Ngaahi Tohi Tuʻutuʻuní mo e Ngaahi Uiuiʻí
6. Tuʻunga Fakatakimuʻa ʻi he Siteikí


“6. Tuʻunga Fakatakimuʻa ʻi he Siteikí,” Ngaahi Konga naʻe Filifili mei he Tohi Tuʻutuʻuni Fakakātoá (2023).

“6. Tuʻunga Fakatakimuʻa ʻi he Siteikí,” Ngaahi Konga naʻe Filifili mei he Tohi Tu‘utuʻuni Fakakātoá

ʻĪmisi
takimuʻa ʻoku talanoa ki ha fāmili

6.

Tuʻunga Fakatakimuʻa ʻi he Siteikí

6.1

Ngaahi Taumu‘a ʻo ha Siteiki

Naʻe fakamatalaʻi ʻe ʻĪsaia ʻa e Saione ʻo e ngaahi ʻaho kimui ní ko ha fale fehikitaki pe ko ha tāpanekale ʻoku fakamaʻu ʻe ha ngaahi pou tukituki (siteiki) (vakai, ʻĪsaia 33:20; 54:2).

‘Oku fokotuʻu ‘e he ʻEikí ‘a e ngaahi siteikí ki hono “tānaki fakataha” ʻa Hono kakaí pea hoko “ko ha malu‘anga, pea ko ha ungaʻanga” mei he māmaní (Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 115:6

6.2

Kau Palesitenisī Fakasiteikí

ʻOku maʻu ʻe he palesiteni fakasiteikí ʻa e ngaahi kī ʻo e lakanga fakataulaʻeikí ki hono tataki e ngāue ʻa e Siasí ʻi he siteikí (vakai, 3.4.1). ʻOkú ne hoko mo hono ongo tokoní ko e kau palesitenisī fakasiteikí. ʻOku nau tokangaʻi ʻa e kāingalotu ʻo e siteikí ʻi he ʻofa, ʻo tokoni ke nau hoko ko ha kau muimui moʻoni ʻo Sīsū Kalaisi.

‘Oku maʻu ‘e he palesiteni fakasiteikí ha ngaahi tefitoʻi fatongia ʻe fā:

  1. Ko e taulaʻeiki lahi pule ia ʻi he siteikí.

  2. ʻOkú ne taki ʻa e ngāue ʻa e ʻOtuá ki he fakamoʻuí mo e hakeakiʻí ʻi he siteikí.

  3. Ko ha fakamaau fakalūkufua ia.

  4. ʻOkú ne tokangaʻi e ngaahi meʻa fakalekōtí, meʻa fakapaʻangá mo e koloá.

6.3

Ngaahi Faikehekehe ‘i he Mafai ʻo e Kau Palesiteni Fakavahefonuá mo e Kau Palesiteni Fakasiteikí

ʻI he vahefonua kotoa ʻo e kāingalotú, ʻoku ui ai ha taha maʻu Lakanga Taulaʻeiki Faka-Melekisēteki ke ne hoko ko e palesiteni fakavahefonua. Te ne ngāue meimei tatau mo ha palesiteni fakasiteiki ka ko e ngaahi faikehekehé ʻeni:

  • ʻOku ʻikai ko e palesiteni ia ʻo e kōlomu ʻo e kau taulaʻeiki lahí. Ko e ngaahi kōlomu peheé ʻoku toki fokotuʻu pē ʻi he ngaahi siteikí.

  • Ka fakangofua ʻe he palesiteni fakamisioná, ʻe lava ke ʻinitaviu ʻe ha palesiteni fakavahefonua ha tangata ke fakanofo ko ha kaumātuʻa. ʻE lava foki ke fokotuʻu ʻe he palesiteni fakavahefonuá pe ʻe ha taha ʻo fakatatau mo ʻene fakahinohinó (1) ha tangata ke hikinimaʻi mo (2) fakahoko ʻa e fakanofó (vakai, 18.10.1.3, 18.10.3, mo e 18.10.4). Ka, he ʻikai lava ʻe ha palesiteni fakavahefonua ke fakanofo ha kau pēteliake, kau taulaʻeiki lahi, pe kau pīsope.

  • Ka fakangofua ʻe he palesiteni fakamisioná, ʻe lava ke vaheʻi ʻe ha palesiteni fakavahefonua ʻa e kau palesiteni fakakoló (vakai, 18.11

  • ʻOku ʻikai ke ne tukuange ʻa e kau faifekau taimi kakató.

