Ako Lea Faka-Pilitāniá
Lēsoni 11: Ko ʻEku Ngaahi ʻEkitivitií


“Lēsoni 11: Ko ʻEku Ngaahi ʻEkitivitií,” EnglishConnect 1 maʻá e Kau Akó (2022)

“Lēsoni 11,” EnglishConnect 1 maʻá e Kau Akó

ʻĪmisi
tamaiki tangata ʻoku nau malimali

Lesson 11

My Activities

Taumuʻá: Te u ako ke talanoa ʻo fekauʻaki mo e meʻa ʻa ha taha ʻoku fakahoko ʻi he taimí ni mo ʻenau ngaahi ngāué.

Personal Study

Mateuteu ki hoʻo kulupu fepōtalanoaʻakí ʻaki haʻo fakakakato ʻa e ngaahi ʻekitivitī A ki he I.

ʻĪmisi
fakaʻilonga a
Study the Principle of Learning: Exercise Faith in Jesus Christ

Ngāue ʻaki ʻa e Tui kia Sīsū Kalaisí

Jesus Christ can help me do all things as I exercise faith in Him.

ʻE lava ke tokoniʻi au ʻe Sīsū Kalaisi ke u fai ʻa e meʻa kotoa pē ʻi heʻeku ngāue ʻaki ʻa e tui kiate Iá.

Ko Nīfaí ko ha palōfita ʻi he Tohi ʻa Molomoná. ʻI he kei siʻi ange ʻa Nīfaí, naʻe tuʻutuʻuni kiate ia mo hono fanga tokouá ke nau ʻomai ha tohi toputapu. Naʻe mahuʻinga ʻa e tohi ko ʻení koeʻuhí naʻá ne akoʻi ʻo fekauʻaki mo e palani ʻa e ʻOtuá mo e fatongia ʻo Sīsū Kalaisí. Naʻe maʻu ʻa e tohí ʻe ha tangata faiangahala ko Lēpani. Naʻe feinga ʻa Nīfai mo hono fanga tokouá ke nau kole ʻa e tohí. Naʻe talaange ʻe Lēpani ʻikai. Naʻe feinga ʻa Nīfai mo hono fanga tokouá ke nau fakatau. Naʻe talaange ʻe Lēpani ʻikai pea naʻá ne kaihaʻasi kotoa ʻenau paʻangá. Hili ha tuʻo ua ʻa e ʻikai ola lelei ʻa e feingá, naʻe ʻita ʻa e fanga tokoua ʻo Nīfaí pea nau fie foki.

Naʻe fakalotolahiʻi ʻe Nīfai hono fanga tokouá ʻaki ʻene talaange, “Tau toe ō hake ki Selūsalema, pea tau tui faivelenga ʻi he tauhi ʻo e ngaahi fekau ʻa e ʻEikí; he vakai ʻokú ne māfimafi lahi ange ʻi he māmaní kotoa” (1 Nīfai 4:1).

Naʻe tokoni ʻa e falala ʻa Nīfai ki he ʻOtuá ke ne feinga ko hono tuʻo tolú. ʻI he taimi ko ʻení, ʻi hono tokonia ia ʻe he ʻOtuá, naʻe ola lelei ʻene feingá ʻi hono maʻu ʻa e tohi toputapú. ʻOku akoʻi kitautolu ʻe he aʻusia ʻa Nīfaí ko e feingá mo e ʻikai ke faʻa ola leleí ko e konga ia hono fakahoko ha meʻa ʻoku faingataʻa. ʻOku faingataʻa hono ako ha lea fakafonua foʻou pea ʻe fiemaʻu ki ai ha ngaahi houa ʻe laungeau. Mahalo pē kuó ke feinga ke ako lea faka-Pilitānia kimuʻa, pea naʻe ʻikai ke ola lelei. Mahalo naʻe ʻikai ke ke maʻu hoʻo fakataha fakauiké pe naʻe ngalo ke ke ako. Toe feinga pē ʻi he taimi te ke tō aí. ʻI hoʻo ngāue ʻaki ʻa e tuikia Sīsū Kalaisí, te Ne lava ʻo liliu ʻa e toó ki he lavameʻa.

ʻĪmisi
finemui ʻoku malimali

Ponder

  • ʻE lava fēfē ke tau hangē ko Nīfaí ʻo kei feinga pē ʻi he taimi ʻoku tau tō aí?

  • ʻE tokoniʻi fēfē kitautolu ʻe heʻetau tui kia Sīsū Kalaisí ke tau ako mei heʻetau ngaahi tōnounoú?

