2014
Panangawat iti Pammaneknek iti Lawag ken Kinapudno
Nobiembre 2014


Panangawat iti Pammaneknek iti Lawag ken Kinapudno

Ti bukodyo a pammaneknek iti lawag ken kinapudno saan laeng a mangbendision kadakayo ken ti kaputotanyo ditoy a biag, no di kaduaennakayonto pay iti unos ti kinaagnanayon.

Kas maysa a piloto ti eroplano, nagpatayabak iti adu nga oras kadagiti kontinente ken taaw iti kasipngetan ti rabii. Iti panangbuyak iti tangatang iti rabii iti labes ti tawa, nangnangruna ti Milky Way, masansan a masmasdaawak iti kalawa ken kauneg dagiti parsua ti Dios—kas inladawan dagiti nasantuan a kasuratan a “saan a mabilang a lubong.”1

Agarup nakurang a maysa a siglo ti napalabas nga impapan ti kaaduan nga astronomo a ti Milky Way galaxy ti kakaisuna a law-ang iti uniberso.2 Impapanda nga amin nga adda iti ruar ti lubongtayo ket nalawa nga ubbaw, awan patinggana a kinaawan—awan nagyan, nalamiis, ken awanan bituen, lawag, ken biag.

Iti ad-adda a panagdur-as dagiti largabista— a pakairamanan dagiti largabista a maibati iti law-ang—nangrugi a nakita dagiti astronomo ti nakaskasdaaw, dandani di magaw-at ti panunot a kinapudno: ti uniberso makaulaw ken dakdakkel ngem iti sigud a pinamati ti asino man, ken napno dagiti langit iti di mabilang a law-ang, a di maarapaap a nakaad-adayo kadatayo, a ti tunggal maysa ket naglaon iti ginasgasut a billion dagiti bituen.3

Iti ababa unay a panawen, nagbalbaliw a naminpinsan ti pannakaawattayo iti uniberso.

Iti agdama makitatayo ti sumagmamano kadagitoy nakaad-adayo a law-ang wenno galaxy.4

Ammotayo nga addada sadiay.

Addadan sadiay iti nakabaybayagen a panawen.

Ngem sakbay a naaddaan dagiti tao kadagiti nabileg nga instrumento nga umdas a mangurnong iti nailangitan a lawag ken mangisangbay iti kaadda dagiti law-ang wenno galaxy, ditay pinati a mapasamak ti kasta a banag.

Ti kadakkel ti uniberso saan a kellaat a nagbalbaliw, ngem ti kabaelantayo a mangkita ken makaawat iti daytoy a kinapudno ket nagbalbaliw a naminpinsan. Ket iti dayta dakdakkel a lawag, nayam-ammo ti sangkataw-an kadagiti nagloriaan a buya a ditay pulos inarapaap idi.

Narigat para Kadatayo a Mamati iti Saantayo a Makita

Ipapanmo a kabaelam ti agbiahe nga agsubli iti panawen ken makasaritam dagiti tao a nagbiag iti rinibu wenno sangagasut a tawenen ti napalabas. Panunotem a padasen nga iladawan kadakuada ti sumagmamano a moderno a teknolohia a ditay ipirpirit ita a panawen. Kas pagarigan, ania ti mabalin a panunoten dagiti tao kadatayo no inestoriatayo kadakuada maipanggep kadagiti jumbo jets, microwave ovens, dagiti maiggaman a ramit a naglaon iti adu a libro, ken video dagiti annak ken appokotayo a madagdagus a maipakitatayo iti minilmilion a tattao iti intero a lubong?

Mabalin nga adda mamati kadatayo. Kaaduanna dagiti mangumsi, mangsuppiat, wenno agulimek wenno mangdangran kadatayo. Mabalin nga adda dagiti agpanggep a mangusar iti panangikalintegan, panagrason, ken kinapudno nga ammoda tapno ipakitada a nayaw-awan ken agmauyong, wenno nakabutbutengtayo. Mabalin a pabasolendatayo iti pananggandat a mangisiasi wenno mangyaw-awan kadagiti dadduma.

