Ako Lea Faka-Pilitāniá
Lēsoni 18: Meʻatokoní


“Lēsoni 18: Meʻatokoní,” EnglishConnect 1 maʻá e Kau Akó (2022)

“Lēsoni 18,” EnglishConnect 1 maʻá e Kau Akó

ʻĪmisi
kau fafine ʻoku malimali

Lesson 18

Food

Taumuʻá: Te u ako ke fakamatalaʻi e founga ʻo e feimeʻatokoní.

Personal Study

Mateuteu ki hoʻo kulupu fepōtalanoaʻakí ʻaki haʻo fakakakato ʻa e ngaahi ʻekitivitī A ki he I.

ʻĪmisi
fakaʻilonga a
Study the Principle of Learning: You Are a Child of God

Ko e Fānau Koe ʻa e ʻOtuá

I am a child of God with eternal potential and purpose.

Ko e fānau au ʻa e ʻOtuá pea ʻoku ʻi ai hoku ivi malava mo ha taumuʻa taʻengata.

Ko ha fānau ʻofeina kimoutolu ʻa e ʻOtuá. ʻOku ʻi ai homou mahuʻinga mo e ivi malava taʻengata. ʻOku tau ako lahi ange ki heni mei he Tohi ʻa Molomoná. ʻOku tau lau ki ha taimi naʻe akonaki ai ʻa Sīsū Kalaisi mo faitāpuekina ʻa e kakaí. Naʻá Ne tuku ha taimi ke tāpuakiʻi tahataha ai ʻa e tokotaha takitaha. Naʻá Ne tuku ha taimi ke tāpuakiʻi mo akoʻi ai ʻenau fānaú.

ʻI Heʻene tāpuakiʻi ʻa e fānau īkí, naʻe hoko ha meʻa fakaofo: “[Naʻe] vete ange ʻe [Sīsū Kalaisi] honau ʻeleló, pea naʻa nau lea ki heʻenau ngaahi tamaí ʻaki ʻa ha ngaahi meʻa maʻongoʻonga mo fakaofo, … pea naʻá ne foaki kiate kinautolu ʻa e mālohi ke nau lea” (3 Nīfai 26:14).

Naʻe akoʻi ʻe he fānau īkí ki he kakaí ha ngaahi meʻa maʻongoʻonga mo fakaofo. Naʻe maʻu ʻe he fānau iiki ko ʻení ha ivi malava kāfakafa, pea naʻe tokoniʻi kinautolu ʻe Sīsū Kalaisi ke nau ʻiloʻi e meʻa te nau malavá. ʻE lava ke tokoniʻi koe ʻe he ʻOtuá ke ke ʻiloʻi e meʻa te ke malavá. ʻOku lahi fau e meʻa te ke lava ʻo fakahokó. ʻOku ʻi ai hoʻo taumuʻa, pea ʻe lava ʻe he ʻOtuá ʻo fakahā atu e meʻa ʻoku malavá ʻi hoʻo kumia ʻEne tokoní. Hangē pē ko e foaki ʻe Sīsū Kalaisi ki he fānaú ke nau malava ʻo leá, ʻe lava foki ʻe he ʻOtuá ʻo vete ho ʻeleló. Te Ne lava ʻo tokoniʻi koe ke ke lea. Te Ne lava ʻo tokoniʻi koe ke ke tui ki he tuʻunga taʻengata te ke malavá.

ʻĪmisi
Kalaisi mo ha fānau

Ponder

  • Ko e hā te ne tokoniʻi koe ke ke tui ki he tuʻunga taʻengata te ke malavá?

  • Ko e hā ha ngaahi tailiili ʻokú ne taʻofi koe mei hoʻo tui te ke lava ʻo lea faka-Pilitāniá?

  • Te ke fekumi fēfē ki he tokoni ʻa e ʻOtuá ke maʻu e loto-toʻa ke ikunaʻi hoʻo tailiilí pea lea lahi angé?

ʻĪmisi
fakaʻilonga e
Memorize Vocabulary

Ako ʻa e ʻuhinga pea mo hono puʻaki ʻo e ngaahi foʻi lea takitaha kimuʻa pea fakahoko hoʻomou kulupu fepōtalanoaʻakí.

first

ʻuluaki

next

hoko

then

pea ʻe

last

fakaʻosi

ingredients

ngaahi meʻa ʻoku fiemaʻú

How do you make … ?

ʻOku fēfē hono ngaohi ʻa e … ?

