13.

Matawilivola ni Siga Tabu

13.1

iNaki

Na Matawilivola ni Sigatabu e veivuke ena vakayacori ni Nona cakacaka ni veivakabulai kei na bula vakacerecerei na Kalou. E vakayacora oqo ena nodra vukei na luve ni Kalou mera vulica ka bulataka na kosipeli i Jisu Karisito. iLiuliu ni Matawilivola ni Sigatabu, qasenivuli, kei na kalasi eso:

• Vaqaqacotaka na vakabauta na Tamada Vakalomalagi kei Jisu Karisito ena kena vakatavulici “na ivakavuvuli ni matanitu” (Vunau kei na Veiyalayalati 88:77).

• Tokona na vulici kei na vakatavulici ni kosipeli yavutaki e vale ka tokoni vaka Lotu.

• Vukea na lewenilotu me ra vakatavuvuli ena ivakarau ni iVakabula.

13.2

Veiliutaki ni Matawilivola ni Sigatabu ena Tabanalevu

13.2.1

Matabisopi

E raica raraba tu na Matawilivola ni Sigatabu na matabisopi. Sa dau lesia na bisopi e dua na nona daunivakasala me vakayacora na itavi oqo ena ruku ni nona veidusimaki.

E dau sota wasoma na daunivakasala e lesi oqo kei na Peresitedi ni Matawilivola ni Sigatabu. Me rau veivosakitaka na gagadre eso ni Matawilivola ni Sigatabu, na sala e sa vakataucokotaka tiko kina na kena inaki, kei na itavi eso e vakamacalataki tu ena 13.2.2.2.

13.2.2

Peresitedi ni Matawilivola ni Sigatabu

13.2.2.1

Kacivi ni dua na Peresitedi ni Matawilivola ni Sigatabu

Ena kaciva ka vakatikora na bisopi e dua ka taura tu na Matabete i Melikiseteki me peresitedi ni Matawilivola ni Sigatabu ni tabanalevu. Rau veivosakitaka ke sa dodonu me rau kacivi na daunivakasala. Ke rau sa gadrevi na daunivakasala, ka sa veirauti na turaga me veiqaravi ena veitutu oqo, sa rawa ni vakatura na peresitedi ni Matawilivola ni Sigatabu e dua se rua na daunivakasala. Ke sa vakadonuya na matabisopi, na kacivi ira e dua na lewe ni matabisopi.

E dua na lewe ni matabisopi ena kacivaka na yacadra na lewe ni mataveiliutaki ni Matawilivola ni Sigatabu ena soqoni ni sakaramede me baleta na nodra veitokoni na lewe ni tabanalevu. E vakatikori ira talega e dua na lewe ni matabisopi.

Ena dua na tabanalevu levu, sa rawa ni kaciva ka vakatikora na matabisopi e dua na turaga me sekeriteri ni Matawilivola ni Sigatabu. Sa rawa ni vakatura na peresitedi ni Matawilivola ni Sigatabu o koya me kacivi. Sa rawa ni vukea na mataveiliutaki na sekeriteri me taumuri tiko na lesilesi eso se na tiko rawa, ke gadrevi.

13.2.2.2

iTavi eso

Sai koya oqo na itavi eso ni peresitedi ni Matawilivola ni Sigatabu: Ke tiko na nona daunivakasala, rau na vukei koya.

• Veiqaravi ena matabose ni tabanalevu. E veiqaravi vaka (1) e dua na lewe ni matabose ka vukea na vakameautaki ni gagadre ena tabanalevu ka vakaraica na iwali eso ka (2) dua na mata ni Matawilivola ni Sigatabu (raica na 29.2.5).

• Raica vakararaba na sasaga eso me vakavinakataki kina na vulici kei na vakatavulici ni kosipeli e vale kei na Lotu.

• Tauyavutaka na kalasi eso ni Matawilivola ni Sigatabu, ena veivakadonui ni matabisopi (raica na 13.3). Vakatura ki na matabisopi na lewenilotu uabula me ra veiqaravi vaka qasenivuli ni Matawilivola ni Sigatabu.

