“Ko Hono Fakaʻaongaʻi ʻo e Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Ngaahi Kōlomu ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné mo e Ngaahi Kalasi ʻa e Kau Finemuí,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Ngaahi Kōlomu ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné mo e Ngaahi Kalasi ʻa e Kau Finemuí: Ngaahi Tefito Fakatokāteliné 2022 (2022)
“Ko Hono Fakaʻaongaʻi ʻo e Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Ngaahi Kōlomu ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné mo e Ngaahi Kalasi ʻa e Kau Finemuí,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Ngaahi Kōlomu ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné mo e Ngaahi Kalasi ʻa e Kau Finemuí: Ngaahi Tefito Fakatokāteliné 2022
Ko Hono Fakaʻaongaʻi ʻo e Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Ngaahi Kōlomu ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné mo e Ngaahi Kalasi ʻa e Kau Finemuí
Ko e Hā e Ngaahi Taumuʻa ʻo ʻEtau Ngaahi Fakataha Fakakalasí mo Fakakōlomú?
Kuo tuku atu ʻe he ʻEikí ha falala toputapu kiate koe: kuó Ne ui koe ke ke ngāue ʻi he kau palesitenisī fakakalasi ʻo e Kau Finemuí pe palesitenisī fakakōlomu ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné. ʻOku kau ʻi ho ngaahi fatongiá hono taki mo tataki hoʻomou ngaahi fakataha fakakalasi pe fakakōlomu he Sāpaté. Ke fakahoko ʻení, ʻe tokoni ke mahino ʻa e ʻuhinga ʻoku tau fakahoko ai e ngaahi fakataha ko ʻení.
ʻOku kehe ʻa e ngaahi fakataha ʻa e kalasi ʻa e Kau Finemuí mo e kōlomu ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné mei he ngaahi kalasi ʻa e Siasí hangē ko e Lautohi Faka-Sāpaté pe seminelí. ʻI he ngaahi fakataha fakakalasí pe fakakōlomú, ʻoku tau ako ai ki ha ngaahi meʻa lahi ange kae ʻikai ko ha tefito pē ʻo e ongoongoleleí. ʻOku tau ako ki he ngāue kuo ʻomi ʻe he ʻOtuá maʻatautolú, pea ʻoku tau fokotuʻutuʻu ʻa e kau mēmipa ʻo ʻetau kalasí pe kōlomú ke nau fakahoko ʻa e ngāue ko iá ʻi hotau ngaahi ʻapí, ʻi he Siasí, pea ʻi hotau tūkui koló. ʻI he ngaahi fakataha ko ʻení, ʻoku ʻikai ke tau talanoa ʻataʻatā pē ki he ngāué—ʻoku tau faʻu ha ngaahi palani ke fakahoko hotau fatongia ko ha konga ʻo e kongakau toʻu tupu ʻa e ʻEikí, ʻo kau ai ʻa e tokoni ki hono tānaki ʻo ʻIsilelí.
ʻI he ngaahi fakataha fakakalasí mo fakakōlomú, ʻoku tau faʻu ai ha ngaahi palani ke fakahoko hotau fatongia ko ha konga ʻo e kongakau toʻu tupu ʻa e ʻEikí.
Ka ʻoku ʻikai ʻuhinga hono fakamamafaʻi ko ʻeni ʻo e ngāué ke tau tuku ai ʻa e ngaahi fealeaʻaki fakatokāteliné ki he Lautohi Faka-Sāpaté pē. Ko hono moʻoní, ʻoku mahuʻinga ʻa hono ako ʻa e tokāteliné ʻi he ngaahi kalasi ʻa e Kau Finemuí mo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné—ʻoku tokoni ia ke fakamālohia hotau vā fetuʻutaki mo Sīsū Kalaisí, mahino ʻa e palani ʻa e Tamai Hēvaní, pea kau ʻi Heʻena ngāué. ʻI heʻetau ako fakataha ʻa e ongoongoleleí, ʻe lava ke liliu ʻe he ngaahi moʻoni ʻoku tau akó hotau lotó pea tokoni ke tau ʻiloʻi ʻa e founga ke ngāue ai ʻi ha ngaahi founga ʻoku faka-Kalaisi angé. ʻE lava ke tau maʻu ha ngaahi ueʻi fakalaumālie ki he ngaahi founga ke tau tupulaki ai “ʻi he potó … mo e lahí, pea ʻofeina [ʻe he] ʻOtuá mo e tangatá” (Luke 2:52). ʻI heʻetau ului lahi ange kia Sīsū Kalaisi mo ʻEne ongoongoleleí, te tau maʻu ha fiefia pea ongoʻi ha loto-holi ke tokoniʻi e niʻihi kehé ʻi he hala ʻo e fuakavá.