You need …

Te ke fiemaʻu ha …

Nouns

bread

butter

pata

cheese sandwich

saniuisi siisi

egg/eggs

fuaʻimoa/fuaʻimoa

flour

mahoaʻa

oil

lolo

oven

ʻōvani

pan

kapa

stove

sitou

water

vai

Sio ki he fakamatala fakalahí ki ha food nounslahi ange.

Verbs

add

tānaki

bake

taʻo

boil

haka

cook

tokotaha feimeʻatokoni

heat

fakamafana

mix

heu

put

faʻo

Prepositions

in

ʻi he

on

ʻi he

to

ki he

with

mo e

ʻĪmisi
fakaʻilonga f
Practice Pattern 1

Akoako hono ngāue ʻaki ʻa e ngaahi sīpingá kae ʻoua kuó ke lava lelei ʻo ʻeke mo tali e ngaahi fehuʻí. Te ke lava ʻo fetongi ʻa e ngaahi foʻi lea ʻoku laineʻí ʻaki ʻa e ngaahi foʻi lea ʻi he konga ki he “Memorize Vocabulary.”

Q: What are the ingredients for (noun)?A: You need (noun), (noun), and (noun).

Questions

ʻĪmisi
fehuʻi ʻo e sīpinga 1 ko e hā e meʻa ʻoku fiemaʻu ki he nauna

Answers

ʻĪmisi
tali ʻo e sīpinga 1 ʻokú ke fiemaʻu ha nauna, nauna, mo e nauna

Examples

ʻĪmisi
heu ʻa e mahoaʻá

Q: What are the ingredients for bread?A: You need flour, eggs, and water.

Q: What are the ingredients for a cheese sandwich?A: You need bread, butter, and cheese.

ʻĪmisi
fakaʻilonga h
Practice Pattern 2

Akoako hono fakaʻaongaʻi ʻo e ngaahi sīpingá kae ʻoua kuó ke lava lelei ʻo ʻeke mo tali e ngaahi fehuʻí. ʻAhiʻahi fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi sīpingá ʻi ha fepōtalanoaʻaki mo ha kaungāmeʻa. Te ke lava ʻo talanoa pe fai ha tohi.

Q: How do you make (noun)?A: First, (verb) the (noun) (preposition) the (noun).Then, (verb) the (noun) (preposition) the (noun).Last, (verb) the (noun) (preposition) the (noun).

Questions

ʻĪmisi
sīpinga 2 fehuʻi ʻoku fēfē hono ngaohi ʻa e nauná

Answers

ʻĪmisi
sīpinga 2 tali ʻuluaki, veape ʻa e muʻanauná ʻi he nauná

Examples

ʻĪmisi
saniuisi siisi ʻoku taʻo

Q: How do you make bread?A: First, put the oil in the flour.Then, mix the water with the flour.Last, bake the bread in the oven.

Q: How do you make a cheese sandwich?A: First, put the cheese on the bread.Then, add the oil to the pan.Then, heat the pan on the stove.Last, cook the sandwich.

ʻĪmisi
fakaʻilonga i
Use the Patterns

Hiki ha foʻi fehuʻi ʻe fā te ke lava ʻo ʻeke ki ha taha. Hiki ha tali ki he fehuʻi takitaha. Lau leʻolahi kotoa ia.

Additional Activities

Fakakakato ‘a e ngaahi ʻekitivitī mo e sivi ʻo e lēsoní ʻi he ʻinitanetí ʻi he englishconnect.org/learner/resources pe ʻi he Tohi Ngāue EnglishConnect 1.

Act in Faith to Practice English Daily

Hokohoko atu hono ako ʻa e lea faka-Pilitāniá he ʻaho kotoa pē. Fakaʻaongaʻi hoʻo “Founga Muimuiʻi ʻo e Ako Fakatāutahá.” Toe vakaiʻi hoʻo taumuʻa akó pea sivisiviʻi hoʻo ngaahi ngāué.

Conversation Group

Discuss the Principle of Learning: You Are a Child of God

(20–30 minutes)

ʻĪmisi
Kalaisi mo ha fānau

ʻĪmisi
fakaʻilonga 1
Activity 1: Practice the Patterns

(10–15 minutes)

Toe vakaiʻi ʻa e lisi ʻo e ngaahi foʻi leá mo ha hoa.

Ako ʻa e sīpinga 1 mo ha hoa:

  • Akoako hono ʻeke ʻa e ngaahi fehuʻí.

  • Akoako hono tali ʻa e ngaahi fehuʻí.

  • Akoako ha fepōtalanoaʻaki ʻo fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi sīpingá.

