“31. Veivakatarogi kei na Veivakasalataki,” iVoladusidusi Raraba: Veiqaravi e Na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai (2020).

“31. Veivakatarogi kei na Veivakasalataki,” iVoladusidusi Raraba.

Veivakatarogi kei na Veivakasalataki

31.1

Veivakatarogi

Na peresitedi ni iteki kei na bisopi yadua e “turaga ni lewa ga e Isireli” (Vunau kei na Veiyalayalati 107:72). Ena dodonu oqo e liutaka o koya na veivakatarogi ni matabete kei na bula kilikili. E sa na matataka tiko na Turaga ena nona liutaka na veivakatarogi vakaoqo. Sa gadrevi kina me dau vosa vakalougatataki ira na lewenilotu ka vukei ira me ra bulataka na kosipeli i Jisu Karisito

31.1.1

iVakasala Raraba me Baleta na Veivakatarogi ni Bula Kilikili

Era na vakayacora na peresitedi ni iteki, kei ira na bisopi, kei (ni sa vakadonui) ira na nodra daunivakasala na veivakatarogi ni bula kilikili me vaka sa tuvai koto ena iwase oqo. Sa dodonu me ra na vakavakarau vakayalo me rawa ni dusimaki ira kina na Yalotabu ena gauna ni veivakatarogi vakaoqo. Sa dodonu me ra dau vakasaqara talega na kaukauwa me ra kila kina na duidui ni yalo. Oqo na isolisoli vakayalo ka na vukea me ra kila na dina, ka vakakina na nona gagadre e dua na lewenilotu (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 46:27–28).

Na veivakatarogi ni bula kilikili e dodonu me maroroi. Ia, na tamata e vakatarogi tiko e rawa ni sureta e dua tale na qase me mai tiko kina.

Sa ka bibi sara na vakarorogo vakamalua ena gauna ni veivakatarogi ni bula kilikili. Sa dodonu vua na lewe ni mataveiliutaki ni iteki se matabisopi me vakarorogo sara vakamalua vakavinaka vei koya e vakatarogi tiko. Me na vakadeitaka talega o koya e veivakatarogi tiko ni kila vinaka tiko na lewenilotu na taro e vakatarogi vua. Me na vakatikitikitaka na gauna e veirauti me vakayacori kina na veivakatarogi ena kena ivalavala dokai ka me kua na vakatotolo.

31.1.2

iDusidusi Raraba me Baleta na Veivakatarogi ni Matabete

Era na dau veivakatarogi ena veigauna o ira na peresitedi ni iteki, bisopi kei ira na nodra daunivakasala vei ira na veiliutaki vakabete era dau soli itukutuku vei ira. E dua na inaki ni veivakatarogi oqo me na solia mai kina o koya na iliuliu oqo e dua na itukutuku ni itavi e nuitaki vua. E dua tale na kena inaki sai koya me vukei kina na iliuliu me biuta na nona takete ka vakarautaka na ituvatuva me rawati kina. Ena vanua e gadrevi talega kina, sa dau railesuvi talega ena gauna ni veivakatarogi oqo na ilavovakarau kei na kena vakayagataki.

O koya e vakayacora na veivakatarogi ni matabete e dodonu me veidusimaki, veivakayaloqaqataki, ka vakauqeti ira na veiliutaki ena nodra sasaga me ra qarava vakavinaka na itavi era kacivi kina. Sa dodonu me na dau vakavinavinaka ka vaqaqacotaki ira na iliuliu ena nodra bula kei na bula ni nodra matavuvale.

31.1.3

Na Veivakatarogi me Vakayacora na Peresitedi ni iTeki

Ena vakayacora o peresitedi ni iteki na veivakatarogi eso oqo vata kei ira na lewe ni iteki:

Na ivolatara ni valetabu me baleti ira era laki ciqoma na nodra edaumeni se me ra laki vakamau se vauci ena valetabu (raica na 26.3.1).
Me baleta na veivakaturi ki na kaulotu tudei (raica na 24.5.1).
Me baleta na nodra vagalalataki na daukaulotu tudei ni oti na nodra lesu mai ki vale (raica na 24.8.2).
Ena veikacivi me veiqaravi vakadaunivakasala ena mataveiliutaki ni iteki, peteriaki, kei na bisopi, ni sa vakadonui mai.
Me baleta na veikacivi ni veiqaravi vaka peresitedi ni kuoramu ni italatala qase, na peresitedi ni iSoqosoqo ni Veivukei ena iteki, kei na vunivola ni iteki.
Ena nodra vukei na lewenilotu mera veivutunitaka na ivalavala ca bibi (raica na wase 32).