ʻĪmisi
fakaʻilonga e
Memorize Vocabulary

Ako ʻa e ʻuhinga pea mo hono puʻaki ʻo e ngaahi foʻi lea takitaha kimuʻa pea fakahoko hoʻomou kulupu fepōtalanoaʻakí. Feinga ke fakaʻaongaʻi e ngaahi foʻi lea foʻoú ʻi ha fepōlotalanoaʻaki pe ʻi ha pōpoaki ki ha taha ʻokú ne ʻilo ʻa e lea faka-Pilitāniá.

now

taimí ni

Verbs/Verbs + ing

come home/coming home

foki mai ki ʻapi/foki mai ki ʻapí

do homework/doing homework

fakahoko ʻa e ngāue fakaako mei ʻapí/fakahoko ʻa e ngāue fakaako mei ʻapí

eat dinner/eating dinner

kai efiafi/kai efiafí

exercise/exercising

fakamālohisino/fakamālohisinó

get ready for bed/getting ready for bed

teuteu ki he mohe/teuteu ki he mohé

go to bed/going to bed

ʻalu ʻo mohe/ʻalu ʻo mohé

make lunch/making lunch

teuteuʻi ʻa e kai hoʻatā/teuteuʻi ʻa e kai hoʻataá

pray/praying

lotu/lotu

relax/relaxing

mālōlō lelei/mālōlō lelei

take a nap/taking a nap

mohe taimi nounou/mohe taimi nounou

take a walk/taking a walk

luelue/lolotonga luelue

visit my friends/visiting my friends

ʻaʻahi ki hoku ngaahi kaungāmeʻá/ʻaʻahi ki hokungaahi kaungāmeʻá

watch movies/watching movies

sio faiva/sio faiva

work/working

ngāue/ngāue

Vakai ki he lēsoni 10 ki ha verbs lahi ange.

Time

morning

pongipongi

afternoon

hoʻatā

evening

efiafi

ʻĪmisi
fakaʻilonga f
Practice Pattern 1

Akoako hono ngāue ʻaki ʻa e ngaahi sīpingá kae ʻoua kuó ke lava lelei ʻo ʻeke mo tali e ngaahi fehuʻí.

Q: What are you doing now?A: I am (verb + ing).

Questions

ʻĪmisi
sīpinga 1 fehuʻi ko e hā hoʻo meʻa ʻoku fakahoko ʻi he taimi ní

Answers

ʻĪmisi
sīpinga 1 tali ʻOku ou veape + ing

Examples

ʻĪmisi
tamai mo e foha ʻokú na mohe taimi nounou ʻi tuʻa

Q: What are you doing now?A: I am relaxing.

ʻĪmisi
faʻē mo e foha ʻokú na ngaohi ʻa e meʻatokoni efiafí

Q: What are they doing now?A: They are making dinner.

Q: What is he doing now?A: He is visiting his friends.

ʻĪmisi
fakaʻilonga h
Practice Pattern 2

Akoako hono ngāue ʻaki ʻa e ngaahi sīpingá kae ʻoua kuó ke lava lelei ʻo ʻeke mo tali e ngaahi fehuʻí. ʻAhiʻahi fakahoko ʻa e ngaahi ʻekitivitī pōtalanoa fakakulupu 1 mo e 2 kimuʻa pea fakataha hoʻo kulupú.

Q: When do you (verb)?A: I (verb) in the (time).

Questions

ʻĪmisi
sīpinga 2 fehuʻi ko fē ʻa e taimi ʻokú ke veape

Answers

ʻĪmisi
sīpinga 2 tali ʻOku ou veape ʻi he taimi

Examples

Q: When do you work?A: I work in the morning.

ʻĪmisi
fāmili ʻoku maʻu meʻatokoni efiafi

Q: When do they eat dinner?A: They eat dinner in the evening.

ʻĪmisi
fefine ʻokú ne ako ʻa e tohi lēsoní

Q: When does she do homework?A: She does homework in the afternoon.

ʻĪmisi
fakaʻilonga i
Use the Patterns

Hiki ha foʻi fehuʻi ʻe fā te ke lava ʻo ʻeke ki ha taha. Hiki ha tali ki he fehuʻi takitaha. Lau leʻolahi kotoa ia.

Additional Activities

Fakakakato ‘a e ngaahi ʻekitivitī mo e sivi ʻo e lēsoní ʻi he ʻinitanetí ʻi he englishconnect.org/learner/resources pe ʻi he Tohi Ngāue EnglishConnect 1.

Act in Faith to Practice English Daily

Hokohoko atu hono ako ʻa e lea faka-Pilitāniá he ʻaho kotoa pē. Fakaʻaongaʻi hoʻo “Founga Muimuiʻi ʻo e Ako Fakatāutahá.” Toe vakaiʻi hoʻo taumuʻa akó pea sivisiviʻi hoʻo ngaahi ngāué.

Conversation Group

Discuss the Principle of Learning: Exercise Faith in Jesus Christ

(20–30 minutes)

ʻĪmisi
finemui ʻoku malimali

ʻĪmisi
fakaʻilonga 1
Activity 1: Practice the Pattern

(10–15 minutes)

Toe vakaiʻi ʻa e lisi ʻo e ngaahi foʻi leá mo ha hoa.

Ako ʻa e sīpinga 1 mo ha hoa:

  • Akoako hono ʻeke ʻa e ngaahi fehuʻí.

  • Akoako hono tali ʻa e ngaahi fehuʻí.

  • Akoako ha fepōtalanoaʻaki ʻo fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi sīpingá.

