38.

Mga Palisiya ug mga Lagda sa Simbahan

38.1

Pag-apil diha sa Simbahan

Ang atong Amahan sa Langit nahigugma sa tanan Niyang mga anak. “Ang tanan managsama ngadto sa Dios,” ug Siya nagdapit sa tanan “sa pagduol ngadto kaniya ug sa pag-ambit sa iyang kaayo” (2 Nephi 26:33).

38.1.1

Pagtambong sa mga Miting sa Simbahan

Ang tanan mahimong motambong sa panagtigom alang sa sakramento, sa ubang mga miting sa Dominggo, ug sa sosyal nga mga kalihokan sa Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw. Ang tigdumalang opisyal maoy responsable sa pagseguro nga ang tanan nga motambong matinahoron sa sagrado nga kahimtang.

Kadtong kinsa motambong kinahanglan nga maglikay nga makasamok o makabalda nga supak sa pagsimba o sa ubang mga katuyoan sa miting. Ang tanang kinahanglanon sa edad ug batasan sa nagkalain-laing mga miting ug mga kalihokan sa Simbahan kinahanglang tahuron. Kana nagkinahanglan nga pugngan ang sobrang romantiko nga batasan ug sininaan o pamustura nga makapabalda. Kana usab nagpugong sa paghimo og politikanhong mga pamahayag o pagsulti kabahin sa sekswal nga hilig o ubang personal nga mga kinaiya sa paagi nga makabalda sa mga miting nga nakatutok sa Manluluwas.

Kon adunay dili maayo nga batasan, ang bishop o ang presidente sa stake mohatag og pribado nga tambag pinaagi sa diwa sa gugma. Moawhag siya niadtong kansang batasan dili maayo alang sa okasyon sa pagtutok sa pagtabang nga magpadayon ang sagrado nga kahimtang alang sa tanan nga anaa uban sa espesyal nga paghatag og gibug-aton sa pagsimba sa Langitnong Amahan ug sa Manluluwas.

Ang mga meetinghouse [balay tigomanan] sa Simbahan magpabilin nga pribado nga kabtangan nga ubos sa mga palisiya sa Simbahan. Ang mga tawo nga dili andam nga mosunod niini nga mga lagda hangyoon sa matinahuron nga paagi nga dili motambong sa mga miting ug mga kalihokan sa Simbahan.

38.2

Mga Palisiya alang sa mga Ordinansa ug mga Panalangin

Ang kinatibuk-ang impormasyon mahitungod sa mga ordinansa ug mga panalangin gihatag diha sa kapitulo 18. Ang impormasyon kabahin sa mga ordinansa sa templo gihatag diha sa mga kapitulo 27 ug 28. Ang mga bishop mahimong mokontak sa presidente sa stake kon sila adunay mga pangutana. Ang mga presidente sa stake mahimong mokontak sa Kapangulohan sa Area kon sila adunay mga pangutana.

38.3

Sibil nga Kaminyoon

Ang mga lider sa Simbahan moawhag sa mga miyembro nga mahimong kwalipikado alang sa kaminyoon sa templo ug nga magminyo ug maselyo diha sa templo. Kon gitugot sa lokal nga mga balaod, ang mga lider sa Simbahan, hinuon, mahimong mopahigayon og sibil nga mga kaminyoon.

Ang sibil nga mga kaminyoon kinahanglang ipahigayon pinasikad sa mga balaod diha sa dapit diin ang kaminyoon gipahigayon.

38.3.1

Kinsa ang Mahimong Mopahigayon sa Sibil nga Kaminyoon

Kon gitugotan sa lokal nga balaod, ang mosunod nga kasamtangang nagserbisyo nga mga opisyal sa Simbahan mahimong molihok diha sa ilang calling sa pagpahigayon og seremonya sa sibil nga kaminyoon:

• Presidente sa misyon

• Presidente sa stake

• Presidente sa district

• Bishop

• Presidente sa branch

Kini nga mga opisyal mahimo lamang mopahigayon og sibil nga kaminyoon tali sa usa ka lalaki ug sa usa ka babaye. Ang tanan nga mosunod nga mga kondisyon kinahanglan gayod gamiton:

• Ang pangasaw-onon o ang pamanhonon usa ka miyembro sa Simbahan o aduna nay petsa sa bunyag.

• Mahimong ang rekord sa pagkamiyembro sa pangasaw-onon o sa pamanhonon anaa, o maanaa human sa bunyag, diha sa yunit sa Simbahan nga gidumala sa opisyal.

• Ang opisyal sa Simbahan legal nga gitugotan nga mopahigayon sa usa ka sibil nga kaminyoon sa hurisdiksyon diin ang kaminyoon pagahimoon.

38.3.4

Sibil nga mga Kaminyoon nga Gipahigayon sa mga Gambalay sa Simbahan

Ang seremonya sa kasal mahimong ipahigayon diha sa usa ka gambalay sa Simbahan kon kini dili makabalda sa iskedyul sa regular nga mga kalihokan sa Simbahan. Ang mga kasal kinahanglan dili ipahigayon sa Adlawng Igpapahulay o sa Lunes sa gabii. Ang mga kasal nga ipahigayon diha sa mga gambalay sa Simbahan kinahanglan yano ug dungganon. Ang musika kinahanglan sagrado, may balaan nga pagtahod, ug malipayon.

Ang mga kaminyoon mahimong ipahigayon diha sa chapel, sa cultural hall, o sa ubang angay nga lawak. Ang mga kaminyoon kinahanglang mosunod sa mga lagda alang sa tukma nga paggamit sa meetinghouse.

38.3.6

Seremonya sa Sibil nga Kaminyoon

Sa pagpahigayon og sibil nga kaminyoon, ang opisyal sa Simbahan motawag sa magtiayon ug moingon, “Palihog paggunitay kamo sa tuong kamot.” Moingon dayon siya, “[Tibuok ngalan sa pamanhonon] ug [tibuok ngalan sa pangasaw-onon], naggunitay kamo sa inyong tuong kamot agi og timaan sa mga pakigsaad nga inyong sudlan karon sa atubangan sa Dios ug niining mga saksi.” (Ang magtiayon mahimong mopili o mohingalan daan niini nga mga saksi.)

Ang opisyal mamulong dayon ngadto sa pamanhonon ug mangutana, “[Tibuok ngalan sa pamanhonon], imo bang dawaton si [tibuok ngalan sa pangasaw-onon] isip imong gipakaslan nga asawa sumala sa balaod, ug ikaw ba sa imong kaugalingong kabubut-on ug pagpili makigsaad isip iyang kauban ug gipakaslan nga bana sumala sa balaod nga ikaw mounong ngadto kaniya ug wala nay lain; nga ikaw mosunod sa tanang balaod, mga responsibilidad, ug mga obligasyon kalabot sa balaan nga matang sa matrimonya; ug nga ikaw mohigugma, motahod, ug mopangga kaniya samtang kamong duha buhi?”

Ang pamanhonon motubag, “Oo” o “Ako mohimo.”

Ang opisyal sa Simbahan dayon mamulong ngadto sa pangasaw-onon ug mangutana, “[Tibuok ngalan sa pangasaw-onon], imo bang dawaton si [tibuok ngalan sa pamanhonon] isip imong gipakaslan nga bana sumala sa balaod, ug ikaw ba sa imong kaugalingong kabubut-on ug pagpili makigsaad isip iyang kauban ug gipakaslan nga asawa sumala sa balaod nga ikaw mounong ngadto kaniya ug wala nay lain; nga ikaw motuman sa tanang balaod, mga responsibilidad, ug mga obligasyon nga may kalabotan sa balaan nga matang sa matrimonya, ug nga ikaw mohigugma, motahod, ug mopangga kaniya samtang kamong duha buhi?”

Ang pangasaw-onon motubag, “Oo” o “Ako mohimo.”

Ang opisyal sa Simbahan mosulti dayon sa magtiayon ug moingon, “Pinaagi sa gahom sa legal nga awtoridad nga gihatag kanako isip usa ka elder sa Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw, ako mopahayag kaninyo, [ngalan sa pamanhonon] ug [ngalan sa pangasaw-onon] nga bana ug asawa, sa legal nga paagi ug subay sa balaod gikasal sulod sa panahon sa inyong mortal nga kinabuhi.”