E dau vakatarogi ira talega na bisopi yadua na peresitedi ni iteki me veivakayaloqaqataki ka veidusimaki kina vua. Ena dau vakataroga na peteriaki ni iteki ke lailai sara me vakarua ena dua na yabaki (raica na 6.6.4).

31.1.4

Na Veivakatarogi me Vakayacora na Peresitedi ni iTeki se Nona Daunivakasala e Lesi

Ena dau vakayacora o peresitedi ni iteki se dua na nona daunivakasala e lesi na veivakatarogi oqo ki vei ira na lewe ni iteki. Ni bera ni vakataroga e dua ena inaki eso oqo, me na vakadeitaka taumada na lewe ni mataveiliutaki ni iteki ni sa vakatarogi ka vagalalataki oti mai vua na nona bisopi se dua na daunivakasala ena matabisopi sa vakadonui.

Ena vakavoui ni ivolatara ni valetabu (raica na 26.3.1).
Ena veitabaki ki na itutu ni italatala qase kei na bete levu (raica na 38.2.5.1).
Ena veikacivi ni veiqaravi ena veitutu ni Lotu me vaka sa vakaraitaki tu ena 30.8.
Ena veitokoni ni curu ki na dua na univesiti se koronivuli torocake ni Lotu (raica na 15.3).
Ena veitokoni ki na vakaitavi ena iLavovure ni Vuli, ena veivanua e vakadonui kina na parokaramu oqo (raica na 22.13).

Kevaka e sota kaya na daunivakasala ena mataveiliutaki ni iteki e dua na ka bibi ena veivakatarogi, me vaka beka na ivalavala ca bibi ka dodonu me vakatusai, me na vakalesuya vakatotolo sara na lewenilotu oqo vua na bisopi.

31.1.5

Na Veivakatarogi me Vakayacora na Bisopi

E dau vakayacora na bisopi na veivakatarogi oqo vata kei ira na lewe ni tabanalevu:

Na ivolatara ni valetabu me baleti ira era laki ciqoma na nodra edaumeni se me ra laki vakamau se vauci ena valetabu (raica na 26.3.1).
Me baleta na ivolatara vakaiyalayala nodra na curuvou ena lotu (raica na 26.4.2).
Me baleta na nodra vakaturi o ira me ra laki kaulotu (raica na 24.4.2).
Ena veitabaki ki na itutu vakaitalatala qase kei na bete levu, ena nodratou veivakadonui na mataveiliutaki ni iteki (raica na 38.2.5.1).
Me baleta na veivakatarogi vakayabaki ni ikatini (raica na 34.4.1.5).
Me baleta na veikacivi ni veiqaravi vaka-Peresitedi ni mataisoqosoqo ena tabanalevu.
Ena veitabaki ki na itutu vakabete (raica na 38.2.5.2).
Me baleta na nodra vakatikori na tagane curuvou ki na itutu ena Matabete i Eroni (raica na 38.2.5.2).
Me baleta na veikacivi ni veiqaravi vakaivukevuke ena kuoramu ni bete.
Ena itabagone (raica na 31.1.7).
Me baleta na veivuke ni isolisoli ni lolo (raica na 22.2.2).
Ena veitokoni ni curuvou se tomani na vuli ena dua na univesiti se koronivuli torocake ni Lotu (raica na 15.3).
Ena nodra vukei na lewenilotu mera veivutunitaka na ivalavala ca bibi (raica na wase 32).

Ena dau bose vata talega o bisopi kei Peresitedi ni kuoramu ni italatala qase kei na Peresitedi ni iSoqosoqo ni Veivukei (raica na 8.3.1 kei na 9.3.1).

31.1.6

Na Veivakatarogi me Vakayacora na Bisopi se o Nona Daunivakasala e Lesi

E dau vakayacora na bisopi na veivakatarogi oqo vata kei ira na lewe ni tabanalevu. Na bisopi duadua ga ena raica na leqa baleta na tiko savasava, kei na veika e sala vata kaya, kei na ivalavala ca bibi tale eso ena veivakatarogi vakaoqo. Kevaka e sota kaya na daunivakasala e dua na ka bibi ena veivakatarogi, me vaka beka na ivalavala ca bibi ka dodonu me vakatusai, me na vakalesuya vakatotolo sara na lewenilotu oqo vua na bisopi.

