang gugma para sa aton Wala’y Katapusan nga Amay, para sa aton Manluluwas, kag para sa tanan nga katawhan. Hanuot ko nga ginapangamuyo nga mangin subong sini sa sagrado nga ngalan ni Jesucristo, amen.

© 2014 iya lang sang Intellectual Reserve, Inc. Tanan nga mga kinamatarong ginahuptan. Ginbalhag sa Pilipinas. English approval: 06/13. Translation approval: 06/13. Paglubad sang First Presidency Message, May 2014. Hiligaynon. 10865 861