  • ʻOku ʻikai ke ne fakahoko e ʻinitaviu ki he lekomeni temipalé pe fakamoʻoni ʻi he ʻū lekomeni temipalé (vakai, 26.3.1

  • ʻOku ʻikai ke ne ui ha fakataha alēlea ki he tuʻunga mēmipasipí tukukehe ka fakamafaiʻi ʻe he palesiteni fakamisioná.

6.5

Fakataha Alēleaʻanga Māʻolungá

ʻE uiuiʻi ʻe he kau palesitenisī fakasiteikí ha kau taulaʻeiki lahi ʻe toko 12 ke nau faʻu ʻa e fakataha alēleaʻanga māʻolunga ʻo e siteikí (vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 102:1; 124:131).

6.5.1

Fakafofongaʻi ʻo e Kau Palesitenisī Fakasiteikí

ʻE vahe ʻe he kau palesitenisī fakasiteikí ha aleaʻanga māʻolunga ki he uooti takitaha ʻi he siteikí.

‘E toe vahe foki ʻe he kau palesitenisī fakasiteikí ha aleaʻanga māʻolunga ki he kōlomu takitaha ʻo e kaumātuʻá ʻi he siteikí.

ʻE lava ke vahe ʻe he kau palesitenisī fakasiteikí ʻa e kau aleaʻanga māʻolungá ke nau fakahinohinoʻi ʻa e kakai ko ʻení ʻi honau ngaahi fatongia ki he ngāue fakatemipalé mo e hisitōlia fakafāmilí pea mo e ngāue fakafaifekaú:

  • Kau palesitenisī ʻo e kōlomu ʻo e kaumātuʻá

  • Kau taki faifekau fakauōtí

  • Kau taki fakauooti ʻi he temipalé mo e hisitōlia fakafāmilí

6.7

Ngaahi Houalotu ʻo e Siteikí

Ko e ngaahi houalotu ʻo e Fineʻofa, Kau Finemui, Palaimeli, Lautohi Faka-Sāpate, mo e Kau Talavou ʻo e siteikí, ʻoku takitaha taki ia ʻe ha palesiteni. ʻE ngāue ʻa e kau palesiteni ko ʻení ʻi he malumalu ʻo e fakahinohino ʻa e kau palesitenisī fakasiteikí.

Ko e ngaahi tefitoʻi fatongia ʻo e kau taki ko ʻení ke tokoniʻi ʻa e kau palesitenisī fakasiteikí pea fakahinohinoʻi mo poupouʻi e kau palesitenisī ʻo e ngaahi houalotu he uōtí.

6.7.1

Kau Palesitenisī ʻo e Fineʻofá, Kau Finemuí, Palaimelí, mo e Lautohi Faka-Sāpaté ʻi he Siteikí

ʻOku ʻa e kau mēmipa ʻo e kau palesitenisī ko ʻení ʻa e ngaahi fatongia ko ʻení:

  • Kau ʻi he fakataha alēlea fakasiteikí (kau palesitení pē).

  • Fakataukeiʻi ʻa e kau palesitenisī ʻi he ngaahi houalotu ʻo e uōtí ne toki uiuiʻi foʻoú.

  • Fai ha poupou mo ha fakahinohino maʻu pē. Fetuʻutaki maʻu pē mo e kau palesitenisī fakauooti ki he houalotú ke ʻilo ʻenau ngaahi fiemaʻú, aleaʻi e ngaahi fiemaʻu ʻa e kāingalotu ʻoku nau tokoniʻí, mo ʻave ha fakamatala mei he kau palesitenisī fakasiteikí.

  • Fakahinohinoʻi e kau palesitenisī fakahoualotu ʻi he uōtí ʻi he lolotonga ʻo e ngaahi fakataha fakatakimuʻa fakasiteikí (vakai, 29.3.4

6.7.2

Kau Palesitenisī ʻo e Kau Talavoú ʻi he Siteikí

ʻOku ʻa e kau palesitenisī ʻo e Kau Talavou ʻi he siteikí ʻa e ngaahi fatongia ko ʻení:

  • Hoko ko ha ma‘uʻanga tokoni ki he kau pīsopelikí ʻi honau ngaahi fatongia ki he houʻeiki tangata he Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné.

  • Kau ‘i he kōmiti fakatakimuʻa ʻa e toʻu tupu ʻo e siteikí (vakai, 29.3.10

  • Te nau palani mo fakafekauʻaki e ngaahi ʻekitivitī mo e ngaahi nofokemi fakasiteiki ʻa e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné, ʻi he malumalu ʻo e fakahinohino ʻa e kau palesitenisī fakasiteikí.

Paaki