Me baleta na vakavoui ni volatara ni valetabu kei na ivolatara yalani (raica na 26.3, 26.4, kei na 26.5).
Ena veikacivi me veiqaravi ena veitutu ni Lotu me vaka sa vakaraitaki tu ena 30.8.1.
Ena nona papitaiso ka vakadeitaki na gonelailai yabaki 8 ka ra lewenilotu vakaivola se, kevaka era sega ni lewenilotu vakaivola, ka lewenilotu e dua na itubutubu se dauveisusu (raica na 38.2.3.3).
Ena veikacivi ni veiqaravi vakaperesitedi ni kuoramu ni dikoni, daunivakasala, kei na sekeriteri; peresitedi ni kuoramu ni ivakavuvuli, daunivakasala, kei na sekeriteri; kei na sekeriteri ni kuoramu ni bete; kei na peresitedi ni kalasi ni Goneyalewa, daunivakasala kei na sekeriteri. Ia, na bisopi ga ena vakatikori rau na peresitedi ni kuoramu ni dikoni kei na ivakavuvuli.
Vei ira na yabaki 11 ena nodra toso cake mai na Lalai. Ena veivakatarogi oqo, na bisopi se nona daunivakasala e lesi ena vakataroga talega na cauravou oqo me kila kina se sa kilikili ka sa vakarau tu me ciqoma na Matabete i Eroni. Ena vakataroga na goneyalewa me vakarautaki kina ena nona curuma na parokaramu ni Goneyalewa.
Me baleta na veitabaki ki na ilesilesi ni dikoni se ivakavuvuli (raica na 38.2.5.2).
Vei ira na itabagone kei na cauravou kei na itabagone qase cake (raica na 31.1.7 kei na 31.1.8).
Me baleta na veivakalougatataki vakapeteriaki (raica na 38.2.12).
Vua e dua na matabete e gadreva me laki gusunivosa ena dua na cakacaka vakalotu ni matabete ena dua tale na tabanalevu ka sega tu na nona ivolatara ni valetabu. Kevaka e kilikili tu na tamata oqo, ena vakalewena na lewe ni matabisopi oqo e dua na fomu ni Veivakaturi me Qarava e Dua na Cakacaka Vakalotu.
Vei ira na lewenilotu era curu ki na mataivalu (raica na 38.9.2).
Me tokona na kere dinau ena iLavovure ni Vuli, ena veivanua e vakadonui kina na parokaramu oqo (raica na 22.13).

31.1.7

iDusidusi me Baleta na Veivakatarogi ni iTabagone

31.1.7.1

iTavi ni iTubutubu

Sa nodra itavi taumada na itubutubu me ra vakavulica vei ira na luvedra na kosipeli i Jisu Karisito. Era vukei ira na luvedra ena nodra tubu vakayalo ka vakarau me ra cakava ka rokova na veiyalayalati bibi. Era dau solia talega na itubutubu vei ira na luvedra na ivakasala me baleta nodra bula kilikili ka vukei ira me ra veivutuni ka vinaka cake. Era na tokoni ira na itubutubu ena sasaga oqo o ira na bisopi kei na iliuliu tale eso ena Lotu.

31.1.7.2

Na Veitaratara nei Bisopi baleta na Veivakatarogi

Ni vakarau e dua na goneyalewa me lewena na isoqosoqo ni Goneyalewa, vakakina ni vakarau e dua na cauravou me ciqoma na Matabete i Eroni, ena wasea o bisopi vei ira na itabagone kei ira na nodra itubutubu na itukutuku eso oqo baleta na veivakatarogi. E rawa ni vakayacora oqo me tiki ni soqoni vakayabaki ni Vakavakarau ni Matabete kei na Valetabu se ena dua tale na gauna kevaka e gadrevi vakakina.

Sa nodra itavi taumada na itubutubu me ra vakavulici ira ka karoni ira na luvedra.
Na bisopi se dua vei rau nona daunivakasala ena vakataroga na cauravou se goneyalewa ke lailai me vakarua ena loma ni dua na yabaki me baleta na inaki sa tuvai koto ena 31.1.7.3. E rawa talega vua e dua na lewe ni matabisopi me sota vata kei ira na itabagone me ra saumi taro, veitokoni, se veilesi.
Me vukea nodra vakavakarau vakayalo na itabagone, ena gadrevi na veivakatarogi me baleta na veika bibi me vaka na ivolatara ni valetabu, veitabaki ki na matabete, kei na veikacivi ki na kaulotu. Era dau cakacaka na iliuliu vata kei ira na itubutubu me ra vukei na itabagone me ra vakarau ki na veivakatarogi oqo.
Me ra dau vakauqeti ira na luvedra o ira na itubutubu me ra sota vata kei bisopi ni ra gadreva nona veituberi vakayalo se me baleta na veivutuni.
Kevaka e gadreva e dua na itabagone, e rawa ni sureta mai e dua na itubutubu se dua tale na itabaqase me tiko ena gauna ni sota vata kei bisopi se dua vei rau nona daunivakasala.

