2017
Tai Maaku ni Karaoa ae Raoiroi
November 2017


Rongorongo man te Moan Beretitentii, Nobembwa 2017

Tai Maaku ni Karaoa ae Raoiroi

Te Uea e tuangiira bwa ngkana ti tei ma te onimaki iaon Ana atibu, nanokokoraki ao maaku a na maunanako, te nano ni kan karaoa ae raoiroi e na rikirake.

Tariu ao mwaaneu aika a tangiraki, I tataro ma te nanorinano bwa Tamnein te Uea e na raoniira ngkai I taetae n te bong aei. E kaonaki nanou n te kakaitau nakon te Uea, are Ana Ekaretia aei, ibukin te ungannano are ti namakinna inanon ara tataro, kabwarabwara aika a anainano, ao anene n aroia anera ake a anene n te maungatabu aei.

N Eberi ae nako, Beretitenti Thomas S. Monson e anga te rongorongo are e kakibei nano ni kabuta te aonaaba, n ikotaki ma ngai. E taekina mwaakan ana Boki Moomon. E kaumakiira bwa ti na kamatebwai, iango, ao ni karaoi reirei ake inanona. E berita bwa ngkana ti katuka te tai ni katoabong ni kamatebwaia ao n iangoia ao ni kawakin tuua ake a taekinaki n Ana Boki Moomon, ti na karekea te kakoaua ae kakaawaki ni koauana, ao te kakoaua iroun te Kristo ae maiu e na raoniira ni kamannoira rinanon taai ni kaangaanga. (Taraa “Mwaakan Ana Boki Moomon,” Riaona, Meei 2017, 86–87.)

N ai aroia aika a mwaiti ibuakomi, I ongo ana taeka te burabeti n aron bwanaan te Uea nakoiu. Ao, n ai aroia naba angiina mai iroumi, I baireia bwa N na ongotaeka nakon taeka akanne. Ngkai, ngke te ataeinimwaane ngai, I a tia n namakiinna bwa Ana boki Moomon bon ana taeka te Atua, ao te Nati e kaoti ao e taetae ma Iotebwa Timiti, ao Abotoro ake ngkoa a roko nakon te Burabeti Iotebwa ni kaoki kiingin te nakoanibonga nakon ana Ekaretia te Uea.

Ma te kakoaua anne, I a tia ni wareka Ana Boki Moomon ni katoa bong n te maan ae raka iaon 50 te ririki. Ngaia are tao I kona n iangoia bwa ana taeka Beretitenti Monson e kaineti nakoia tabeman. Ma, n aroia aika a mwaiti ibuakomi, I namakina ana kaunganano te burabeti ao ana berita e kaoai bwa N na kakorakoraai riki. A mwaiti iroumi aika a tia ni karaoa are I karaoia n tataro ma te nano ae korakora riki n iangoi koroboki aika a tabu ni kamatoatoa riki, ao ni kataia riki ni beku ibukin te Uea ao tabeman Ibukina.

Mwiina a kakukurei nakoiu, ao nakoia angiina mai iroumi, ngaia are e a tia ni berita iai te burabeti. Ngaira ake ti a tia ni butimwaea te reirei ae anainano ma nanora ti a tia ni kai ongo riki ni kina te Tamnei. Ti a tia ni kunea te mwaaka ae korakora riki n totokoa te kaririaki ao ni karekea te onimaki ae korakora riki iroun Iesu Kristo are e a manga uti, n Ana euangkerio, ao inanon ana Ekaretia ae maiu.

N te tai are e rikirake iai te mangaongao n te aonaaba, naake a rikirake aia koaua a tia ni kanakoa te nanokokoraki ao te maaku ao n anganiira namakinan te rau. Irakin ana reirei Beretitenti Monson e a tia ni karekei uoua kamimi nakoiu: Te moan, te Tamnei are e berita e a tia ni karekea te namakin n onimaki n te bwai are N na kaitara ma ngaia, e ngae ngke kamangaongao a taraa n rikirake. Ao, te kauoua, te Uea e a tia ni anganai—ao ngkoe—te namakin ae korakora riki n Ana tangira nakoia ake a rawawata. Ti a tia n namakina te nano ni kan nako ni kamaiuia tabeman. Te nano anne are e mena n ana kabwarabwara ao ana reirei Beretitenti Monson.

