Tusitaulima ma Valaauga
18. Faatinoina o Sauniga ma Faamanuiaga o le Perisitua


“18. Faatinoina o Sauniga ma Faamanuiaga o le Perisitua,” Filifiliga mai le Tusitaulima Aoao (2023).

“18. Faatinoina o Sauniga ma Faamanuiaga o le Perisitua,” Filifiliga mai le Tusitaulima Aoao

Ata
aiga o loo savavali i autafa o le malumalu

18.

20. Faatinoina o Sauniga ma Faamanuiaga o le Perisitua

18.0

Faatomuaga

O sauniga ma faamanuiaga o faatinoga paia e faatinoina e ala i le pule o le perisitua ma i le suafa o Iesu Keriso. O sauniga ma faamanuiaga o le perisitua e maua ai le mana o le Atua (tagai i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 84:20).

O sauniga ma faamanuiaga e ao ona faatinoina i le faatuatua i le Tama Faalelagi ma Iesu Keriso ma e tusa ai ma le taitaiga a le Agaga Paia. E faamautinoa e taitai o loo latou faatinoina i le faamaoniga e tatau ai (i tulaga talafeagai), faatasi ai ma le pule e moomia o le perisitua, i le ala e tatau ai, ma e i latou ua agavaa e faatinoina (tagai i le 18.3).

18.1

Sauniga o le Faaolataga ma le Faaeaga

O le perisitua e aofia ai le pule e faatautaia ai sauniga o le talalelei ia e tatau ai mo le faaolataga ma le faaeaga. E osia e tagata ia feagaiga paia ma le Atua a o latou mauaina nei sauniga. O sauniga o le faaolataga ma le faaeaga o loo lisi atu i lalo:

  • Papatisoga

  • Faamauga ma le meaalofa o le Agaga Paia

  • Faaeeina o le Perisitua Mekisateko ma le faauuga i se tofi (mo alii)

  • Faaeega paia o le malumalu

  • Faamauga i le malumalu

Afai e maliu se tamaitiiti na fanau i totonu o le feagaiga a o lei atoa le 8 tausaga, e leai ni sauniga e manaomiaina pe faatinoina. Afai e le’i fanau le tamaitiiti i totonu o le feagaiga, na pau le sauniga na te manaomia o le faamauina lea i matua. Ona o le Togiola a le Faaola, o fanau uma e maliliu a o lei atoa le ta’i 8 tausaga ua “faaolaina i le malo selesitila o le lagi” (Mataupu Faavae ma Feagaiga 137:10; tagai foi i le Moronae 8:8–12).

18.3

Auai i le Faatinoga o se Sauniga po o se Faamanuiaga

O i latou e faatinoina pe auai i le faatinoina o se sauniga po o se faamanuiaga e tatau ona i ai le pule e tatau ai o le perisitua ma ia agavaa. E masani lava, o le tulaga faatonuina o le agavaa e o faatasi ma le umia o se pepa faataga o le malumalu. Peitai, e pei ona taialaina ai e le Agaga ma faatonuga o i le mataupu lenei, e mafai e epikopo ma peresitene o siteki ona faataga ia tamā ma tane o ē umia le tofi e tatau ai o le perisitua e faatino pe auai i le faatinoina o ni sauniga ma faamanuiaga tusa lava pe le o agavaa atoatoa mo le malumalu. O sē e umia le perisitua o i ai ni agasala matuia e lei foiaina, e le tatau ona auai i le faatinoina.

O le faatinoina po o le mauaina o ni sauniga ma faamanuiaga e manaomia ai le faamaoniga mai se taitai pulefaamalumalu o lē o loo umiaina ki e tatau ai o le perisitua (tagai i le 3.4.1). Pe a manaomia ai, e mafai ona tuu atu le faamaoniga e se fesoasoani na te faatagaina. Tagai i siata nei. O faasinoga i peresitene o siteki e faatatau foi i peresitene o misiona. O faasinoga i epikopo e faatatau foi i peresitene o paranesi.

O Ai Taitai e Umia Ki e Avatu ai le Faamaoniga e Faatino pe Mauaina ia Sauniga o le Faaolataga ma le Faaeaga?

Sauniga

O Ai e Umia Ki

Sauniga

Papatisoga

O Ai e Umia Ki

Epikopo (mo tamaiti ua ta’i 8 tausaga le matutua ma mo tagata ua i ai pepa faamaumau ua ta’i 9 tausaga ma matutua atu, sa faatuai o latou papatisoga ona o tulaga le atoatoa o le malosi faaleatamai)

Peresitene o le misiona (mo tagata liliu mai)

Sauniga

Faamauga ma le meaalofa o le Agaga Paia

O Ai e Umia Ki

Epikopo (mo tamaiti ua ta’i 8 tausaga le matutua ma mo tagata ua i ai pepa faamaumau ua ta’i 9 tausaga ma matutua atu, sa faatuai o latou papatisoga ona o tulaga le atoatoa o le malosi faaleatamai)

Peresitene o le misiona (mo tagata liliu mai)

Sauniga

Faaeeina o le Perisitua Mekisateko ma le faauuga i se tofi (mo alii)

O Ai e Umia Ki

Peresitene o le Siteki

Sauniga

Faaeega paia o le malumalu

O Ai e Umia Ki

Epikopo ma le peresitene o le siteki

Sauniga

Faamauga i le malumalu

O Ai e Umia Ki

Epikopo ma le peresitene o le siteki

O Ai Taitai e Umia Ki e Avatu ai le Faamaoniga e Faatino pe Mauaina ia Isi Sauniga ma Faamanuiaga?