31.1.7.3

iNaki ni Veivakatarogi

Sa dua nodra itavi bibi na bisopi kei rau nona daunivakasala na nodra liutaki, vakavulici, ka vakauqeti na itabagone. E dua na ivakarau bibi e vakayacori kina sai koya na veivakatarogi yadua. Ena veivakatarogi oqori, eratou na vakavulici ira na itabagone o bisopi kei rau nona daunivakasala baleta nodra yaco me ra tisaipeli ni iVakabula. Eratou na vukei ira na itabagone me ra vakasamataka se sa vakaivei tiko nodra muria na iVakabula kei na Nona ivakavuvuli. Na veivakatarogi e dodonu me gauna ni veilaveti vakayalo.

Na veivakatarogi e dua na madigi me vakadeitaki tale kina na nodra iyacoyaco tawayalani na itabagone yadua ni ra luve ni Kalou. Na veivakatarogi talega e dua na madigi me ra vakauqeti kina na itabagone me ra tuvakataka me ra toro voleka vei Tamada Vakalomalagi ka vakavinakataka cake ena veiyasa kece sara ni nodra bula.

Ni ra matataka tiko na iVakabula, era lesi kina vakalou na bisopi me ra turaganilewa e Isireli. Ena itavi oqori, era na veivakatarogi me ra vakatulewataka kina nodra bula kilikili ka vukei ira na itabagone me ra veivutunitaka nodra talaidredre.

O ira era dau veivakatarogi era na vakaraitaka na nodra loloma ka dau vakarorogo vakavinaka. Me ra dau vakayaloqaqataki ira na itabagone me ra dau vosa ka me kakua ni ra sa vosa tikoga o ira.

31.1.7.4

Na Levu ni Veivakatarogi

Ena dau vakatarogi ira yadua na cauravou kei na goneyalewa na bisopi vakadua mada ga e veiyabaki. Kevaka e rawa, me vakatarogi ira na yabaki 16 kei na 17, vakarua ena dua na yabaki. Kevaka ena sega ni rawa oqo, me qai lesia e dua vei rau na daunivakasala me cakava eso na veivakatarogi oqori.

Ni oti na veivakatarogi vakayabaki ni bisopi, era na vakatarogi na cauravou kei na goneyalewa yadua yabaki 11 ki na 15 ena dua tale na gauna vata kei na daunivakasala ena matabisopi ka qarava tiko na kuoramu ni Matabete i Eroni se kalasi ni Goneyalewa e vakaitavi kina na itabagone oya.

Ia, ni ra vakataulewa na bisopi ena veivakauqeti kei na yalomatua, era na moica e levu na levu ni gauna kei na vakawasoma ni kena vakayacori na veivakatarogi oqo. Era na gadreva beka eso na itabagone me vakabibitaki toka na nodra raici, ka so ena sega soti sara ni gadrevi me ra vakatarogi wasoma, e dina ni na gadrevi me ra na dau vakatarogi vakadua e veiyabaki ke lailai. Na levu ni tabanalevu, ituvaki ni vanua, ituvatuva vagauna, kei na ituvaki tale eso e rawa ni tara talega na gauna ni veivakatarogi e dau vakayacori.

31.1.7.5

Veika me Veivosakitaki

Na veika me dau veitalanoataki e okati kina na tubu ni nona ivakadinadina na itabagone oqo me baleta na Tamada Vakalomalagi, na cakacaka kei na Veisorovaki i Jisu Karisito, kei na kosipeli vakalesui mai. Eratou na vakabibitaka na bisopi kei rau nona daunivakasala na bibi ni kena rokovi tiko na veiyalayalati ni papitaiso. Era vakavulici ira na itabagone me ra vakarau me ra cakava ka rokova tiko na veiyalayalati ni valetabu ena nodra bula dodonu e veisiga yadua. Era dau veivakayaloqaqataki vei ira na itabagone na matabisopi me ra dau masu wasoma ena masu yadua vakakina kei na nodra matavuvale ka dau vulica na ivolanikalou. Era dau vakayaloqaqataki ira talega na itabagone me ra volekati ira na nodra itubutubu.