Te Uea e berita n tangiraia tabeman ao te ungannano nakon te Burabeti Iotebwa Timiti ao Oliver Cowdery ngke te beku are imwaia e tara n rang ni mwaiti. Te Uea e taku bwa te ungannano are a kainnanoia e na roko man aia onimaki irouna ngkai ngaia aia Atibu:

“Tai maaku ni karaoa ae raoiroi, ngkami natiu, bwa bwaai ni kabane are ko unikia, ko na bon taia; ngaia are, ngkana ko unika ae raoiroi ko na bon taia ae raoiroi bwa ngaia kanuangam.

“Mangaia are, tai maaku, ngkami te nanai ae e uarereke; karaoa ae raoiroi; kariaia te aonaba ma moone ni ikotaki ni kaaitaraingkami, bwa ngkana ko kateitei i aon au bwaa, a aki kona n tokanikai.

“Nooria, I aki motika taekami; naako ni kawaimi ao tai manga bure; karaoa te mwakuri are I a tia n tuangngkami ma te taua n nano.

“Tanimai nakoiu n ami iango n taai nako; tai nanououa, tai maaku.

“Noori taian ikoaki aika i rarikiu, ao mwiin naba taian neera i baiu ma waeu; bwaina te kakaonimaki, kawakin au tua, ao ko na abaaba n abanuean karawa” (R&B 6:33–37).

Te Uea e tuangiia Ana taan kairiiri ni Kaokan bwaai, ao E tuangiira, bwa ngkana ti tei ma te onimaki iaon Ana bwaa, te nanououa ao te maaku ana mauna, ao kan karaoan ae raoiroi e na rikirake. Ngkai ti butimwaea ana kakao Beretitenti Monson n uniki inanora te koaua iroun Iesu Kristo, ti na karekea te mwaaka, te nano, ao te ninikoria n nako ni kamaiuia tabeman n aki raraomaeakina kainnanora.

I a tia n noora te onimaki anne ao te ninikoria n taai aika a mwaiti ngkai aika Itiaki ni Boong Aika Kaitira ake a kakoaua a tia ni kaitarai kaangaanga n aki maaku. Ibukin te katooto teuana, I mena i Idaho ngke e uruaki te Dam i Teton n Tuune 5, 1976. Te oo are e taua te ran e bwaka. Nga ma ngaa aomata a birinako man mweengaia. Ngaa ma ngaa mweenga ao bitineti a urubeke. Te kamimi, e kee iaan 15 aomata ae a mate.

Te bwai are I nooria ikekei, I a tia n nooria n te tai are a tei iai Aika Itiaki ni boong aika kaitira ni matoa iaon ana atibu ni kakouaua Iesu Kristo. Ibukiina bwa akea aia raraoma bwa E tararuaia, a bon aki maaku. A katinanikui oin aia kaangaanga n nako ni kamaiuia tabeman. A karaoia man aia tangira ibukin te Uea, n aki butimwaea boon mwiina.

Te katooto, ngke e uruaki te Dam are Teton, taanga aika kain te aro a mwananga tabeua te maire n raroanako man mweengaia. N te tai naba are a ongo iai te rongorongo iaon te rerio, a kawaekoaia n oki nako Rexburg. Ngke ana riai n okira moa mweengaia n nooria ngkana e uruaki, aki ao a nako moa ni kakaea aia bitiobi. E mena n te kateitei are e kabonganaaki bwa te tienta ni kamaiu. E ibuobuoki ni kairiia nga ma ngaa taan anganano ake a roko ni bwatin te reirei aika baboobo.

Taanga aikai a nakon te bitiobi man taku, “Tia bon tibwa oki. Bitiobi, ia te tabo ae ti na ibuobuoki iai?” E anganiia araia utu. Taanga akanne a tiku ni kanakoi bokaboka ao ran man te auti teuana imwiin teuana. A mwakuri man te karangaina ni karokoa te roo inanon boong. N tokina a anaa aia motirawa n nako n noora mweengaia. E a bua n te ieka, ni katuka te akea ae e na kaitiakaki. Ngaia are a waekoa n rairaki n oki nakon aia bitiobi. A titiraki, “Bitiobi, iai ae ko tangiria bwa ti na buokia?”

