Pionierzy na każdym lądzie
Nawrócenie i przemiany w Chile
Pierwsze chrzty miały miejsce w 1956 roku. Obecnie Kościół w Chile ma 1 świątynię, 9 misji, 74 paliki i liczy prawie 600 tysięcy członków.
W czasie 58 lat swojej historii członkowie Kościoła w Chile pokazali, że umieją zmienić kurs i dostroić swoje życie do wskazówek otrzymanych od proroków. Ten duch przyczynił się w czasie minionego półwiecza do nadzwyczajnego wzrostu Kościoła w kraju. Dzisiaj w Chile mieszka prawie 600 tysięcy członków, co oznacza, że na 30 obywateli Chile przypada 1 członek Kościoła1.
Apostolskie wizyty w Chile
W 1851 roku Starszy Parley P. Pratt (1807–1857), członek Kworum Dwunastu Apostołów, przybył do Valparaíso z zamiarem założenia Kościoła. Ale ani on, ani jego towarzysze nie mówili po hiszpańsku, mieli niewielkie środki finansowe, a w kraju nie było wolności religijnej. Nie mogli zatem założyć Kościoła.
Starszy Pratt powiedział Prezydentowi Brighamowi Youngowi (1801–1877): „Księga Mormona i jakieś niedrogie publikacje powinny być przetłumaczone i wydrukowane w języku hiszpańskim, a kiedy żywe Kapłaństwo będzie wsparte możliwością lektury — lektury zapisów, które zawierają Boże obietnice, modlitwy i wyrazy wiary starożytnych ludów — oraz mocą i Duchem Boga do pracy z nimi w przywracaniu domu Izraela, wówczas przekręci się klucz w drzwiach do tych narodów”2.
Ustanowienie Kościoła
Pomimo wczesnych prób Starszego Pratta, upłynęło ponad 100 lat, zanim Kościół w Chile został założony na stałe. W 1956 roku Starsi Joseph Bentley i Verle Allred z Misji Argentyńskiej zostali wysłani z zadaniem głoszenia ewangelii w Chile, w którym zapanowała wówczas większa wolność religijna. W Santiago owi misjonarze mieli wsparcie ze strony rodziny Fotheringhamów — członków Kościoła, którzy przeprowadzili się tam z Panamy i mieli nadzieję, że misjonarze kiedyś dotrą do ich miasta.
Pierwsze chrzty odbyły się w Chile 25 listopada 1956 roku, w basenie pewnego ekskluzywnego klubu w Santiago. Starszy Allred wspomina: „Poszliśmy do tego klubu przed wschodem słońca i odbyło się spotkanie z modlitwą i krótkimi przemówieniami. Wszedłem do wody wraz z Bratem Garcíą. Najpierw ochrzciłem jego, a po nim — kolejne osiem osób. To było bardzo wyjątkowe wydarzenie. Nie da się zapomnieć tego, co wszyscy czuliśmy. […] Ci członkowie mieli być pionierami Kościoła w Chile i myślę, że każdy z nich pozostał wierny do śmierci: rodzina García, rodzina Saldaños oraz Siostra Lanzarotti”3.
Powoływanie przywódców
W lutym 1959 roku Starszy Spencer W. Kimball (1895–1985), członek Kworum Dwunastu Apostołów, odwiedził Chile i podkreślił znaczenie przygotowywania lokalnych przywódców. Jednym z pierwszych lokalnych przywódców był Carlos Cifuentes, który został doradcą prezydenta misji, Roberta Burtona. Starszy Julio Jaramillo, późniejszy Siedemdziesiąty Obszaru i prezydent świątyni, tak opowiada o tym wydarzeniu: „Moje pierwsze wrażenie o Bracie Cifuentes pochodzi ze spotkania kapłaństwa, na które zostałem zaproszony po moim chrzcie. Kiedy po rozpoczęciu spotkania podszedł do mównicy, jedyną rzeczą, na którą zwróciłem uwagę, były jego brudne, czarne paznokcie. Pomyślałem: ‘Jak ten człowiek może prowadzić spotkanie u boku prezydenta misji, mając tak brudne ręce?’. Myślałem o tym do momentu, gdy zaczął przemawiać. Potem — gdy poczułem jego ducha — zapomniałem o wszystkim. Mówił nam w prostych słowach o doniosłych rzeczach. Naprawiał duże maszyny i w soboty pracował do późna. Potem, mimo wykorzystania wszystkich dostępnych w lokalnym sklepie specyfików, nie mógł usunąć całego smaru. Wtedy nauczyłem się nie osądzać ludzi na podstawie ich wyglądu, ale raczej cenić ich za to, jacy naprawdę są”4.