Sauniga po o le Faamanuiaga

O Ai e Umia Ki

Sauniga po o le Faamanuiaga

Faaigoaina ma le faamanuiaina o fanau

O Ai e Umia Ki

Epikopo

Sauniga po o le Faamanuiaga

O le faamanatuga

O Ai e Umia Ki

Epikopo

Sauniga po o le Faamanuiaga

Faaeeina o le Perisitua Arona ma le faauuga i se tofi (mo alii talavou ma alii)

O Ai e Umia Ki

Epikopo

Sauniga po o le Faamanuiaga

Vaetofiaina o tagata o le au paia e auauna atu i valaauga

O Ai e Umia Ki

Tagai i le 30.8

Sauniga po o le Faamanuiaga

Faapaiaina o le suauu

O Ai e Umia Ki

E le manaomia se faamaoniga

Sauniga po o le Faamanuiaga

Faauuina o ē mama’i

O Ai e Umia Ki

E le manaomia se faamaoniga

Sauniga po o le Faamanuiaga

Faamanuiaga o faamafanafanaga ma fautuaga, e aofia ai faamanuiaga faatamā

O Ai e Umia Ki

E le manaomia se faamaoniga

Sauniga po o le Faamanuiaga

Faapaiaina o fale

O Ai e Umia Ki

E le manaomia se faamaoniga

Sauniga po o le Faamanuiaga

Faapaiaina o tuugamau

O Ai e Umia Ki

O le taitai perisitua o lē e pulefaamalumalu i le sauniga

Sauniga po o le Faamanuiaga

Faamanuiaga faapeteriaka

O Ai e Umia Ki

Epikopo

18.4

Sauniga mo Fanau e Le’i Aulia Tausaga e Ta’u Tagata Matua Ai

E na o le pau le taimi e mafai ai e se tamaitiiti laitiiti ona maua sauniga ma faamanuiaga pe afai ua tuuina atu e matua po o e o vaaia faaletulafono le faatagaga. E le manaomia le faatagaga mai se matua po o se tagata e vaaia le tamaitiiti e leai se faavae faaletulafono mo le tetee atu i le faatinoga.

18.6

Faaigoaina ma le Faamanuiaina o Fanau

E masani lava ona faaigoa ma faamanuia fanau i le taimi o le sauniga anapogi ma molimau i le uarota e nonofo ai o latou matua.

18.6.1

O Ai e Tuuina Atu le Faamanuiaga

O le sauniga o le faaigoaina ma le faamanuiaina o se tamaitiiti e faatinoina e i latou e umia le Perisitua Mekisateko, e ogatusa ma le Mataupu Faavae ma Feagaiga 20:70.

O se tagata po o se aiga e mananao ia maua e se tamaitiiti se igoa ma se faamanuiaga, latou te faamaopoopoina faatasi ma le epikopo le sauniga. O loo ia umiaina ki mo le faaigoaina ma le faamanuiaina o fanau i le uarota.

E mafai e se epikopo ona faatagaina se tamā o loo umia le Perisitua Mekisateko e faaigoa ma faamanuia lona atalii/afafine e tusa lava pe le o agavaa atoatoa le tamā mo le malumalu (tagai i le 18.3). E uunaia e epikopo ia tamā e saunia i latou lava e faamanuia a latou lava fanau.

18.6.2

Faatonuga

I lalo o le taitaiga a le au epikopo, o ē umia le Perisitua Mekisateko e potopoto i se li’o e faaigoa ma faamanuia se tamaitiiti. Latou te tuu o latou lima i lalo o se pepe, pe latou te tuu faamāmā foi o latou lima i luga o le ulu o se tamaitiiti. O lē o le a faaleoina:

  1. E faalagi le Tama Faalelagi e pei ona faia i se tatalo.

  2. E ta’u atu faapea o loo faatinoina le faamanuiaga e ala i le pule o le Perisitua Mekisateko.

  3. Tuu atu i le tamaitiiti se igoa.

  4. Ta’u le igoa o le tamaitiiti.

  5. Tuu atu se faamanuiaga i le tamaitiiti e pei ona taitai ai e le Agaga.

  6. Faaiu i le suafa o Iesu Keriso.

18.6.3

Fomu o le Pepa Faamaumau o le Tamaitiiti ma le Tusi Faamaonia o le Faamanuiaga

A o le’i faamanuiaina se tamaitiiti, e faaaoga e se failautusi le Punaoa mo Taitai ma Failautusi (PTF) e saunia ai se Fomu o le Pepa Faamaumau o le Tamaitiiti. A maea le faamanuiaga, na te fatuina le pepa faamaumau i le polokalama lena ma saunia ai se Tusi Faamaonia o le Faamanuiaga. O lea tusi faamaonia e sainia e le epikopo ma tuuina atu i matua po o ē o vaaia.

O le igoa o i luga o le pepa faamaumau ma le tusi faamaonia e tatau ona tutusa lelei ma le pepa fanau, lesitala faalemalo o le fanau mai, po o le igoa faaletulafono o i ai nei.

18.7

Papatisoga

O le papatisoga e ala i le faatofuina i le vai e se tasi o i ai le pule, e tatau mo se tagata ina ia avea ai ma tagata o le Ekalesia ma maua le Agaga Paia. O i latou uma o ē sailia le faaeaga e tatau ona mulimuli i le faataitaiga a le Faaola e ala i le mauaina o nei sauniga.

18.7.1

Faamaoniga mo se Tagata Ina Ia Papatisoina ma Faamauina

18.7.1.1

O Tamaiti O Ē Auai i le Ekalesia ma i Ai Pepa Faamaumau

O le epikopo e umia ki o le perisitua mo le papatisoina o [tamaiti] ua ta’i 8-tausaga ua i ai pepa faamaumau i se uarota. O tamaiti nei e tatau ona papatiso ma faamauina i o latou aso fanau lona 8, po o se taimi vave e talafeagai ai (tagai i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 68:27). O fanau nei o ē ua uma ona i ai pepa faamaumau i le Ekalesia (tagai i le 33.6.2). Pe a latou aulia le ta’i 8 tausaga, ia mautinoa e le epikopo ua latou maua avanoa uma e taliaina ai le talalelei ma ia papatisoina ma faamauina.

E faatalanoa e le epikopo po o se fesoasoani ua tofia ia tamaiti ua i ai faamaumauga mo le papatisoga ma le faamauga. O loo maua faatonuga i le 31.2.3.1.

Mo faamatalaga e uiga i le faatumuina o Faamaumauga o le Papatisoga ma le Faamauga, tagai i le 18.8.3.

18.7.1.2

Tagata Liliu Mai

O le peresitene o le misiona e umia ki mo le papatisoina o tagata liliu mai i se misiona. Mo lea mafuaaga, ua faatalanoa ai e faifeautalai faamisiona tagata liliu mai mo papatisoga ma faamauga.