Ko Hai ʻOkú Ne Tataki e Ngaahi Fakataha Ko ʻEní?
Kuo ui kimoutolu ʻe he ʻOtuá ke mou hoko ko e kau palesitenisī fakakalasi mo fakakōlomu pea kuó Ne foaki atu ʻa e mafaí ke mou taki. Ko e ʻuhinga ia ʻoku totonu ke tataki ai ʻe ha mēmipa ʻo hoʻomou kau palesitenisī fakakalasí pe fakakōlomú ʻa e fakataha kotoa pē ʻo hoʻomou kalasí pe kōlomú. Ko e kau taki kakai lalahí ʻoku totonu ke nau fakahinohino pē mo poupou, ka ʻoku ʻikai totonu ke nau tataki e fakatahá maʻamoutolu. Vakai ki he konga “Fealeaʻaki Fakataha” ʻi he kamataʻanga ʻo e lēsoni kotoa ʻi he maʻuʻanga tokoni ko ʻení ki ha ngaahi fakakaukau ke tokoniʻi koe ke ke ʻiloʻi ʻa e founga ke tataki ai ha fakataha mo aʻusia hono ngaahi taumuʻa totonú. Fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi fakataha fakapalesitenisií ke mou palani ai ʻa e founga ke tataki ʻaki ʻa e ngaahi fakataha he Sāpaté.
Ko Hai ʻOku Totonu ke Ne Akoʻi ʻa e Lēsoní?
ʻE lava ʻe he kau taki kakai lalahí, ko ha mēmipa ʻo e kau palesitenisī fakakalasí pe fakakōlomú, pe ko ha mēmipa pē ʻo e kōlomú pe kalasí ʻo akoʻi ʻa e lēsoní. ʻI hoʻo kau ki he kau palesitenisī ʻo e kalasí pe kōlomú, talanoa mo hoʻo kau taki kakai lalahí fekauʻaki mo e tokotaha ʻoku totonu ke vahe ki ai ke ne akoʻi ʻa e lēsoní. Manatuʻi ʻoku lahi e ngaahi meʻa ʻe ala tokoni ai hoʻo kau taki kakai lalahí. Fekumi ke ke ako mei heʻenau ngaahi aʻusiá mo e ngaahi fakamoʻoní. ʻOku toe ʻi ai foki ha lelei ʻi hono kole ki he toʻu tupú ke nau faiakó—ʻe ala tokoni ʻa e faiakó ke fakaloloto ʻenau uluí pea tokoni kiate kinautolu ke fakatupulaki ha ngaahi vā fetuʻutaki mālohi ange mo e kau mēmipa kehe ʻo e kalasí pe kōlomú. Ko ia tuku ange ha ngaahi faingamālie lelei ke nau akoʻi ai ʻa e lēsoní kotoa pe ko hano konga pē, ka ke faʻa fakakaukau ki he ngaahi fiemaʻu mo e meʻa ʻe malava ʻe kinautolu ʻi hoʻo kalasí pe kōlomú. Hangē ko ʻení, ʻe lava ke faʻa faiako fakataha ʻa e kau taki kakai lalahí mo e toʻu tupu iiki angé pe toʻu tupu ʻoku siʻi ʻenau taukei ʻi hono akoʻi ʻo e ongoongoleleí ʻi he ngaahi kalasí pe kōlomú. ʻI hono fakaafeʻi ʻo e toʻu tupú ke nau faiakó, ʻoku totonu ke tokoni ʻa e mātuʻá pe ʻetivaisá ki heʻenau teuteú ʻo ka fie maʻu.