Wzmacnianie dorastającego pokolenia
W latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych Kościół w Chile był umacniany nie tylko przez coraz bardziej doświadczonych lokalnych przywódców, ale też czerpał swą siłę z nowych obiektów i programów edukacyjnych. Budowano nowe kaplice oraz zakładano kościelne szkoły, seminaria i instytuty.
W marcu 1964 roku ufundowano dwie szkoły podstawowe prowadzone przez Kościół. Ostatecznie otworzono kilka szkół, a liczba zapisanych uczniów przekroczyła 2600 osób. Pod koniec lat siedemdziesiątych i na początku lat osiemdziesiątych szkoły publiczne były już ogólnie dostępne, więc Kościół ogłosił zamknięcie swoich szkół w Chile.
Mówiąc o programie edukacyjnym, Starszy Eduardo A. Lamartine, były Siedemdziesiąty Obszaru i obecny doradca ds. historii Kościoła, zauważył: „Szkoły w Chile miały wielki wpływ na naukowe i duchowe wykształcenie tysięcy młodych ludzi i przyczyniły się do przygotowania przywódców i misjonarzy na następne lata”5.
Program seminarium i instytutu rozpoczął się w Chile w 1972 roku. Na początku uczniowie uczestniczyli w programie studiowania w domu z lekcjami odbywającymi się raz w tygodniu. Później lekcje były organizowane częściej. Te programy były błogosławieństwem dla młodych ludzi w tym kraju i pomogły im przygotować się do służby na pełnoetatowych misjach. Starszy Eduardo Ayala, były członek Kworum Siedemdziesiątych, był jednym z pierwszych nauczycieli seminarium, a potem pracował dla Kościelnego Systemu Edukacji w Chile. Powiedział: „Pan wybrał tych młodych ludzi, którzy byli tam w owym czasie. Wielu z nich jest teraz po misjach, są wspaniałymi przywódcami i mają dobre rodziny. […] Dla mnie seminarium i instytut były środkiem prowadzącym do zbawienia w czasach wielkich waśni w naszym kraju. Jestem wdzięczny, że zostałem powołany do pracy dla tego systemu edukacyjnego”6.
Pierwszy palik
19 listopada 1972 roku Starszy Gordon B. Hinckley (1910–2008), wówczas członek Kworum Dwunastu Apostołów, założył Palik Santiago Chile, którego prezydentem został Carlos Cifuentes.
Przygotowania do utworzenia paliku ukazały charakter świętych w Chile i ich chęć podążania za prorokiem. Starszy Hinckley przybył do Chile kilka miesięcy wcześniej, by utworzyć palik, ale po przeprowadzeniu wywiadów odroczono tę decyzję. W tamtym czasie wielu ludzi przechodziło problemy finansowe i niektórzy członkowie mieli trudność z przestrzeganiem prawa dziesięciny.
Starszy Hinckley powiedział: „Wróciłem po sześciu miesiącach i w czasie przeprowadzania wywiadów dostrzegłem rozkwit wiary; znów kroczyli przed Panem z uczciwością. Palik został utworzony i od tamtego czasu wzrastają i rozwijają się”7.
