“Lēsoni 5: Ngaahi Manakó mo e Meʻa ʻoku Saiʻia Aí,” EnglishConnect 1 maʻá e Kau Akó (2022)
“Lēsoni 5,” EnglishConnect maʻá e Kau Akó
Lesson 5
Hobbies and Interests
Taumuʻá: Te u ako ke u talanoa fekauʻaki mo e ʻuhinga ʻoku saiʻia pe ʻikai saiʻia ai ha taha ʻi ha meʻá.
Personal Study
Mateuteu ki he kulupu fepōtalanoaʻakí ʻaki haʻo fakakakato ʻa e ngaahi ʻekitivitī A ki he H.
Study the Principle of Learning: Learn by Study and by Faith
Fekumi ‘i he Ako pea ‘i he Tui
In EnglishConnect, we rely on God to learn by study and by faith.
ʻI he EnglishConnect, ʻoku tau fakafalala ki he ʻOtuá ke fekumi ʻi he ako pea ʻi he tui.
ʻI he 1832, naʻe fakahinohino ai kia Siosefa Sāmita mo ha niʻihi ʻo e kau fuofua taki ʻo e Siasi ʻo Sīsū Kalaisi ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní ke nau fokotuʻu ha ʻapiako. Naʻe finangalo ʻa e ʻOtuá ke nau ako, tupulaki, pea mo mateuteu ke tataki ʻa e niʻihi kehé. Naʻe ʻikai maʻu ʻe he kulupu kāingalotu ko ʻení ha mataʻitohi mei he ngaahi ʻunivēsití pe te nau maʻu ha ako lelei. Naʻe ʻikai ke lahi ʻenau paʻangá pe maʻuʻanga tokoní. ʻI he folofolá, naʻe akoʻi ai ʻe he ʻOtuá kiate kinautolu ha sīpinga ʻo e akó:
“Pea koeʻuhí ʻoku ʻikai ke maʻu ʻe he kakai kotoa pē ʻa e tuí, mou fekumi faivelenga pea feakoʻiʻaki ʻiate kimoutolu ʻa e ngaahi lea ʻo e potó; ʻio, mou fekumi mei he ngaahi tohi lelei tahá ʻa e ngaahi lea ʻo e potó; mou fekumi ki he ʻiló, ʻio, ʻi he ako pea ʻi he tui foki” (Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 88:118).
ʻOku akoʻi mai ʻe he ʻOtuá ʻoku fiemaʻu ke tau ʻilo ʻi heʻetau akó, pea ʻoku fiemaʻu foki ke tau ʻilo ʻi he tuí. ʻOku tau fai hotau lelei tahá, pea ʻoku tau kole ki he ʻOtuá ke Ne fekauʻi mai Hono Laumālié ke fakaava hotau ʻatamaí mo hotau lotó ke tau ʻilo. ʻOku foaki mai ʻe he Laumālié kiate kitautolu ha mahino lahi ange ʻi he meʻa ʻoku tau malava ʻiate kitautolu peé. ʻE ala tokoni ke ʻi ai ha faiako lelei pe ko ha tohi lelei, ka ʻe lava ke akoʻi kitautolu ʻe he ʻOtuá neongo kapau he ʻikai ke tau maʻu e ngaahi meʻa ko iá. ʻI heʻetau ʻilo ʻi he ako pea ʻi he tuí, ʻe lava ke tokoniʻi kitautolu ʻe he ʻOtuá ke tau ako ʻo lahi ange ʻi he meʻa ne tau fakakaukau ʻe malavá.
Ponder
Ko e hā ha meʻa te ke lava ʻo fai ke fekumi ai ki he ʻiló “ʻi he ako pea ʻi he tuí”?
Fakakaukau ki hoʻo aʻusia ʻi he EnglishConnect. Ko e hā ʻa e founga ʻoku tokoniʻi ai koe ʻe he ʻOtuá ke ke ʻiló?