(Ang ibanos nga pulong nga isulti alang sa chaplain nga wala magserbisyo isip tigdumalang opisyal sa Simbahan: “Pinaagi sa legal nga awtoridad nga gihatag kanako isip usa ka chaplain sa [branch sa militar o sibilyan nga organisasyon], ako modeklarar kaninyo [ngalan sa pamanhonon] ug [ngalan sa pangasaw-onon], nga bana ug asawa, sa legal nga paagi ug subay sa balaod gikasal sulod sa panahon sa inyong mortal nga kinabuhi.”)

“Hinaut nga ang Dios manalangin sa inyong panagtipon uban sa kalipay diha sa inyong kaliwatan ug taas nga kinabuhi nga malipayong magkauban, ug hinaut nga Siya mopanalangin kaninyo sa pagtuman sa sagradong mga pakigsaad nga inyong gihimo. Kini nga mga panalangin akong ipangaliya diha kaninyo sa ngalan ni Ginoong Jesukristo, amen.”

Ang imbitasyon sa paghalok sa usag usa isip bana ug asawa opsiyonal, base sa naandan sa kultura.

38.4

Mga Palisiya sa Pagselyo

Ang mga ordinansa sa pagselyo diha sa templo mohugpong sa mga pamilya alang sa kahangtoran kon ang mga sakop maningkamot sa pagtahod sa mga pakigsaad nga ilang gihimo kon sila makadawat sa ordinansa. Ang mga ordinansa sa pagselyo naglakip sa:

• Pagselyo sa bana ug asawa.

• Pagselyo sa mga anak ngadto sa mga ginikanan.

Kadtong kinsa motuman sa ilang mga pakigsaad makapabilin sa indibidwal nga mga panalangin nga gihatag pinaagi sa pagselyo. Tinuod kini bisan kon ang kapikas sa tawo nakalapas sa mga pakigsaad o misibog gikan sa kaminyoon.

Ang matinud-anong mga anak kinsa naselyo ngadto sa mga ginikanan o natawo diha sa pakigsaad makapabilin sa panalangin sa mahangtorong pagkaginikanan. Tinuod kini bisan kon ang ilang mga ginikanan mokanselar sa pagselyo sa ilang kaminyoon, mobakwi sa ilang pagkamiyembro sa Simbahan, o moluwat sa ilang pagkamiyembro.

Ang mga miyembro kinahanglang magpakitambag sa ilang bishop kon sila adunay mga pangutana mahitungod sa mga palisiya sa pagselyo. Ang bishop mokontak sa presidente sa stake kon siya adunay mga pangutana. Ang mga presidente sa stake mahimong mokontak sa kapangulohan sa templo diha sa ilang district sa templo, sa Kapangulohan sa Area, o sa Buhatan sa Unang Kapangulohan kon sila adunay mga pangutana.

38.5

Sinina ug mga Garment sa Templo

38.5.1

Sinina sa Templo

Atol sa mga ordinansa sa tuga ug pagselyo diha sa templo, ang mga miyembro sa Simbahan magsul-ob og puti nga sinina. Ang mga babaye magsul-ob sa mosunod nga puti nga mga sapot: usa ka taas og bukton [long-sleeve] o three-quarter-sleeve nga sinina (o usa ka sayal ug taas og bukton o three-quarter-sleeve nga blouse), mga medyas o hosiery, ug mga sapatos o mga tsinelas.

Ang mga lalaki magsul-ob sa mosunod nga puti nga mga sapot: taas og bukton nga polo, kurbata o bow tie, mga karsones, mga medyas, ug mga sapatos o mga tsinelas.

Atol sa mga ordinansa sa tuga ug pagselyo, ang mga miyembro mosul-ob og dugang sinina nga pangseremonya sapaw sa ilang puti nga sinina.

38.5.2

Pag-angkon og Sinina ug mga Garment sa Templo

Ang mga lider sa ward ug stake moawhag sa mga miyembro nga natugahan na sa pagbaton sa ilang kaugalingong sinina sa templo. Ang sinina sa templo ug mga garment mahimong mapalit gikan sa tindahan sa Sentro sa Tigpang-apud-apod o sa store.ChurchofJesusChrist.org. Ang mga klerk sa stake ug ward mahimong motabang sa mga miyembro sa pag-order sa sinina.

38.5.5

Pagsul-ob ug Pag-atiman sa Garment

Ang mga miyembro kinsa modawat og tuga mohimo og pakigsaad nga mosul-ob sa garment sa templo sa ilang tibuok kinabuhi.

Ang garment sa templo usa ka pahinumdom sa mga pakigsaad nga gihimo diha sa templo ug, kon gisul-ob sa husto nga paagi sa tibuok kinabuhi, mahimong panalipod batok sa tintasyon ug sa daotan. Ang garment kinahanglang isul-ob ilawom sa sinina. Kinahanglang dili kini huboon alang sa mga kalihokan nga mahimo rang magsul-ob sa garment, ug kinahanglang dili kini usbon aron mohaom sa nagkalain-laing mga estilo sa mga sinina. Ang mga miyembro nga natugahan kinahanglang magtinguha sa giya sa Balaang Espiritu sa pagtubag sa personal nga mga pangutana mahitungod sa pagsul-ob sa garment.

Usa kini ka sagrado nga pribilehiyo ang pagsul-ob sa garment ug ang pagbuhat sa ingon usa ka makita nga pagpadayag sa pasalig sa pagsunod sa Manluluwas nga si Jesukristo.

Usa ka personal nga butang ang kagustohan kon magsul-ob og laing pang-ilawom nga mga sapot nga isapaw o sa ilawom sa garment sa templo.

Tan-awa sa 26.3.3.

38.5.7

Pagdispatsar sa mga Garment ug Sinina alang sa Seremonya sa Templo

Sa paglabay sa gision na nga mga garment sa templo, ang mga miyembro kinahanglan nga mogunting ug molabay sa mga timaan. Dayon ang mga miyembro mogunting sa nahibilin nga panapton aron dili na kini mailhan nga usa ka garment. Ang nahibilin nga panapton mahimo nang ilabay.

Ang mga miyembro mahimong mohatag og mga garment ug sinina sa templo nga maayo pa og kondisyon ngadto sa ubang takos nga natugahan nga mga miyembro.

38.5.8

Sinina sa Templo alang sa Lubong

Kon posible, ang namatay nga mga miyembro kinsa natugahan kinahanglan nga ilubong o sunugon [cremate] nga gisul-oban sa sinina sa templo. Kon ang mga tradisyon sa kultura o naandan nga mga pamaagi sa paglubong makahimo niini nga dili angay o lisod, ang sinina mahimong pil-on ug ibutang tupad sa lawas.

Ang lawas sa usa ka lalaki sininaan sa mga garment sa templo ug sa mosunod nga puti nga mga sapot: usa ka taas og bukton nga polo, kurbata o bow tie, karsones, medyas, ug sapatos o tsinelas. Ang lawas sa usa ka babaye sininaan sa mga garment sa templo ug sa mosunod nga puti nga mga sapot: usa ka taas og bukton nga sinina (o usa ka sayal ug taas og bukton o three-quarter-sleeve nga blouse), medyas o hosiery, ug sapatos o tsinelas.

Ang sinina alang sa seremonya sa templo isul-ob sa lawas sumala sa gisulti sa tuga. Ang kupo ibutang sa tuong abaga ug ihigot ang drawstring sa wala nga hawak. Ang apron ihigot libot sa hawak. Ang sash ibaligtos libot sa hawak ug ihigot nga mag-bow sa wala nga bat-ang. Ang kalo sa lalaki sa kasagaran ibutang tupad sa iyang lawas hangtod oras na nga sirhan ang lungon o sudlanan. Ang kalo ibutang dayon nga ang bow anaa sa ibabaw sa walang dunggan. Ang belo sa babaye mahimong ibutang diha sa unlan sa luyo sa iyang ulo. Ang pagtabon sa nawong sa usa ka babaye sa dili pa ang paglubong o pagsunog sa patay nga lawas opsiyonal, sumala sa pagtino sa pamilya.

38.6

Mga Palisiya bahin sa Moral nga mga Isyu

38.6.1

Aborsyon

Ang Ginoo misugo, “Dili kamo … magpatay, ni magbuhat sa bisan unsa nga butang nga sama niini” (Doktrina ug mga Pakigsaad 59:6). Ang Simbahan supak sa pinili nga aborsyon alang sa personal o sosyal nga kasayon. Ang mga miyembro kinahanglan nga dili mopaubos, mopahigayon, makigsabot, mobayad, mouyon, o moawhag og aborsyon. Ang bugtong posible nga eksepsiyon mao kon:

• Ang pagmabdos miresulta tungod sa paglugos o pakighilawas sa duol nga kabanay [incest].