18.7.2

Sauniga o le Papatisoga

O se sauniga o le papatisoga e tatau ona faigofie, puupuu, ma siitia faaleagaga. E mafai ona aofia ai mea nei:

  1. Musika e mua’i tataina

  2. O se faafeiloaiga puupuu mai le uso o loo taitaia le sauniga

  3. Se viiga amata ma le tatalo amata

  4. Tasi pe lua ni savali pupuu e uiga i mataupu o le talalelei, e pei o le papatisoga ma le meaalofa o le Agaga Paia

  5. Se musika filifilia

  6. O le papatisoga

  7. O se taimi o le migao a o sui i latou sa auai i le faatinoga o le papatisoga i o latou la’ei mamago (e mafai ona tatā pe lagiina ni viiga po o pese a le Peraimeri i le taimi lea)

  8. O le faamauga o tagata ua ta’i 8 tausaga ua i ai pepa faamaumau; o le faamauga o tagata liliu mai pe afai e filima’oti e le epikopo (tagai i le 18.8)

  9. Tuuina atu o molimau e tagata fou ua liliu mai, pe a mananao ai

  10. Se viiga faaiu ma le tatalo faaiu

  11. Musika e mulia’i tataina

A sauni se tamaitiiti ua i ai faamaumauga ina ia papatisoina, e fefautuaai se tasi o le au epikopo ma le au peresitene o le Peraimeri ma le aiga e fuafua ma faatulaga se sauniga o le papatisoga. O se tasi o le au epikopo e taitaia le sauniga. Afai e sili atu ma le tasi le tamaitiiti o le a papatisoina i le masina lava lea e tasi, e mafai ona latou auai faatasi i se sauniga o le papatisoga.

I siteki e toatele tamaiti ua i ai pepa faamaumau, e mafai e tamaiti mai uarota e tele ona auai i lea sauniga o le papatisoga e tasi. O se tasi o le au peresitene o le siteki po o se fautua maualuga ua tofia e taitaia le sauniga.

E le tatau ona tolopoina le papatisoga o se tagata o le aiga se’i mafai e le tamā ona maua le perisitua ma faatino ai e ia lava le papatisoga.

I lalo o le taitaiga a le au epikopo, o le taitai misiona o le uarota, (pe afai ua valaauina se tasi) po o se sui o le au peresitene o le korama a toeaina e taitaia le galuega faamisiona i le uarota, na te fuafuaina ma taitaia ia sauniga papatisoga mo tagata liliu mai. Latou te faamaopoopo faatasi ma faifeautalai faamisiona.

18.7.3

O Ai e Faatinoina le Sauniga

O le sauniga o le papatisoga e faatino e se ositaulaga po o sē e umia le Perisitua Mekisateko. O le tagata na te faatinoina se papatisoga e tatau ona faamaonia mai e le epikopo (po o le peresitene o le misiona pe afai o loo faatinoina e se faifeautalai faamisiona le papatisoga).

E mafai e se epikopo ona faatagaina se tamā o avea ma ositaulaga pe o loo umia le Perisitua Mekisateko e papatisoina lona atalii/afafine tusa lava pe le o agavaa atoatoa le tamā mo le malumalu (tagai i le 18.3). E uunaia e epikopo ia tamā e saunia i latou lava e papatiso a latou lava fanau.

18.7.4

Nofoaga e Faatinoina ai le Sauniga

E tatau ona faatinoina papatisoga i se vai papatiso pe afai o i ai. Afai e leai se vai papatiso, e mafai ona faaaoga se auvai saogalemu.

Mo le saogalemu, e tatau ona i ai se tagata matua faatuatuaina a o faatumuina le vai papatiso ma nofo ai pea se’ia uma ona toe faamatūtū, faamama, ma ua saogalemu. E tatau ona faamatūtū le vai papatiso i le taimi lava e maea ai sauniga papatisoga taitasi. E tatau ona loka faitotoa o le vai papatiso pe a le o faaaogaina.

18.7.5

Lavalava

O se tagata e faatinoina se papatisoga ma se tagata o loo papatisoina, e oofu i ofu papa’e e le valavala pe a susū. O se tagata ua maua ona faaeega paia, e fai ona ofusa o le malumalu i lalo o ona laei a o faatinoina se papatisoga. O iunite i lotoifale e faatauina mai laei mo papatisoga i tupe o le paketi, ma e le totogia le faaaogaina.

18.7.6

Molimau

E toalua molimau, e faamaonia e le taitai pulefaamalumalu, e mata’ituina papatisoga taitasi ma faamautinoa o loo faatinoina lelei. O tagata o le Ekalesia ua papatisoina, e aofia ai tamaiti ma le autalavou, e mafai ona avea ma molimau.

E tatau ona toe faia se papatisoga pe afai e le o sa’o lelei le ta’uga o upu e pei ona tuuina mai i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 20:73. E tatau foi ona toe faia pe afai e le’i lilofia atoa i le vai se vaega o le tino, lauulu, po o laei o le tagata.

18.7.7

Faatonuga

Ina ia faatinoina le sauniga o le papatisoga, o se ositaulaga po o sē e umia le Perisitua Mekisateko:

  1. E tu i totonu o le vai faatasi ma le tagata o loo papatiso.

  2. E u’uina le tapulima taumatau o le tagata i lona lima tauagavale (mo le faafaigofieina ma le saogalemu). O le tagata o loo papatisoina na te u’uina le tapulima tauagavale o lē e umia le perisitua, i lona lima tauagavale.

  3. E si’i lona lima taumatau i le sikuea.

  4. Ta’u le igoa atoa o le tagata ma faapea atu, “Ona ua tofia a’u e Iesu Keriso, ou te papatiso ia te oe i le suafa o le Tamā, ma le Alo, ma le Agaga Paia. Amene” (Mataupu Faavae ma Feagaiga 20:37).

  5. Fai i le tagata e u’u lona isu i lona lima taumatau (mo le faafaigofieina), ona tuu lea o lona lima taumatau ia faamaualuga i le papatua o le tagata ma faatofu atoa le tagata, ia aofia ai ma lavalava.

  6. Fesoasoani i le tagata e alu a’e i luga mai le vai.

18.8

Faamauga ma le Meaalofa o le Agaga Paia

A uma ona papatisoina se tagata, e faamauina o ia o se tagata o le Ekalesia ma maua le Agaga Paia e ala i le faaee atu o lima (tagai i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 20:41; Galuega 19:1–6). E avea le tagata o se tasi o le Ekalesia pe a mae’a uma nei sauniga e lua ma ua faamaumauina faalelei (tagai i le Ioane 3:5; Mataupu Faavae ma Feagaiga 33:11; 3 Nifae 27:20).

