Helaman 1–4, 6

“Dihay Daghan nga Panagbingkil”

Asa nimo makita ang panagbingkil, pagkabahin, panagsumpaki, o pagrebelde sa kalibotan sa imong palibot? Wala madugay human ang kamatayon nila ni Kapitan Moroni, Helaman, ug sa labaw nga maghuhukom nga si Pahoran, ang mga Nephite nag-antos sa mga sangpotanan sa daghan nga panagbingkil. Bisan pa niana, ang pipila mipili nga magtinguha og kalinaw pinaagi ni Jesukristo. Kini nga leksiyon makatabang kanimo nga makasabot sa mga sangpotanan sa panagbingkil ug kon unsaon sa pagpangita og kalinaw diha kang Kristo taliwala sa usa ka gubot nga kalibotan.

Tabangi ang mga estudyante nga makaugmad og usa ka pagbati nga nahisakop. Ang seminary kinahanglan nga usa ka luwas nga dalangpanan alang sa mga estudyante. Paghatag og mga kahigayonan alang sa mga estudyante ngamadugangan ang panaghiusa ug panagsinabtanay samtang sila makigsulti ug maminaw sa usag usa. Dasiga ang mga estudyante sa pagtahod ug paghatag og bili sa mga kasinatian ug panglantaw sa uban.

Pagpangandam sa estudyante: Dapita ang mga estudyante sa pag-ampo alang sa usa ka tawo o bahin sa usa ka butang nga nahimong tinubdan sa panagbingkil sa ilang kinabuhi.

Mga Posibleng Kalihokan sa Pagkat-on

Timan-i: Ang liyok sa garbo diha sa Basahon ni Mormon gihisgotan diha sa gilatid [outline] nga tun-anan alang sa Helaman 1–6 sa Dali, Sunod Kanako—Alang sa mga Indibidwal ug mga Pamilya: Basahon ni Mormon 2024.

Panagbingkil

Aron matabangan ang mga estudyante nga makita ang epekto sa panagbingkil, ikonsiderar ang paghimo og usa ka dayagram sa bula [bubble diagram] sama sa mosunod diha sa pisara ug dapita ang mga estudyante sa pagbuhat sa sama diha sa ilang mga journal sa pagtuon.

Isulat ang pulong nga panagbingkil diha sa tunga sa dayagram sa bula [bubble diagram]. Sa palibot sa pulong, isulat ang pipila sa mga bahin sa imong kinabuhi diin imong makita ang panagbingkil, sama sa social media o taliwala sa mga higala. Magdugang ka niini nga dayagram unya sa leksiyon.

Mahimo nimong dapiton ang mga estudyante sa pagpamalandong o sa paghisgot sa mosunod nga mga pangutana.

• Sa unsang paagi nga ang panagbingkil direkta o dili direkta nga nakaapekto sa imong kinabuhi?

• Unsaon nimo pagtubag kon ikaw dili mouyon sa uban o kon gisukmatan sa palaaway nga mga tawo?

Samtang sugdan nimo ang imong pagtuon sa basahon ni Helaman, hatagig pagtagad kon sa unsang paagi ang panagbingkil nakaapekto sa mga Nephite. Paghunahuna usab og mga paagi nga ikaw makapangita og kalinaw gikan kang Jesukristo diha sa usa ka gubot nga kalibotan.

Panagbingkil diha sa mga pamilya, sa Simbahan, ug sa komunidad

Human sa katuigan nga panaggubat, ang mga Nephite nakahimo sa pagbawi sa ilang mga yuta gikan sa mga Lamanite. Sila si Kapitan Moroni ug Helaman namatay atol sa misunod nga panahon sa kalinaw. Ang sagrado nga mga talaan gihatag ngadto sa anak nga lalaki ni Helaman, kinsa ginganlan usab og Helaman. Wala madugay human niana, ang mga Nephite nahimong mapahitas-on ug nakasinati og panagbingkil.

Aron matabangan ang mga estudyante nga makakuha og kinatibuk-ang pagpasabot sa mga panghitabo niini nga mga kapitulo, mahimong ipabasa nimo kanila ang mga ulohan sa kapitulo sa Helaman 1–6.

Diha sa basahon ni Helaman, atong mabasa ang mga asoy nga nagpakita kon sa unsang paagi ang panagbingkil nakaapekto sa mga pamilya, sa Simbahan, ug sa komunidad.