Ngem siempre, naan-anay a nagbiddut la ketdi dagitoy a tattao. Mabalin nga agkalinteganda ken napudnoda. Mabalin a mariknada a naan-anay a pudno ti kapanunotanda. Ngem gagangay a dida kabaelan ti kumita a silalawag gapu ta saanda pay a naawat ti naan-anay a lawag ti kinapudno.

Ti Kari ti Lawag

Kasla ketdi agbalin nga ugali ti tao ti agipapan nga hustotayo uray no nagbidduttayo. Ket no dayta ti mapasamak, ania ti namnama nga adda iti asino man kadatayo? Naikaritayo kadi nga umadayo nga awan turongenna iti taaw iti aggidiat nga impormasion, a naisadsad iti balsa a saan a nasayaat ti panangisangaltayo iti panangidumdumatayo?

Masarakan kadi ti kinapudno?

Ti panggep dagiti mensahek ket ti panangipakdaarko iti narag-o a mensahe a ti Dios Mismo—ti Apo dagiti Pangen a makaammo iti amin a kinapudno—inikkanna dagiti annakna iti kari a maammuanda ti kinapudno para iti bagbagida.

Panunotenyo ti bileg daytoy a kari:

Ti Agnanayon ken Mannakabalin a Dios, ti Namarsua daytoy dakkel nga uniberso, kasaritananto dagiti umasideg Kenkuana nga addaan iti napudno a puso ken pudno a panggep.

Kasaonanto ida iti tagtagainep, parmata, panunot, ken rikna.

Kasaonanto ida iti wagas a di mapagbiddutan ken manglawlawag iti padas ti tao. Ikkannanto ida iti nadiosan a pangiturong ken sungbat para iti bukodda a biag.

Siempre, addanto dagiti aglibbi ken agkuna nga imposible ti kasta a banag, a no adda Dios, ad-adu koma ti nasaysayaat nga aramidenna ngem iti dumngeg ken mangsungbat iti kararag ti maysa a tao.

Ngem ibagak daytoy kadakayo: Maseknan ti Dios kadakayo. Denggen ken sungbatannanto dagiti bukodyo a saludsod. Umayto ti sungbat dagiti kararagyo iti bukodna a wagas ken iti bukodna a panawen, ket ngarud, nasken a sursuruem ti dumngeg iti timekna. Kayat ti Dios a sapulenyo ti dalan nga agsubli Kenkuana, ket ti Mangisalakan isu ti dalan.5 Kayat ti Dios a sursuruenyo ti maipapan iti Anakna, ni Jesucristo, ken padasenyo ti nasamay a kappia ken rag-o nga umay manipud iti panangsurotyo iti dana ti nadiosan a kinadisipulo.

Ay-ayatek a gagayyemko, adda nalinteg a panagpadas, nga addaan pammasingked ti Dios, a masarakan iti maysa a libro ti kadaanan a nasantuan a kasuratan a sidadadaan a magun-od ti tunggal lalaki, babai, ken ubing a siaaayat a mangpadas iti pannubok:

Umuna, nasken a sukisokenyo ti balikas ti Dios. Kayat a sawen dayta a panangbasa kadagiti nasantuan a kasuratan ken panangadal kadagiti balikas dagiti nagkauna kasta met dagiti moderno a propeta naipanggep iti naisubli nga ebanghelio ni Jesucristo— addaan panggep nga agduadua wenno agdillaw ngem addaan iti napudno a tarigagay a mangtakuat iti kinapudno. Utobenyo dagiti banag a mariknayonto, ket isaganayo dagiti panunotyo nga umawat iti kinapudno.6 “Uray no diyo tarigagayan ti ad-adu a panamati, bay-anyo dayta a tarigagay a mangtignay kadakayo … a makaitedkayo iti lugar a pakaibislinan [dagiti balikas ti Dios].”7

Maikadua, nasken nga amirisenyo, utobenyo, saankayo nga agamak nga agkagumaan a mamati,8 ken agyamankayo no kasano ti kinaasi ti Apo kadagiti annakna manipud pay idi panawen ni Adan agingga iti panawentayo babaen ti pannangtedna kadagiti propeta, mamamdto, ken mammaltiing tapno mangiturong iti Simbaanna ken tulongandatayo a mangsapul iti dalan nga agsubli Kenkuana.

