“ʻE fakatauʻatāinaʻi koe ʻe he moʻoní,” Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú: Ko ha Fakahinohino ki Hono Fakahoko ha Ngaahi Filí (2022)
“ʻE fakatauʻatāinaʻi koe ʻe he moʻoní,” Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú
ʻE fakatauʻatāinaʻi koe ʻe he moʻoní
Sione 8:32
Ko hoʻo Tamai Hēvaní ko ha ʻOtua ia ʻo e moʻoní. ʻOkú Ne tokaimaʻanga ki he meʻa kotoa pē. ʻOku haʻu ʻa e moʻoni kotoa pē meiate Ia pea iku kiate Ia. ʻOkú ke fakahaaʻi ʻokú ke mahuʻingaʻia ʻi he moʻoní ʻi hoʻo fekumi ki he ʻiló, moʻui angatonu, pea loto-toʻa ʻo taukaveʻi ʻa e meʻa ʻokú ke ʻiloʻi ʻoku totonú—ʻo tatau ai pē kapau kuo pau ke ke tuʻu toko taha.
Ngaahi moʻoni taʻengatá
ʻOku finangalo e Tamai Hēvaní ke ako maʻu pē Hono ngaahi ʻofefiné mo Hono ngaahi fohá. ʻOkú ke fakatou maʻu ha ngaahi ʻuhinga fakatuʻasino mo fakalaumālie ke ke fekumi mo manako ai ke ako. ʻOku ʻikai fakataumuʻa ʻataʻatā pē ʻa e akó ki hono maʻu ha paʻangá. Ko ha konga ia hoʻo taumuʻa taʻengatá ke hoko ʻo hangē ange ko e Tamai Hēvaní.
ʻOku ʻuhinga ʻa e moʻui angatonú ke ke ʻofa ʻi he moʻoní ʻaki ho lotó kotoa— ʻo lahi ange ia ʻi hoʻo ʻofa ʻi he fakafiemālie fakataautahá, manakoá, pe faingamālié. ʻOku ʻuhinga ia ke fai ʻa e meʻa ʻoku totonú koeʻuhí he ʻoku totonu ia.
ʻOku ʻi ai ha meʻa mahuʻinga ke ke vahevahe. ʻOku maʻu ʻe he ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí ʻa e ngaahi tali ki he ngaahi fehuʻi ʻo e moʻuí. Ko e hala ia ki he fiemālié mo e fiefiá. Mahalo he ʻikai te ke ʻiloʻi ʻa e meʻa kotoa pē, ka ʻokú ke maʻu ha ʻilo feʻunga ke tokoni ki he niʻihi kehé ke mahino mo nau fakamahuʻingaʻi e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻoku moʻoni mo taʻengatá.
Ngaahi Fakaafé
Ako maʻu pē. Fekumi ki ha ngaahi faingamālie ke fakalahi ai hoʻo fakakaukaú mo hoʻo ngaahi taukeí. ʻE lava ke kau ʻi he ngaahi faingamālie ko ʻení ʻa e ako fakaʻatamai ʻi he akó pe ako ngāué pea pehē ki ha ako mei he ngaahi maʻuʻanga tokoni ʻokú ke falala ki aí. Fakakau ʻa e ʻEikí ʻi hoʻo ngaahi feingá, pea te Ne fakahinohinoʻi koe. ʻI hoʻo ako fekauʻaki mo e māmani ʻokú ne ʻākilotoa koé, ako foki fekauʻaki mo e Fakamoʻuí, ʻa ia naʻá Ne fakatupu ʻa e māmaní. Ako ʻEne moʻuí mo e ngaahi akonakí. ʻAi ke hoko ʻa e seminelí, ʻinisititiutí, mo hono ako fakataautaha ʻo e ongoongoleleí ko ha konga ʻo hoʻo ako ʻi he kotoa hoʻo moʻuí.
ʻOfa lahi ʻi he moʻoní pea he ʻikai ke ke teitei fie kaihaʻa, loi, kākā, pe taʻe-faitotonu ʻi ha faʻahinga founga pē—ʻi he akó, ʻi he ngāué, ʻinitanetí, ʻi he feituʻu kotoa pē. Hoko ko e tokotaha muimui faivelenga tatau pē ʻo Sīsū Kalaisi ʻi he ʻao ʻo e kakaí pea ʻi he liló.
Hoko ko ha maama ki he niʻihi kehé Tuku ke fakahaaʻi ʻe hoʻo ngaahi leá mo hoʻo ngaahi tōʻongá hoʻo tui kia Sīsū Kalaisí. Teuteu he taimí ni ki ha ngaahi faingamālie ʻi he kahaʻú ke vahevahe ʻEne ongoongolelei nāunauʻiá, ʻi hoʻo hoko ko ha faifekaú pea ʻi hono kotoa hoʻo moʻuí. Peá ke mateuteu ke vahevahe ki ha taha pē ʻe fehuʻi atu fekauʻaki mo e ʻamanaki lelei mo e fiefia ʻokú ke ongoʻí.