• Tokoni, vakauqeti, ka vakasalataki ira na qasenivuli ni Matawilivola ni Sigatabu. Vukei ira mera qasenivuli ni kosipeli momona vakalevu cake ena muri ni vakavuvuli eso ena ivolanikalou kei na Veivakatavulici ena Sala ni iVakabula Vakauqeti ira mera vulica na Veivakatavulici ena Sala ni iVakabula.

• Liutaka na soqoni ni matabose ni qasenivuli ena veidusimaki ni bisopi (raica na Veivakatavulici ena Sala ni iVakabula, 38-39).

• Vakauqeta na qasenivuli me ra dolele yani kivei ira na lewenilotu ka sega ni dau tiko ena kalasi.

• Cakacaka vata kei ira na qasenivuli me maroroi tiko na ivolatukutuku ni tiko rawa. Ripotetaka vakavulatolu vei vunivola ni tabanalevu se ena VLV se ena iYaya ni Cakacaka ni Lewenilotu. E dua na sekeriteri, kevaka e kacivi, e rawa ni veivuke ena itavi oqo.

13.2.3

Qasenivuli ni Matawilivola ni Sigatabu

Sa rawa ni vakatura na peresitedi ni Matawilivola ni Sigatabu na lewenilotu me ra veiqaravi vaka qasenivuli ni Matawilivola ni Sigatabu. Kevaka eratou sa vakadonuya na matabisopi, ena kacivi iratou e dua na lewe ni matabisopi, kacivaka na yacadratou ena soqoni ni sakaramede me baleta na nodra veitokoni na lewe ni tabanalevu, ka vakatikori iratou.

Era na veikilai kei ira na lewe ni kalasi na qasenivuli ni Matawilivola ni Sigatabu, oka kina o ira ka sega ni dau tiko ena kalasi. O ira na qasenivuli era tokoni ira na lewenilotu ena nodra sasaga mera vulica ka bulataka na kosipeli i Jisu Karisito.

Mo vakavakarau mo veivakavulici, era na vakayagataka na qasenivuli ni Matawilivola ni Sigatabu na ivolanikalou kei na Lako Mai, Mo Muri Au. Era muria na ivakavuvuli eso ena Veivakatavulici ena iVakarau ni iVakabula kei na wase 17 ni ivoladusidusi oqo.

Era tiko na qasenivuli ni Matawilivola ni Sigatabu ena soqoni vakavulatolu ni matabose ni qasenivuli (raica na 17.4).

13.3

Kalasi ni Matawilivola ni Sigatabu

Era dau vakayacori na kalasi ni Matawilivola ni Sigatabu ena matai kei na katolu ni Sigatabu ena veivula. E 50 na miniti na kena dede. Me tekivu ka tini na kalasi ena dua na masu.

Ena veivakadonui ni matabisopi, ena vakarautaka na kalasi eso na peresitedi ni Matawilivola ni Sigatabu me baleti ira na uabula kei na itabagone. Ke tiko na nona daunivakasala, rau na vukei koya.

Sa vakatau na iwiliwili ni kalasi ena (1) levu ni lewenilotu era tiko ena tabanalevu kei (2) na iwiliwili kei na levu ni rumu era sa tiko rawa. Sa matau tu, na kena vakarawarawataka na kalasi lalai mera vakaitavi vagumatua ka vuli e levu na tamata. Na matabose ni tabanalevu sa rawa ni vukea na peresitedi ni Matawilivola ni Sigatabu me navuca na levu ni kalasi ni Matawilivola ni Sigatabu me vakarautaki.

Era na tekivu tu na cauravou kei na goneyalewa ni tiko ena dua na kalasi ni Matawilivola ni Sigatabu ni itabagone ena itekivu ni yabaki era sa yabaki 12 kina. Sa rawa mera tekivu tiko ena dua na kalasi ni uabula ni ra sa yabaki 18.