Kon gamay ra ang imong klase, makapili ang mga estudyante og usa o duha sa mosunod nga mga bahin aron magtuon isip usa ka klase. Kon mas dako ang imong klase, mahimong bahinon ang mga estudyante sa mga grupo aron magtuon sa usa o daghan pa nga mga bahin nga magkauban. Kon makompleto na sa mga estudyante ang ilang mga panaghisgotan, pagdapit og usa ka tawo aron mopakigbahin kon unsay ilang nakat-onan gikan sa matag usa sa mga bahin.

Tun-i ang usa o daghan pa sa mosunod nga mga bahin.

• Pamilya: Basaha ang Helaman 1:1–13, mangita kon sa unsang paagi ang panagbingkil nakaapekto sa pamilya ni Pahoran human sa iyang kamatayon.

• Simbahan Basaha ang Helaman 4:1–13, mangita kon sa unsang paagi ang garbo ug panagbingkil sa Simbahan nakaapekto sa tibuok nasod.

• Komunidad Tungod sa mga panagbingkil kon kinsa ang mahimong labaw nga maghuhukom, usa ka daotang tawo nga ginganlan og Kishkumen ang nag-tukod og usa ka tinago nga grupo. Sa wala madugay siya giubanan sa laing daotan nga tawo nga ginganlan og Gadianton (tan-awa sa Helaman 2). Sa Basahon ni Mormon, kini nga mga matang sa mga grupo gitawag og tinago nga mga kalihokan (tan-awa sa Helaman 3:23). Basaha ang Helaman 6:15–21, 37–41, mangita sa unsay nahitabo sa mga Nephite tungod sa panagbingkil ug pagkadaotan nga gipahinabo sa mga tulisan ni Gadianton.

• Unsa ang pipila sa mga sangpotanan sa garbo ug panagbingkil?

Tabangi ang mga estudyante nga makadugang sa dayagram sa bula [bubble diagram]. Mahimo silang makadugang og mga lingin ug dayon ilista ang mga sangpotanan sa garbo ug panagbingkil sa matag bahin sa kinabuhi nga nalista kaganena.

Gikan sa imong nabasa, imong mahibaloan nga ang garbo ug panagbingkil mahimong hinungdan sa pagkabahinbahin taliwala sa mga pamilya, komunidad, ug mga nasod. Mahimo nimong ikonsiderar ang pagsulat niini nga kamatuoran diha sa imong mga kasulatan duol sa Helaman 1:4; 4:12–13; o 6:38–40.

Ang Manluluwas mitudlo sa mga Nephite mahitungod sa makadaot nga kinaiya sa panagbingkil. Basaha ang 3 Nephi 11:29–30, mangita sa unsay Iyang gisulti.

• Diin gikan ang panagbingkil? Ngano nga kini kanunay nga makadaot?

• Ngano nga importante kini nga mahibaloan kon ikaw gitintal sa paglihok diha sa kasuko o nag-atubang og panagbingkil?

• Sa unsang paagi nga ang Manluluwas usa ka ehemplo sa unsay Iyang gitudlo diha sa 3 Nephi 11:29–30?

Pagtinguha og kalinaw pinaagi ni Jesukristo

Si Presidente Russell M. Nelson mihatag og susamang mga pagdapit mahitungod sa panagsumpaki ug panagbingkil sa atong mga kinabuhi. Tan-awa ang bidyo nga “Ang Gahom sa Kadasig sa Espirituhanong Paglambo” gikan sa time code 1:38 hangtod sa 3:31, o basaha ang pamahayag sa ubos.

Ang akong panawagan karon, minahal kong mga kaigsoonan, mao ang pagtapos sa mga kasungian nga nagdilaab sa inyong mga kasingkasing, sa inyong panimalay, ug sa inyong kinabuhi. Ilubong ang bisan unsang mga tinguha nga makapasakit sa uban—bisan kon kana nga mga buhat mao ang kasuko, hait nga pulong, o kapungot ngadto sa uban kinsa mipasakit kaninyo. Ang Manluluwas, misugo kanato sa pagtunol sa pikas nga aping, sa paghigugma sa atong mga kaaway, ug pag-ampo alang niadtong nagpasipala kanato. …