• Ang usa ka takos nga doktor motino nga ang kinabuhi o panglawas sa inahan seryoso nga nameligro.

• Ang usa ka takos nga doktor motino nga ang puya adunay grabe nga mga depekto nga ang bata dili mabuhi human sa pagkatawo.

Bisan pa niini nga mga eksepsiyon dili awtomatik nga makatarunganon ang aborsyon. Ang aborsyon usa ka seryoso kaayo nga butang. Kinahanglan nga ikonsiderar lamang kini human nga ang mga tawo nga responsable nakadawat og kompirmasyon pinaagi sa pag-ampo. Ang mga miyembro makigtambag sa ilang mga bishop isip kabahin niini nga proseso.

38.6.2

Abuso

Ang pag-abuso mao ang pagdaugdaog o pagpasagad sa uban sa paagi nga makahimo og pisikal, sekswal, emosyonal, o pinansyal nga kadaot. Ang baroganan sa Simbahan mao nga ang pag-abuso sa bisan unsa nga matang dili angay nga pasagdan. Kadtong moabuso sa ilang mga kapikas, mga anak, ubang mga sakop sa pamilya, o ni bisan kinsa nakasupak sa mga balaod sa Dios ug sa tawo.

Ang tanang miyembro, ilabi na ang mga ginikanan ug mga lider, giawhag nga magmabinantayon ug magmakugihon ug mobuhat sa tanan kutob sa ilang mahimo aron sa pagpanalipod sa mga anak ug sa uban batok sa pag-abuso. Kon ang mga miyembro makahibalo og mga sitwasyon sa pag-abuso, sila mo-report niini ngadto sa sibil nga mga awtoridad ug magpakitambag sa bishop. Kinahanglang seryosohon sa mga lider sa Simbahan ang mga report sa pag-abuso ug dili gayod mobaliwala niini.

Ang tanang hamtong kinsa nagtrabaho uban sa kabataan o kabatan-onan kinahanglan nga mokompleto sa pagbansay sa pagpanalipod sa kabataan ug kabatan-onan sulod sa usa ka bulan human mapaluyohi (tan-awa sa ProtectingChildren.ChurchofJesusChrist.org). Sila mosubli sa pagbansay matag tulo ka tuig.

Kon mahitabo ang pag-abuso, ang una ug diha-diha nga responsibilidad sa mga lider sa Simbahan mao ang pagtabang niadtong giabusohan ug sa pagpanalipod sa mga tawo nga daling mabiktima gikan sa umaabot nga pag-abuso. Ang mga lider kinahanglang dili gayod moawhag sa usa ka tawo nga magpabilin diha sa panimalay o sitwasyon nga anaa ang pag-abuso o dili luwas.

38.6.2.1

Help Line kalabot sa Pag-abuso

Sa ubang nasod, ang Simbahan naka-establisar og kompidensiyal nga help line sa pag-abuso aron sa pagtabang sa mga presidente sa stake ug mga bishop. Kining mga lider kinahanglang motawag dayon sa help line mahitungod sa matag sitwasyon diin ang usa ka tawo tingali giabusohan—o anaa sa kakuyaw nga maabusohan. Sila kinahanglan usab motawag niini kon sila makahibalo sa usa ka miyembro nga nagtan-aw, namalit, o nag-apud-apod og pornograpiya nga naggamit og bata.

Sa mga nasod nga walay help line, ang usa ka bishop nga nakahibalo sa pag-abuso kinahanglang mokontak sa iyang presidente sa stake. Ang presidente sa stake kinahanglang mangayo og giya gikan sa legal counsel sa area sa buhatan sa area.

38.6.2.2

Pagtambag sa mga Kaso sa Pag-abuso

Ang mga biktima sa pag-abuso kasagaran mag-antos og grabe nga truma. Ang mga presidente sa stake ug mga bishop motubag uban ang kinasingkasing nga kapuangod ug empatiya. Sila mohatag og espirituwal nga pagtambag ug pagsuporta aron sa pagtabang sa mga biktima nga makabuntog sa makadaot nga mga epekto sa pag-abuso.

Usahay ang mga biktima mobati nga naulaw o sad-an. Ang mga biktima dili sad-an. Ang mga lider makatabang nila ug sa ilang mga pamilya nga makasabot sa gugma sa Dios ug sa pagkaayo nga magagikan pinaagi ni Jesukristo ug sa Iyang Pag-ula (tan-awa sa Alma 15:8; 3 Nephi 17:9).

Ang mga presidente sa stake ug ang mga bishop kinahanglang motabang niadtong nakahimo sa pag-abuso nga maghinulsol ug mohunong sa ilang abusado nga batasan. Kon ang usa ka hamtong nakahimo og sekswal nga kalapasan batok sa usa ka bata, ang batasan tingali lisod kaayo usbon. Ang proseso sa paghinulsol mahimong molungtad og dugay. Tan-awa sa 38.6.2.3.

Agi og dugang sa pagdawat og dinasig nga tabang sa mga lider sa Simbahan, ang mga biktima, mga nakahimo sa pag-abuso, ug ang ilang mga pamilya mahimong magkinahanglan og propesyonal nga pagtambag. Alang sa impormasyon, tan-awa sa 31.3.6.

38.6.2.3

Pag-abuso sa Bata o Batan-on

Ang pag-abuso sa usa ka bata o batan-on usa ka seryoso kaayo nga sala (tan-awa sa Lucas 17:2). Sumala sa paggamit dinhi, ang pag-abuso sa bata o batan-on naglakip sa mosunod:

• Pisikal nga pag-abuso: Pagpahamtang og seryoso nga kadaot sa lawas pinaagi sa pisikal nga kapintas. Ang pipila ka kadaot mahimong dili makita.

• Sekswal nga pag-abuso o pagpahimulos: Ang paghimo og bisan unsa nga sekswal nga kalihokan uban sa usa ka bata o batan-on o tinuyo nga pagtugot o pagtabang sa uban sa paghimo sa maong kalihokan. Sumala sa paggamit dinhi, ang sekswal nga pag-abuso wala maglakip sa inuyunan nga sekswal nga kalihokan tali sa duha ka menor de edad kinsa magdug-ol ra og pangidaron.

• Emosyonal nga pag-abuso: Gamit ang mga aksiyon ug mga pulong nga seryosong makadaot sa pagbati sa usa ka bata o batan-on sa pagtahud sa kaugalingon o bili sa kaugalingon. Kini sa kasagaran naglakip sa pabalik-balik ug nagpadayon nga mga panginsulto, manipulasyon, ug pagpanaway nga makapahiubos ug makapabati nga dili importante. Kini usab mahimong maglakip sa grabe nga pagpasagad.

• Pornograpiya nga naggamit og bata: Tan-awa sa 38.6.6.

Kon ang bishop o ang presidente sa stake makahibalo o makasuspetsa nga dunay pag-abuso sa bata o batan-on, siya mosunod dayon sa mga instruksiyon diha sa 38.6.2.1. Siya usab molihok sa pagtabang sa pagpanalipod batok sa dugang nga pag-abuso.

Ang konseho sa pagkamiyembro ug pagbutang og annotation gikinahanglan kon ang usa ka hamtong nga miyembro miabuso sa usa ka bata o batan-on sumala sa gipasabot niini nga seksiyon. Tan-awa usab sa 38.6.2.5.

38.6.2.4

Ang Pag-abuso sa usa ka Kapikas o Laing Hamtong

Kanunay walay usa lang ka kahulogan sa pag-abuso nga magamit sa tanang sitwasyon. Hinoon, magkalain-lain ang kagrabe sa abusado nga kinaiya. Kining nagkalain-lain nga kinaiya magsugod sa panagsa nga paggamit og mahait nga mga pulong ngadto sa pagpahamtang og seryoso nga kadaot.

Kon ang usa ka bishop o ang presidente sa stake makahibalo sa pag-abuso sa kapikas o laing hamtong, sundon dayon niya ang mga instruksiyon diha sa 38.6.2.1. Siya usab molihok sa pagtabang sa pagpanalipod batok sa dugang nga pag-abuso.

Ang mga lider magtinguha og giya sa Espiritu aron sa pagtino kon ang personal nga pagtambag o usa ka konseho sa pagkamiyembro mao ba ang labing angay nga sitwasyon sa pagtubag sa pag-abuso. Sila usab mahimong magpakitambag sa ilang direkta nga lider sa pagkapari mahitungod sa sitwasyon. Hinoon, ang bisan unsa nga pag-abuso sa usa ka kapikas o laing hamtong nga moabot ngadto sa mga lebel nga gihulagway sa ubos nagkinahanglan sa pagpahigayon og konseho sa pagkamiyembro.