Memorize Vocabulary
Ako ʻa e ʻuhinga pea mo hono puʻaki ʻo e ngaahi foʻi lea takitaha kimuʻa pea fai homou kulupu fepōtalanoaʻakí. Feinga ke fakaʻaongaʻi e ngaahi foʻi lea foʻoú ʻi ha fepōlotalanoaʻaki pe ʻi ha pōpoaki ki ha taha ʻokú ne ʻilo ʻa e lea faka-Pilitāniá.
Akoako hono ngāue ʻaki ʻa e ngaahi sīpingá kae ʻoua kuó ke lava lelei ʻo ʻeke mo tali e ngaahi fehuʻí. ʻAhiʻahi lau leʻolahi ʻa e ngaahi sīpingá. Fakakaukau ke ke hiki tepi hoʻo leá. Tokanga ki he founga hoʻo puʻaki leá mo hoʻo pōtoʻi leá.
Q: Why do you like to (verb)?A: I like to (verb) because it’s (adjective).
Answers
ʻĪmisi
tali sīpinga 1 ʻoku ou saiʻia he veape koeʻuhí he ʻoku hoanauna
Examples
ʻĪmisi
tangata ʻoku hiva ʻi he loki hiki hiva
Q: Why do you like to sing?A: I like to sing because it’s fun.
Q: Why doesn’t she like to cook?A: She doesn’t like to cook because it’s difficult.
Q: Why does she like to paint?A: Because it’s relaxing.
ʻĪmisi
fakaʻilonga h
Use the Patterns
Hiki ha foʻi fehuʻi ʻe fā te ke lava ʻo ʻeke ki ha taha. Hiki ha tali ki he fehuʻi takitaha. Lau leʻolahi kinautolu.
Additional Activities
Fakakakato ‘a e ngaahi ʻekitivitī mo e sivi ʻo e lēsoní ʻi he ʻinitanetí ʻi he englishconnect.org/learner/resources pe ʻi he Tohi Ngāue EnglishConnect 1.
Act in Faith to Practice English Daily
Hokohoko atu hono ako ʻa e lea faka-Pilitāniá he ʻaho kotoa pē. Fakaʻaongaʻi hoʻo “Founga Muimuiʻi ʻo e Ako Fakatāutahá.” Toe vakaiʻi hoʻo taumuʻa akó pea sivisiviʻi hoʻo ngaahi ngāué.
Conversation Group
Discuss the Principle of Learning: Learn by Study and by Faith
Toe vakaiʻi ʻa e lisi ʻo e ngaahi foʻi leá mo ha hoa.
Ako ʻa e sīpinga 1 mo ha hoa:
Akoako hono ʻeke ʻa e ngaahi fehuʻí.
Akoako hono tali ʻa e ngaahi fehuʻí.
Akoako ha fepōtalanoaʻaki ʻo fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi sīpingá.
Toe fai ʻa e sīpinga 2.
ʻĪmisi
fakaʻilonga 2
Activity 2: Create Your Own Sentences
(10–15 minutes)
Fakaʻaongaʻi ʻa e ʻū sātí. Fehuʻi pea tali ʻa e ngaahi fehuʻi fekauʻaki mo e tokotaha takitaha. Taufetongi. Fetongi e ngaahi hoá pea toe akoako pē.
Example: Alex
Likes
Why
Likes
swim
Why
easy
Likes
watch movies
Why
interesting
Dislikes
Why
Dislikes
dance
Why
difficult
Dislikes
read
Why
boring
A: What does Alex like to do?
B: He likes to swim.
A: Why does he like to swim?
B: He likes to swim because it’s easy.
A: What doesn’t Alex like to do?
B: He doesn’t like to dance.
A: Why doesn’t he like to dance?
B: He doesn’t like to dance because it’s difficult.
