28.

Eb’ li k’ojob’anb’il k’anjel re li santil ochoch choq’ reheb’ li kamenaq

28.0

Xtikibʼankil

Eb’ li k’ojob’anb’il k’anjel li neke’b’aanuman sa’eb’ li santil ochoch neke’xk’e chi uxmank naq eb’ li junkab’al naru te’junajimanq chi junelik ut teʼxkʼul xtzʼaqalil li sahil chʼoolejil rik’in li Dios.

Re naq eb’ li ralal xk’ajol li Dios taaruuq te’sutq’iiq rik’in a’an, li junjunq reheb’ tento tixjal xk’a’ul, taawanq chi k’ulub’ej re xk’ulb’aleb’ li k’ojob’anb’il k’anjel re li kolb’a-ib’ ut li taqenaqil loq’al, ut taaroxloq’iheb’ li sumwank li neke’chal rik’in li junjunq chi k’ojob’anb’il k’anjel.

Li qaChoxahil Yuwa’ kixnaw naq k’a’jo’ xk’ihaleb’ re li ralal xk’ajol ink’a’ te’xk’uleb’ li k’ojob’anb’il k’anjel sa’ xyu’ameb’. A’an kixkawresi jalan chik li b’e te’ruuq wi’ te’xk’ul li k’ojob’anb’il k’anjel ut te’xk’uub’ li sumwank rik’in. Sa’eb’ li santil ochoch, naru neke’b’aanuman li k’ojob’anb’il k’anjel chi uuchilej. A’in naraj naxye naq jun kristiaan li yo’yo naru tixk’ul li k’ojob’anb’il k’anjel ruuchil li ani kamenaq. Sa’ li ruchich’och’ reheb’ li musiq’ej, eb’ li kamenaq naru te’xsik’ ru xk’ulub’ankileb’ malaj xtz’eqtaanankileb’ li k’ojob’anb’il k’anjel li neke’b’aanuman choq’ reheb’ (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 138:19, 32–34, 58–59).

Neke’waklesiik xch’ooleb’ li komon sa’ li Iglees chixtawb’aleb’ li rech’alal kamenaqeb’ li maji’ neke’xk’ul li k’ojob’anb’il k’anjel re li kolb’a-ib’ ut li taqenaqil loq’al. Chirix a’an, eb’ li komon neke’xb’aanu li k’ojob’anb’il k’anjel a’an choq’ reheb’ li rech’alal.

Wi eb’ li komon moko xe’xkawresi ta xk’ab’a’eb’ li rech’alal re taab’aanumanq xk’anjeleb’ sa’ li santil ochoch (chi’ilmanq 28.1.1), te’k’eemanq sa’ li santil ochoch xk’ab’a’eb’ li kristiaan kamenaqeb’ li neke’raj ruheb’ li k’ojob’anb’il k’anjel.

28.1

Li xb’eenileb’ na’leb’ chirix xb’aanunkil li k’ojob’anb’il k’anjel choq’ uuchilej

Naru neke’b’aanuman li k’ojob’anb’il k’anjel choq’ reheb’ li kamenaq li ak ke’xket 8 chihab’ malaj ut numenaqeb’ 8 chihab’ naq ke’kam. Wi ink’a’ yeeb’il naq ink’a’ naru sa’ 28.3, eb’ li k’ojob’anb’il k’anjel naru neke’b’aanuman choq’ reheb’ chixjunil li kamenaq naq akaq numenaq 30 kutan chirix lix kamikeb’, ut wi nak’ulman a’in:

• Jun rech’alal li kamenaq li nach’ wi’chik xwan rik’in (jo’ lix sum aatin li ink’a’ xjach rib’, li ralal malaj lix rab’in li ak xniman, lix na’ xyuwa’, malaj li ras malaj riitz’in) naxtaqla li k’ab’a’ej re te’b’aanumanq li k’ojob’anb’il k’anjel re li santil ochoch choq’ re.