• Pisikal nga pag-abuso: Pagpahamtang og seryoso nga kadaot sa lawas pinaagi sa pisikal nga kapintas. Ang pipila ka kadaot mahimong dili makita.

• Sekswal nga pag-abuso: Tan-awa ang mga sitwasyon nga gihisgotan diha sa 38.6.18.3.

• Emosyonal nga pag-abuso: Gamit ang mga aksiyon ug mga pulong nga seryosong makadaot sa pagbati sa usa ka tawo sa pagtahud sa kaugalingon o bili sa kaugalingon. Kini sa kasagaran naglakip sa pabalik-balik ug nagpadayon nga mga panginsulto, manipulasyon, ug pagpanaway nga makapahiubos ug makapabati nga dili importante.

• Pinansyal nga pag-abuso: Pagpahimulos sa usa ka tawo sa pinansyal nga paagi. Kini maglakip sa dili legal o walay pagtugot nga paggamit sa kabtangan, kwarta, o ubang mga bahandi sa usa ka tawo. Kini usab maglakip sa malimbungon nga pag-angkon og gahom sa pagdumala sa panalapi sa usa ka tawo. Kini maglakip sa paggamit sa gahom sa panalapi aron sa pagpugos sa kinaiya.

38.6.2.5

Mga Calling sa Simbahan, Mga Rekomend sa Templo, ug Pagbutang og Annotation sa Rekord sa Pagkamiyembro

Ang mga miyembro kinsa miabuso sa uban kinahanglang dili hatagan og mga calling sa Simbahan ug dili mahimong maghupot og rekomend sa templo hangtod nga nakahinulsol sila ug ang mga restriksiyon sa pagkamiyembro natangtang na.

Kon ang usa ka tawo sekswal nga miabuso og bata o batan-on o seryoso nga miabuso og bata o batan-on sa pisikal o emosyonal nga paagi, ang iyang rekord sa pagkamiyembro butangan og annotation. Siya kinahanglang dili hatagan og bisan unsang calling o buluhaton nga naglambigit og mga bata o mga batan-on. Kini naglakip sa dili paghatag og buluhaton sa pagpangalagad ngadto sa usa ka pamilya nga adunay mga batan-on o mga bata diha sa panimalay. Kini naglakip usab sa dili paghatag og batan-on isip usa ka kauban sa pagpangalagad. Kining mga restriksiyon kinahanglang ipabilin gawas kon motugot ang Unang Kapangulohan nga tangtangon ang annotation.

38.6.2.6

Mga Konseho sa Stake ug sa Ward

Sa mga miting sa konseho sa stake ug sa ward, ang mga kapangulohan sa stake ug mga bishopric kanunay nga morebyo sa mga palisiya ug mga lagda sa Simbahan bahin sa pagpugong ug pagtubag sa pag-abuso. Ang mga lider ug mga sakop sa konseho kinahanglang magtinguha og giya sa Espiritu samtang magtudlo ug maghisgot sila niining sensitibo nga hilisgotan.

Ang mga sakop sa konseho kinahanglan usab nga mokompleto sa pagbansay sa pagpanalipod sa kabataan ug kabatan-onan (tan-awa sa 38.6.2).

38.6.2.7

Legal nga mga Isyu Kalabot sa Pag-abuso

Kon ang abusado nga mga kalihokan sa usa ka miyembro nakalapas og balaod, ang bishop o ang presidente sa stake kinahanglang moawhag sa miyembro sa pag-report niining mga kalihokan ngadto sa mga tinugyanan sa balaod o sa ubang angay nga mga awtoridad sa gobyerno.

Ang mga lider sa Simbahan ug ang mga miyembro kinahanglan nga motuman sa tanang legal nga mga obligasyon sa pag-report sa pag-abuso ngadto sa sibil nga mga awtoridad.

38.6.4

Pagkontrol sa Pagpanganak

Usa kini ka talagsaong pribilehiyo sa minyo nga magtiayon kinsa makahimo sa pagpanganak sa paghatag og mortal nga mga lawas alang sa espiritu nga mga anak sa Dios, diin sila maoy responsable sa pag-alima ug pagpadako (tan-awa sa 2.1.3). Ang desisyon sa pagbaton og pila ka anak ug kanus-a magbaton og mga anak personal ug pribado kaayo. Kinahanglan kini nga ipabilin tali sa magtiayon ug sa Ginoo.

38.6.5

Kaputli ug Kamaunungon

Ang balaod sa Ginoo sa kaputli mao:

• Ang pagpugong gikan sa sekswal nga mga relasyon gawas sa legal nga kaminyoon tali sa usa ka lalaki ug usa ka babaye.

• Ang kamaunungon sulod sa kaminyoon.

Ang pisikal nga kasuod tali sa bana ug asawa gituyo nga maanindot ug sagrado. Kini gi-orden sa Dios aron malalang ang mga anak ug alang sa pagpadayag sa gugma tali sa bana ug asawa.

38.6.6

Pornograpiya nga naggamit og Bata

Ang Simbahan supak sa pornograpiya nga naggamit og bata sa bisan unsa nga matang. Kon ang usa ka bishop o ang presidente sa stake makahibalo nga ang usa ka miyembro nalambigit sa pornograpiya nga naggamit og bata, sundon dayon niya ang mga instruksiyon diha sa 38.6.2.1.

38.6.8

Pag-usab sa Kinatawo sa Babaye [Female Genital Mutilation]

Ang Simbahan mikondinar sa pag-usab sa kinatawo sa babaye.

38.6.10

Pakighilawas sa duol nga kabanay [Incest]

Ang Simbahan supak sa bisan unsa nga matang sa pakighilawas sa duol nga kabanay. Sumala sa paggamit dinhi, ang pakighilawas sa duol nga kabanay [incest] mao ang sekswal nga mga relasyon tali sa:

• Usa ka ginikanan ug usa ka anak.

• Usa ka apohan ug usa ka apo.

• Mga igsoon.

• Usa ka uyoan o iyaan ug usa ka pag-umangkon nga babaye o lalaki.

Sumala sa paggamit dinhi, ang anak, apo, mga igsoon, pag-umangkon nga babaye, ug pag-umangkon nga lalaki naglakip sa biyolohikanhon, sinagop, humabdos, o temporaryong giamuma nga mga relasyon.

Kon ang usa ka menor de edad mao ang biktima sa pakighilawas sa duol nga kabanay [incest], ang bishop o ang presidente sa stake motawag sa help line sa Simbahan sa pag-abuso sa mga nasod nga kini anaa (tan-awa sa 38.6.2.1). Sa ubang mga nasod, ang presidente sa stake mangayo og giya gikan sa area legal counsel sa buhatan sa area. Siya usab giawhag nga magpakitambag sa kawani sa Mga Serbisyo sa Pamilya [Family Services] o sa manedyer sa welfare ug pagbarog pinaagi sa kinaugalingong paningkamot sa buhatan sa area.

Ang konseho sa pagkamiyembro diha sa Simbahan ug ang pagbutang og annotation gikinahanglan kon ang usa ka miyembro nakahimo og pakighilawas sa duol nga kabanay [incest]. Ang pakighilawas sa duol nga kabanay hapit magkinahanglan kanunay nga bakwion sa Simbahan ang pagkamiyembro sa usa ka tawo.

Kon usa ka menor de edad ang nakahimo og pakighilawas sa duol nga kabanay [incest], ang presidente sa stake mokontak sa Buhatan sa Unang Kapangulohan alang sa direksyon.

Ang mga biktima sa pakighilawas sa duol nga kabanay sa kasagaran mag-antos og grabe nga truma. Ang mga lider motubag uban ang kinasingkasing nga kapuangod ug empatiya. Sila mohatag og espirituwal nga suporta ug tambag sa pagtabang kanila nga mabuntog ang makadaot nga mga epekto sa pakighilawas sa duol nga kabanay [incest].

Usahay ang mga biktima mobati nga naulaw o sad-an. Ang mga biktima dili sad-an. Ang mga lider makatabang nila ug sa ilang mga pamilya nga makasabot sa gugma sa Dios ug sa pagkaayo nga magagikan pinaagi ni Jesukristo ug sa Iyang Pag-ula (tan-awa sa Alma 15:8; 3 Nephi 17:9).

Agi og dugang sa pagdawat sa dinasig nga tabang sa mga lider sa Simbahan, ang mga biktima ug ang ilang mga pamilya mahimong magkinahanglan og propesyonal nga pagtambag. Alang sa impormasyon, tan-awa sa 38.6.18.2.