Toe fakahoko ʻa e sīpinga 2

ʻĪmisi
fakaʻilonga 2
Activity 2: Create Your Own Sentences

(10–15 minutes)

Vakai ki he ʻū fakatātaá. ʻEke mo tali ʻa e ngaahi fehuʻi ʻo fekauʻaki mo e meʻa ʻa e kakai ʻi he fakatātā takitaha ʻoku fakahoko ʻi he taimi ní. Taufetongi. Fetongi ʻa e ngaahi hoá pea toe akoako pē.

Example 1: Igor

ʻĪmisi
tangata ʻoku kai efiafi
  • A: What is Igor doing now?

  • B: He is eating lunch.

Example 2: Hua and Bao

ʻĪmisi
tangata mo e fefine ʻoku feimeʻatokoni
  • A: What are Hua and Bao doing now?

  • B: They are cooking dinner.

Image 1: Imani

ʻĪmisi
tamasiʻi ʻoku mohe

Image 2: Sophie

ʻĪmisi
ko ha tamasiʻi ʻoku lotu

Image 3: Raquel and Vinny

ʻĪmisi
tangata mo ha fefine ʻoku fakahoko ʻena fakataha

Image 4: Lily and Suri

ʻĪmisi
fānau ako fefine ʻe toko ua mo ʻena ongo kato naunau

Image 5: Luis’s Family

ʻĪmisi
fāmili ʻoku maʻu meʻatokoni efiafi

Image 6: Maria’s Family

ʻĪmisi
ʻaʻahi ʻa ha ongo faʻē ʻe toko ua mo hona ngaahi ʻofefiné

ʻĪmisi
fakaʻilonga 3
Activity 3: Create Your Own Conversations

(15–20 minutes)

Vakai ki he ʻū fakatātaá. Fehuʻi pea tali ʻa e ngaahi fehuʻi fekauʻaki mo e taimi naʻá ke fakahoko ai ʻa e ʻekitivitī ʻi he fakatātā takitaha. Taufetongi. Fetongi ʻa e ngaahi hoá pea toe akoako pē.

Example

ʻĪmisi
fefine ʻokú ne ako ʻa e tohi lēsoní
  • A: When do you do homework?

  • B: I do homework in the evening.

Image 1

ʻĪmisi
fefine ʻoku fakamālohisino ʻi tuʻa

Image 2

ʻĪmisi
taʻahine ʻoku teuteu ki he ʻahó

Image 3

ʻĪmisi
meʻa fakamoʻui ʻokú ne fakamoʻui ʻa e televīsoné

Image 4

ʻĪmisi
ʻofefine ʻokú ne talitali ʻene tamaí ki ʻapi mei he ngāué

Image 5

ʻĪmisi
tangata ʻoku mohe

Image 6

ʻĪmisi
fefine ʻoku malimali pea tangutu ʻi ha tesi

Image 7

ʻĪmisi
ko hono fana ʻo ha hina fufulu

Evaluate

(5–10 minutes)

Sivisiviʻi hoʻo fakalakalaka ʻi he ngaahi taumuʻá pea mo hoʻo ngaahi ngāue ko ia ke akoako fakaʻaho ʻa e lea faka-Pilitāniá.

Evaluate Your Progress

I can:

  • Say what I am doing now.

    Fakahā ʻa e meʻa ʻoku ou fakahoko ʻi he taimi ní.

    ʻĪmisi
    fofonga ʻoku ʻikai fakahaaʻi e ongó, fofonga fiemālie, fofonga fiefia
  • Talk about what others are doing now.

    Talanoa ʻo fekauʻaki mo e meʻa ʻa e niʻihi kehé ʻoku fakahoko ʻi he taimí ní.

    ʻĪmisi
    fofonga ʻoku ʻikai fakahaaʻi e ongó, fofonga fiemālie, fofonga fiefia
  • Describe daily routines.

    Fakamatalaʻi ʻa e ngaahi ngāue fakaʻahó.

    ʻĪmisi
    fofonga ʻoku ʻikai fakahaaʻi e ongó, fofonga fiemālie, fofonga fiefia

Evaluate Your Efforts

Sivisiviʻi hoʻo ngaahi feinga ke:

  1. Ako ʻa e tefitoʻi moʻoni ʻo e akó.

  2. Ako maʻuloto ʻa e ngaahi foʻi leá.

  3. Akoako ʻa e ngaahi sīpingá.

  4. Akoako ʻi he ʻaho kotoa.

Fokotuʻu ha taumuʻa. Fakakaukau ki he ngaahi fokotuʻu ki he akó ʻi he “Founga Muimuiʻi ʻo e Ako Fakatāutahá.”

Vahevahe hoʻo taumuʻá mo ha hoa.

Act in Faith to Practice English Daily

“Koeʻuhí ko Sīsū Kalaisi, ʻoku ʻikai fiemaʻu ia ke ʻilo ʻaki kitautolu ʻetau ngaahi tōnounoú. Te nau lava ʻo fakaleleiʻi kitautolu” (Dieter F. Uchtdorf, “ʻOku ʻIate Kitautolu ʻa e ʻOtuá,” Liahona, Mē 2021, 9).

Paaki