Maikatlo, nasken nga idawatyo iti Nailangitan nga Amayo, iti nagan ti Anakna, ni Jesucristo, nga iparangarangna kadakayo ti kinapudno ti Ti Simbaan ni Jesucristo dagiti Santo iti Ud-udina nga Aldaw. Agdawatkayo nga addaan iti napudno a puso ken pudno a panggep, addaan iti pammati ken ni Cristo.9

Adda pay maikapat nga addang, nga inted kadatayo ti Mangisalakan: “No adda agpanggep nga agaramid iti pagayatan [ti Dios], maam-ammonanto ti maipapan iti isursurok, no aggapu iti Dios, wenno agsaoak a sisiak.”10 Iti sabali a pannao, no padpadasentayo ti mangpennek iti kinapudno dagiti pagbatayan ti ebanghelio, nasken nga agbiagkayo kadagitoy. Padasenyo iti bukodyo a biag ti doktrina ti ebanghelio ken dagiti pannursuro ti Simbaan. Aramidenyo daytoy nga addaan pudno a panggep ken managibtur a pammati iti Dios.

No aramidenyo dagitoy a banag, magun-odyo ti kari ti Dios—nga agtungpal iti balikasna11—tapno iparangarangnanto ti kinapudno kadakayo babaen ti bileg ti Espiritu Santo. Ikkannakayto iti dakdakkel a lawag a mangipalubosto kadakayo a kumita iti kasipngetan ken mangsaksi iti di umasping a dayag a di makita ti gagangay a tao.

Mabalin nga adda agkuna a narigat unay dagiti addang wenno awan pategda tapno pagrigatan. Ngem isingasingko a daytoy bukod a pammaneknek iti ebanghelio ken ti Simbaan ket ti kapatgan a banag a magun-odyo itoy a biag. Saan laeng a mangbendision ken mangtarabay daytoy kadakayo itoy a biag, no di adda pay dakkel a pakainaiganna iti biagyo agingga iti unos ti kinaagnanayon.

Dagiti Banag maipapan ti Espiritu ket Maawatan Laeng ti Espiritu

Marigatan dagiti sientista nga umawat iti taraon ti uniberso agingga a nagbalin dagiti instrumento a nadur-as a mangurnong iti naranraniag a lawag tapno maawatanda ti naan-anay a kinapudno

Insuro ni Apostol Pablo ti mayasping a prinsipio maipanggep iti naespirituan a pannakaammo. “Ti tao a linalasag saanna nga awaten dagiti banag ti Espiritu ti Dios,” insuratna kadagiti taga Corinto,“ta kenkuana isuda ti kasla kinanengneng: dina met ida mabalin nga ammuen, agsipud ta dagitoy naespirituan ti pannakabigbigda.”12

Iti sabali a pannao, no kayatyo a lasinen ti naespirituan a kinapudno, nasken nga usarenyo dagiti umno nga instrumento. Saanyo a maawatan ti naespirituan a kinapudno no saanyo a mailasin dagiti instrumento.

Imbaga ti Mangisalakan kadatayo iti panawentayo,“Silaw dayta nagtaud iti Dios; ket isu nga umawat iti lawag, ken agtultuloy iti Dios, umawat iti ad-adu a lawag; ket rumanraniag a rumanraniag dayta a lawag agingga iti naan-anay nga aldaw.”13

No ad-adda nga yasidegtayo ti puspuso ken panunottayo iti Dios, ad-adda nga umagsep ti nailangitan a lawag iti kararuatayo. Ket tunggal kanito a natallugod ken napasnektayo a mangsapul iti dayta a lawag, ipakitatayo iti Dios a nakasaganatayon nga umawat iti ad-adu pay a lawag. In-inut, nga agbalin a nalawag, naraniag, ken pamiliar kadatayo dagiti banag a kasla nabuntog, nasipnget ken karkarna.