Ena vakarautaka na peresitedi ni Matawilivola ni Sigatabu e vuqa sara na kalasi ni itabagone e sa gadrevi tu. Sa dodonu mera lesi na itabagone ki na kalasi eso vakatau tu ki na nodra yabaki. Ke lailai tu na itabagone ena dua na ilawalawa-yabaki, sa rawa ni ra cokovata ena dua na kalasi ka ilawalawa-yabaki vata tu. Era tiko ena kalasi vataga oya me yacova na Janueri ni yabaki ka tarava.

Sa dodonu me tiko e rua mada ga na uabula nuitaki ena kalasi yadua ni itabagone. Na uabula sa rawa ni rua na turaga, rua na marama, se dua na veiwatini. Me sotavi na gagadre oqo, sa na gadrevi me ra cokovata na kalasi.

Sa dodonu mera vakacavara na tabaqase taucoko era cakacaka vata kei ira na itabagone na veituberi ni veitaqomaki vei ira na gonelalai kei na itabagone ena loma ni dua na vula ni nodra tokoni tu (ProtectingChildren.ChurchofJesusChrist.org Era taleva na veituberi ena veiyabaki tolu ni oti oya.

13.3.1

Veitabana Lalai

Ena dua na tabana lailai, sa rawa ni iliuliu ka qasenivuli duadua tu ga ni Matawilivola ni Sigatabu na peresitedi ni Matawilivola ni Sigatabu. E vakatavulica o koya e dua na kalasi ni Matawilivola ni Sigatabu me baleti ira na itabagone kei na uabula taucoko ena tabana.

13.3.2

Kalasi ni Matawilivola ni Sigatabu me baleta na iLawalawa Vakatabakidua Eso

Ni gadrevi tu, sa rawa ni vakarautaka na peresitedi ni Matawilivola ni Sigatabu na kalasi ni Matawilivola ni Sigatabu me baleta na ilawalawa vakatabakidua eso. Na lewenivuli ni veikalasi oqo na Lako Mai, Mo Muri Au.

Na ilawalawa e rawa ni rawaka mai na nodra dui kalasi ni Matawilivola ni Sigatabu e oka kina na:

• iTabagone qase cake.

• Na lewenilotu era sega ni vosataka na ivosavosa matau ni tabanalevu.

• Ira na lewenilotu vou, lewenilotu suka mai, kei ira ka vulica tiko me baleta na Lotu.

• Na ilawalawa tale eso, me vaka a dusimaka na bisopi.

13.4

Vakavinakataki ni Vuli kei na Veivakatavulici ena Tabanalevu

Sa nodra itavi ni iliuliu ena tabanalevu na vakavinakataki ni vuli kei na veivakatavulici ena nodra isoqosoqo. Oqo e oka kina na nodra vakamatautaki na qasenivuli kacivi vou (raica na Veivakatavulici ena Sala ni iVakabula, 40). Sa rawa ni ra kere veivuke vua na peresitedi ni Matawilivola ni Sigatabu ke gadrevi tu.

Sa dau vakayacori vakavulatolu na soqoni ni matabose ni qasenivuli donuya na gauna ni kalasi 50 na miniti ena Sigatabu (raica na 17.4). Sa kena inaki me vukea na vakavinakataki ni vuli kei na veivakatavulici Na Veivakatavulici ena iVakarau ni iVakabula sai koya na ivurevure levu ni vuli ena soqoni oqo.

Na matabose ni tabanalevu e raica raraba ka tuvalaka na soqoni ni matabose ni qasenivuli. Ena dau liutaka na soqoni e dua na lewe ni mataveiliutaki ni Matawilivola ni Sigatabu. Ia, sa rawa ni kerea na matabisopi e dua tale na lewenilotu me liutaki ira.

Ena ikuri ni ivakamacala, raica na “Me Baleti Ira na iLiuliu—Nodra Vukei na Qasenivuli mera Rawaka” ena Veivakavulici ena Sala ni iVakabula (tabana e 38–40).