38.6.12

Ang Okulto

Ang okulto nakatutok sa kangitngit ug mosangpot ngadto sa pagpanglimbong. Makaguba kini sa hugot nga pagtuo diha ni Kristo.

Ang okulto naglakip sa pagsimba ni Satanas. Naglakip usab kini sa espirituwal nga mga kalihokan nga wala mahiuyon sa ebanghelyo ni Jesukristo. Ang mao nga mga kalihokan naglakip (apan dili limitado sa) pagpanag-an, pagpanunglo, ug pagpang-ayo nga mga imitasyon sa gahom sa Dios sa pagkapari (tan-awa sa Moroni 7:11–17).

Ang mga miyembro sa Simbahan kinahanglan nga dili moapil sa bisan unsa nga matang sa pagsimba ni Satanas o pagpakig-abin sa bisan unsa nga paagi sa okulto. Kinahanglang dili sila motutok sa maong kangitngit diha sa mga panag-istorya o diha sa mga miting sa Simbahan.

38.6.13

Pornograpiya

Ang Simbahan supak sa pornograpiya sa bisan unsa nga matang. Ang paggamit og pornograpiya sa bisan unsa nga matang makadaot sa indibidwal nga mga kinabuhi, mga pamilya, ug katilingban. Makapalayo usab kini sa Espiritu sa Ginoo. Ang mga miyembro sa Simbahan kinahanglang maglikay sa tanang matang sa materyal sa pornograpiya ug mosupak sa paghimo, pag-apud-apod, ug paggamit niini.

Ang personal nga pagtambag ug dili pormal nga mga restriksiyon sa pagkamiyembro sa kasagaran igo na kon motabang sa usa ka tawo nga maghinulsol sa paggamit og pornograpiya. Ang mga konseho sa pagkamiyembro sa kasagaran dili ipahigayon. Hinoon, ang usa ka konseho posible nga gikinahanglan alang sa grabe ug dili mapugngan nga gana sa paggamit sa pornograpiya nga nakaingon og dakong kadaot sa kaminyoon o pamilya sa usa ka miyembro (tan-awa sa 38.6.5). Ang konseho gikinahanglan kon ang usa ka miyembro mohimo, mopakigbahin, magtiner, o mobalik-balik sa pagtan-aw sa mga litrato sa pornograpiya sa mga bata (tan-awa sa 38.6.6).

38.6.14

Diskriminasyon

Ang tanang mga tawo mga anak sa Dios. Ang tanan mga igsoon kinsa kabahin sa Iyang balaan nga pamilya (tan-awa sa “Ang Pamilya: Usa ka Pamahayag ngadto sa Kalibotan”). “Gibuhat [sa Dios] ang tanang kaliwat sa katawhan” (Mga Buhat 17:26). “Ang tanan managsama ngadto sa Dios” (2 Nephi 26:33). Ang matag tawo “sama ka bililhon sa iyang panan-aw ingon sa uban” (Jacob 2:21).

Ang diskriminasyon dili subay sa gipadayag nga pulong sa Dios. Ang pagpabor o wala pagpabor sa Dios magdepende sa debosyon ngadto Kaniya ug sa Iyang mga sugo, dili sa kolor sa panit sa tawo o sa ubang mga kinaiya.

Ang Simbahan nanawagan sa tanang tawo sa pagbiya sa mga kinaiya ug mga aksiyon sa diskriminasyon ngadto sa bisan unsa nga grupo o indibidwal. Ang mga miyembro sa Simbahan kinahanglang mangulo sa pagpasiugda og pagtahod alang sa tanang anak sa Dios. Ang mga miyembro mosunod sa sugo sa Manluluwas sa paghigugma sa uban (tan-awa sa Mateo 22:35–39). Sila maningkamot nga mahimong mga tawo nga mabination ngadto sa tanan, mosalikway sa diskriminasyon sa bisan unsa nga matang. Kini naglakip sa diskriminasyon base sa kaliwat, gigikanan, nasyonalidad, tribo, gender [pagkalalaki o pagkababaye], edad, kakulangan, ekonomikanhong kahimtang sa katilingban, relihiyoso nga pagtuo o walay pagtuo, ug giila nga sekso.

38.6.15

Pagkaibog sa Managsama og Sekso ug Binuhatan sa Managsama og Sekso

Ang Simbahan nag-awhag sa mga pamilya ug mga miyembro sa pagtabang uban ang kasensitibo, gugma, ug pagtahod ngadto sa mga tawo kinsa naibog sa uban nga managsama og sekso. Ang Simbahan nagpasiugda usab og panagsinabtanay sa katilingban sa kinatibuk-an nga nagpakita sa mga pagtulon-an niini mahitungod sa pagkamabination, pagkasakop, paghigugma alang sa uban, ug pagtahod alang sa tanang mga tawo. Ang Simbahan walay gihuptan nga posisyon kalabot sa mga hinungdan sa pagkaibog sa managsama og sekso.

Ang mga sugo sa Dios nagdili sa tanang dili putli nga kinaiya, managlahi man og sekso o managsama nga sekso. Ang mga lider sa Simbahan motambag sa mga miyembro kinsa nakasupak sa balaod sa kaputli. Ang mga lider motabang kanila nga makaangkon og klarong pagsabot sa pagtuo kang Jesukristo ug sa Iyang Pag-ula, sa proseso sa paghinulsol, ug sa katuyoan sa kinabuhi dinhi sa yuta.

Ang pagbati og pagkaibog sa sama og sekso dili sala. Ang mga miyembro nga nagbaton niining mga pagbati ug wala mopadayon o mobuhat niini nagkinabuhi pinasubay sa plano sa Langitnong Amahan alang sa Iyang mga anak ug sa doktrina sa Simbahan. Ang mga lider mosuporta ug moawhag nila sa ilang pag-usab sa pagpakabuhi pinasubay sa mga sugo sa Ginoo. Ang mga miyembro nga aduna niini nga mga pagbati mahimong modawat og mga calling sa Simbahan, maghupot og mga rekomend sa templo, ug modawat og mga ordinansa sa templo kon sila takos. Ang lalaki nga mga miyembro sa Simbahan mahimong modawat ug mogamit sa pagkapari.

Ang tanan nga mga miyembro kinsa nagtuman sa ilang mga pakigsaad makadawat sa tanan nga gisaad nga mga panalangin sa kahangtoran dili igsapayan kon ang ilang mga sirkumstansiya nagtugot kanila sa pagdawat sa mga panalangin sa mahangtoron nga kaminyoon ug sa pagkaginikanan niining kinabuhia (tan-awa sa Mosiah 2:41).

38.6.16

Kaminyoon sa Managsama og Sekso

Isip usa ka doktrinal nga baroganan, base sa mga kasulatan, ang Simbahan nagmatuod nga ang kaminyoon tali sa usa ka lalaki ug usa ka babaye importante sa plano sa Tiglalang alang sa walay kataposan nga destinasyon sa Iyang mga anak. Ang Simbahan nagmatuod usab nga ang balaod sa Dios nagpasabot sa kaminyoon isip legal ug pinasubay sa balaod nga panaghiusa tali sa usa ka lalaki ug sa usa ka babaye.

38.6.17

Sekswal nga Edukasyon

Ang mga ginikanan adunay importante nga responsibilidad alang sa sekswal nga edukasyon sa ilang mga anak. Ang mga ginikanan kinahanglang adunay matinuoron, klaro, ug padayon nga panagsultihanay kauban sa ilang mga anak mahitungod sa himsog, matarong nga sekswalidad.

38.6.18

Sekswal nga Pag-abuso, Pagpanglugos, ug Ubang mga Matang sa Sekswal nga Pag-ataki

Ang Simbahan supak sa sekswal nga pag-abuso. Sumala sa paggamit dinhi, ang sekswal nga pag-abuso gipasabot nga pagpahamtang sa bisan unsa nga walay pagtugot nga sekswal nga kalihokan diha sa laing tawo. Ang sekswal nga kalihokan uban sa usa ka tawo kinsa wala mohatag o dili makahatag og legal nga pag-uyon giisip nga sekswal nga pag-abuso. Ang sekswal nga pag-abuso mahitabo usab nganha sa usa ka kapikas o sa relasyon sa pagpakig-date. Alang sa impormasyon mahitungod sa sekswal nga pag-abuso sa usa ka bata o batan-on, tan-awa sa 38.6.2.3.