Kasta met, a no ilikliktayo ti bagbagitayo iti lawag ti ebanghelio, agbalin a nalidem ti bukodtayo a lawag—saan nga iti uneg ti maysa nga aldaw wenno maysa a lawas ngem in-inut iti panawen—agingga a no tumaliawtayo ditayo maawatan no apay a namatitayo a pudno ti ebanghelio. Ti naglabas a pannakaammotayo ipapantayo pay ketdin a kinamaag kadatayo gapu ta nalawag idi ngem itan nagbalin nga aragaag, nakusnaw, ken adayon.

Isu nga impapilit ni Pablo a kinamaag ti mensahe ti ebanghelio kadagiti umad-adayon, “ngem kadagiti naisalakan daytoy ti bileg ti Dios.”14

Awan ti Pannubok a Litmus

Ti Simbaan ni Jesucristo dagiti Santo iti Ud-udina nga Aldaw ket lugar para kadagiti tao nga addaan iti amin a kita ti pammaneknek. Adda dagiti miembro ti Simbaan anga awan duadua ti pammaneknekda ken mariknada unay iti kaungganda. Ikarkarigatan pay laeng dagiti dadduma a mangammo para iti bagbagida. Ti Simbaan ti pagtaengan para iti amin nga umay a sangkamaysa, kasano man ti kauneg wenno kadakkel ti pammaneknektayo. Awan ti ammok a karatula kadagiti ridaw dagiti meetinghousetayo nga agkuna, “Masapul a kastoy ti pammaneknekmo tapno makastrekka.”

Ti Simbaan saan laeng a para kadagiti perpekto wenno naan-anay a tao, no di ketdi para iti amin nga “umasideg ken ni Cristo, ket agbalin a naan-anay kenkuana.”15 Ti Simbaan ket para kadagiti tao a kas kadakayo ken kas kaniak. Ti Simbaan ti lugar a pagawatan ken pagaywanan, saan a pagilasinan wenno pagdillawan. Daytoy ti lugar a pagtitinnulongantayo a mangparegta, mangitag-ay, ken mangkanunong iti tunggal maysa bayat ti panangsapsapultayo iti nailangitan a kinapudno.

Kamaudiananna, agdaldaliasattayo nga agsapsapul iti lawag ti Dios bayat ti pannagnatayo iti dalan ti kinadisipulo. Ditayo pabasolen dagiti dadduma iti kabassit wenno kaawan ti lawagda; ketdi, taripatuen ken paregtaentayo ti amin a lawag agingga a lumawlawag, rumanraniag, ken pudno.

Maysa a Kari iti Amin

Bigbigentayo koma a masansan unay a ti pananggun-od iti pammaneknek ket maysa a minuto, iti maysa nga oras, wenno maysa nga aldaw. Saan a mapasamak daytoy iti apagkanito. Ti proseso ti panangurnong iti naespirituan a lawag ket di aggibus a panagsapsapul.

Ti pammaneknekyo iti sibibiag nga Anak ti Dios ken ti naisubli a Simbaanna, Ti Simbaan ni Jesucristo dagiti Santo iti Ud-udina nga Aldaw, mabalin a saan nga umay a dagus kas tarigagayanyo, ngem ikarik kadakayo daytoy: no aramidenyo ti rebbengenyo, umayto daytoy.

Ket agbalinto a nagloriaan daytoy.

Idatonko ti bukodko a pammaneknek a ti naespirituan a kinapudno ti mangpunnonto iti pusoyo ken magsilnagto iti espirituyo. Ipalnaagnanto kadakayo ti natarnaw a sirib nga addaan nakaskasdaaw a rag-o ken nailangitan a kappia. Napadasakon daytoy iti bagik babaen ti bileg ti Espiritu Santo.

