Ako Lea Faka-Pilitāniá
Lēsoni 2: Talitalí mo e Fakafeʻiloakí


“Lēsoni 2: Talitalí mo e Fakafeʻiloakí,” EnglishConnect 1 maʻá e Kau Akó (2022)

“Lēsoni 2,” EnglishConnect 1 maʻá e Kau Akó

ʻĪmisi
ongo tangata ʻokú na malimali

Lesson 2

Greetings and Introductions

Taumuʻá: Te u ako ke talitali ʻa e niʻihi kehé mo tala ʻa e feituʻu ʻoku haʻu mei ai ha tokotaha.

Personal Study

Mateuteu ki hoʻo kulupu fepōtalanoaʻakí ʻaki haʻo fakakakato ʻa e ngaahi ʻekitivitī A ki he I.

ʻĪmisi
fakaʻilonga a
Study the Principle of Learning: Exercise Faith in Jesus Christ

Ngāue ʻaki ʻa e Tui kia Sīsū Kalaisí

Jesus Christ can help me do all things as I exercise faith in Him.

ʻE lava ke tokoniʻi au ʻe Sīsū Kalaisi ke u fai ʻa e meʻa kotoa pē ʻi heʻeku ngāue ʻaki ʻa e tui kiate Iá.

Ko Sīsū Kalaisi ʻa e ʻAlo ʻo e ʻOtuá. Naʻe fekauʻi mai ʻe he ʻOtuá ʻa Sīsū Kalaisi ke akoʻi mo tokoniʻi kitautolu. ʻOku akoʻi mai ʻe Sīsū ʻa e founga ke tau tauhi totonu ai hotau ivi malavá ʻi heʻetau hoko ko e fānau ʻa e ʻOtuá. ʻOku maʻu ʻe Sīsū ʻa e mālohi ke tokoniʻi kitautolu ke tau ikunaʻi hotau ngaahi vaivaí mo hotau ngaahi faingataʻaʻiá. Naʻá Ne akonaki mai ʻo pehē:

“Kapau ʻe ʻai homou tuí ʻo hangē ko e foʻi tengaʻi mūsitá, te mou pehē ki he moʻungá ni, Hiki ʻi heni ki ha potú na; pea ʻe hiki ia; pea ʻe ʻikai ha meʻa ʻe taha ʻe taʻe faʻa fai ʻe kimoutolu” (Mātiu 17:20).

Mahalo te ke ongoʻi ko hono ako ʻo e lea faka-Pilitāniá ko ha ha fuʻu ngāue kāfakafa ia—ko ha ngāue he ʻikai malava. Ka ʻi hoʻo ngāue ʻaki ha kihiʻi siʻi pē ʻo e tui kia Sīsū Kalaisí, ʻe tupulaki hoʻo tuí. ʻE tokoni hoʻo tui ʻoku tupulaki kiate Iá ke ke ikunaʻi ai ho ngaahi faingataʻá.

ʻĪmisi
Ko e folofola ʻa Sīsū kia Mele

Ponder

  • Ko e hā ha niʻihi ʻo e ngaahi pole ʻokú ke fehangahangai mo ia ʻi hoʻo ako e lea faka-Pilitāniá?

  • Ko e hā ha ngaahi founga te ke lava ai ʻo fakatupulaki hoʻo tui kia Sīsū Kalaisí?

ʻĪmisi
fakaʻilonga e
Memorize Vocabulary

Ako ʻa e ʻuhinga pea mo hono puʻaki ʻo e ngaahi foʻi lea takitaha kimuʻa pea fai homou kulupu fepōtalanoaʻakí. ʻE tokoniʻi koe ʻe he ʻOtuá ke ke manatuʻi e ngaahi meʻa ʻokú ke akó ʻi hoʻo fai ho lelei tahá ke akó.

I

au/ou

you

koe/hoʻo

we

mautolu/ʻemau

they

nautolu/ʻenau

he

ʻene/ne

she

ʻene/ne

I am/I’m

ʻOku ou/Ko au

you are

ʻokú ke

we are

ʻoku mau

they are

ʻoku nau

he is

ʻokú ne

she is

ʻokú ne

How are you?

Fēfē hake?

Nice to meet you.

