« Ha’api’ira’a 12 : Te hora ’e te tārena mahana », EnglishConnect 1 nō te mau pīahi (2022)

« Ha’api’ira’a 12, » EnglishConnect 1 nō te mau pīahi

Lesson 12

Time and Calendar

’Ōpuara’a : E ha’api’i mai au ’ia parau nō ni’a i te hora ’e te tai’o mahana.

Personal Study

’A fa’aineine nō tā ’oe pupu ’āparaura’a ma te rave fa’aoti i te mau ’ohipara’a A e tae atu i te E.

Study the Principle of Learning: Take Responsibility

’A rave i te hōpoi’a

I have the power to choose, and I am responsible for my own learning.

E mana tō’u nō te mā’iti, ’e ’o vau iho te ti’a’au nō tō’u iho ha’api’ira’a mai.

E ti’a’au ’oe ; e mana tō ’oe ’ia rave nō ’oe iho. Pinepine tātou i te tīa’i ’ia parau mai te feiā fa’atere, te mau ’orometua ha’api’i ’aore rā vetahi ’ē e aha te mea e rave. Tē hina’aro nei tātou ’ia hōro’a mai rātou ia tātou i te mau arata’ira’a, te hō’ē ta’ahira’a i muri mai i te tahi. ’Ua hina’aro te Atua ’ia māramarama tātou ē ’ei mau tamari’i nāna, e mana tō tātou ’ia rave i te mau mā’itira’a maita’i ’e ’ia haere i mua.

Tē fa’ata’a nei ’oia ē e ti’a i tāna mau tamari’i ’ia « rave ’ana’anatae i te ’ohipa maita’i, ’e ’ia rave ho’i i te mau ’ohipa e rave rahi nā roto i tō rātou iho hina’aro, ’e ’ia fa’atupu fa’arahi ho’i i te parauti’a ; tei roto ia rātou te mana, i riro ai rātou ’ei ti’a’au ia rātou iho. ’E mai te mea e rave te ta’ata nei i te maita’i e ’ore roa rātou e ’ere i te utu’a maita’i ».(Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 58:27–28).

Tei roto te mana ia ’oe. E nehenehe ’oe e rave i te hōpoi’a nō tō ’oe ha’api’ira’a mai. Mai te mea ’ua ma’ihia te ’orometua ha’api’i ’e e’ita ’oia e nehenehe e haere mai, e nehenehe ’oe e mā’iti ’ia ha’api’ipi’i ’e te tahi atu mau pīahi. Mai te mea ’aita ’oe i māramarama i te hō’ē mea, e nehenehe ’oe e ani i te tauturu. Mai te mea e hina’aro ’oe i te mau rāve’a nō te ’imi maita’i a’e, e nehenehe ’oe e ani i te tahi atu mau pīahi i roto i tā ’oe pupu, e aha te mea e tupu maita’i nō rātou. E mana tō ’oe nō te mā’iti ’e nō te rave. ’E te Atua, e fa’aoti ’oe i te mea tā ’oe e ha’api’i mai ’e ’ia riro mai.

taʼata e ’imi maita’i ra i ni’a i tāna ʼiri pāpaʼiraʼa

Ponder

E aha i tō ’oe mana’o, tā ’oe hōpoi’a ’ei pīahi ?
E aha tā ’oe e nehenehe e rave nō te ti’a’au i tā ’oe iho ha’api’ira’a mai ?

Memorize Vocabulary

Ha’api’i mai i te aura’a ’e te fa’ahitira’a o te ta’o tāta’itahi hou tā ’oe pupu ’āparaura’a. ’A tāmata i te ha’api’i mai e rave rahi ta’o ’o tā ’oe e nehenehe e fa’a’ohipa i roto i te mau nīno’a. ’A feruri i te fa’a’ohipa i te fa’atoro parau ’aore rā te ta’ata ’īriti parau ’aore rā e ani i te hō’ē hoa.

date	tai’o mahana
day	mahana
time	hora
at	i te
on	i te

Time

noon	avatea
midnight	tuira’a pō
five o’clock/5:00 a.m.	horapae i te po’ipo’i/5:00
five thirty/5:30 p.m.	horapae ’e te ’āfa i te ahiahi/17:30

Days

Sunday	Sābati
Monday	Mōnirē
Tuesday	Mahana piti
Wednesday	Mahana toru
Thursday	Mahana maha
Friday	Mahana pae
Saturday	Mahana mā’a
Saturday, January 1st	Mahana mā’a, 1 nō Tenuāre

Hi’o i te parau hi’u nō te tahi atu ā months.

Hi’o i te parau hi’u nō te tahi atu ā numbers.

Verbs

clean the house	tāmā i te fare
get the mail	fa’ari’i i te rata uira
wash the dishes	horoi i te tauiha’a tāmā’ara’a

Hi’o i te ha’api’ira’a 11 nō te tahi atu ā verbs.

Practice Pattern 1

Ha’api’ipi’i ma te fa’a’ohipara’a i te mau nīno’a e tae roa i te taime e nehenehe ai ’oe e ui ’e e pāhono i te mau uira’a ma te pāpū maita’i. E nehenehe ’oe e mono i te mau ta’o i rēnihia ma te mau ta’o i roto i te tuha’a « Memorize Vocabulary ».

Q: What time is it?A: It’s (time).

uira’a o te nīno’a 1 e aha te hora i teienei

Examples

Q: What time is it?A: It’s five o’clock.

Q: What day is it?A: It is Sunday.

tārena ’e te Sābati tai’o 5 nō Fepuāre tei fa’a’atihia

Q: What day is it?A: It’s February 5th.