O le epikopo e vaaia le faatinoina o faamauga. O tamaiti ta’i-valu-tausaga e masani lava ona faamau i le aso e papatisoina ai. O tagata liliu mai e masani ona faamauina i soo se sauniga faamanatuga i le uarota latou te nonofo ai, ae sili ai le Aso Sa pe a uma o latou papatisoga.

E mulimuli se tasi o le au epikopo i taiala o loo i le 29.2.1.1 pe a faalauiloa atu tagata fou.

18.8.1

O Ai e Faatinoina le Sauniga

E na’o sē e umia le Perisitua Mekisateko o loo agavaa mo le malumalu e mafai ona avea ma fofoga mo se faamauga. Peitai, e mafai e se epikopo ona faatagaina se tamā o loo umia le Perisitua Mekisateko e tu i le li’o mo le faamauga o lona atalii/afafine tusa lava pe le o agavaa atoatoa le tamā mo le malumalu (tagai i le 18.3).

A itiiti ia tasi se sui o le au epikopo e auai ai i le faatinoga o lenei sauniga. Pe afai na a’oa’oina e faifeautalai faamisiona se tagata liliu mai, e valaaulia e le epikopo i la’ua e auai atu i ai.

18.8.2

Faatonuga

I lalo o le taitaiga a le au epikopo, e toatasi pe sili atu i latou e umia le Perisitua Mekisateko e mafai ona auai i se faamauga. Latou te tuu faamāmā o latou lima i luga o le ulu o le tagata. O le tagata e fai ma fofoga:

  1. E ta’u le tagata i lona igoa atoa.

  2. E ta’u atu o loo faatinoina le sauniga i le pule o le Perisitua Mekisateko.

  3. E faamauina le tagata o se tagata O Le Ekalesia a Iesu Keriso o le Au Paia o Aso e Gata Ai.

  4. E ta’u atu “talia le Agaga Paia” (e lē o le “talia le meaalofa o le Agaga Paia”).

  5. E tuu atu upu o faamanuiaga e pei ona taiala ai e le Agaga.

  6. Faaiu i le suafa o Iesu Keriso.

18.8.3

Faamaumauga ma le Tusi Faamaonia o le Papatisoga ma le Faamauga

A o le’i faatalanoaina se tamaitiiti o lē ua i ai se pepa faamaumau mo le papatisoga, e faaaoga e se failautusi le PTF e saunia ai se Fomu o le Papatisoga ma le Faamauga. O le epikopo po o se fesoasoani ua tofia, e faatautaia le faatalanoaga ma saini le fomu. A mae’a le papatisoga ma le faamauga, e faaaoga e se failautusi le fomu lenei e faafou ai faamatalaga o le pepa faamaumau o le tamaitiiti i le PTF.

Pe a faatalanoa e se faifeautalai faamisiona se tagata liliu mai mo le papatisoga, na te faatumuina le Faamaumauga o le Papatisoga ma le Faamauga e faaaoga ai le polokalama (app) o le Api o Fuafuaga o le Eria (AFE). A maea le papatisoga ma le faamauga, e faamaumau e faifeautalai ia faamatalaga i le AFE ma auina atu faaeletonika i le failautusi a le uarota. E iloilo e le failautusi a le uarota ia faamatalaga i le PTF ma fatuina le pepa faamaumau.

A uma ona fatuina se pepa faamaumau, e saunia e se failautusi se Tusi Faamaonia o le Papatisoga ma le Faamauga. O lea tusi faamaonia e sainia e le epikopo ma tuuina atu i le tagata.

O le igoa o i luga o le pepa faamaumau ma le tusi faamaonia e tatau ona tutusa lelei ma le pepa fanau, lesitala faalemalo o le fanau mai, po o le igoa faaletulafono o i ai nei.

18.9

O Le Faamanatuga

O tagata o le Ekalesia e potopoto i le aso Sapati e tapuai i le Atua ma taumamafa i le faamanatuga (tagai i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 20:75; 59:9; Moronae 6:5–6). I le taimi o lenei sauniga, latou te taumamafa ai i le areto ma le vai e manatua ai le ositaulagaina e le Faaola o Lona tino ma le toto ma toefaafou ai a latou feagaiga paia (tagai i le Mataio 26:26–28; Faaliliuga Iosefa Samita, Mareko 14:20–25; Luka 22:15–20; 3 Nifae 18; Moronae 6:6).

18.9.1

Faamaoniga e Faatautaia ai le Faamanatuga

O le epikopo e umia ki o le perisitua mo le faatautaiga o le faamanatuga i le uarota. O i latou uma o ē auai i le tapenaina, faamanuiaina, ma le tufatufaina o le faamanatuga, e tatau ona maua le faamaoniga mai ia te ia po o se tasi i lalo o lana taitaiga.

18.9.2

O Ai e Faatinoina le Sauniga

  • O a’oa’o, ositaulaga, ma i latou e umia le Perisitua Mekisateko e mafai ona tapenaina le faamanatuga.

  • O ositaulaga ma i latou e umia le Perisitua Mekisateko e mafai ona faamanuiaina le faamanatuga.

  • O tiakono, a’oa’o, ositaulaga, ma i latou e umia le Perisitua Mekisateko e mafai ona tufaina le faamanatuga.

18.9.3

Taiala mo le Faamanatuga

Ona o le natura paia o le faamanatuga, e tatau i taitai perisitua ona saunia ma le faaeteete ina ia faatulagaina lelei ma le migao.

O i latou o ē faatautaia le faamanatuga e tatau ona faia i se uiga mamalu, ma le iloa o loo fai i latou ma sui o le Alii.

O le tufaina o le faamanatuga e tatau ona faia i le uiga moni lava e masani ai, ae aua le soona faamamalu.

E ui o le faamanatuga e mo tagata o le Ekalesia, ae e leai se mea e tatau ona fai e taofia ai isi mai le taumamafa ai.

18.9.4

Faatonuga

  1. O i latou e tapenaina, faamanuiaina, pe tufaina le faamanatuga e muai fufulu o latou lima i le fasimoli po o isi vailaau faamamā.

  2. O a’oa’o, ositaulaga, po o i latou e umia le Perisitua Mekisateko e faamautinoaina ua i ai fata o le falaoa faatasi ai ma falaoa e le’i tofitofia, fata o le vai faatasi ma ipu vai mamā, ma ie laulau mamā ua saunia lelei a o le’i amataina le sauniga.