Ang sekswal nga pag-abuso naglakip sa daghang nagkalain-laing mga aksiyon, gikan sa pagsamok-samok ngadto sa pagpanglugos ug sa ubang mga matang sa sekswal nga pag-ataki. Mahitabo kini pinaagi sa pisikal, pinaagi sa pagsulti, ug sa ubang mga paagi. Alang sa giya mahitungod sa pagtambag sa mga miyembro kinsa nakasinati og sekswal nga pag-abuso, pagpanglugos, o ubang mga matang sa sekswal nga pag-ataki, tan-awa sa 38.6.18.2.

Kon ang mga miyembro magduda o mahibalo mahitungod sa sekswal nga pag-abuso, molihok sila sa pagpanalipod sa mga biktima ug sa uban sa labing sayo nga ilang mahimo. Kini naglakip sa pag-report ngadto sa sibil nga mga awtoridad ug sa pagpahibalo sa bishop o presidente sa stake. Kon ang usa ka bata giabusohan, ang mga miyembro kinahanglang mosunod sa mga instruksiyon sa 38.6.2.

38.6.18.2

Pagtambag alang sa mga Biktima sa Sekswal nga Pang-abuso, Pagpanglugos, ug Ubang mga Matang sa Sekswal nga Pag-ataki

Ang mga biktima sa sekswal nga pang-abuso, pagpanglugos, o ubang mga matang sa sekswal nga pag-ataki sa kasagaran mag-antos og grabe nga truma. Kon sila motug-an sa bishop o sa presidente sa stake, siya motubag uban ang kinasingkasing nga kapuangod ug empatiya. Siya mohatag og espirituwal nga tambag ug suporta aron sa pagtabang sa mga biktima nga makabuntog sa makadaot nga mga epekto sa pang-abuso. Siya usab motawag sa help line sa Simbahan kalabot sa pag-abuso alang sa giya kon kini anaa.

Usahay ang mga biktima mobati nga naulaw o sad-an. Ang mga biktima dili sad-an. Ang mga lider dili mobasol sa biktima. Sila motabang sa mga biktima ug sa ilang mga pamilya nga makasabot sa gugma sa Dios ug sa pagkaayo nga magagikan pinaagi ni Jesukristo ug sa Iyang Pag-ula (tan-awa sa Alma 15:8; 3 Nephi 17:9).

Samtang ang mga miyembro mahimong mopili sa pagpaambit sa impormasyon mahitungod sa pag-abuso o pag-ataki, ang mga lider kinahanglang dili motutok pag-ayo sa mga detalye. Kini mahimong makadaot sa mga biktima.

Agi og dugang sa pagdawat sa dinasig nga tabang sa mga lider sa Simbahan, ang mga biktima ug ang ilang mga pamilya mahimong magkinahanglan og propesyonal nga pagtambag. Alang sa impormasyon, tan-awa sa 31.3.6.

38.6.18.3

Mga Konseho sa Pagkamiyembro

Ang konseho sa pagkamiyembro mahimong gikinahanglan alang sa tawo kinsa sekswal nga nangataki o miabuso og usa ka tawo. Ang usa ka konseho sa pagkamiyembro gikinahanglan kon ang usa ka miyembro nakahimo og pagpanglugos o nakombikto sa laing matang sa sekswal nga pag-ataki.

38.6.20

Hikog

Ang mortal nga kinabuhi usa ka bililhon nga gasa gikan sa Dios—usa ka gasa nga kinahanglang hatagan og bili ug panalipdan. Ang Simbahan kusganon nga nagsuporta sa pagpugong sa paghikog.

Kadaghanan sa mga tawo kinsa naghunahuna sa paghikog gusto nga makasinati og kahupayan gikan sa pisikal, mental, emosyonal, o espirituwal nga kasakit. Ang maong mga indibidwal nagkinahanglan og gugma, tabang, ug suporta gikan sa pamilya, mga lider sa Simbahan, ug sa kwalipikado nga mga propesyonal.

Ang bishop mohatag og eklesiyastikanhong suporta kon ang usa ka miyembro naghunahuna sa paghikog o misulay niini. Siya usab motabang dayon sa miyembro nga makakuha og propesyonal nga tabang.

Bisan pa sa labing maayong mga paningkamot sa mga minahal, mga lider, ug mga propesyonal, ang paghikog dili kanunay nga mapugngan. Kini nagbilin og grabe nga kasubo, emosyonal nga kasamok, ug wala matubag nga mga pangutana alang sa mga minahal ug sa uban. Ang mga lider kinahanglang motambag ug mohupay sa pamilya. Sila mohatag og pag-amuma ug suporta.

Dili sakto alang sa usa ka tawo nga iyang kutloon ang iyang kaugalingong kinabuhi. Hinoon, ang Dios lamang ang makahimo sa paghukom sa mga hunahuna, mga aksiyon, ug lebel sa pagkamaytulubagon sa tawo (tan-awa sa 1 Samuel 16:7; Doktrina ug mga Pakigsaad 137:9).

Kadtong kinsa nawad-an og minahal tungod sa paghikog makakaplag og paglaom ug pagkaayo diha ni Jesukristo ug sa Iyang Pag-ula.

38.6.23

Transgender nga mga Indibidwal

Ang transgender nga mga indibidwal nag-atubang og komplikado nga mga hagit. Ang mga miyembro ug dili mga miyembro kinsa mikonsiderar sa ilang kaugalingon isip transgender—ug ang ilang pamilya ug mga higala—kinahanglang tagdon uban ang pagkasensitibo, kamabination, kapuangod, ug kabuhong sa Kristohanong gugma. Ang tanan mahimong motambong sa panagtigom alang sa sakramento, sa ubang mga miting sa Dominggo, ug sa sosyal nga mga kalihokan sa Simbahan (tan-awa sa 38.1.1).

Ang gender [pagkalalaki o pagkababaye] usa ka importante nga bahin sa plano sa Langitnong Amahan sa kalipay. Ang gipasabot nga kahulogan sa pagkalalaki o pagkababaye [gender] diha sa pamahayag sa pamilya mao ang biyolohikanhong sekso nga natawhan. Ang ubang mga tawo makasinati og wala magkatakdo nga mga pagbati tali sa ilang biyolohikanhon nga sekso ug sa matang sa ilang gender [gender identity]. Isip usa ka resulta, sila mahimong mokonsiderar sa ilang kaugalingon isip transgender. Ang Simbahan walay gihuptan nga posisyon kalabot sa mga hinungdan sa mga tawo nga giila isip transgender.

Kadaghanan sa giapilan diha sa Simbahan ug pipila ka mga ordinansa sa pagkapari walay gidapigan nga gender. Ang transgender nga mga tawo mahimong bunyagan ug kompirmahan sumala sa gilatid sa 38.2.8.10. Sila mahimo usab moambit sa sakramento ug modawat sa mga panalangin sa pagkapari. Hinoon, ang ordinasyon sa pagkapari ug ang mga ordinansa sa templo madawat sumala sa biyolohikanhon nga sekso nga natawhan.

Ang mga lider sa Simbahan motambag batok sa pamaagi nga medikal o pag-opera sa katuyoan nga mosulay sa pag-usab ngadto sa katugbang nga sekso gikan sa biyolohikanhon nga sekso nga natawhan sa tawo (“pag-usab sa sekso”). Ang mga lider mitambag nga ang paghimo niini nga mga aksiyon mahimo nga hinungdan sa mga restriksiyon sa pagkamiyembro diha sa Simbahan.

Ang mga lider mitambag usab batok sa sosyal nga pagtransisyon [paghimo og kausaban sa sosyal, panagway, ug legal nga mga paagi]. Ang sosyal nga transisyon naglakip sa pag-usab sa sininaan o pamustura, o pag-usab og ngalan o mga pulingalan [pronoun], sa pagpresentar sa kaugalingon nga lahi kay sa iyang biyolohikanhong sekso nga natawhan. Ang mga lider mitambag nga kadtong kinsa mohimo og social transitioning makasinati og pipila ka mga restriksiyon sa pagkamiyembro sulod sa panahon niini nga kausaban.

Ang mga restriksiyon maglakip sa pagdawat o paggamit sa pagkapari, pagdawat o paggamit og rekomend sa templo, ug pagdawat sa pipila ka mga calling sa Simbahan. Bisan og ang pipila ka pribilehiyo sa pagkamiyembro diha sa Simbahan adunay restriksiyon, ang ubang pag-apil diha sa Simbahan mahimo ra.