Ni veivosakitaki na talairawarawa ki na ivunau, me dau vakayagataka o bisopi kei rau nona daunivakasala ena kena gauna donu na taro eso ni veivakatarogi ni ivolatara yalani ni valetabu kei na ivakatagedegede kei na kena ivakamacala ena Me iSakisaki ni iTabagone. Era dau vakamoica na iliuliu na veivosaki me veisotari kei na nodra kila-ka kei na nodra taro na itabagone. Me ra raica me kua ni vakayaloqaqataka na vakadidike kei na vakatovotovo na veivosaki e vakayacori baleta na bula savasava.

E rawa ni ratou vosa talega o bisopi kei rau nona daunivakasala ena veika e tuvai koto e ra:

Veitabaki ki na matabete. Vei ira na cauravou, me ra veivosakitaka na veivakalougatataki kei na itavi ni noda taura tu na Matabete i Eroni (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 20:46–60; 84:31–48 vosa ena koniferedi raraba se qai oti wale toka ena ulutaga; kei na 10.1.1, kei na 10.1.2).

Semineri. Me baleti ira na itabagone ena kena itabayabaki donu, era dau vakayaloqaqataka na lakovi ni semineri e veigauna ka vakabibitaka na veivakalougatataki e dau yaco mai ni ra vakaitavi kina e veigauna.

Veiqaravi vakadaukaulotu. Era dau vakabibitaka na nodra vakarautaki na itabagone me ra veiqaravi vakadaukaulotu tudei (raica na 24.4.2). Era dau vakayaloqaqataki na cauravou me ra veiqaravi, kei ira na goneyalewa kevaka era gadreva, e rawa ni ra vakaturi mera veiqaravi (raica na 24.0). Era na veitalanoataka na vakavakarau vakayalo ena bula kilikili, vulici ni kosipeli, kei na tarai cake ni ivakadinadina. Era na veitalanoataka talega na vakavakarau vakayago, na vakasama, na lomana, kei na vakavakarau vakailavo.

Na taro tudei ni veivakatarogi me baleta na daukaulotu tudei era tu ena ChurchofJesusChrist.org/mss. Ena railesuva na bisopi na taro oqo vata kei ira na vakavakarau kei ira nodra itubutubu ni se bera na veivakatarogi ni kaulotu.

Me ra na nanuma tiko na matabisopi na ituvaki era dau vakuwai kina ena vakarokoroko mai na veiqaravi ni kaulotu na cauravou (raica na 24.3.3). Me veitalanoataka o bisopi na madigi ni daukaulotu veiqaravi ena Lotu baleti ira na cauravou kei na goneyalewa, ke ganita (raica na 24.2.2).

Valetabu. Me ratou vakadeitaka ni ra sa kila na itabagone na veivakalougatataki ni veiyalayalati ni valetabu kei na vakamau ena valetabu kei na veika e gadrevi me baleta na kena ciqomi na veivakalougatataki oqo. Me soli se vakavoui e dua na ivolatara ni valetabu, era na taroga na taro tudei ni ivolatara yalani ni valetabu. Me vaka na gagadre, era na moica na taro me veisotari kei na nona yabaki kei na ituvaki na itabagone.

31.1.8

Veivakatarogi Vei Ira na iTabagone Qase Cake

Na bisopi se dua vei rau na nona daunivakasala e lesi ena vakatarogi ira yadua na cauravou kei na goneyalewa itabaqase. E vakavuqa ni dau vakayacori e veiyabaki na veivakatarogi oqo. Ia, ni ra vakataulewa na bisopi ena veivakauqeti kei na yalomatua, era na moica na levu ni veivakatarogi oqo.

31.1.9

Veivakatarogi vei Koya me Vakacurumi Tale ena Papitaiso kei na Veivakadeitaki

Me baleta na idusidusi ni nodra vakatarogi na tamata a kautani na nona lewenilotu se a kerea me kautani ka vinakata me vakacurumitale mai ena papitaiso kei na veivakadeitaki, raica na 32.16.2.

31.2

Veidusimaki

31.2.1

iDusidusi Raraba

Era na veivakasalataki na peresitedi ni iteki kei na bisopi vei ira na lewe ni iteki kei na tabanalevu era vakasaqara tiko na veidusimaki vakayalo, ka tu eso na nodra leqa bibi, na nodra taro me baleta na ivunau, se o ira era vakayacora eso na ivalavala ca bibi. E rawa vei peresitedi ni iteki se na bisopi, me rau lesia eso na itavi ni veivakasalataki oqo vei ira na nodrau daunivakasala, io me kakua ena gauna e vakayacora kina na ivalavala ca bibi e dua na lewenilotu. Ena gauna e veiganiti, me vaka na dredre vakailavo ni dua na vuvale, e rawa ni wasea o bisopi se o peresitedi ni iteki na veivakasalataki vei ira na Matabete i Melekiseteki era rawa ni veivuke. O koya erau lesia na bisopi se na peresitedi ni iteki me vakasalataka e dua na lewenilotu ena dau ripote ena veigauna eso vua na iliuliu ka lesi koya. Ena dau maroroya talega o koya oqo na itukutuku bibi ka maroroi.