Pionierzy na rubieżach
Dzisiaj w Arice, mieście najdalej wysuniętym na północ Chile, istnieją dwa paliki. Historia Gladys i Juana Benavidez, pierwszych nawróconych w Arice, jest przykładem pionierskiego ducha Kościoła w Chile i boskiego wpływu na jego powstawanie w tym kraju.
Brat Benavidez poznał Kościół w 1961 roku, kiedy wiatr przywiał w jego kierunku jakieś gazety. „Były to strony pisma Reader’s Digest z obszernym artykułem o ‘mormonach’, opisującym ich życie i wiarę” — powiedział.
Wkrótce po tym zdarzeniu poważnie zachorował i musiał poddać się leczeniu w Santiago. „Gdy tam byłem, odwiedziłem moją siostrę i dowiedziałem się, że przystąpiła do tego Kościoła” — powiedział. „Zaprosiła mnie na specjalną konferencję. Gdy słuchałem modlitwy na rozpoczęcie i w myślach powtarzałem jej słowa, poczułem wielką radość w całym ciele i rozpoznałem wpływ Ducha Świętego. Na zakończenie tej konferencji misjonarze przedstawili mnie przedstawicielowi Władz Naczelnych, Starszemu Ezrze Taftowi Bensonowi (1899–1994), wówczas członkowi Kworum Dwunastu Apostołów”.
Brat Benavidez wrócił do Arici i opowiedział o tych przeżyciach swojej dziewczynie, Gladys Aguilar, która jest obecnie jego żoną. Kilka dni później Gladys zobaczyła dwóch misjonarzy mijających jej dom. „Szybko wyszliśmy, by ich odnaleźć” — powiedział Brat Benavidez. „1 lipca 1961 roku zostaliśmy ochrzczeni razem z rodziną mojej żony. Dzisiaj mamy dzieci i wnuki, które są członkami Kościoła. Jestem bardzo wdzięczny Panu za tamten powiew wiatru, który przyniósł mi do rąk informację o Kościele”8.
Trudny okres
W 1970 roku prezydentem Chile został dr Salvador Allende, który wprowadził rządy marksistowskie. Członkom Kościoła dokuczał niedostatek żywności i leków, misjonarze byli często prześladowani, a media wyrażały się o Kościele niepochlebnie.
W 1973 roku kryzys finansowy i społeczny doprowadził do wojskowego zamachu stanu i rządów dyktatury, która trwała do 1990 roku. Chociaż dzisiaj demokracja w Chile rozkwita, te dwie dekady były trudnym okresem dla członków Kościoła. Grupy, które sprzeciwiały się dyktaturze wojskowej, napadały na kaplice i atakowały członków, wychodząc z założenia, że Kościół reprezentuje interesy rządu Stanów Zjednoczonych. Starszy Ayala, ówczesny prezydent palika, powiedział: „Spotykaliśmy się z Władzami Naczelnymi, których przedstawiciele mówili nam: ‘Prosimy, zachowajcie mądrość, dużo się módlcie, róbcie co trzeba, aby w kongregacjach członków utrzymywać porządek’”9.
Mimo finansowych trudności kraju i politycznych antagonizmów, które podzieliły chilijskie społeczeństwo na początku lat osiemdziesiątych, Kościół gwałtownie się rozrastał. Pomiędzy rokiem 1970 i 1985, liczba członków w Chile wzrosła z 15 728 do 169 361.
Świątynia Santiago
W 1980 roku ogłoszono budowę Świątyni Santiago w Chile. Było to błogosławieństwo dla świętych.
Prezydent Spencer W. Kimball, który brał udział w ceremonii poświęcenia świątyni, był bardzo słaby, ale jego obecność była wyrazem miłości do świętych z Ameryki Południowej, z którymi współpracował od 1959 roku. Siostra Adriana Guerra de Sepúlveda, która była tłumaczką siostry Kimball owego wieczoru, powiedziała: „Gdy zobaczyłam proroka, drobnego człowieka z anielską twarzą, zaczęłam płakać i oniemiałam z wrażenia. Po raz pierwszy w życiu byłam u boku żyjącego proroka. Zobaczyć kogoś, kto jest rzecznikiem Pana na Ziemi i w moim kraju — to było coś cudownego”10.