  3. A o lagiina e tagata o le uarota se viiga o le faamanatuga, o i latou o le a faamanuiaina le faamanatuga e tutulai ma le migao, aveese le ie o loo ufiufi ai fata o le falaoa, ma tofitofi le falaoa i le tetelē o fasimea e ūina.

  4. A uma le viiga, ona tootuli lea o le tagata e faamanuiaina le areto ma fai le tatalo o le faamanatuga mo le areto (tagai i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 20:77).

  5. E faamautinoa e le epikopo o ta’u manino, ma ia sa’o atoatoa, ma mamalu ia tatalo o le faamanatuga. Afai e sese se upu e ta’u e le tagata ma faasa’o e ia lava, e le toe manaomia se isi faasa’oga. Afai e le faasa’oina e le tagata sana mea sese, e talosagaina ma le agalelei o ia e le epikopo e toe fai le tatalo.

  6. A mae’a le tatalo, e tufaina atu ma le migao e i latou e umia le perisitua le areto i tagata o le au paia. E muamua talia e le taitai pulefaamalumalu, a mae’a e leai se faatulagaga tāmau o le faasologa. A tuu atu loa se fata i tagata o le au paia, e mafai ona latou pasi atua mai le tasi i le isi.

  7. E faaaoga e tagata o latou lima taumatau e tagofia ai pe a mafai.

  8. A ua uma ona tufa atu le areto i tagata uma, e toe faafoi e i latou o loo tufaina le faamanatuga ia fata i le laulau faamanatuga. O i latou e faamanuiaina le faamanatuga e tuuina se ie i luga o fata falaoa ma aveese le ufiufi o fata vai.

  9. O le tagata e faamanuiaina le vai e tootuli ma fai le tatalo faamanatuga mo le vai (tagai i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 20:79). Na te faaaogaina le upu vai nai lo le uaina.

  10. A mae’a le tatalo, e tufaina atu ma le migao e i latou e umia le perisitua le vai i tagata o le au paia. E muamua talia e le taitai pulefaamalumalu, a mae’a e leai se faatulagaga tāmau o le faasologa.

  11. A ua uma ona tufa atu le vai i tagata uma, e toe faafoi e i latou o loo tufaina le faamanatuga ia fata i le laulau faamanatuga. O i latou e faamanuiaina le faamanatuga e tuuina se ie i luga o fata, ma nonofo i lalo ma le migao i latou o e na faamanuiaina ma tufatufa le faamanatuga.

  12. A mae’a le sauniga, o i latou na saunia le faamanatuga e faamamāina, gaugau ie laulau, ma aveese ni falaoa sa le’i faaaogaina.

18.10

Faaeeina Atu o le Perisitua ma le Faauuina i se Tofi

E lua vaega o le perisitua: o le Arona ma le Mekisateko (tagai i le 3.3; Mataupu Faavae ma Feagaiga 107:1, 6). Pe a faaee atu le perisitua i luga o se tagata, e faauuina foi o ia i se tofi o lena perisitua. A mae’a ona faaee atu se tasi o nei perisitua, e na ona faauuina lava o se alii i isi tofi e manaomia i lena perisitua.

18.10.1

Perisitua Mekisateko

O le peresitene o le siteki e umia ki o le perisitua mo le faaeeina atu o le Perisitua Mekisateko ma le faauuina i tofi o le toeaina ma le faitaulaga sili. Ae peitai, e masani ona tuuina atu e le epikopo ia fautuaga mo nei faauuga.

18.10.1.1

Toeaina

E mafai e uso agavaa ona mauaina le Perisitua Mekisateko ma faauuina o ni toeaina pe a 18 o latou tausaga pe matutua atu foi. E faavae i tulaga faaletagata lava ia, e filima’oti e le epikopo pe tatau ona fautuaina atu se alii talavou ina ia faauuina o se toeaina i se taimi vave pe a mavae lona aso fanau 18 pe toe nofo umi foi i le korama a ositaulaga.

I le faia o lenei faaiuga, e feutagai muamua le epikopo ma le alii talavou ma ona matua po o e o vaaia. O alii agavaa e tatau ona faauuina o ni toeaina pe a 19 tausaga po o le ae latou te lei tuua le aiga e auai i le kolisi, auauna atu i se misiona talai, auauna atu i le militeli, po o le taliaina o se galuega tumau.

O alii faatoa papatisoina ua ta‘i 18 tausaga ma matutua atu e faauuina o ni toeaina pe a uma ona:

  • Maua le Perisitua Arona ma auauna atu o ni ositaulaga.

  • Lava le malamalama ua atiina ae o le talalelei.

  • Faaalia lo latou agavaa.

E le moomia se taimi patino e avea ai ma se tagata o le Ekalesia.

18.10.1.2

Faitaulaga Sili

E faauuina alii o ni faitaulaga sili pe a valaauina i latou i se au peresitene o le siteki, fautua maualuga, po o le au epikopo.

18.10.1.3

Faatalanoaina ma le Lagolagoina

Faatasi ai ma le faamaoniga a le au peresitene o le siteki, e faatalanoa e le epikopo le uso e pei ona faatonuina ai i luga o le Faamaumauga o le Faauuga i le Perisitua Mekisateko. Ona faatalanoaina foi lea o ia e se tasi o le au peresitene o le siteki. Faatasi ai ma le faamaoniga mai le peresitene o le misiona, e mafai e le peresitene o le itu ona faatalanoaina se uso ina ia faauuina o se toeaina (tagai i le 6.3).

18.10.2

Perisitua Arona

O le epikopo e umia ki mo le faaeeina atu o le Perisitua Arona ma faauuga i tofi o le tiakono, a’oa’o, ma le ositaulaga. O uso agavaa e masani ona faauuina i nei tofi i tausaga nei, ae le faia a’o lei aulia:

  • Tiakono i le amataga o le tausaga e atoa i ai lo latou ta’i 12

  • A’oa’o i le amataga o le tausaga e atoa i ai lo latou ta’i 14

  • Ositaulaga i le amataga o le tausaga e atoa i ai lo latou ta’i 16

E faatalanoa e le epikopo po o se fesoasoani ua tofia i latou o le a faauuina o ni tiakono po o ni a’oa’o e filima’oti ai pe ua saunia faaleagaga i latou. O le epikopo e faatalanoaina ia uso o e o le a faauuina o ni ositaulaga.