Sa dodonu me ra dau sasaga vagumatua na lewenilotu, e okati kina na masu vagumatua kei na vulici ni ivolanikalou, me ra kunea na iwali kei na isau ni nodra taro. Kevaka era se vinakata tikoga na veivuke, e dodonu me ra kere ivakasala taumada vei nodra bisopi. Kevaka e gadrevi vakakina, me qai vagolei ira sara vua na peresitedi ni iteki. O ira na iliuliu vakalotu ena veivanua e dodonu me ra vakayalolailaitaki ira na lewenilotu mai na qiri, veisiko se volavola ki na valenivolavola liu ni Lotu me baleta na veika vakatamata yadua (raica na 38.8.26).

Sa nodrau isolisoli na peresitedi ni iteki kei na bisopi na yalo me kila na duidui ni veika kei na veivakauqeti e gadrevi me ra dauvakasala vakayalo ka veidusimaki vakayago vei ira na lewe ni tabanalevu era gadreva na mataqali veivuke vakaoqo. Sa dodonu me ra dau vakavakarau vakayalo ni se bera ni ra vakasalataka e dua na lewenilotu ena nodra segata na kaukauwa ni kila na yalo duidui kei na veidusimaki ni Yalo. Na veidusimaki oqo e dau yaco mai ena veivakauqeti, ena vakasama, se na veika e vakilai. Na Yalotabu e dau vakauqeti ira na iliuliu me ra nanuma na ivakavuvuli eso mai na ivolanikalou ka vakakina mai vei ira na parofita ni gauna oqo.

Sa dodonu me ra dau vakayagataka na veiliutaki na ivolanikalou kei na nodra vosa na parofita ni gauna oqo ena nodra dau veivakasalataki. Me na dau vakayagataki vakamatau, ena loloma, kei na veikauwaitaki na veivosa vakauqeti oqo. E dodonu me ra vakayagataki me ra veivakauqeti ka veivakayaloqaqataki, ka sega ni veivakasaurarataki se vakavuna na rere.

Sa dodonu me ra dau solia na veiliutaki na gauna e veirauti me baleta na ilokuloku. Me ra kakua ni dau nanuma na lewenilotu ni ra sa rui osooso na iliuliu ka rawa ni vica walega na miniti era solia vei ira. Sa dodonu me ra dau raica na iliuliu ni ra logaloga vinaka na lewenilotu ni tekivu e dua na iloku ni veitalanoa.

Kevaka e se bera ni vakarau na peresited ni iteki se na bisopi me soli ivakasala vua e dua na lewenilotu, ena lokuca tale e dua na gauna. Ena maliwa ni ilokuloku ena dau vakasaqara o koya na veidusimaki ena vuli, masu, ka vakakina, kevaka e gadrevi, lolo. Ena dau veitalanoa talega kei na nona iliuliu vakabete.

31.2.2

Bula Rawati Koya Vakayalo

Era na veivakayaloqaqataki vei ira na lewenilotu o ira na iliuliu me ra bula rawati ira vakayalo. Era levea na iliuliu na vakatulewa vei ira era veivakasalataki kina. Ia, me ra vukei ira me ra vakatauca na lewa e baleti ira ga ena veidusimaki ni Turaga.

Me ra dau levea talega na peresitedi ni iteki se na bisopi na nodra dau solia vakatotolo na iwali ni leqa vei ira era soli ivakasala kina. Ena kena levu ga e rawa, me vukei ira me ra dikeva ka walia ga na nodra dui leqa se na taro mai na ivakavuvuli ni kosipeli kei na ituvatuva ni veivakabulai. Ena vakavulica vei ira na lewenilotu na sala me ra kunea kina vakataki ira mai na ivolanikalou na iwali kei na kaukauwa.

31.2.3

Taro kei na Vakarorogo

Ni veivakasalataki tiko, ena taroga na peresitedi ni iteki se bisopi na veitaro eso me na vukei koya me kila na veika e sotava tiko na lewenilotu. Me levea na vakatataro e sega ni veiganiti. Na taro e dodonu me vakavuna na kena wasei mai na veika e vakilai kei na vakanananu eso ka me kua na io se sega walega. E dodonu me ra vosa tiko vakalevu na lewenilotu.