13.5

Vakavinakataki ni Vuli kei na Veivakatavulici e Vale

Sa itavi ni tubutubu me ra vakatavulica na kosipeli kivei ira na luvedra.

Sa rawa kina matabose ni tabanalevu me tauyavutaka na soqoni ni matabose ni qasenivuli me baleti ira na itubutubu ena gauna ni kalasi 50 na miniti ena Sigatabu. Na soqoni oqo ena liutaki mai vua e dua na lewe ni mataveiliutaki ni Matawilivola ni Sigatabu se dua tale ena lesia na matabisopi. Na Veivakatavulici ena iVakarau ni iVakabulasai koya na ivurevure levu ni vuli ena soqoni oqo.

Me baleta na ikuri ni ivakamacala ni soqoni ni matabose ni qasenivuli vei ira na itubutubu, raica na 17.5.

13.6

iLiuliu ni Matawilivola ni Sigatabu ena iTeki

Sa lesia na peresitedi ni iteki e dua na nona daunivakasala me raica raraba na Matawilivola ni Sigatabu ena iteki. E kaciva ka vakatikora e dua na lewe ni matabose e cake me na peresitedi ni Matawilivola ni Sigatabu ena iteki.

Na itavi ni peresitedi ni Matawilivola ni Sigatabu ena iteki e sa vakamacalataki tu ena 6.7.1 kei na 6.7.3. Ke sa kacivi na daunivakasala, rau na vukei koya.

13.7

iKuri ni Dusidusi

13.7.1

Lewenilotu era Vakaleqai Vakayago

Era na kauwaitaki ira vakamareqeti na lewenilotu vakaleqai tu vakayago na qasenivuli ni Matawilivola ni Sigatabu. Me baleta na ivakamacala ni nodra vakavulici na lewenilotu era vakaleqai tu vakayago, raica na disability.ChurchofJesusChrist.org; raica talega na 38.8.27 ena ivola dusidusi oqo.

13.7.2

Vale ni iVurevure

E tiko na vale ni ivurevure (valenivola) ena so na valenisoqoni me vukei ira na lewenilotu ni vulica ka vakatavulica na kosipeli. Na peresitedi ni Matawilivola ni Sigatabu e raica raraba na vale ni ivurevure. Na tabanalevu era wasea e dua na valenisoqoni e wasea talega na vale ni ivurevure. Na kalasi ni semineri kei na inisitute kei na valenivolavola ni FamilySearch, eratou na wasea vata na valenivolavola ni ivurevure kei ira na tabanalevu.

Ena valenisoqoni eso e tiko kina e dua na vale ni ivurevure, na kaciva na matabisopi e dua na kenadau ni vale ni ivurevure. Sa rawa ni vakatura na peresitedi ni Matawilivola ni Sigatabu e dua na tamata me kacivi. Se rawa ni kerea na matabisopi e dua na lewe ni mataveiliutaki ni Matawilivola ni Sigatabu me kenadau. Na Tamata oqo:

• E vakarautaka ka qarauna na ivurevure eso.

• E vukei ira na iliuliu, qasenivuli, kei na lewenilotu tale eso me taura ka vakayagataka na veivurevure oqo.

Na vakataroga na kenadau ni vale ni ivurevure na peresitedi ni Matawilivola ni Sigatabu me navuca ke sa gadrevi e dua na ilavovakarau vakayabaki me baleta na vale ni ivurevure. Sa na qai cakava o koya e dua na veivakaturi ki na matabisopi.

Sa dodonu me na tiko wasoma ena soqoni ni sakaramede ena veimacawa na kenadau ni vale ni ivurevure ka vakakina na soqoni ni Sigatabu tale eso. Ke ganita, sa rawa ni kaciva na matabisopi e dua na ivukevuke ni kenadau.

Me baleta na ikuri ni ivakamacala, raica na “Resource Centers” ChurchofJesusChrist.org.