Anne te kakai n te ninikoria ae rau ao te tangira ae itiaki—ana tangira ae itiaki Kristo—ae aki toki n okioki inanon ririki aika a bati ni kabutaa te aonaaba. E riki ni boong aika kakamaaku ni bwainikirinaia ao n aia tai ni kataaki te Burabeti are Iotebwa Timiti i Missouri. E riki naba ngke Brigham Young e kaira te otinako mai Nauvoo ao imwiina e weteia aika Itiaki nakon taabo aika rereua ake iaon Amerika Maeao, ni kaai n ibuobuoki ni katea Tion ibukin te Uea.

Ngkana ko wareki aia tienoo bwaeoniia akanne, ko na noori kakai n te onimaki are e kanakoa te nanououa ao te maaku. Ao ko a wareki rongorongoia Aika Itiaki ni kiitani bwaai ake a mateakinii ni buoka temanna ibukin te Uea, imwain okirakiia oin aia tiibu ke aia marae n ununiki.

I noora aekakin naba te kakai anne tabeua te bong n nako imwiin te Angibuaka Irma are i Puerto Rico, Saint Thomas, ao Florida, are a reitaki iai Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira ma aro ake tabeua, kurubu man aia aono, ao bootaki n aba ni waakina te mwakuri ni kaitiaki.

N aroia raraou mai Rexburg, te taangana aika tiaki kain te aro mai Florida a baraakina buokaia kain aia komiunitii nakon karaoan oin aia bwai. Ngke tabeman kain rarikiia aika Itiaki a anga aia ibuobuoki ni korei aroka aika bubura are a tuuka kawain aia kaa, taanga aikai a kabwarabwara bwa a rootaki ngaia are a rairaki ni manga buokiia tabeman, ma onimakinan te Uea n reken te ibuobuoki are a kainnanoia i bon ibukin mweengaia. Te buu te mwaane e taekinna bwa imwain rokoia kain ara Ekaretia ma tabeman n ibuobuoki, a tia ni kaman tataro te taanga aei. A kaman karekea naba te kaeka bwa e na roko te buoka. E roko imwiin tabeua te aoa ni kakoauaana.

I a tia n ongo te ribooti bwa tabeman a weteia kain te Ekaretia ake a bwainii karinano aika babobo ni Baai n Ibuobuoki bwa “Anera Aika a Babobo.” Temanna kain te Ekaretia te aine e anga ana kaa ibukin te ibuobuoki, ao te mwaane are e buokia e kabwarabwara “namakinan te tamnei” are e reke irouna ngke aomata aika a bwainiia n te karinano ae babobo a kamwaingi aroka man ana tabo ao imwiina, e taku, a “anenei tabeua kuuna nakoiu ae taekan natin te Atua.”

Temanna kain Florida—ae tiaki naba kain ara aro—e taekina kain te aro are e roko ni mweengana ngke e mwakuri n ana tabo n namakina te kua, kabuebue, ao te kan tang. Taan anganano a karaoia, noin ana taeka, “te kakai ae boou.” A aki ti mwakuri korakora ma n airi naba ma te ngarengare ao te moangare, n aki butimwaea boon mwiina.

I noora te mwakuri korakora ao n ongo te ngarengare ngke, bwakataai n te Kaonobong, I kawariia te kurubu aika kaain te Ekaretia i Florida. Taan anganano a katoka aia kaitiaki teutana n anganai au tai n taubai. A taekinna bwa 90 kain te aro man aia titeiki i Georgia a tia ni katea te baire bwa ana ira te kamaiu i Florida tibwa inanon te tairiki are mai imwaina.

A kiitana Georgia n te aoa 4:00 n te ingabong, ni buti inanon tabeua te aoa, mwakuri inanon te ngaina ao te bong, ao ni manga ibuobuoki n te bong are imwiina.

