Fakatupulaki ʻa e Ngaahi Taukei ʻa e Faiakó
Fokotuʻu ha ʻātakai malu ʻa ia ʻoku fakaʻapaʻapaʻi ai ʻa e tokotaha kotoa pē pea ʻiloʻi ʻoku fakamahuʻingaʻi ʻenau tokoní.


“Fokotuʻu ha ʻātakai malu ʻa ia ʻoku fakaʻapaʻapaʻi ai ʻa e tokotaha kotoa pē pea ʻiloʻi ʻoku fakamahuʻingaʻi ʻenau tokoní,” Fakatupulaki ʻa e Ngaahi Taukei ʻa e Faiakó (2023)

“Fokotuʻu ha ʻātakai malu ʻa ia ʻoku fakaʻapaʻapaʻi ai ʻa e tokotaha kotoa pē pea ʻiloʻi ʻoku fakamahuʻingaʻi ʻenau tokoní,” Fakatupulaki ʻa e Ngaahi Taukei ʻa e Faiakó

Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni ʻo e Faiako Faka-Kalaisí: ʻOfa ʻi he Niʻihi ʻOkú ke Akoʻí

Fokotuʻu ha ʻātakai malu ʻa ia ʻoku fakaʻapaʻapaʻi ai ʻa e tokotaha kotoa pē pea ʻiloʻi ʻoku fakamahuʻingaʻi ʻenau tokoní.

Pōtoʻi Ngāué

ʻAi ke ʻilo ʻokú ke mahuʻingaʻia ʻi he fānau akó kimuʻa pea nau tali pe hiki honau nimá ke talí.

Fakamatalaʻi

Te tau lava ʻo fakahaaʻi ʻetau ʻofa ki heʻetau kau akó ʻaki hono fakahā kiate kinautolu ʻoku tau fakamahuʻingaʻi ʻenau tokoní. ʻI he taimi ʻe niʻihi ʻi he fakamatala ʻa e kau akó, mahalo ʻe hangē ʻoku ʻikai ke tau mahuʻingaʻia pe tohoakiʻi ʻetau tokangá ʻi he fakakaukau ki he meʻa hoko te tau lea ʻakí. ʻOku faingofua ke tau hanga kehe pe kamata sio ki heʻetau folofolá ʻi heʻetau fakakaukau ki he founga ke tali ʻakí. ʻOku mahuʻinga ke manatuʻi ʻoku fiemaʻu ʻe he kau akó ke nau ongoʻi ʻoku fanongoa, ʻiloʻi, mo vakaiʻi kinautolu. Te tau lava ʻo tokoniʻi ʻa e kau akó ke nau ongoʻi peheni ʻaki ʻetau tokanga fakaʻaufuli kiate kinautolu ʻi heʻenau vahevahe ʻa e ngaahi fakamatalá. Ko e founga ʻe taha ke fakahoko ai ʻení ko e tafoki ho sinó ke hanga kiate kinautolu, sio ki honau matá, pea tokanga taha kiate kinautolu ʻi he kotoa ʻenau fakamatalá. Ko ha founga ʻe taha ko e lea ʻo fakahaaʻi ʻokú ke mahuʻingaʻia ʻi heʻenau tānakí kimuʻa pea nau fakamatalá. ʻI he taimi ʻoku hiki nima ai ha tokotaha ako, te ke lava ʻo pehē ange, “Soatani, ʻoku mau saiʻia ʻi he fanongo kiate koé. Kātaki ʻo talamai hoʻo fakakaukaú,” pe, “Tapu, ʻoku mau fiefia ke ako meiate koe. Ko e hā te ke loto ke tānaki maí?” ʻE lava ke fakahaaʻi ki he kau akó ʻi he fanga kiʻi ngāue faingofua ko ʻení ʻoku fakamahuʻingaʻi ʻenau ngaahi tānakí pea ʻoku mahuʻinga ia ki he aʻusia fakaakó.

Fakatātaaʻi

faiako mo e kau ako ʻi he lokiakó

Vakai ki he fakafōtunga ʻa e faiakó ni ʻi heʻene fanongo ki ha fakamatala ʻa ha tokotaha akó. ʻOkú ne tafoki ʻo sio ki he tokotaha akó. ʻOku ʻikai ke ne toe sio ki ha tokotaha ako kehe, folofolá pe meʻa kehe. ʻOku toe ʻi ai mo ha meʻa kehe ʻokú ke ako mei he taá ni ki hono fakahoko ki he kau akó ʻoku fakamahuʻingaʻi kinautolú?

Lomiʻi heni ke vakai ki ha vitiō ʻo e fakatātaaʻi ko ʻení.

1:24

ʻOfaʻi Kinautolu—Tokoni ke nau ongoʻi honau mahuʻingá mo e ʻaongá

Akoako

  • Fakaangaanga ʻa e taukei ko ʻení ʻi he uiké ni ʻaki hoʻo tokanga taha ki hoʻo fepōtalanoaʻaki mo e kakai kehé pea fakahā ange ʻokú ke mahuʻingaʻia ʻi heʻenau ngaahi tokoní. Hanga ki he tokotahá ʻo sio ki hono matá ʻi hoʻo talanoa mo iá. Liʻaki ha faʻahinga fakahohaʻa, pea tokanga taha pē ki he fakafoʻituituí.