Kas iti inkari dagiti nagkauna a nasantuan a kasuratan, ti di mayebkas a kaadda ti Espiritu ti Dios gubuayenna ti dayyegyo iti panangsubbot nga ayat,16 iturongna dagiti matayo iti langit, ken yebkasyo ti timekyo iti Kangatuan a Dios, ti Pagkamanganyo, ti Namnamayo, ti Salaknibyo, ken ti Amayo. Inkari ti Mangisalakan a no agsapulkayo, makasapulkayo.17

Paneknekak a pudno daytoy. No sapulenyo ti kinapudno ti Dios, nga ita ket kasla nalidem, saan a makita, ken adayo ket in-inut a maipakita ken malawagan ken mayasideg iti pusoyo babaen ti lawag ti parabur ti Dios. Dagiti nagloriaan a naespirituan a buya, di maarapaap a makita iti mata ti tao, ket maipakitanto kadakayo.

Paneknekak a daytoy naespirituan a lawag ket magawgaw-at ti tunggal anak ti Dios. Lawlawaganna ti panunotyo ken alep-epanna ti riknayo ken mangted rag-o kadagiti aldawyo. Patpatgek a gagayyem, saankayo koma nga agtaktak iti kanito nga agkalikagum a maaddaan ken mangpapigsa iti bukodyo a pammaneknek maipapan iti nadiosan nga aramid ti Dios, uray pay ti aramid iti lawag ken kinapudno.

Ti bukodyo a pammaneknek iti lawag ken kinapudno ket saan laeng a mangbendision kadakayo ken ti kaputotanyo ditoy a biag, no di kumaduanto pay kadakayo agingga iti kinaagnanayon, kadagiti lubong nga awan patinggana. Iti daytoy, ipaneknekko ken ibatik kadakayo ti pammendisionko, iti nagan ni Jesucristo, amen.

Dagiti Nagadawan

  1. Moises 1:33.

  2. Kitaen iti Marcia Bartusiak, The Day We Found the Universe (2009), xii. Kanayon a masmasdaawak a mabalintayo ti agtalek kadagiti panangigibustayo. No dadduma dakkel unay ti panagtalektayo gapu ta ipapantayo nga addaantayo iti amin a kinapudno. Pagarigan a kasasaad: “ Ni Simon Newcomb, ti dean ti American astronomy iti maudi a panawen ti maikasangapulo-ket-siam a siglo, insaritana iti maysa nga obserbatorio a dedikasion idi 1887, ‘a no maipanggep iti astronomy … kasla napardas nga umas-asidegtayon kadagiti beddeng ti pannakaammotayo. … Ti resulta ket ti aramid a pudno a mangawis iti pasnek ti astronomer iti panangtakuat kadagiti baro a banag ket saan a napatpateg ngem iti panangilawlawag kadagiti naammuanen’” (Bartusiak, xv).

  3. Makaay-ayo nga utobentayo ti Moises 1:33, 35 a mainaig iti daytoy “kabarbaro a” takuat. Ti libro ni Moises iti Perlas a Kapatgan ket naipalgak ken ni Propeta Joseph Smith idi Hunio 1830, agarup dumani maysa a siglo sakbay nga impadamag ni Edwin Hubble ti takuatna maipapan kadagiti adayo a galaxy wenno law-ang.

  4. Kitaen, kas pagarigan, ti Hubble Heritage Image Gallery iti heritage.stsci.edu/gallery/gallery.html.

  5. Kitaen itiJuan 14:6.

  6. Kitaen iti 3 Nephi 17:3.

  7. Alma 32:27.

  8. Kitaen iti Doktrina ken Katulagan 67:3.

  9. Kitaen iti Moroni 10:3–5.

  10. Juan 7:17; kitaen met iti Salmo 25:14; Juan 3:21.

  11. Kitaen iti Doktrina ken Katulagan 82:10.

  12. 1 Taga-Corinto 2:14.

  13. Doktrina ken Katulagan 50:24.

  14. 1 Taga-Corinto 1:18

  15. Moroni 10:32; kitaen met iti Doktrina ken Katulagan 20:59.

  16. Kitaen iti Alma 5:26.

  17. Kitaen iti Doktrina ken Katulagan 88:63.

Iprenta