Fiefia ke feʻiloaki mo koe.

country

fonua

what

ko e hā

where

ʻi fē/ko e fē

Adjectives

fine

sai pē

OK

Sai

Nouns

Japan

Siapani

Kenya

Keniā

Mexico

Mekisikou

ʻĪmisi
fakaʻilonga f
Practice Pattern 1

ʻOku lahi ʻa e ngaahi sīpinga ʻo e lea faka-Pilitāniá. Te ke lava ʻo faʻu ha ngaahi sētesi kehekehe ʻaki ha sīpinga pē ʻe taha mo ha fanga foʻi lea pē ʻe niʻihi! Akoako hono ngāue ʻaki ʻa e ngaahi sīpingá kae ʻoua kuó ke lava lelei ʻo ʻeke mo tali e ngaahi fehuʻí. Te ke lava ʻo fetongi ʻa e ngaahi foʻi lea ʻoku laineʻí ʻaki ʻa e ngaahi foʻi lea ʻi he konga ki he “Memorize Vocabulary.”

Q: How are you?A: I’m (adjective), thanks.

Questions

ʻĪmisi
fehuʻi sīpinga 1 ʻokú ke fēfē hake

Answers

ʻĪmisi
tali sīpinga 1 ʻoku ou hoanaua, mālō

Examples

ʻĪmisi
ongo fefine ʻoku talanoa hili e kalasí

Q: How are you?A: I’m fine, thanks.

Q: Hi, how are you?A: I’m OK, thanks.

ʻĪmisi
fakaʻilonga h
Practice Pattern 2

Akoako hono ngāue ʻaki ʻa e ngaahi sīpingá kae ʻoua kuó ke lava lelei ʻo ʻeke mo tali e ngaahi fehuʻí. Kapau ʻoku ʻi ai ha meʻa ʻoku fihi, lotua ha tokoni pea hokohoko atu pē hoʻo ako iá. ʻE tokoniʻi koe ʻe he ʻOtuá.

Q: Where are you from?A: I’m from (noun).

Questions

ʻĪmisi
fehuʻi sīpinga 2 ko hoʻo haʻú mei fē

Answers

ʻĪmisi
tali sīpinga 2 ko aú mei nauna

Examples

ʻĪmisi
tangata toulekeleka ʻoku malimali

Q: Where are you from?A: I’m from Mexico.

Q: Where are they from?A: They are from Japan.

Q: Where is she from?A: She is from Kenya.

ʻĪmisi
fakaʻilonga i
Use the Patterns

Hiki ha foʻi fehuʻi ʻe fā te ke lava ʻo ʻeke ki ha taha. Hiki ha tali ki he fehuʻi takitaha. Lau leʻolahi kinautolu.

Additional Activities

Fakakakato ‘a e ngaahi ʻekitivitī mo e sivi ʻo e lēsoní ʻi he ʻinitanetí ʻi he englishconnect.org/learner/resources pe ʻi he Tohi Ngāue EnglishConnect 1.

Act in Faith to Practice English Daily

ʻOku fiemaʻu ke ke akoako fakaʻaho maʻu pē ke lea ʻaki ha lea foʻou. ʻE ala tokoni ke fokotuʻu haʻo taumuʻa. ʻOku ʻikai fiemaʻu ia ke faingataʻa ho taumuʻá. Ko hono moʻoní, ʻoku faʻa ola lelei ange ʻa e fanga kiʻi taumuʻa faingofuá koeʻuhí he ʻoku nau tokoni ke ke ʻulungaanga ʻaki ʻa hono akoako ʻo e lea faka-Pilitāniá ʻi he ʻaho takitaha.

Hokohoko atu hono ako ʻa e lea faka-Pilitāniá he ʻaho kotoa pē. Fakaʻaongaʻi hoʻo “Founga Muimuiʻi ʻo e Ako Fakatāutahá.” Toe vakaiʻi hoʻo taumuʻa akó pea sivisiviʻi mo hoʻo ngaahi ngāué.

Conversation Group

Discuss the Principle of Learning: Exercise Faith in Jesus Christ

(20–30 minutes)

ʻĪmisi
Ko e folofola ʻa Sīsū kia Mele

ʻĪmisi
fakaʻilonga 1
Activity 1: Practice the Patterns

(10–15 minutes)

Toe vakaiʻi ʻa e lisi ʻo e ngaahi foʻi leá mo ha hoa.

Ako ʻa e sīpinga 1 mo ha hoa:

  • Akoako hono ʻeke ʻa e ngaahi fehuʻí.

  • Akoako hono tali ʻa e ngaahi fehuʻí.

  • Akoako ha fepōtalanoaʻaki ʻo fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi sīpingá.

Toe fai ʻa e sīpinga 2.