Ni vosa tiko na lewenilotu, erau na vakarorogo vakavinaka na peresitedi ni iteki se na bisopi, ka me gole kina vakadua nodrau vakasama. Sa ka bibi na vakarorogo me tarai cake kina na yalodei kei na veivakabauti. Era dau gadreva na tamata e dua era vakabauta me vakarorogo vei ira ni ra sotava tiko na nodra bolebole kei na nodra leqa.

31.2.4

Veivutuni kei na Vorati ni Veitemaki

Kevaka sa ivalavala ca e dua na lewenilotu, ena vukei koya ena veivakadeitaki kei na loloma na peresitedi ni iteki se na bisopi me veivutuni. E vakavuvulitaki na veivutuni ka okati kina na vakabauti Jisu Karisito, me tu na yalo sa raramusumusu ka bibivoro, me kilai ka biu tani sara na ivalavala ca, kere veivosoti, vakavinakataka na veika sa vakacacani, ka vakaraitaka e dua na yalayala vou ni kena muri na ivunau. Kevaka e ganita, ena vakatabuya vakavosa eso na galala ni bula vakalewe ni Lotu. Sa dodonu me kila vinaka tu na veika ena gadrevi kina me vakadaberi e dua na matabose ni lewenilotu ena Lotu kei na iwalewale ni kena vakayacori (raica na wase 32).

Ni ra vakasalataki ira tiko na lewenilotu, me ra vukei ira o ira na veiliutaki me ra tataqomaki ka vorata na veitemaki. Me vaka beka oqo, o ira na lewenilotu era veigadivi tiko, era sotava tiko na dredre ena nodra bula vakawati, era sa veibiu se veisere, se ra sotava tiko na dredre ena veileqa lalai eso ni bula savasava me ra taqomaki ka vaqaqacotaki ena ivakasala ka na vukei ira ena nodra taqomaki mai na ivalavala ca. Me ra kakua ni dau wawa na iliuliu vakatulewa me ra vakasaqaqara mai na lewenilotu ia me ra kacivi ira mai me ra mai vakasalataki.

31.2.5

Vakamau, Veisere, kei na Veibiu

Me kakua ni veivakasalataki e dua na vakaitutu ni matabete vua e dua me baleta na tamata me rau vakamau. Me kakua talega ni vakasalataka e dua me rau veisere kei na watina. Na lewa oqori me na vure mai ka me nona ga na tamata yadua.

Ni sa tini e dua na vakawati ena veisere se kevaka erau veibiu e dua na veiwatini, sa dodonu me rau vakasalataki mai vei ira na iliuliu ni Lotu. E rawa ni yaga na matabose ni lewenilotu ni Lotu kevaka era sa vakayacora na ivalavala ca bibi me semati vata kei na veisere se veibiu (raica na wase 32).

E dodonu me vakasalataki e dua na lewenilotu e sa veibiu tu kei na watina se cakacakataka tiko na nona veisere e dodonu me kakua mada ni veigadivi me yacova ni sa vakadeitaki na lewa me vaka na lawa.

31.2.6

iVakasala Vakenadau Kei na Veisautaki ni iWalewale

Me ikuri ni veivuke veivakauqeti nei bisopi kei ira tale eso e lesia o koya, ena yaga vei ira na lewenilotu na veivakasalataki vakenadau ena vanua e tiko kina. Na veivakasalataki se veisautaki iwalewale oqo e rawa ni vukei ira na lewenilotu me ra kila vakavinaka ka sotava na bolebole ni bula ena veisala bulabula.

Na sota vata kei na dua na daunivakasala saumi me rawa kina na rai matua kei na kila maqosa e dau cau ki na bula rawati koya vakayalo e sega ni ivakatakilakila ni malumalumu. Ia, e rawa ni ivakatakilakila ni yalomalumalumu kei na qaqaco ni bula.

Sa dodonu me ra dau digitaka vakavinaka sara na lewenilotu eso na daunivakasala saumi vinaka na kedra irogorogo, ka tiko vei ira na laiseni e veiganiti kaya. Me ra rokova na daunivakasala na galala ni digidigi, veitiki ni bula vinaka, kei na nodra vakabauta o ira era kerea na veivuke. Na vakayagataki ni yavunibula oqo e veidonui vinaka ena veivakasalataki vakenadau.