• Jun rech’alal li kamenaq li nach’ wi’chik xwan rik’in (jo’ lix sum aatin li ink’a’ xjach rib’, li ralal malaj lix rab’in li ak xniman, lix na’ xyuwa’, malaj li ras malaj riitz’in) naxk’e xliceens re te’b’aanumanq li k’ojob’anb’il k’anjel.

Wi ink’a’ nak’ulman jun reheb’ li na’leb’ a’an, eb’ li k’ojob’anb’il k’anjel re li santil ochoch naru neke’b’aanuman naq numenaq 110 chihab’ chirix xyo’lajik li kristiaan.

28.1.1

Xkawresinkileb’ xk’ab’a’eb’ li kamenaq re te’b’aanumanq li k’ojob’anb’il k’anjel sa’ li santil ochoch

Wi naru, eb’ li na’leb’ chirix li komon re li junkab’al li kamenaq tento te’oksimanq sa’ FamilySearch.org rub’elaj naq te’b’aanumanq li k’ojob’anb’il k’anjel re li santil ochoch (chi’ilmanq 25.4.2).

28.1.1.1

Xtaqlankileb’ xk’ab’a’eb’ li komon re li junkab’al

Naq neke’xtaqlaheb’ li k’ab’a’ej re te’b’aanumanq li k’ojob’anb’il k’anjel choq’ reheb’, tento naq eb’ li komon neke’xtaqla ka’ajwi’ xk’ab’a’eb’ li rech’alal.

28.1.2

Ani naru natz’aqon sa’ xb’aanunkileb’ li k’ojob’anb’il k’anjel choq’ reheb’ li kamenaq

Chixjunileb’ li komon li wankeb’ xrecomendacion re li santil ochoch li wankeb’ xwankil naru neke’tz’aqon sa’ li kub’iha’ ut li k’ojob’aak sa’ li Iglees choq’ reheb’ li kamenaq. Eb’ li komon li ak xe’xk’ul tz’aqal lix loq’laj tiqib’ankil ut li wan rik’ineb’ lix recomendacion re li santil ochoch li wan xwankil naru neke’tz’aqon sa’ chixjunileb’ li k’ojob’anb’il k’anjel choq’ reheb’ li kamenaq. Chi’ilmanq 26.3.

28.1.4

Xxaqab’ankil li hoonal

Naru naq eb’ li komon tento te’b’oqoq sa’ li santil ochoch re xxaqab’ankil li hoonal rub’elaj naq te’xb’aanuheb’ li k’ojob’anb’il k’anjel choq’ reheb’ li kamenaq. Chi’ilmanq temples.ChurchofJesusChrist.org re xtawb’al chan ru b’oqok sa’ li santil ochoch, ut li tento taab’aanumanq re xxaqab’ankil jun hoonal.

28.2

Xb’aanunkileb’ li k’ojob’anb’il k’anjel choq’ reheb’ li kamenaq

Naq jun komon naxb’aanu li k’ojob’anb’il k’anjel jo’ ruuchil li kamenaq, li ixq ka’ajwi’ nawan jo’ ruuchil jun ixq, ut li winq ka’ajwi’ nawan jo’ ruuchil jun winq.

28.2.1

Li kub’iha’ ut li k’ojob’aak sa’ li Iglees choq’ reheb’ li kamenaq

Yalaq ani li komon li wan xrecomendacion re li santil ochoch naru nab’oqe chi k’anjelak sa’ li kub’sib’aal ha’. A’aneb’ a’in li k’anjel naru neke’xb’aanu:

• K’anjelak jo’ ruuchil li kamenaq sa’ li kub’iha’ ut li k’ojob’aak choq’ komon.

• K’anjelak jo’ aj k’ehol eetal sa’ li kub’iha’.

• Xtenq’ankileb’ li neke’wulak sa’ li santil ochoch.