Kita mga sumusunod sa Prinsepe sa Kalinaw. Karon labaw pa kay kaniadto, nagkinahanglan kita sa kalinaw nga Siya lamang ang makahatag. Unsaon nato pagdahom nga moabot ang kalinaw sa kalibotan kon sa tinagsatagsa wala kita magtinguha og personal nga kalinaw ug paghiusa? Mga kaigsoonan, nasayod ko nga ang akong mga gisugyot dili sayon. Apan ang sumusunod ni Jesukristo angay nga mopakita sa ehemplo ngadto sa tibuok kalibotan aron sundon. Ako mohangyo kaninyo nga kutob sa inyong mahimo hunonga ang personal nga mga kasungian nga sa kasamtangan nagdilaab sa inyong kinabuhi. (Russell M. Nelson, “Ang Gahom sa Kadasig sa Espirituhanong Paglambo,” Liahona, Mayo 2022, 97)

• Sa unsang paagi nga ang pagdapit ni Presidente Nelson nagtabang kanato sa pagsunod ni Jesukristo?

Tan-awa pag-usab ang imong dayagram sa bula [bubble diagram]. Butangi og marka nga tsek ang tapad sa bisan unsang mga bahin sa panagbingkil nga paminaw nimo makaimpluwensiya ka alang sa kaayohan.

Paghimo og duha ka kolum nga tsart diha sa pisara, ug isulat ang Ako makakaplag og kalinaw diha kang Kristo pinaagi sa… diha sa ibabaw. Tingali kinahanglan nimong papason ang dayagram sa bula [bubble diagram] alang sa espasyo. Isulat ang usa sa mosunod nga mga bloke sa kasulatan diha sa ibabaw sa matag kolum ug dapita ang katunga sa klase sa pagtuon sa matag bloke: Helaman 3:32–36; Helaman 6:1–9.

Dapita ang mga estudyante sa paghuman sa pamahayag diha sa pisara gamit sa ilang nakit-an diha sa ilang pagbasa ug sa paghisgot kon sa unsang paagi nga ang ilang nakit-an makatabang kanila sa pagkaplag og kalinaw diha kang Kristo.

• Gamit ang unsay imong nabasa diha sa Helaman 3:32–36 o Helaman 6:1–9, tiwasa ang kapahayag nga Ako makakaplag og kalinaw diha kang Kristo pinaagi sa …

• Sa unsang paagi nga ang indibidwal nga pagduol ngadto kang Jesukristo makahatag kanato og kalinaw ug panaghiusa sa uban?

• Pagpili og usa sa mga paagi nga imong gilista aron makakaplag og kalinaw diha kang Kristo. Unsaon nimo kini paggamit o pagpraktis diha sa imong kinabuhi?

Dasiga ang mga estudyante sa pagtinguha og kalinaw nga si Jesukristo lamang ang makahatag (tan-awa sa Juan 14:27).

Komentaryo ug Background nga Impormasyon

Unsa ang pipila ka mga sangpotanan sa panagbingkil karon?

Si Elder Dale G. Renlund sa Korum sa Napulog Duha ka Apostoles mitudlo:

Ang panagbingkil mopahuyang sa atong hiniusa nga pagsaksi ngadto sa kalibotan mahitungod ni Jesukristo ug sa katubsanan nga moabot pinaagi sa Iyang “mga maayo nga buhat, … kaluoy, ug grasya” [2 Nephi 2:8]. … Ang Iyang buhat sa ulahing mga adlaw mahuyang kon adunay panagbingkil o pagdumot taliwala sa Iyang mga disipulo. … [Ang panagbingkil] dili makapahimsog sa espirituhanong paagi alang nato isip mga indibidwal. Mawala kanato ang kalinaw, kalipay, ug pahulay, ug ang atong abilidad sa pagpamati sa Espiritu mahuyang. (Dale G. Renlund, “Ang Kalinaw ni Kristo Makawagtang sa Pagdumot,” Liahona, Nob. 2021, 83–84)

Sa unsa nga paagi nga ako mahimong magbubuhat og kadaitan?