Chart 1: Katya
Likes
Why
Likes
paint
Why
important
Likes
garden
Why
relaxing
Dislikes
Why
Dislikes
run
Why
tiring
Dislikes
cook
Why
difficult
Chart 2: Dani
Likes
Why
Likes
dance
Why
fun
Likes
play sports
Why
cheap
Dislikes
Why
Dislikes
watch TV
Why
boring
Dislikes
travel
Why
expensive
Chart 3: Suri
Likes
Why
Likes
watch sports
Why
exciting
Likes
play sports
Why
difficult
Dislikes
Why
Dislikes
dance
Why
tiring
Dislikes
run
Why
difficult
Chart 4: Your Name
Likes
Why
Likes
Likes
Dislikes
Why
Dislikes
Dislikes
ʻĪmisi
fakaʻilonga 3
Activity 3: Create Your Own Conversations
(15–20 minutes)
Vakai ki he ʻū fakatātaá. Fehuʻi pea tali ʻa e ngaahi fehuʻi fekauʻaki mo e ʻekitivitī ʻi he fakatātā takitaha. Taufetongi. Fetongi e ngaahi hoá pea toe akoako pē.
Example
ʻĪmisi
siana mo e fefine ʻoku lele fakamālohisino
A: Do you like to run?
B: Yes.
A: Why do you like to run?
B: I like to run because it’s exciting.
Image 1
ʻĪmisi
tokotaha mo e katoleta
Image 2
ʻĪmisi
ongo fefine ʻoku tauʻolunga ʻi ha ʻapi
Image 3
ʻĪmisi
toʻu tupu ʻoku vaʻinga volipolo
Image 4
ʻĪmisi
tangata ʻoku fanongo fasi ʻaki e meʻa-fanongo
Image 5
ʻĪmisi
tangata ʻoku feimeʻatokoni
Image 6
ʻĪmisi
kakai ʻoku tangutu ʻi ha fale faiva
Image 7
ʻĪmisi
ongo fefine ʻoku fai ʻena fakatau
Evaluate
(5–10 minutes)
Sivisiviʻi hoʻo fakalakalaka ʻi he ngaahi taumuʻá pea mo hoʻo ngaahi ngāue ko ia ke akoako fakaʻaho ʻa e lea faka-Pilitāniá.
Evaluate Your Progress
I can:
Say why I like something.
Tala ʻa e ʻuhinga ʻoku ou saiʻia ai ʻi ha meʻa.
ʻĪmisi
fofonga ʻoku ʻikai fakahaaʻi e ongó, fofonga fiemālie, fofonga fiefia
Say why I don’t like something.
Tala ʻa e ʻuhinga ʻoku ʻikai ke u saiʻia ai ʻi ha meʻa.
ʻĪmisi
fofonga ʻoku ʻikai fakahaaʻi e ongó, fofonga fiemālie, fofonga fiefia
Evaluate Your Efforts
Sivisiviʻi hoʻo ngaahi ngāue ke:
Ako ʻa e tefitoʻi moʻoni fakaakó.
Ako maʻuloto ʻa e ngaahi foʻi leá.
Akoako ʻa e ngaahi sīpingá.
Akoako he ʻaho kotoa.
Fokotuʻu ha taumuʻa. Fakakaukau ki he ngaahi fokotuʻu ki he akó ʻi he “Founga Muimuiʻi ʻo e Ako Fakatāutahá.”
Vahevahe ho taumuʻá mo ha hoa.
Act in Faith to Practice English Daily
“ʻOku faʻa hanga ʻe heʻetau fekumi ki he ʻiló ʻi he akó ʻo fakafemoʻuekina hotau ʻatamaí. ʻOku hanga ʻe heʻetau fekumi ki he ʻiló ʻi he tuí ʻo fakafemoʻuekina hotau lotó mo hotau ʻatamaí fakatouʻosi. ”Ko hotau lotó mo e ʻatamaí te tau ongoʻi ai ʻa e ngaahi fakahā ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní (Camille N. Johnson, “Seek Learning by Study and by Faith,” BYU-Pathway Worldwide Devotional, October 2021).