Aleaʻi pe Fakalaulauloto

  • Ko e hā kuó ke ako fekauʻaki mo e mahuʻinga ʻo e founga fetuʻutaki ʻoku fakalongolongó mo lea ʻakí ʻi hono fakahaaʻi ki he niʻihi kehé ʻokú ke fakamahuʻingaʻi kinautolú?

  • Ko e hā ha ngaahi founga kehe te ke lava ai ʻo fakahaaʻi ki he kau akó ʻokú ke mahuʻingaʻia ʻi heʻenau fakamatalá?

  • Tuku ha kiʻi taimi ke fakakaukau ki ha ngaahi taimi naʻe fakatātaaʻi ai ʻe he Fakamoʻuí ʻa e taukei ko ʻení.

Fakakau

  • Lolotonga hoʻo lēsoni hono hokó, fakaʻaongaʻi ʻa e taukei ko ʻení ʻaki haʻo hanga ki hoʻo kau akó, tuku ki lalo hoʻo folofolá, pea sio hangatonu ki he kau akó ʻi heʻenau fakamatalá.

Fie Ako Lahi Ange?

  • Ngaahi Tefitó mo e Ngaahi Fehuʻí, “Communication,” topics.ChurchofJesusChrist.org

  • Mark Ogletree, “Lea, Fakafanongo, & ʻOfa,” Liahona, Fēpueli 2014, 14–17

Pōtoʻi Ngāué

Fakahaaʻi ange ʻoku ʻikai ngata pē ʻi hono talitali lelei ʻo e kau akó ka ʻoku fiemaʻu kinautolu.

Sīsū ʻokú Ne akoʻi ha kau tangata

Fafanga ʻEku Fanga Sipí, tā ʻe Kamille Corry

Fakamatalaʻi

ʻOku mahuʻinga ke ongoʻi ʻe he kau akó ʻoku fiemaʻu kinautolu. ʻOku pehē ʻe he Ko e Faiako ʻi he Founga ʻa e Fakamoʻuí: “ʻOku lahi ʻa e faingamālie ʻoku fefaʻuhi ʻa e meimei tokotaha kotoa pē kuo uiuiʻi koe ke akoʻí ke ongoʻi ʻoku fakaʻapaʻapaʻi mo fakamahuʻingaʻi ia. ʻI hoʻo ʻofa mo fakaʻapaʻapaʻi kinautolú, te ke lava ʻo fakahaaʻi ai ʻoku ʻikai ngata pē ʻi hono talitali lelei kinautolú ka ʻoku fiemaʻu kinautolu.” ʻOku lahi ha ngaahi founga ʻe lava ke tokoniʻi ai ʻe ha faiako ha tokotaha ako ke ne ongoʻi ʻoku fiemaʻu ia ʻi he kalasí. Ko e founga ʻe taha ko hono fakahaaʻi pē ʻo e ongó ʻi he leá. ʻE lava ke fakahoko ʻeni ʻi ha faʻahinga taimi pē ʻaki haʻo fakahaaʻi fakamātoato ki ha tokotaha ako fakafoʻituitui, pe ki he kalasí kotoa, ʻa e founga kuo fakalakalaka ai ʻa e aʻusia ʻa ha tokotaha ako pe kau mai ki he kalasí.

Fakatātaaʻi

  • Naʻe toki vahevahe ʻe Peti mo e kalasí ʻa e ʻuhinga ʻokú ne saiʻia ai ʻi hono lau ʻo e folofolá. ʻOku pehē ʻe Brother Singa, “ʻE kāinga, ʻoku ou houngaʻia ko e hoko ʻa Peti ko ha konga ʻo ʻetau kalasí ke tokoni ke ueʻi fakalaumālie kotoa kitautolu ke tau manako hono lau e folofolá.”

  • Naʻe fakafeʻiloaki ʻa Sisitā Vila kia Malia ʻo pehē ange, “ʻOku ou fiefia ʻi hoʻo ʻi hení. ʻOku fakafiefia maʻu pē kiate au hoʻo malimalí.”

Lomiʻi heni ke vakai ki ha vitiō ʻo e fakatātaaʻi ko ʻení.

Akoako

Te ke fakahaaʻi fēfē ʻoku fiemaʻu ha tokotaha ako ʻi hoʻo vakai ki he ngaahi tūkunga ko ʻení?

  • ʻOku loto-fiemālie ʻa Mākō ke ne fakahoko ʻa e fua lotú.

  • ʻOku ʻikai ke faʻa kau mai ʻa Sonitalā, ka ʻokú ne taimi totonu maʻu pē ki he kalasí.

  • ʻOku fakaafeʻi ʻe ʻAmala hano kaungāmeʻa ki he kalasí.

Aleaʻi pe Fakalaulauloto

  • Ko e hā ʻa e meʻa naʻá ke aʻusia ʻi hoʻo akoako ʻa e taukei ko ʻení, pea ko e hā naʻá ke akó?

  • Hili hono akoako fakahoko ʻa e taukei ko ʻení, ko e hā ʻokú ke ongoʻi ko e faikehekehe ʻi he ongoʻi ʻoku talitali leleí mo e ongoʻi ʻoku fiemaʻú?

Fakatakau

  • Feinga ke ʻiloʻi ha tokotaha ako ʻi he uiké ni te ke fakahaaʻi ki ai ʻoku fiemaʻu ia. Hokohoko atu hono fakahoko fakauike ʻení pe tuʻo lahi ange, kapau ʻe lava.

Fie Ako Lahi Ange?