Ngaahi tāpuaki kuo talaʻofa maí
ʻOku fakatupulaki ʻe he akó hoʻo malava ke ngāue maʻá e ʻEikí. ʻOkú ne fakaivia koe ke ke tāpuekina e niʻihi kehé, tautautefito ki ho fāmilí. Ko e lahi ange hoʻo akó, ko e lahi ange ia hoʻo lava ʻo tokoni ke langa e puleʻanga ʻo e ʻOtuá mo tākiekina e māmaní ki he leleí.
ʻOku ʻomi ʻe he faitotonú ʻa e fiemālié mo e fakaʻapaʻapaʻi pē kitá. ʻI he fenāpasi hoʻo ngaahi leá mo e tōʻongá pea mo e moʻoní, ʻokú ke fakahaaʻi ai ʻe lava ke falala atu kiate koe—ʻa e kakai kehé pea mo e ʻEikí.
ʻI hoʻo taukaveʻi e ngaahi akonaki ʻa Sīsū Kalaisí, ʻokú Ne kau fakataha mo koe. Mahalo he ʻikai fakakaukau tatau ha niʻihi mo koe, ka ʻe fakatokangaʻi hoʻo loto-toʻá mo e loto fakamātoató. Tatau ai pē pe ʻoku muimui e niʻihi kehé ki hoʻo sīpingá, ka ʻe tupulaki hoʻo fakamoʻoní, loto falalá, mo e tui kia Kalaisí.
Ngaahi fehuʻí mo e ngaahi talí
ʻOku hala nai ke ʻi ai haʻate ngaahi fehuʻi kau ki he Siasí? Te u lava fēfē nai ʻo maʻu ha ngaahi talí? Ko e maʻu ha ngaahi fehuʻí ʻoku ʻikai ko ha fakaʻilonga ia ʻo e vaivai pe siʻi ʻa e tuí. Ko hono moʻoní, ʻe lava ke tokoni e ngaahi fehuʻí ke langaki ʻa e tuí. Naʻe kamata hono Fakafoki mai ʻo e ongoongoleleí ʻi he taimi naʻe fai ai ʻe he taʻu hongofulu mā fā ko Siosefa Sāmitá ha ngaahi fehuʻi ʻi he tuí. Fekumi ki ha ngaahi tali ʻi he folofolá, ʻi he ngaahi lea ʻa e kau palōfita ʻa e ʻOtuá, mei hoʻo kau takí mo e mātuʻa faivelengá, pea mei he ʻOtuá tonu. Kapau he ʻikai maʻu e talí he taimi pē ko iá, falala te ke ako ʻi he ʻotu lea ki he ʻotu lea. Hokohoko atu hoʻo moʻuí ʻo fakatatau mo e meʻa kuó ke ʻosi ʻiló, pea hokohoko atu ʻa e fekumi ki he moʻoní.
Te u taukaveʻi fēfē nai ʻa e meʻa ʻoku totonú taʻe te u fakaʻitaʻi ʻa kinautolu ʻoku kehe ʻenau tuí? Kamata ʻaki hano fakapapauʻi ʻoku tataki fakalaumālie hoʻo ngaahi leá mo e tōʻongá ʻe he ʻofa ki he ʻOtuá mo ʻEne fānaú. ʻOku ʻikai totonu ke vahevahe e ongoongoleleí ʻi he laumālie ʻo e fakakikihi, ka ke fai ia ʻi he loto mahino, angamalū, mo e angaʻofa. Te ke lava pē ʻo ʻofa ki he niʻihi kehé neongo kapau ʻoku ʻikai ke ke tui ki heʻenau ngaahi fakakaukaú.
Vakai, Mātiu 5:14–16 (tuku ke ulo atu hoʻomou māmá); Sione 14:6 (Ko Sīsū ʻa e moʻoní); 1 Pita 3:15 (mateuteu maʻu pē ke vahevahe hoʻo ʻamanaki lelei ʻia Kalaisí); Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 88:77–80 (ngaahi meʻa ʻoku finangalo e ʻEikí ke tau akó); 93:36 (ko e nāunau ʻo e ʻOtuá ko e ʻatamai potó); 124:15 (ʻoku ʻuhinga ʻa e angatonú ki he ʻofa ʻi he meʻa ʻoku totonú); 130:18 (te tau toe tuʻu ʻi he toetuʻú mo e tuʻunga ʻo e poto ʻoku tau maʻú).
Fehuʻi lekomeni temipalé
ʻOkú ke feinga nai ke faitotonu ʻi he ngaahi meʻa kotoa ʻokú ke fakahokó?