Świątynia została poświęcona w 1983 roku i stała się drugą świątynią w Ameryce Południowej i pierwszą w kraju hiszpańskojęzycznym.
Starszy Jeffrey R. Holland w Chile
W sierpniu 2002 roku Rada Prezydenta Kościoła wyznaczyła dwóch członków Kworum Dwunastu Apostołów do przewodzenia dwóm obszarom Kościoła: Starszy Dallin H. Oaks został wyznaczony do pełnienia zadań na Filipinach, a Starszy Jeffrey R. Holland — w Chile. Posługa i oddziaływanie Starszego Hollanda w Chile są nie do opisania, a jego dobroczynny wpływ obejmie przyszłe pokolenia.
Starszy Holland kładł nacisk przede wszystkim na przywództwo według Pańskich reguł. Pomagał w szkoleniach dla nowych przywódców i nadzorował reorganizację, rozwiązywanie i łączenie setek okręgów i dziesiątek palików. Owe zmiany i szkolenia były konieczne z uwagi na gwałtowny wzrost Kościoła w tym kraju. Przywództwo Starszego Hollanda przyczyniło się do umocnienia jednostek lokalnych i przygotowało Kościół w Chile na przyszłość.
Ponadto Starszy Holland nawiązał w Chile ważne kontakty. Starszy Carl B. Pratt z Kworum Siedemdziesiątych, doradca w Prezydium Obszaru, tak opisał kilka z nich: „Starszy Holland zaprzyjaźnił się z Ricardo Lagosem [prezydentem Chile] i jego żoną; wspólnie przeprowadzili kilka projektów pomocy humanitarnej. Starszy Holland poznał nuncjusza apostolskiego [wysokiego rangą urzędnika Kościoła katolickiego] i inne ważne osobistości Chile”11.
Nadzieja na przyszłość
Starania Starszych Parleya P. Pratta i Jeffreya R. Hollanda, poświecenie pierwszych misjonarzy, którzy przybyli do Santiago, oddanie przywódców takich jak Carlos Cifuentes i innych pionierów w Chile, wiara i oddanie setek tysięcy osób, które przystąpiły do Kościoła w czasie ponad półwiecza — wszystko to zbudowało mocną podstawę Kościoła w Chile. Dzisiaj w tym kraju znajdują się: świątynia (ogłoszona została budowa kolejnej), centrum szkolenia misjonarzy, 9 misji i 74 paliki. Przyszłość nie stawia żadnych ograniczeń w duchowym dziele zapraszania wszystkich, by przyszli do Chrystusa.
Wiele fotografii w tym artykule zamieszczono dzięki uprzejmości Néstora Curbelo; po lewej, na górze: zdjęcie — filipefrazao/iStock/Thinkstock; na dole: zdjęcie — kavram/iStock/Thinkstock
Nauczyciele i ich uczniowie z czwartej klasy utrzymywanej przez Kościół szkoły Colegio A. D. Palmer, około 1966 r.
Instytut religii w Temuco jest jednym z 50 takich instytutów w Chile.
Po lewej: zdjęcie — Flora Decker Donaldson; zdjęcie Starszego Melvina J. Ballarda — S. W. Ecker © IRI
Prezydent Gordon B. Hinckley zwraca się do 48 000 chilijskich świętych w dniach ostatnich w 1996 roku podczas konferencji w Santiago.
W odpowiedzi na trzęsienie ziemi w 2010 roku chilijska młodzież i dorośli z grupy Mormońska Pomocna Dłoń składają zestawy higieniczne.
GRAFIKA — Marcelo Silva/iStock/Thinkstock