Toe fai ʻa e sīpinga 2

ʻĪmisi
fakaʻilonga 2
Activity 2: Create Your Own Sentences

(10–15 minutes)

Vakai ki he ʻū fakatātaá. Fehuʻi pea tali ʻa e ngaahi fehuʻi fekauʻaki mo e meʻa ʻoku fiemaʻu ke ngaohi ʻa e meʻakai takitaha. Fehuʻi leva pea tali ʻa e ngaahi fehuʻi fekauʻaki mo e founga hono ngaohi ʻa e meʻakai takitaha. Taufetongi.

New Vocabulary

cut

tofi

stir

heu

banana/bananas

siaine/ngaahi foʻi siaine

milk

huʻakau

pot

kulo

salt

māsima

sugar

suka

Example

ʻĪmisi
ʻū laʻikeke
  • A: What are the ingredients for banana pancakes?

  • B: You need eggs, milk, bananas, and flour.

  • A: How do you make them?

  • B: First, mix the bananas with the eggs.

  • Next, add the milk.

  • Then, add the flour and stir.

  • Last, cook the pancakes in a pan on the stove.

Image 1

ʻĪmisi
kulo ʻoku lili ʻi he sitoú

Image 2

ʻĪmisi
foʻi mā ʻe ua

ʻĪmisi
fakaʻilonga 3
Activity 3: Create Your Own Conversations

(15–20 minutes)

Fehuʻi mo tali ʻa e ngaahi fehuʻi fekauʻaki mo e founga hono ngaohi ʻa e meʻakai ʻokú ke saiʻia aí. Taufetongi.

New Vocabulary

grill

taʻo

tortillas

tōtia

Example

ʻĪmisi
puaka mo e tōtia mahoaʻa
  • A: What food do you like?

  • B: I like tortillas.

  • A: What are the ingredients?

  • B: You need flour, salt, water, and oil.

  • A: How do you make them?

  • B: First, mix the flour and salt.

  • Next, stir the oil and water with the flour.

  • Last, cook on the grill then, eat it.

Evaluate

(5–10 minutes)

Sivisiviʻi hoʻo fakalakalaka ʻi he ngaahi taumuʻá pea mo hoʻo ngaahi ngāue ko ia ke akoako fakaʻaho ʻa e lea faka-Pilitāniá.

Evaluate Your Progress

I can:

  • Say what ingredients are in foods.

    Lea ʻaki e ʻū meʻa ne ngaohi ʻaki e meʻakaí.

    ʻĪmisi
    fofonga ʻoku ʻikai fakahaaʻi e ongó, fofonga fiemālie, fofonga fiefia
  • Describe how to make foods I like.

    Fakamatalaʻi e founga hono ngaohi e meʻakai ʻoku ou saiʻia aí.

    ʻĪmisi
    fofonga ʻoku ʻikai fakahaaʻi e ongó, fofonga fiemālie, fofonga fiefia
  • Ask others how to make foods they like.

    Fehuʻi ki he niʻihi kehé e founga hono ngaohi e meʻakai ʻoku nau saiʻia aí.

    ʻĪmisi
    fofonga ʻoku ʻikai fakahaaʻi e ongó, fofonga fiemālie, fofonga fiefia

Evaluate Your Efforts

Sivisiviʻi hoʻo ngaahi feinga ke:

  1. Ako ʻa e tefitoʻi moʻoni fakaakó.

  2. Ako maʻuloto ʻa e ngaahi foʻi leá.

  3. Akoako ʻa e ngaahi sīpingá.

  4. Akoako he ʻaho kotoa.

Fokotuʻu ha taumuʻa. Fakakaukau ki he ngaahi fokotuʻu ki he akó ʻi he “Founga Muimuiʻi ʻo e Ako Fakatāutahá.”

Vahevahe ʻa hoʻo taumuʻá mo ha hoa.

Act in Faith to Practice English Daily

“Tuʻunga ʻi heʻetau hoko ko e fānau fakalaumālie ʻa e ʻOtuá, ʻoku maʻu ai ʻe he tokotaha kotoa pē ha tupuʻanga, natula mo ha ivi malava faka-ʻOtua. Ko kitautolu kotoa ʻko e foha mo e ʻofefine ia ʻo ha mātuʻa fakalangiʼ [“Ko e Fāmilí: Ko ha Fanongonongo ki Māmani,” ChurchofJesusChrist.org]. Ko hotau tuʻungá ʻeni! Ko hotau tuʻunga totonú ʻeni!” (M. Russell Ballard, “ʻAmanaki Lelei ʻia Kalaisi,” Liahona, Mē 2021, 54).

Paaki