ʻE lava ʻe kinautolu ne vahe ke faiakó ʻo fakaʻaongaʻi ʻa e konga ko e “Akoʻi e Tokāteliné” ʻi he lēsoni takitaha ʻi he maʻuʻanga tokoni ko ʻení ke tokoni ki heʻenau teuteú. ʻOku kau ʻi he konga ko ʻení ha ngaahi fokotuʻu ki hono akoʻí pea ʻoku aleaʻi ai ʻa e tokāteline ki he uike ko iá, ka ʻoku ʻikai totonu ke ongoʻi ʻe he kau faiakó ʻoku fakangatangata pē ki he ngaahi fokotuʻu ko ʻení. Fakatatau mo e fakahinohino ʻa e Laumālié, ʻe lava ke liliu ʻe he kau faiakó e ngaahi fakakaukau ko ʻení ke feʻunga pe fakaʻaongaʻi ʻenau fakakaukau pē ʻanautolú ke akoʻi ʻi ha founga te ne feau lelei taha ai e ngaahi fiemaʻu ʻa e kau mēmipa ʻo e kalasí pe kōlomú pea tokoni ke mahino kiate kinautolu pea ke nau moʻui ʻaki ʻa e tokāteliné.
Ko e Hā ʻa e Ngaahi Tefito Fakatokāteline Te Tau Aleaʻi ʻi Heʻetau Fakatahá?
Ko e tefito ʻi he lēsoni ʻo e uike takitaha ko ha tefitoʻi moʻoni fakatokāteline ia kuo fili ke fenāpasi mo e laukonga ʻi he Fuakava Motuʻá kuo fokotuʻu ki he uike ko iá, ʻa ia ʻoku hā ʻi he Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí. ʻI he founga ko ʻení, ʻe tokoni ʻa e ngaahi fealeaʻaki fakatokāteline ʻi he ngaahi fakataha fakakalasí mo fakakōlomú ki he meʻa ʻoku ako ʻe he toʻu tupú ʻi ʻapí.
Neongo ʻoku totonu ke akoʻi ʻa e ngaahi lēsoní ʻi ha ngaahi ʻaho Sāpate pau, ka ʻe kei ʻatā pē ke ke fili ke aleaʻi ʻa e ngaahi tefito fakatokāteline kehé ʻo fakatefito ʻi he ngaahi fiemaʻu ʻa hoʻo kalasí pe kōlomú.
ʻOku fakakau ʻi he maʻuʻanga tokoni ko ʻení ʻa e fokotuʻutuʻu ki he uike takitaha ki he taimi ʻoku fakahoko ai e ngaahi fakataha ʻa e kalasi ʻa e Kau Finemuí mo e kōlomu Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné. ʻE ʻi ai ha ngaahi taimi ʻe niʻihi ʻe fie maʻu ai ke ke hiki fakalaka mei ha lēsoni koeʻuhí ko e ngaahi konifelenisi fakasiteikí pe ngaahi ʻuhinga kehe.
Ko e Hā e Fatongia ʻo ʻEmau Kau Taki Kakai Lalahí?
ʻOku ʻi ai ha fatongia mahuʻinga ʻo hoʻomou kau taki kakai lalahí ʻi he ngaahi kalasi ʻa e Kau Finemuí mo e ngaahi kōlomu ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné. Te nau fakahinohino mo faleʻi koe ʻi ho ngaahi fatongia fakatakimuʻá. Te nau tokoni mo poupouʻi koe ʻi hoʻo fakahoko e ngāue ʻa hoʻo kalasí pe kōlomú. Te nau akoʻi atu kiate koe ʻa e tokāteliné, pea te nau tāpuekina koe ʻo fakafou ʻi heʻenau tā sīpingá, aʻusiá, mo e fakamoʻoní.