A kabwarabwaraa nakoiu ni kabane ma te moangare ao te kamanga ae tamaroa. Ti te rawawata ae I namakinna bwa a tangiria ni katoka karabwakiia bwa aonga n reitanako aia mwakuri. Te beretitenti n te titeiki e a tia ni manga kamaeua ana tao te iti ao ni korokorea te aroka are e tebonako n te ran ao te bitiobi e karaai mwaanga ngke ti toka n ara kaa nakon te tiim ni kamaiu are imwiina.

Mai imwaaina n te bong anne, ngke ti butinako man te tabo teuana, te mwaane e nakon te kaa, e buuta bwarana, ao e karabwaira ibukiia taan anganano. e taku, “Ngai tiaki kain ami Ekaretia. I aki kakoaua te bwai ae kam a tia ni karaoia ibukira. E na kakabwaiai ngkami te Atua.” Te tia anganano man te LDS a tei irarikina ma ana karinano ae babobo ni moangare ao ni kakuia angana ni kaanga e aki kantaninga te kamoamoaaki.

Ngkai taan anganano mai Georgia a tia n roko ni buoka te mwaane aei are e aki kakoauaia, tebubua tabun man te Ekaretia man te mwakoro are e kakaiaki i Florida a tia ni kaea tebubua te maire i meang nakon te tabo teuana i Florida are a ongo bwa e korakora riki rootakiia aomata iai.

N te bong anne I uringnga ao I a mataata riki n ana taetae ni burabeti Iotebwa Timiti: “te aomata ae kaonaki n ana tangira te Atua, e aki rauaki ni kakabwaiaan ana utu n tii ngaia, ma e karinani tabo nako n te aonaaba ae bwanin, ma te ingainga n nano ni kakabwaiai aomata ni kabane.” (Teachings of Presidents of the Church: Joseph Smith [2007], 426).

Ti noora te tangira ae bati ni maiuia aika Itiaki ni Boong Aika Kaitira n tabo nako. Ni katoa tai are iai te kaangaanga ae riki n te aonaaba, aika Itiaki ni Boong Aika Kaitira a angamwane ao n anganano nakon ana Buoka te Ekaretia ibukiia te botannaomata. Te anganano ae bati n tabetai e kainnanoaki. N te koaua, n taabo tabeua, ti a tia n tuangaki bwa ti na riki bwa taan anganano n tataninga bwa ti na mwananga nakon te tabo ni kamaiu ni karokoa naake a kaira te mwakuri a tauraoi ni butimwaai.

Te nano anne ni kakabwaia bon uaaia aomata ni karekea aia koaua iroun Iesu Kristo, Ana euangkerio, Ana Ekaretia are e kaokaki, ao Ana burabeti. Anne bukina ngkai ana aomata te Uea aki nanououa ao aki maaku. Anne bukina bwa mitinare a anganano ni ibuobuoki ni koonan nako te aonaaba. Anne bukina kaaro a tataro ma natiia ibukiia tabeman. Anne bukina taan kairiiri a kaewenakoia aia roronrikirake bwa a na butimwaea ana bubuti Beretitenti Monson bwa a na wareka Ana Boki Moomon ma nanoia. Te uaa e roko tiaki man kaumakaia irouia taan kairiiri ma bon irouia te roronrikirake ao membwa ake a mwakuri iaon te onimaki. Te onimaki anne, e karaoaki n te mwakuri, are e kantaningaa te anganano n aki iangoiko, ni uota te bitaki n nano are e karekea irouia namakinan ana tangira te Atua.

Nanora, n arona, e teimatoa ni bitaki ti ngkana ti reitinako n irii aia reirei burabeti. Ngkana ti katoka kataakina imwiin karaoana ae bubura, te bitaki e na maunanako.

Kaain te aro aika a kakaonimaki a tia ni karikirakea aia onimaki iroun te Uea Iesu Kristo, n Ana Boki Moomon ae ana taeka te Atua, ao ni kaokan kiingiin te nakoanibonga n Ana Ekaretia ae koaua. Te rikirake n te koaua anne e a tia n anganiira riki te ninikoria ae korakora ao te tabeaianga ibukiia natin te Atua tabeman. Ma te kakaewenako ao te tibwanga aika imwaira e na kantaninga riki ae mwaiti.