Kon ang usa ka miyembro mohukom sa pagpausab sa gustong itawag kaniya nga ngalan o mga pulingalan, ang gusto nga ngalan mahimong isulat diha sa luna sa gusto nga ngalan diha sa rekord sa pagkamiyembro. Ang tawo mahimong tawagon sa gusto nga ngalan diha sa ward.

Ang mga sirkumstansiya magkalahi kaayo gikan sa yunit ngadto sa laing yunit ug sa tawo ngadto sa laing tawo. Ang mga miyembro ug ang mga lider magtinambagay sa usag usa ug uban sa Ginoo. Ang mga Kapangulohan sa Area motabang sa lokal nga mga lider nga sensitibong motubag sa indibidwal nga mga sitwasyon. Ang mga bishop magpakitambag sa presidente sa stake. Ang mga presidente sa stake ug ang mga presidente sa misyon kinahanglang mangayo og tambag gikan sa Kapangulohan sa Area (tan-awa sa 32.6.3).

38.7

Mga Palisiya sa Medikal ug sa Panglawas

38.7.2

Paglubong ug Pagsunog sa Patay nga Lawas [Cremation]

Ang pamilya sa namatay nga tawo mohukom kon ang iyang lawas ilubong ba o sunugon. Sila motahod sa mga tinguha sa indibidwal.

Sa pipila ka nasod, ang balaod nagmando sa cremation. Sa ubang mga sitwasyon, ang paglubong dili praktikal o dako ra nga galastohan alang sa pamilya. Sa tanang sitwasyon, ang lawas kinahanglang respetohan ug tahuron. Ang mga miyembro kinahanglang hatagan og kasegurohan nga ang gahom sa Pagkabanhaw magamit kanunay (tan-awa sa Alma 11:42–45).

Kon posible, ang lawas sa namatay nga miyembro kinsa natugahan kinahanglang sul-oban sa sinina alang sa seremonya sa templo kon kini ilubong o sunugon (tan-awa sa 38.5.8).

38.7.3

Mga Bata Kinsa Namatay sa wala pa Matawo (Natawo nga Patay ug Nakuha nga mga Bata)

Ang mga ginikanan mahimong mohukom kon mohimo ba og mga tulumanon sa paghandom ug diha sa lubnganan.

Ang mga ordinansa sa templo dili kinahanglanon o ipahigayon alang sa mga bata kinsa namatay sa wala pa matawo. Wala kini magwagtang sa posibilidad nga ang usa ka bata mahimong kabahin sa pamilya sa kahangtoran. Ang mga ginikanan giawhag sa pagsalig sa Ginoo ug sa pagtinguha sa Iyang kahupayan.

38.7.4

Euthanasia

Ang mortal nga kinabuhi usa ka bililhong gasa gikan sa Dios. Ang euthanasia mao ang tinuyo nga pagpatay sa tawo nga nag-antos gikan sa walay kaayohan nga sakit o laing kondisyon. Ang usa ka tawo nga moapil sa euthanasia, lakip sa pagtabang sa usa ka tawo nga mamatay pinaagi sa paghikog, nakasupak sa mga sugo sa Dios ug mahimong nakasupak sa lokal nga mga balaod.

Ang dili pagpadayon o dili pagtaod sa mga kagamitan sa pagsuporta og kinabuhi alang sa usa ka tawo nga hapit na mamatay dili maisip nga euthanasia (see 38.7.11).

38.7.5

HIV Infection ug AIDS

Ang mga miyembro kinsa nasakit og HIV (human immunodeficiency virus) o adunay AIDS (acquired immunodeficiency syndrome) kinahanglan nga hangupon diha sa mga miting ug mga kalihokan sa Simbahan. Ang ilang pagtambong dili risgo sa panglawas ngadto sa uban.

38.7.8

Medikal ug Kahimsog nga Pag-atiman

Ang pagpangayo og hanas nga medikal nga tabang, pagbaton og hugot nga pagtuo, ug pagdawat og mga panalangin sa pagkapari katambayayong alang sa pagkaayo, sumala sa kabubut-on sa Ginoo.

Ang mga miyembro kinahanglan nga dili mogamit o moawhag og pamaaging medikal o panglawas nga dili maayo sa pamatasan, sa espirituwal, o sa legal nga paagi. Kadtong kinsa adunay mga problema sa panglawas kinahanglang mokonsulta sa hanas nga medikal nga mga propesyonal kinsa lisensyado sa mga bahin nga ilang gipraktis.

38.7.9

Medikal nga Marijuana

Ang Simbahan supak sa paggamit sa marijuana alang sa dili medikal nga mga katuyoan. Tan-awa sa 38.7.14.

38.7.11

Pagpatunhay og Kinabuhi (Lakip sa Suporta sa Kinabuhi)

Ang mga miyembro kinahanglan nga dili mobati nga obligado sa pagpatunhay sa mortal nga kinabuhi sa mga paagi nga dili resonable. Kini nga mga desisyon labing maayo nga himoon sa tawo, kon posible, o sa mga sakop sa pamilya. Kinahanglan sila nga magtinguha og hanas nga medikal nga tambag ug balaan nga giya pinaagi sa pag-ampo.

38.7.13

Mga Pagbakuna

Ang mga pagbakuna nga ipahigayon sa hanas nga medikal nga mga propesyonal manalipod sa kahimsog ug mopreserbar og kinabuhi. Ang mga miyembro sa Simbahan giawhag sa pagbantay sa ilang kaugalingon, sa ilang mga anak, ug sa ilang mga komunidad pinaagi sa pagpabakuna.

Sa kataposan, ang mga indibidwal maoy responsable sa paghimo sa ilang kaugalingong mga desisyon mahitungod sa pagpabakuna. Kon ang mga miyembro adunay mga kabalaka, sila magpakitambag sa hanas nga medikal nga mga propesyonal ug magtinguha usab sa giya sa Espiritu Santo.

38.7.14

Ang Pulong sa Kaalam ug Mahimsog nga mga Praktis

Ang Pulong sa Kaalam usa ka sugo sa Dios. Ang mga propeta miklaro nga ang mga pagtulon-an sa Doktrina ug mga Pakigsaad 89 naglakip sa paglikay gikan sa tabako, isog nga mga ilimnon (alkohol), ug init nga mga ilimnon (tsa ug kape).

Adunay ubang makadaot nga mga butang ug mga binuhatan nga wala hinganli diha sa Pulong sa Kaalam o sa mga lider sa Simbahan. Ang mga miyembro kinahanglang mogamit og kaalam ug mainampoong paghukom sa paghimo og mga pagpili aron sa pagpalambo sa ilang pisikal, espirituwal, ug emosyonal nga kahimsog.

38.8

Administratiba nga mga Palisiya

38.8.1

Pagsagop ug Temporaryong Pag-amuma

Ang pagsagop og mga bata ug temporaryong pag-amuma makapanalangin sa mga bata ug sa mga pamilya. Ang mahigugmaon, mahangtoron nga mga pamilya mahimong maugmad pinaagi sa pagsagop. Kon ang mga bata moabot sa usa ka pamilya pinaagi sa pagsagop o pagpakatawo, sila parehas nga bililhon nga panalangin.

Ang mga miyembro nga nagtinguha nga mosagop o mohatag og temporaryong pag-amuma ngadto sa mga bata kinahanglang mosunod sa tanang angay nga mga balaod sa mga nasod ug mga gobyerno nga nalambigit.

38.8.4

Mga Autograph ug mga Litrato sa Kinatibuk-ang mga Awtoridad, Kinatibuk-ang mga Opisyal, ug mga Area Seventy

Ang mga miyembro sa Simbahan kinahanglang dili magpa-autograph sa Kinatibuk-ang mga Awtoridad, Kinatibuk-ang mga Opisyal, o sa mga Area Seventy. Ang pagbuhat sa ingon makapawala sa ilang sagrado nga mga calling ug sa espiritu sa mga miting. Makapugong usab kini kanila sa pagtimbaya sa ubang mga miyembro.

Ang mga miyembro kinahanglang dili mokuha og mga litrato sa Kinatibuk-ang mga Awtoridad, Kinatibuk-ang mga Opisyal, o mga Seventy diha sa mga chapel.

38.8.7

Mga Magasin sa Simbahan

Ang mga magasin sa Simbahan naglakip sa:

• Ang Higala alang sa mga bata.

• Alang sa Kalig-on sa mga Kabatan-onan alang sa kabatan-onan.

• Ang Liahona alang sa mga hamtong.