Practice Pattern 2

Ha’api’ipi’i ma te fa’a’ohipara’a i te mau nīno’a e tae roa i te taime e nehenehe ai ’oe e ui ’e e pāhono i te mau uira’a ma te pāpū maita’i. Tāmata ma te fa’a’ohipa i te mau nīno’a i roto i te hō’ē ’āparaura’a ’e te hō’ē hoa. E nehenehe ’oe e parau atu ’aore rā e hāpono i te mau poro’i pāpa’i.

Q: When do you (verb)?A: I (verb) on (day).

uira’a o te nīno’a 2 a hea ’oe e + ihoparau ?

pāhonora’a o te nīno’a 2 vau + ihoparau + te mahana

Examples

Q: When do they clean the house?A: They clean the house on Monday.

Q: When do you get the mail?A: I get the mail at noon.

piti ta’ata e horoi ra i te tauiha’a tāmā’ara’a

Q: When does he wash the dishes?A: He washes the dishes at 5:30 p.m.

Use the Patterns

Pāpa’i e maha uira’a tā ’oe e nehenehe e ui i te hō’ē ta’ata. Pāpa’i hō’ē pāhonora’a nō te uira’a tāta’itahi. Tai’o ha’apūai i te reira.

Additional Activities

Rave fa’aoti i te mau ’ohipara’a ’e te mau fa’aaura’a parau o te ha’api’ira’a na ni’a te natirara i te englishconnect.org/learner/resources ’aore rā i roto te Buka ’ohipa EnglishConnect 1.

Act in Faith to Practice English Daily

Tāmau noa i te ha’api’ipi’i i te reo peretāne i te mau mahana ato’a. Fa’a’ohipa i tā ’oe « Pe’e i te ’imira’a maita’i a te ta’ata hō’ē ». Hi’o fa’ahou i tā ’oe fā nō te ’imira’a maita’i ’e ’a fāito i tā ’oe mau tauto’ora’a.

Conversation Group

Activity 1: Practice the Patterns

(10–15 minutes)

Hi’o fa’ahou i te tāpura o te pu’e ta’o ’e te hō’ē hoa.

Ha’api’ipi’i i te nīno’a 1 ’e te hō’ē hoa :

Ha’api’ipi’i i te ui i te mau uira’a.
Ha’api’ipi’i i te pāhono i te mau uira’a.
Ha’api’ipi’i i te hō’ē ’āparaura’a ma te fa’a’ohipa i te mau nīno’a.

Tāpiti nō te nīno’a 2.

Activity 2: Create Your Own Sentences

(10–15 minutes)

New Vocabulary

Is it Friday, June 9th?

E mahana pae, 9 nō Tiunu ānei teie ?

’A hi’o i te tārena. E mā’iti i te hō’ē mahana. ’Eiaha e parau i tō ’oe hoa i te mahana ’o tā ’oe i mā’iti. ’A ui ’e ’a pāhono i te mau uira’a nō te ’ite mai i te mahana. Te tahi i muri mai i te tahi.

Example

tārena ’e te mahana toru 14 nō Tiunu tei fa’a’atihia

A: What day is it?
B: It’s Wednesday.
A: Is it Wednesday, June 7th?
B: No.
A: Is it Wednesday, June 14th?
B: Yes, it’s Wednesday, June 14th.

Activity 3: Create Your Own Conversations

(15–20 minutes)

Part 1

’A ui ’e ’a pāhono i te mau uira’a nō ni’a i te taime ’oe e rave ai i te hō’ē ’ohipa. Fa’a’ohipa i te pu’e ta’o nō roto mai i teie ha’api’ira’a ’e te ha’api’ira’a 11. ’A parau rahi atu ā mai tā ’oe e nehenehe. Te tahi i muri mai i te tahi. Taui i te mau hoa ’e ’a ha’api’ipi’i fa’ahou.

Example

A: When do you wake up?
B: I wake up at 7:00 a.m.
A: When do you visit your friends?
B: I visit my friends on Saturday at 5:30 p.m.

Part 2

E ui ’e e pāhono i te mau uira’a nō ni’a i te taime ’oe e fa’ahanahana ai i te mau ’ohipa faufa’a roa i tupu. Paraparau nō ni’a i te mau ’ohipa faufa’a roa i tupu i ni’a i te tābula ’aore rā ’a feruri i te tahi atu mau ’ohipa faufa’a roa i tupu. ’A parau rahi atu ā mai tā ’oe e nehenehe. Te tahi i muri mai i te tahi.

New Vocabulary

anniversary	’ōro’a fānaura’a
celebrate	fa’ahanahana/fa’a’ōro’a
holiday	’ōro’a

Mau ’ohipa faufa’a roa i tupu

Tō ’oe mahana fānaura’a
Te mahana fānaura’a o te hō’ē mero o te ’utuāfare
Hō’ē ’ōro’a fānaura’a
Tā ’oe ’ōro’a au roa a’e (Noera ; Mahana o te Ti’amāra’a ; Matahiti ’Āpī)

Example

ta’ata e fa’ahanahana ra i te hō’ē ’ōro’a fānaura’a

A: When do you celebrate your sister’s birthday?
B: I celebrate my sister’s birthday on December 10th.

hōho’a mata ti’arōpū, hōho’a mata māuruuru, hōho’a mata ’oa’oa

Act in Faith to Practice English Daily

« Tei roto te mana nō te mā’iti ia tātou tāta’itahi, ’e ’aita e mea e nehenehe e ’īriti i te reira mai roto atu ia tātou. E mana tō tātou ’ia mā’iti i tō tātou haere’a i roto i te orara’a nei » (Harold C. Brown, « The Marvelous Gift of Choice », Ensign, Tītema 2001, 49).