Ti aki kona n noora kabwarabwaraana, ma ti ata tamneina ae bubura. Ti ataia bwa n te kabanea ni bong, e na mangaongao te aonaaba. Ti ataia bwa ibuakon bwaai ake a na roko, te Uea e na kairiia kain te Ekaretia aika a kakaonimaki bwa a na uota ana euangkerio Iesu Kristo nakoia aba nako, reeti, newe; ao aomata nako. Ao ti ataia bwa ana reirei te Uea ni koaua a na tau ao a na tauraoi ni butimwaia ngkana E a manga oki. Ti aki riai ni maaku.

Ngaia are, mwaitin are ti a tia ni kaman katea te onimaki ao te ninikoria inanora, te Uea e kantaningaa ae mwaiti riki mai iroura—ao man te roro are imwiira. A riai ni korakora riki ao n ninikoria riki ibukina bwa a na karaoi aika korakora riki ao bwaai aika matoatoa riki nakon ake ti a tia ni karaoi. Ao a na kaitarai kaitara aika rikirake mai irouia aia kairiribai tamneira.

Te kawai nakon kakoauaan ae a na riki bwaai aika raraoi ngkai ti waaki nako e anganiira te Uea: “Tanimai nakoiu n ami iango n taai nako; tai nanououa, tai maaku” (R&B 6:36). Beretitenti Monson e tuangiira aron karaoan anne. Ti na iangoi ao ni karaoi nanon ake a taekinaki n Ana Boki Moomon ao aia taeka burabeti. Tataro n Tainako. Ka kakoaua. Beku ibukin te Atua ma nanora, rabwatara, ara Iango, ao korakorara ni kabane. Ti na tataro nakon te Tama ma korakoran nanora ni kabane, bwa ti na kaonaki n ana tangira Kristo (taraa Moronai 7:47–48). Ao iaon aikai ni kabane, ti na teimatoa ao n reitinako n iririi aia reirei burabeti.

Ngkana e kaangaanga te kawai, ti kona ni katan n ana berita te Uea—te berita are e kauringiira Beretitenti Monson ngke e taekin ana taeka te tia Kamaiu: “Ao ane e butimwaingkami, ao N na mena naba ikekei, bwa N na rimoami. N na mena i angataimi ao n angamaingimi, ao Tamneiu e na mena inanomi, ao au anera a mena i buakomi, n tabekikorake.” (R&B 84:88).

I kakoaua bwa te Uea e na rimoami ngkana kam ira Ana kawai. N tabetai kam na riki bwa ana anera te Uea are e kanakoi ngkami n tabekiarake tabeman. N tabetai ngkoe are ko na katomimiaki n tabekakirake irouia anera. Ma n tainako ko na karekea Tamneina inanom, ngkai e a tia ni berita ni katoa te tai n toa. Ko na tii kawakin Ana tua.

Boong aika tamaroa ake imwaim ibukin abanuean te Atua iaon te aba. Kakaitara a na kakorakorai ara onimaki iroun Iesu Kristo, n aron ana bong te Burabeti Iotebwa Timiti. Te onimaki n tainako e tokanikai iaon te maaku. Te ikotaki n tei e karekea te katiteuanaaki. Ao ami tataro ibukiia naake a kainnano e ongo ao e kaekai te Atua n tangira. E na aki matu ao E na aki kiro naba.

I kaota au koaua bwa te Atua te Tama e maiu ao e tangiria bwa kam na okira mweengami nakoina. Aio ana Ekaretia ae koaua te Uea Iesu Kristo. E kinako; E tangiriko; E tarataraiko. E mate ibukin am bure ao au bure ao aia bure natin Tamara are i Karawa ni kabane. Irakina inanon maium ao am beku nakoia tabeman bon ti te kawai nakon te maiu are akea tokina.

Ngaia are I kakoaua ao I katikui au kakabwaia ao au tangira N aran Iesu Kristo ae tabu, amen.