A o lei faatalanoaina se alii talavou mo le faauuina i le perisitua, e maua mai e le epikopo le faatagaga tuugutu mai matua po o e o vaaia. E le manaomia le faatagaga mai se matua po o se tagata e vaaia le tamaitiiti e leai se faavae faaletulafono mo le tetee atu i le faatinoga.

18.10.3

Tuuina Atu o se Tagata o le Ekalesia ina ia Lagolagoina a o lei Faauuina o Ia

A uma ona faatalanoaina se uso ma maua ua agavaa e faauuina i se tofi o le perisitua, e tuuina atu o ia mo le lagolagoina (tagai i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 20:65, 67). O uso e faauuina o ni toeaina po o ni faitaulaga sili e tuuina atu e se tasi o le au peresitene o le siteki i le sauniga aoao o le konafesi a le siteki (tagai i le 6.3 mo faatonuga mo peresitene o itu). O uso e faauuina o ni tiakono, aoao, po o ni ositaulaga e tuuina atu e se tasi o le au epikopo i le sauniga faamanatuga.

O le tagata e taitaia le lagolagoina e fai atu i le uso e tula’i. Na te faasilasila atu le lafo e faaee atu le Perisitua Arona po o le Mekisateko (pe a manaomia) ma faauu le uso i le tofi o le perisitua. Ona ia valaaulia lea o tagata o le ekalesia e lagolagoina le lafo. Mo se faataitaiga, ina ia tuuina atu se uso ina ia faauuina o se toeaina, e mafai ona ia faaaogaina upu e pei o nei:

“Matou te tuuina atu ia [igoa] ia maua le Perisitua Mekisateko ma faauuina o se toeaina. O e finagalo i ai, ia faailoa mai i le sii o le aao. [Faatali laitiiti.] O i latou e faatuiese, pe afai e i ai, ia faailoa mai. [Faatali laitiiti.]”

Afai e i ai se tagata o le au paia o tulaga lelei e tetee i le faauuga, e feiloai faalilolilo i la’ua ma le taitai pulefaamalumalu po o se taitai perisitua e tofia pe a maea le sauniga. E saili le taitai ia malamalama pe aisea na tetee ai le tagata. E fesili atu o ia pe o iloa e le tagata lea se amioga e mafai ona faaleagavaaina ai le tagata mai le faauuina i le tofi o le perisitua.

I nisi tulaga, atonu e manaomia ona faauuina se uso o se toeaina po o se faitaulaga sili a o lei mafai ona tuuina atu o ia i le konafesi a le siteki. Pe a tupu lenei mea, e tuuina atu o ia i le sauniga faamanatuga a lana uarota mo le lagolagoina. Ona tuuina atu lea o ia i le isi konafesi a le siteki e sosoo ai e faamaonia ai le faauuga (fetuunaia o le faagasologa mo le lagolagoina, o loo faamatalaina atu i luga).

18.10.4

O Ai e Faatinoina le Sauniga

O le peresitene o le siteki po o se e umia le Perisitua Mekisateko, i lalo o lana taitaiga e mafai ona faauuina se alii i le tofi o le toeaina. Faatasi ai ma le faamaoniga mai le peresitene o le misiona, o le peresitene o le itu po o se tasi i lalo o lana taitaiga e mafai ona faatinoina le faauuga (tagai i le 6.3). E na o ē umia le Perisitua Mekisateko e mafai ona tutū i le li’o.

O le peresitene o le siteki po o se faitaulaga sili i lalo o lana taitaiga e mafai ona faauuina se alii i le tofi o le faitaulaga sili. E na’o faitaulaga sili e mafai ona tutū i le li’o.

O se tagata e faauuina se alii i se tofi o le Perisitua Mekisateko e tatau ona agavaa mo le malumalu. O le peresitene o le siteki po o se tasi na te filifilia e tatau ona i ai.

O se ositaulaga po o se tasi e umia le Perisitua Mekisateko e mafai ona faauuina se uso i le tofi o le tiakono, a’oa’o, po o le ositaulaga. E tatau ona faatagaina o ia e le epikopo. E tatau ona i ai le epikopo po o se tasi na te tofiaina.

Ina ia auai i se faauuga o le Perisitua Arona, e tatau ona avea se tagata o se ositaulaga po o sē umia le Perisitua Mekisateko.

E mafai e se epikopo ona faatagaina se tamā o avea ma ositaulaga pe o loo umia le Perisitua Mekisateko e faauuina lona atalii i le tofi o le tiakono, a’oa’o, po o le ositaulaga tusa lava pe le o agavaa atoatoa le tamā mo le malumalu (tagai i le 18.3). E uunaia e epikopo ia tamā e saunia i latou lava e faauu o latou lava atalii.

18.10.5

Faatonuga

Ina ia faaee atu le perisitua ma faauuina se tagata i se tofi o le perisitua, e tuu faamāmā e se toatasi pe sili atu o i latou ua faatagaina o loo umia le perisitua, o latou lima i luga o le ulu o le tagata. O le tagata e avea ma fofoga:

  1. E ta’u le tagata i lona igoa atoa.

  2. E ta’u atu le pule o loo ia umia patino e faatino ai le sauniga (Perisitua Arona po o le Perisitua Mekisateko).

  3. Faaee atu le Perisitua Arona po o le Perisitua Mekisateko, se’i vagana ua uma ona faaee atu.

  4. E faauuina le tagata i se tofi o le Perisitua Arona po o le Perisitua Mekisateko ma tuu atu i ai aiā tatau, mana, ma le pule o lena tofi.

  5. E tuu atu upu o faamanuiaga e pei ona taiala ai e le Agaga.

  6. Faaiu i le suafa o Iesu Keriso.

Ina ia faauuina se tagata i se tofi o le perisitua pe a ua uma ona faaee atu ia te ia le perisitua talafeagai, e le faia e le tagata o loo faatinoina le faauuga le laasaga 3.

18.10.6

Faamaumauga ma le Tusi Faamaonia o le Faauuga

A o le’i faatalanoaina se uso e faauuina i se tofi i le Perisitua Arona, e faaaoga e se failautusi le PTF e saunia ai se Faamaumauga o le Faauuga i le Perisitua Arona. O le epikopo po o se fesoasoani ua tofia, e faatautaia le faatalanoaga ma saini le fomu pe a ua ausia tulaga uma o le agavaa.