E saqata na Lotu e dua na veisau vakatani, oka kina na saumaki mai se veisautaki ni tuvai ni veiyacovi se ivakatakilakila vakatagane se vakayalewa vata, oqori e lewa e dua na tamata me vakayacora na veivakacacani. (Raica na “Veivinakati Vaka-Tagane/Yalewa” kei na “Vakasaganegane se Vakasalewalewa.”)

E Amerika kei Kenada, sa rawa vei ira na bisopi kei na peresitedi ni iteki mera veitaratara ki na Tabana ni Veiqaravi Vakamatavuvale me kunei kina na ivurevure eso ni ivakasala vakenadau me salavata kei na ivakavuvuli ni kosipeli. Sa koto e ra na itukutuku me baleta na sala era rawa ni tarai kina:

1-801-240-1711

1-800-453-3860, isema ni 2-1711

FamilyServices.ChurchofJesusChrist.org

Ena iwasewase tale eso, sa rawa ni ra veitaratara na iliuliu vei ira na vakailesilesi ni Veiqaravi ni Matavuvale se na manidia ni welefea kei na bula rawati koya ena valenivolavola ni iwasewase me vakasalataki.

Kevaka era sega ni sauma rawa na lewenilotu na veivakasalataki saumi mai na nodra taga se ena nodra inisua, sa rawa vua na bisopi na me veivuke ena sausaumi mai na isolisoli ni lolo. Raica na 22.4 me baleta na ivakavuvuli ni kena vakarautaki na veivuke ni Lotu.

31.2.7

Veivakalougatataki ni Matabete

E rawa ni solia na peresitedi ni iteki se na bisopi e dua na veivakalougatataki ni matabete kevaka e gadreva dina sara e dua o koya na lewenilotu e vakasalataki tiko.

31.3

Maroroi ni Veika Bibi

Ena gauna ni nodra veiqaravi kei na gauna sa oti kina e dua na veikacivi, sa dodonu vei ira na veiliutaki me ra na maroroya tu ga na veika a veivosakitaki ena gauna e veivakatarogi ka veivakasalataki kina. Na vakawaleni ni veika bibi oqo ena vakarusa na veivakabauti, na ivakadinadina, kei na vakabauta. Me na kakua ni veitalanoataka na veika bibi o koya na iliuliu kei ira na tani, e okati kina na nona daunivakasala kei na watina, vakavo kevaka sa vakadonuya na tamata a vakataroga se vakasalataka.

Kevaka e rogoca na daunivakasala ena matabisopi se mataveiliutaki ni iteki eso na ka e dodonu me na veitalanoataki kei na bisopi se peresitedi ni iteki, me na vakamacalataka vua na lewenilotu ka vagolei koya sara ena kena gauna totolo duadua vei bisopi se peresitedi ni iteki.

Kevaka sa toki ki na dua na tabanalevu se iteki vou e dua na tamata, ena gadreva beka o koya na iliuliu vakatulewa ni tabanilotu e toki mai kina me wasea eso na itukutuku me baleta na lewa ni matabose ni lewenilotu se so tale na kauwai bibi era se vo tu vua nona iliuliu vakatulewa vou na tamata oqo (raica talega na 32.4.4). Ni vakayacori vakakina e sega ni okati me voroki kina na veika bibi. Ia, me kakua ni wasea o koya na iliuliu vakatulewa na itukutuku ni ivalavala ca sa wali oti.

31.4

iTataqomaki mai na Nanuma cala

Ni sota na lewe ni matabisopi se mataveiliutaki ni iteki se dua tale na iliuliu lesi, kei na gone, itabagone, se marama, me na kerea e dua na itubutubu se dua tale na qase me na toka ena dua na rumu voleka, vanua ni wawa se olo. Kevaka e gadreva vakakina o koya e vakatarogi, e rawa ni sureti e dua tale na itabaqase me na tiko talega ena veivakatarogi. Me na levea na iliuliu na ituvaki kece sara e rawa ni vakavuna me ra nanumi cala.

31.5

Sotava na Veivakalolomataki

Ni vakataroga se vakasalataka tiko e dua na tamata, ena rogoca beka kina e dua na iliuliu ni matabete eso na veivakalolomataki vei ira na gone, watina, se dua tale na tamata. Ena sega ni rawa ni vosoti na veivakalolomataki ena kena ivalavala cava ga. Na idusidusi ni kena ripotetaki ka sotavi na veivakalolomataki sa vakarautaki tu ena 38.6.2.1.

Me baleta na ivakamacala ni nodra vakasalataki o ira era kucuvi se ena so tale na ivalavala kaukauwa ni veiyacovi, raica na 38.6.18.2