ʻĪmisi
fakaʻilonga 2
Activity 2: Create Your Own Sentences

(10–15 minutes)

Part 1

Fakafeʻiloaki koe ki ha hoa. Taufetongi. Fetongi e ngaahi hoá pea toe akoako pē.

Example
  • A: Hi! How are you?

  • B: I’m OK, thanks.

  • A: My name is . I’m from . What’s your name?

  • B: My name is . I’m from .

Part 2

Vakai ki he ʻū fakatātaá. Fehuʻi pea tali ʻa e ngaahi fehuʻi fekauʻaki mo e tokotaha takitaha. Taufetongi.

Example: Talia, Samoa
ʻĪmisi
taʻahine ʻoku malimali he matātahí
  • A: What’s her name?

  • B: Her name is Talia.

  • A: Where is she from?

  • B: She is from Samoa.

Image 1: Marco, Italy

ʻĪmisi
tangata sote lanu melomelo ʻoku malimali

Image 2: Nat, Canada

ʻĪmisi
fefine falani lanu ʻuliʻuli ʻokumalimali

Image 3: Sam, Mexico

ʻĪmisi
tangata toulekeleka ʻoku malimali

ʻĪmisi
fakaʻilonga 3
Activity 3: Create Your Own Conversations

(15–20 minutes)

Fakatulamaʻi. ʻOku fili ʻa hoa A ke hoko ko ha taha mei he lisí. ʻOku ʻeke ʻe hoa E ha ngaahi fehuʻi ke ne ʻilo ai ʻa hoa A. Taufetongi ʻa e ngaahi tuʻungá.

  • Greta, Germany

  • Louis, France

  • Ji Hoon, Korea

  • Li Min, China

  • Luna, Peru

  • Pia, Chile

  • Dima, Russia

  • Avi, India

  • Kisi, Ghana

Example

  • A: Hi! How are you?

  • B: I’m fine, thanks.

  • A: My name is Avi. What’s your name?

  • B: My name is Kisi. I’m from Ghana. Where are you from?

  • A: I’m from India. Nice to meet you, Avi.

Evaluate

(5–10 minutes)

Sivisiviʻi hoʻo fakalakalaka ʻi he ngaahi taumuʻá pea mo hoʻo ngaahi ngāue ko ia ke akoako fakaʻaho ʻa e lea faka-Pilitāniá.

Evaluate Your Progress

I can:

  • Greet someone and ask how they are.

    Talitali ha taha pea ʻeke ange pe ʻoku nau fēfē hake.

    ʻĪmisi
    fofonga ʻoku ʻikai fakahaaʻi e ongó, fofonga fiemālie, fofonga fiefia
  • Introduce myself and say where I’m from.

    Fakafeʻiloaki kita pea tala ʻa e feituʻu ʻokú te haʻu mei aí.

    ʻĪmisi
    fofonga ʻoku ʻikai fakahaaʻi e ongó, fofonga fiemālie, fofonga fiefia
  • Ask people’s names and where they are from.

    ʻEke ʻa e hingoa ʻo e kakaí mo e feituʻu ʻoku nau haʻu mei aí.

    ʻĪmisi
    fofonga ʻoku ʻikai fakahaaʻi e ongó, fofonga fiemālie, fofonga fiefia

Evaluate Your Efforts

Sivisiviʻi hoʻo ngaahi ngāue ke:

  1. Ako ʻa e tefitoʻi moʻoni fakaakó.

  2. Ako maʻuloto ʻa e ngaahi foʻi leá.

  3. Akoako ʻa e ngaahi sīpingá.

  4. Akoako he ʻaho kotoa.

Fokotuʻu ha taumuʻa. Fakakaukau ki he ngaahi fokotuʻu ki he akó ʻi he “Founga Muimuiʻi ʻo e Ako Fakatāutahá.”

Vahevahe ho taumuʻá mo ha hoa.

Act in Faith to Practice English Daily

Kamata he ʻahó ni ke fakatupulaki hoʻomou tuí. ʻE fakatupulaki ʻe Sīsū Kalaisi hoʻo malava ke ikunaʻi e ngaahi faingataʻa ʻi hoʻo moʻuí makatuʻunga ʻi hoʻo tuí [vākai, 1 Nīfai 7:12], neongoʻe ngali fuʻu lahi hoʻo ngaahi faingataʻa fakatāutahá ʻo hangē ko e Moʻunga ko ʻEvalesí” (Russell M. Nelson, “Kuo Toetuʻu ʻa Kalaisi; ʻE Hiki e Ngaahi Moʻungá ʻi he Tui Kiate Iá,” Liahona, Mē 2021, 102–3).

Paaki