A mae’a le faauuga, e faatumu e le epikopo po o sona fesoasoani ua tofia le fomu ma avatu i se failautusi. Na te faamaumauina le faauuga i le PTF ma saunia le tusi faamaonia o le faauuga.

O le igoa o i ai nei o se tagata ua aloaia faaletulafono, e tatau ona faaaogaina i luga o faamaumauga ma le tusi faamaonia o le faauuga.

18.11

Vaetofiaina o Tagata o le Au Paia e Auauna Atu Ai i Valaauga.

O tagata o le Ekalesia e valaauina ma lagolagoina i le tele o tofiga o le Ekalesia e tatau ona vaetofia e auauna atu ai i lena tofiga (tagai i le Ioane 15:16; Mataupu Faavae ma Feagaiga 42:11; tagai foi 3.4.3.1 i le tusitaulima lenei). I le taimi e vaetofia ai, e tuuina atu i le tagata (1) le pule e galue ai i le valaauga ma (2) upu o le faamanuiaga e pei ona taialaina ai e le Agaga.

O peresitene o siteki, epikopo, ma peresitene o korama e mauaina ki o le taitaiga pe a vaetofia i latou (tagai i le 3.4.1.1). Peitai, o le upu ki e le tatau ona faaaogaina pe a vaetofia tagata o le au paia e galulue i isi valaauga, e aofia ai fesoasoani i au peresitene.

18.11.1

O Ai e Faatinoina le Vaetofiaina

O sē e umia le Perisitua Mekisateko e faatinoina se vaetofiaina. E tatau ona ia mauaina le faamaoniga mai le taitai o loo umia ia ki talafeagai o le perisitua. O i latou e faatagaina e faatino se vaetofiaga, o loo ta’ua i le 30.8. E le tatau i se toeaina ona fai ma fofoga e faaleoina pe tu i le li’o pe afai o loo vaetofiaina se alii i se tofi e manaomia ai ona avea o ia o se faitaulaga sili.

I lalo o le taitaiga a le taitai pulefaamalumalu, e toatasi pe sili atu i latou e umia le Perisitua Mekisateko e mafai ona auai ai i le vaetofiaina. O peresitene e muamua vaetofia a o le’i vaetofiaina o latou fesoasoani.

E mafai e se taitai pulefaamalumalu ona faatagaina se tane po o se tamā o loo umia le Perisitua Mekisateko e tu i le li’o mo le vaetofiaina o lona toalua po o le fanau tusa lava pe le o agavaa atoatoa le tamā mo le malumalu (tagai i le 18.3).

18.11.2

Faatonuga

E tuu faamāmā e se toatasi pe sili atu o i latou o loo umia le Perisitua Mekisateko o latou lima i luga o le ulu o le tagata. O le tagata e fai ma fofoga:

  1. E ta’u le tagata i lona igoa atoa.

  2. E ta’u atu faapea o loo ia faia i le pule o le Perisitua Mekisateko.

  3. E vaetofiaina le tagata i le valaauga i le siteki, uarota, korama, po o se vasega.

  4. Faaee atu ki pe afai e tatau i le tagata ona mauaina.

  5. E tuu atu upu o faamanuiaga e pei ona taiala ai e le Agaga.

  6. Faaiu i le suafa o Iesu Keriso.

18.12

Faapaiaina o le Suauu

E tatau i ē umia le Perisitua Mekisateko ona faapaiaina le suauu olive a o le’i faaaogaina e faauu ai ē mama’i po o ē mafatia (tagai i le Iakopo 5:14). E le tatau ona faaaogaina se isi lava suauu.

E le tatau i tagata o le au paia ona inuina le suauu paia pe faaaoga i luga o vaega mafatia o le tino.

18.12.1

O Ai e Faatinoina le Sauniga

E toatasi pe sili atu i latou e umia le Perisitua Mekisateko e mafai ona faapaiaina le suauu. Latou te le tau sailia se faamaoniga mai se taitai perisitua.

18.12.2

Faatonuga

Ina ia faapaiaina le suauu, o sē e umia le Perisitua Mekisateko:

  1. E uuina se fagu o le suauu olive o matala.

  2. E faalagi le Tama Faalelagi e pei ona faia i se tatalo.

  3. E ta’u atu o loo ia faia i le pule o le Perisitua Mekisateko.

  4. E faapaiaina le suauu (ae le o le fagu) ma vaetofia mo le faauuina ma le faamanuiaina o ē mama’i ma ē mafatia.

  5. Faaiu i le suafa o Iesu Keriso.

18.13

Faauuina o Ē Mama’i

O le faauuina o ē mama’i “e ala i le faaee atu o lima” e lua ona vaega: faauuina i le suauu ma le faamauina o le faauuga i se faamanuiaga. Afai e le o i ai se suauu ua faapaiaina, e mafai lava ona tuuina atu se faamanuiaga e ala i le pule o le Perisitua Mekisateko e aunoa ma le faauuina.

18.13.1

O Ai e Tuuina Atu le Faamanuiaga

E na’o ē umia le Perisitua Mekisateko o loo agavaa e mafai ona faauuina ē mama’i pe mafatia. Latou te le tau sailia se faamaoniga mai se taitai perisitua. Afai e mafai, o se tamā o loo umiaina le Perisitua Mekisateko e faauuina tagata mama’i o lona aiga.

E masani lava, e toalua pe sili atu i latou e umia le Perisitua Mekisateko e faauuina ē mama’i. Peitai, e mafai foi ona faatino e le toatasi le faauuga ma le faamauga.