Eb’ laj k’amol re li Tijonelil re Melkisedek ut eb’ laj tij re li Tijonelil re Aaron naru neke’b’oqe’ chi kub’sink ha’ choq’ reheb’ li kamenaq. Eb’ laj k’amol re li Tijonelil re Melkisedek naru ajwi’ neke’b’oqe’ chixb’eresinkil li k’ojob’aak sa’ li Iglees choq’ reheb’ li kamenaq.

Ka’ajwi’ eb’ li winq li ak xe’xk’ul tz’aqal lix loq’laj tiqib’ankil naru:

• Te’k’anjelaq jo’ aj tz’iib’anel sa’ li kub’sib’aal ha’.

• Te’k’anjelaq jo’ aj tz’iib’anel sa’ xna’aj li k’ojob’aak choq’ komon.

28.2.2

Li loq’laj tiqib’aak (jo’ ajwi’ li iniciatoria)

Naq nab’aanuman li loq’laj tiqib’aak choq’ reheb’ li kamenaq, li iniciatoria nab’aanuman ut natz’iib’aman resil sa’ jalan chik hoonal (chi’ilmanq 27.2). Yalaq ani li komon li ak xk’ul lix loq’laj tiqib’ankil ut li wan xrecomendacion re li santil ochoch li wan xwankil naru nak’anjelak jo’ ruuchil li kamenaq sa’eb’ li k’ojob’anb’il k’anjel a’in.

28.2.3

Li tz’ape’k sa’ junajil rik’in li sum aatin, ut xtz’apb’aleb’ sa’ junajil li kok’al rik’ineb’ lix na’ xyuwa’

Sa’ li santil ochoch, eb’ li kamenaq naru te’tz’ape’q sa’ junajil rik’ineb’ lix sum aatin li sumsuukeb’ rik’in sa’ xyu’ameb’. Eb’ li kamenaq naru ajwi’ te’tz’ape’q’ sa’ junajil rik’ineb’ lix kok’al li toj yo’yookeb’ malaj ak kamenaqeb’. Jun komon li ak xk’ul tz’aqal lix loq’laj tiqib’ankil ut li wan rik’in lix recomendacion re li santil ochoch li wan xwankil naru nak’anjelak jo’ ruuchil li kamenaq sa’ li k’ojob’anb’il k’anjel re li tz’ape’k sa’ junajil.

28.3

Junjunq chik li na’leb’

Sa’ li tasal a’in neke’ch’olob’aman junjunq li na’leb’ b’ar wi’ ink’a’ neke’k’anjelak li na’leb’ sa’ 28.1.

28.3.1

Eb’ li kok’al li xe’kam chi maji’ neke’yo’la (li xe’yo’la chi kamenaq malaj li xe’el rub’elaj xq’ehil)

Ink’a’ na’ajman ru li k’ojob’anb’il k’anjel re li santil ochoch choq’ reheb’ li kok’al li neke’kam chi maji’ neke’yo’la. Re xtawb’al xkomon chik li na’leb’, chi’ilmanq 38.7.3.

28.3.2

Eb’ li kok’al li neke’kam naq maji’ wan waqxaqib’ chihab’ reheb’

Ebʼ li kokʼal li kaʼchʼinebʼ xyuʼam tojbʼilebʼ rix xbʼaan lix tojbʼal rix li maak, ut “kolbʼilebʼ saʼ li choxahil awaʼbʼejihom re choxa” (Tzolʼlebʼ ut Sumwank 137:10). Xbʼaan aʼin, ink’a’ nab’aanuman li kub’iha’ chi moko li loq’laj tiqib’ank choq’ re jun ch’ina al malaj ixqa’al li xkam chi maji’ wan 8 chihab’ re. A’ut, li tz’ape’k sa’ junajil rik’ineb’ xna’ xyuwa’ naru nab’aanuman choq’ reheb’ li kok’al li ink’a’ xe’yo’la sa’ li sumwank malaj ink’a’ xe’xk’ul li k’ojob’anb’il k’anjel a’an sa’ xyu’ameb’ (chi’ilmanq 18.1).