Ang Unang Kapangulohan nag-awhag sa tanang miyembro sa pagbasa sa mga magasin sa Simbahan. Ang mga magasin makatabang sa mga miyembro nga makat-on sa ebanghelyo ni Jesukristo, magtuon sa mga pagtulon-an sa buhi nga mga propeta, mobati nga konektado ngadto sa tibuok kalibotan nga Simbahan, moatubang sa mga hagit uban sa hugot nga pagtuo, ug mas magpaduol ngadto sa Dios.

38.8.8

Ngalan, Matang sa Logo, ug Simbolo sa Simbahan

Matang sa logo ug simbolo sa Simbahan

Ang ngalan, matang sa logo, ug simbolo sa Simbahan mao ang mahinungdanon nga mga ilhanan sa Simbahan.

Matang sa logo ug simbolo. Ang matang sa logo ug simbolo sa Simbahan (tan-awa ang gihulagway sa ibabaw) pagagamiton lamang kon giaprobahan sa Unang Kapangulohan ug sa Korum sa Napulog Duha ka Apostoles. Kini dili mahimong gamiton isip mga elemento sa dekorasyon. Dili usab kini mahimong gamiton sa bisan unsa nga personal, pangkomersyal, o pang-promosyon nga paagi.

38.8.10

Mga Computer

Ang mga computer ug software nga gigamit sa mga meetinghouse sa Simbahan gihatag ug gidumala sa punoang buhatan sa Simbahan o sa buhatan sa area. Ang mga lider ug ang mga miyembro mogamit niini nga mga kapanguhaan aron sa pagsuporta sa mga katuyoan sa Simbahan, lakip sa buhat sa family history.

Ang tanan nga software niini nga mga computer kinahanglan nga tukma nga adunay lisensya ngadto sa Simbahan.

38.8.12

Kurikulum nga mga Materyal

Ang Simbahan naghimo og mga materyal aron sa pagtabang sa mga miyembro nga makat-on ug makasunod sa ebanghelyo ni Jesukristo. Kini naglakip sa mga kasulatan, mga mensahe sa kinatibuk-ang komperensiya, mga magasin, mga manwal, mga libro, ug ubang mga kapanguhaan. Ang mga lider moawhag sa mga miyembro sa paggamit sa mga kasulatan ug sa ubang mga kapanguhaan kon gikinahanglan sa pagtuon sa ebanghelyo diha sa panimalay.

38.8.14

Sininaan ug Panagway

Ang mga miyembro sa Simbahan giawhag sa pagpakita og pagtahod alang sa lawas diha sa ilang mga pagpili mahitungod sa angay nga sinina ug hitsura. Unsay angay magkalahi sa lain-laing mga kultura ug lain-laing mga okasyon.

38.8.16

Adlaw sa Puasa

Ang mga miyembro mahimong magpuasa bisan kanus-a. Hinoon, sila sa kasagaran mag-obserbar sa unang Igpapahulay sa bulan isip adlaw sa pagpuasa.

Ang usa ka adlaw sa pagpuasa kasagaran naglakip sa pag-ampo, sa dili pagkaon ug pag-inom sulod sa 24 oras (kon pisikal nga makahimo), ug paghatag og madagayaon nga halad sa puasa. Ang halad sa puasa usa ka donasyon aron sa pagtabang niadtong nanginahanglan (tan-aw sa 22.2.2).

Usahay ang tibuok Simbahan o lokal nga mga miting pagahimoon sa unang Igpapahulay sa bulan. Kon kini mahitabo, ang kapangulohan sa stake motino og alternatibo nga Igpapahulay alang sa adlaw sa pagpuasa.

38.8.17

Sugal ug mga Loteriya

Ang Simbahan supak ug nagtambag batok sa sugal sa bisan unsa nga matang. Kini naglakip sa pustaanay sa mga sport ug loteriya nga gipasiugdahan sa gobyerno.

38.8.19

Paglangyaw

Ang mga miyembro nga magpabilin sa ilang yutang natawhan sa kasagaran adunay mga oportunidad sa pagtukod ug pagpalig-on sa Simbahan dinha. Hinoon, ang paglangyaw ngadto sa laing nasod usa ka personal nga pagpili.

Ang mga miyembro nga mobalhin ngadto sa laing nasod kinahanglan nga mosunod sa tanan nga magamit nga mga balaod (tan-awa sa Doktrina ug mga Pakigsaad 58:21).

Ang mga misyonaryo kinahanglan nga dili motanyag nga mo-sponsor sa paglangyaw sa uban.

38.8.22

Mga Balaod sa Yuta

Ang mga miyembro kinahanglang mosunod, motahod, ug mopaluyo sa mga balaod sa bisan asa nga nasod diin sila nagpuyo o nagbiyahe (tan-awa sa Doktrina ug mga Pakigsaad 58:21–22; Ang mga Artikulo sa Hugot nga Pagtuo 1:12). Kini naglakip sa mga balaod nga nagdili sa proselyting.

38.8.25

Komunikasyon sa mga Miyembro ngadto sa Punoang Buhatan sa Simbahan

Ang mga miyembro sa Simbahan wala awhaga nga manawag sa telepono, mo-email, o mosulat ngadto sa Kinatibuk-ang mga Awtoridad mahitungod sa mga pangutana sa doktrina, personal nga mga hagit, o mga hangyo. Giawhag ang mga miyembro sa pagduol sa ilang lokal nga mga lider, lakip sa ilang presidente sa Relief Society o sa korum sa mga elder, kon magtinguha og espirituwal nga giya (tan-awa sa 31.3).

38.8.27

Mga Miyembro nga adunay mga Kakulangan

Ang mga lider ug mga miyembro giawhag sa pagtubag sa mga panginahanglan sa tanang nagpuyo sulod sa ilang mga yunit. Ang mga miyembro nga adunay mga kakulangan adunay bili ug makatampo sa makahuluganong mga paagi. Ang mga kakulangan posible nga intelektuwal, sosyal, emosyonal, o pisikal.

38.8.29

Ubang mga Tinuohan

Kadaghanan sa makadasig, halangdon, ug angayan sa labing taas nga pagtahud makita diha sa daghang lahi nga mga tinuohan. Ang mga misyonaryo ug ubang mga miyembro kinahanglan gayod nga sensitibo ug morespeto sa mga gituohan ug mga tradisyon sa uban.

38.8.30

Politikanhon ug Sibiko nga Kalihokan

Ang mga miyembro sa Simbahan giawhag nga moapil sa politikanhon ug panggobyerno nga mga kalihokan. Sa daghang nasod, kini maglakip sa:

• Pagbotar.

• Pag-apil o pagserbisyo sa politikanhon nga mga partido.

• Paghatag og pinansyal nga suporta.

• Pagpakigsulti sa mga opisyal ug mga kandidato sa partido.

• Pagserbisyo diha sa gipili o gitudlo nga mga katungdanan sa publiko sa lokal ug nasyonal nga panggobyerno.

Ang mga miyembro giawhag usab nga moapil sa takos nga mga kawsa aron sa pagpalambo sa ilang mga komunidad nga mahimong maayong mga dapit nga kapuy-an ug kapadak-an sa mga pamilya.

Ang lokal nga mga lider sa Simbahan kinahanglan nga dili moorganisar sa mga miyembroo nga moapil sa politikanhon nga mga butang. Ni ang mga lider mosulay sa pag-impluwensya sa unsa nga paagi nga ang mga miyembro moapil.

Ang mga lider ug mga miyembro kinahanglang maglikay usab og mga pamahayag o binuhatan nga mahimong masabot nga giendorso sa Simbahan sa bisan unsang politikanhon nga partido, plataporma, palisiya, o kandidato.

38.8.31

Pagkapribado sa mga Miyembro

Ang mga lider sa Simbahan obligado sa pagpanalipod sa pagkapribado sa mga miyembro. Ang mga rekord sa Simbahan, mga directory, ug susamang mga materyal dili mahimong gamiton alang sa personal, komersyal, o politikal nga mga katuyoan.

38.8.35

Mga Bakwit

Isip kabahin sa ilang responsibilidad sa pag-atiman niadtong nanginahanglan (tan-awa sa Mosiah 4:26), ang mga miyembro sa Simbahan motanyag sa ilang panahon, mga talento, ug pakighigala sa pag-abiabi sa mga bakwit isip mga miyembro sa ilang mga komunidad.

38.8.36

Mga Hangyo alang Pinansyal nga Tabang gikan sa Simbahan

Ang mga miyembro nga nanginahanglan giawhag sa pagpakigsulti sa ilang bishop imbes mokontak sa punoang buhatan sa Simbahan o mangayo og kwarta gikan sa ubang mga lider o mga miyembro sa Simbahan.