18.13.2

Faatonuga

O le faauuina i le suauu e faia e se tagata se toatasi e umiaina le Perisitua Mekisateko. Na te:

  1. Tuu se matāua o le suauu paia i luga o le ulu o le tagata.

  2. Tuu faamāmā ona lima i luga o le ulu o le tagata ma ta’u le tagata i lona igoa atoa.

  3. E ta’u atu o loo ia faia i le pule o le Perisitua Mekisateko.

  4. E ta’u atu ua ia faauuina i le suauu ua faapaiaina mo le faauuina ma le faamanuiaina o ē mama’i ma e mafatia.

  5. Faaiu i le suafa o Iesu Keriso.

Ina ia faamauina le faauuga, e tuu faamāmā e se toatasi pe sili atu o ē umia le Perisitua Mekisateko o latou lima i luga o le ulu o le tagata. O lē o le a faamauina le faauuga:

  1. E ta’u le tagata i lona igoa atoa.

  2. E ta’u atu o loo ia faamauina le faauuga i le pule o le Perisitua Mekisateko.

  3. E tuu atu upu o faamanuiaga e pei ona taiala ai e le Agaga.

  4. Faaiu i le suafa o Iesu Keriso.

18.14

Faamanuiaga o Faamafanafanaga ma Fautuaga, e Aofia ai Faamanuiaga Faatamā

18.14.1

O Ai e Tuuina Atu le Faamanuiaga

E mafai e i latou e umia le Perisitua Mekisateko ona tuuina atu ia faamanuiaga o le faamafanafanaga ma fautuaga i tagata o le aiga ma isi e talosagaina.

O se tamā o loo umiaina le Perisitua Mekisateko e mafai ona tuuina atu faamanuiaga faatamā i lana fanau. E uunaia e matua a latou fanau e saili atu i faamanuiaga faatamā i taimi e manaomia ai. E mafai ona pu’eina faamanuiaga faatamā mo le faaaogaina e le tagata lava ia.

E le manaomia le tau sailia e se o umia le Perisitua Mekisateko se faamaoniga mai se taitai perisitua e tuu atu ai se faamanuiaga o le faamafanafanaga ma fautuaga po o se faamanuiaga faatamā.

18.14.2

Faatonuga

Ina ia tuuina atu se faamanuiaga o le faamafanafanaga ma fautuaga po o se faamanuiaga faatamā, e faaee atu e se toatasi pe sili atu o i latou e umia le Perisitua Mekisateko o latou lima i luga o le ulu o le tagata. O le tagata e fai ma fofoga:

  1. E ta’u le tagata i lona igoa atoa.

  2. E ta’u atu o loo faia le faamanuiaga i le pule o le Perisitua Mekisateko.

  3. E tuu atu upu o faamanuiaga, faamafanafanaga, ma fautuaga e pei ona taiala ai e le Agaga.

  4. Faaiu i le suafa o Iesu Keriso.

18.15

Faapaiaina o Fale

E mafai e tagata o le Ekalesia ona faapaiaina o latou fale e ala i le pule o le Perisitua Mekisateko.

18.15.2

Faatonuga

Ina ia faapaiaina se fale, o sē e umia le Perisitua Mekisateko:

  1. E faalagi le Tama Faalelagi e pei ona faia i se tatalo.

  2. E ta’u atu o loo ia faia i le pule o le Perisitua Mekisateko.

  3. E faapaiaina le fale o se nofoaga paia e mafai ona afio ai le Agaga Paia ma tuu atu isi upu e pei ona taiala ai e le Agaga

  4. Faaiu i le suafa o Iesu Keriso.

18.16

Faapaiaina o Tuugamau

18.16.1

O Ai e Faapaiaina le Tuugamau

O se tagata e faapaiaina se tuugamau e tatau ona umia le Perisitua Mekisateko ma ia faatagaina e le taitai perisitua o loo taitaia le sauniga.

18.16.2

Faatonuga

Ina ia faapaiaina se tuugamau, o sē e umia le Perisitua Mekisateko:

  1. E faalagi le Tama Faalelagi e pei ona faia i se tatalo.

  2. E ta’u atu o loo ia faia i le pule o le Perisitua Mekisateko.

  3. E faapaiaina ma faamanuia le vaega mo le tanuga e avea o se nofoaga e mapu i ai le tino o lē ua maliu.

  4. E tatalo o le a faapaiaina le nofoaga ma puipuia seia oo i le Toetutu (i le mea e talafeagai).

  5. Ōle atu i le Tama Faalelagi ina ia faamafanafana i le aiga ma faailoa atu mafaufauga e pei ona taialaina ai e le Agaga.

  6. Faaiu i le suafa o Iesu Keriso.

Afai e susunuina le tino o se tagata o le Ekalesia, e faaaoga e le taitai pulefaamalumalu lana faautautaga e fai ai se faaiuga pe faapaia le nofoaga o loo teu ai le lefulefu.

18.17

Faamanuiaga Faapeteriaka

O tagata agavaa uma, ua papatisoina ua i ai le aiā e maua ai se faamanuiaga faapeteriaka, lea e maua ai le taitaiga musuia mai le Tama Faalelagi (tagai i le Kenese 48:14-1649; 2 Nifae 4:3–11).

E faatalanoa e le epikopo po o se fesoasoani e tofia ia tagata e mananao e maua se faamanuiaga faapeteriaka. Afai ua agavaa se tagata o le ekalesia, e saunia e lē na faia le faatalanoaga se Pepa Faataga mo Faamanuiaga Faapeteriaka. Na te auina atu e ala i le Patriarchal Blessing System i luga o le ChurchofJesusChrist.org.

O le tagata e tuuina atu se Pepa Faataga mo Faamanuiaga Faapeteriaka e faamautinoaina ua lava le matua o le tagata e malamalama ai i le taua ma le natura paia o le faamanuiaga.

18.17.1

Mauaina o se Faamanuiaga Faapeteriaka

A mae’a ona maua se pepa faataga, e faafesootai e le tagata le peteriaka e faatulaga se aso ma se taimi e maua ai se faamanuiaga faapeteriaka. I le aso ua tuupoina, e tatau i le tagata ona alu i le peteriaka ma se uiga faaalia o le lototatalo ma i laei o le Aso Sa.

O faamanuiaga faapeteriaka taitasi e paia, e le faalauaiteleina, ma e patino mo le tagata lava ia. O le mea lea, e tuuina atu ai i se tulaga patino, se’i vagana ai mo se numera tapulaa o tagata o le aiga e mafai ona i ai.

O se tagata e mauaina se faamanuiaga faapeteriaka e tatau ona faatauaina ona upu, mafaufau loloto i ai, ma ola ia agavaa e maua ia faamanuiaga folafolaina i le olaga nei ma i le faavavau.

E le tatau i tagata o le Ekalesia ona faatusatusa ia faamanuiaga ma e le tatau ona latou faasoaina atu se’i vagana ai tagata vavalalata o le agia. E le tatau ona faitau atu i sauniga faale-Ekalesia po o isi faatasiga faitele ia faamanuiaga faapeteriaka.

Lolomi