Si Elder Neil L. Andersen sa Korum sa Napulog Duha ka Apostoles namulong mahitungod sa pagkahimong magbubuhat og kadaitan:

Pinaagi sa taming sa inyong hugot nga pagtuo diha kang Jesukristo, kita mahimong magbubuhat og kadaitan, mopalong—buot ipasabot mopakalma, mopabugnaw, o mosanta—sa tanang nagsiga nga mga pana sa kaaway. …

Sa unsa nga paagi nga ang usa ka magbubuhat og kadaitan mopakalma ug mopabugnaw sa nagsiga nga mga pana? Sigurado dili ang pagnunot ngadto niadtong nagsulti og daotan kanato. Hinoon, kita magpabilin nga masaligon sa atong hugot nga pagtuo, mopaambit sa atong mga gituohan uban ang kombiksyon, apan kanunay nga maglikay sa kasuko o malisya. …

Kita tinud-anay nga nahigugma ug nag-atiman sa tanan natong mga silingan, mituo man sila o wala sama sa atong gituohan. Si Jesus mitudlo kanato sa sambingay sa Maayong Samarianhon nga kadtong lahi og mga pagtuo kinahanglan sinserong motabang ni bisan kinsa nga nanginahanglan, isip mga magbubuhat og kadaitan, mopadayon sa maayo ug halangdon nga mga katuyoan. (Neil L. Andersen, “Pagsunod kang Jesus: Pagkahimong Magbubuhat og Kadaitan,” Liahona, Mayo 2022, 17–19)

Dugang nga mga Kalihokan sa Pagkat-on

Helaman 2:12–14; 6:17–33. Tinago nga mga Kalihokan

Ang usa ka tinago nga kalihokan mao ang “kapunongan sa mga katawhan nga nagkahiusa pinaagi sa mga panumpa aron sa pagpalihok sa daotan nga mga katuyoan sa pundok” (Giya ngadto sa mga Kasulatan, “Tinago nga mga Kalihokan,” scriptures.ChurchofJesusChrist.org).

Mahimo nimong dapiton ang mga estudyante sa pagbasa sa Helaman 2:12–14, mangita sa kataposan moabot nga epekto sa tinago nga mga kalihokan ngadto sa mga Nephite. Sila mahimong makahibalo nga ang tinago nga mga kalihokan mahimong mosangpot sa kalaglagan sa mga katilingban (tan-awa usab sa Ether 8:19–26).

Mahimong motandi ug magghisgot ang mga estudyante kon giunsa sa mga Nephite ug sa mga Lamanite pag-atubang niining tinago nga mga kalihokan diha sa Helaman 6:20–21, 34–38.

Helaman 3:35. “Pagtugyan sa ilang mga kasingkasing ngadto sa Dios”

Ikonsiderar ang pagpakita sa usa ka “paghatag og lugar [yield]” nga timaan sa trapiko ug sa pagpangutana sa mga estudyante kon para asa kini. Mahimo dayon nga mangita ang mga estudyante og mga pulong o mga hugpong sa mga pulong diha sa Mosiah 3:19 aron sa pagtabang kanila nga makahibalo kon unsa ang gipasabot sa pagtugyan sa ilang mga kasingkasing ngadto sa Dios. Mahimo nilang tubagon ang mga pangutana sama sa “Unsa ang pipila ka gisaad nga mga panalangin sa pagtugyan nimo sa imong kasingkasing ngadto sa Dios?” o “Kanus-a ka mibati og tinguha sa pagtugyan sa imong kasingkasing ngadto Kaniya?” Mahimo kang mopakigbahin og personal nga ehemplo sa dihang gibati nimo ang tinguha o panginahanglan nga itugyan ang imong kasingkasing ngadto sa Dios ug ang resulta nga mga panalangin.

Helaman 4:1–13. “Dihay daghan nga mga panagsumpaki diha sa simbahan”

Tabangi ang mga estudyante sa dugang nga paghisgot sa mga sangpotanan sa panagbingkil diha sa Simbahan. Mahimo nilang hisgotan kon sa unsang paagi ang mga binuhatan sa mga miyembro sa Simbahan diha sa Helaman 4:12 tingale usa ka tinubdan sa panagbingkil o sa usa ka rason sa “daghan nga mga panagsumpaki diha sa simbahan” (Helaman 4:1).

Ang Doktrina ug mga Pakigsaad 20:53–54 naglangkob og tambag nga makatabang sa mga batan-ong lalaki samtang sila mangalagad ug mobuhat sa ilang mga katungdanan sa pagkapari. Ang mga baroganan nga gitudlo niini nga mga bersikulo makatabang kanatong tanan samtang kita mangalagad sa uban. Human sa pagtuon niini nga mga bersikulo, mahimong maghisgot ang mga estudyante og mga paagi nga kita makapakunhod sa panagbingkil ug makatabang sa uban nga makakaplag og kalinaw diha kang Kristo.