Fakatupulaki ʻa e Ngaahi Taukei ʻa e Faiakó
Fokotuʻu ha ngaahi feituʻu mo ha ngaahi faingamālie maʻá e kau akó ke akoʻi kinautolu ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní.


“Fokotuʻu ha ngaahi feituʻu mo ha ngaahi faingamālie maʻá e kau akó ke akoʻi kinautolu ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní,” Fakatupulaki ʻa e Ngaahi Taukei ʻa e Faiakó: Faiako ʻaki ʻa e Laumālié (2023)

“Fokotuʻu ha ngaahi feituʻu mo ha ngaahi faingamālie maʻá e kau akó ke akoʻi kinautolu ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní,” Fakatupulaki ʻa e Ngaahi Taukei ʻa e Faiakó: Faiako ʻaki ʻa e Laumālié

Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni ʻo e Faiako Hangē ko Kalaisí: Faiako ʻaki ʻa e Laumālié

Fokotuʻu ha ngaahi feituʻu mo ha ngaahi faingamālie maʻá e kau akó ke akoʻi kinautolu ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní.

Pōtoʻi Ngāué

Faʻu ha ngaahi sivi fakaekita ki he tokotaha akó fekauʻaki mo ha tokāteline, moʻoni, pe tefitoʻi moʻoni.

Fakamatalaʻi

ʻOku kau ʻi he faiako ʻaki ʻa e Laumālié ʻa hono tokoniʻi ʻo e kau akó ke nau fakakaukau ki heʻenau fakakaukaú, ngaahi ongó, mo e ngaahi aʻusia ʻoku fekauʻaki mo e ngaahi moʻoni paú. ʻE lava ke hanga ʻe he fakakaukau mo e vakavakaiʻi fakataautaha ko ʻení ʻo fakaafeʻi ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ke tokoni ki he tokotaha ako takitaha ke ne vakai ki he ngaahi meʻá “ʻo hangē ko honau angamoʻoní, pea … [mo] honau angamoʻoni ʻe ʻi ai” (Sēkope 4:13) ʻi heʻenau moʻuí. ʻOku tokoni ʻa e ngaahi siviʻi lelei ʻo kitá ke fakakaukau ʻa e kau akó (1) ki he mahino ʻoku nau lolotonga maʻu ki ha foʻi moʻoni pau, (2) ʻuhinga ʻoku mahuʻinga ai ʻa e ngaahi moʻoni ko ʻení ki heʻenau moʻuí mo e tūkungá, mo e (3) founga ke moʻui lelei ange ʻaki ʻa e ngaahi moʻoni ko ʻení. Te ke lava ʻo fakaafeʻi ʻa e sivi fakaekita ko ʻení ʻi ha faʻahinga taimi pē lolotonga ʻo e kalasí ʻo fakafou ʻi ha ngaahi founga kehekehe, kau ai hono hiki ʻo e ngaahi ʻekitivitií, ngaahi fehuʻi fealēleaʻakí, mo e ngaahi fakaafe ke fakaʻaongaʻi ʻa e tokāteliné mo e ngaahi tefitoʻi moʻoní.

Ko e ngaahi fakatātaaʻi mo e ngaahi akoako ʻi laló ko ha ngaahi sīpinga fakalūkufua kinautolu. ʻE toe lelei ange ʻa e akó kapau ʻoku fehokotaki ʻa e ngaahi fakatātāʻí mo e ngaahi faingamālie akoakó ki he ngaahi lēsoni hoko ʻe akoʻi ʻi he naunau fakalēsoní.

Fakatātaaʻi

Ko ha ngaahi sīpinga ʻeni ʻe niʻihi ʻo e founga te ke lava ai ʻo faʻu ha sivi fakaekita ʻa e tokotaha akó:

  • ʻI he kamataʻanga ʻo e kalasí, te ke lava ʻo fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau hiki nounou ʻi ha tohinoa ʻa e mahino ʻoku nau lolotonga maʻu ki he fono ʻo e vahehongofulú.

  • ʻI he fakaʻosinga ʻo e kalasí, te ke lava ʻo fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau fakakaukau: “Kuo liliu fēfē hoʻo mahino ki he fono ʻo e vahehongofulú talu mei he kamataʻanga ʻo e kalasí?”

  • Hili hono ʻiloʻi fakataha ha ngaahi tefitoʻi moʻoni kehekehe mei ha konga folofola, te ke lava ʻo fehuʻi ki he kau akó, “Te ke fokotuʻutuʻu fēfē ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ʻení ʻi hoʻo moʻuí ‘o fakahokohoko ki he mahuʻingá?”

  • Lolotonga ha fealēleaʻaki fakakalasi, te ke lava ʻo kole ki he kau akó ke nau fakakaukau ki he founga kuo tokoniʻi ai ʻe he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí ʻenau moʻuí ʻo aʻu mai ki he tuʻunga ko ʻení.

  • Te ke lava ʻo fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau fakakaukau ki he founga te nau lava ai ʻo fakaʻaongaʻi ʻa e meʻa kuo nau akó: “Fakakaukau ki he tuʻunga ʻokú ke lolotonga ʻi aí ʻi he sio ʻkia [Kalaisi] ʻi he fakakaukau kotoa pēʼ (Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 6:36). Hiki ʻa e meʻa ʻokú ke ongoʻi ko e sitepu hoko kiate koe ʻi hono fakaleleiʻi ho vā fetuʻutaki mo Ia ʻi he meʻá ni.”

Lomiʻi heni ke vakai ki ha vitiō ʻo e fakatātaaʻi ko ʻení.

Akoako

Fakaʻaongaʻi ha founga ʻe taha pe lahi ange ʻi he ngaahi foungá ni ke fakatupulaki ʻaki hoʻo malava ke faʻu ha ngaahi sivi fakaekita ki hoʻo kau akó:

  • Vakai ki ha palani ʻo e lēsoni ka hokó. Fili ha tokāteline ʻokú ke palani ke tukutaha ki ai hoʻo tokangá. Fakaangaanga hono hiki ha sivi fakafoʻituitui faingofua pē ʻe ua pe tolu ʻe lava ke fakaʻaongaʻi ʻe he kau akó ke fakakaukau ki he mahino ʻoku nau maʻu ki he tokāteline ko ʻení pe ko e founga kuo liliu ai ʻenau mahinó koeʻuhí ko e meʻa ne nau akó.

  • Fili ha momeniti ʻi ha lēsoni ka hoko mai ʻi he taimi ʻoku palani ai ha fealēleaʻaki fakakalasi. Akoako hiki ha fehuʻi ʻe ua pe tolu ʻe tokoni ki he kau akó ke nau fakafuofuaʻi ʻenau fakakaukaú mo e aʻusia ʻoku fekauʻaki mo ha tefitoʻi moʻoni ʻe ʻiloʻi.

  • Kumi ha feituʻu ʻi ha lēsoni palani hoko mai te ke tokanga taha ai ki hono fakaʻaongaʻí. ʻOua ʻe fakaafeʻi pē ʻa e kau akó ke nau fakaʻaongaʻi ha tokāteline pe tefitoʻi moʻoni pau, fakaangaanga hono tohi ha fakaafe ʻe ua pe tolu ʻe tokoni ke nau fakafuofuaʻi ai ʻenau fakaʻaongaʻi lolotongá mo e founga ke hokohoko atu ai ʻenau fakalakalaká.

Aleaʻi pe Fakalaulauloto

Fakalaulauloto ki he meʻa kuó ke ako mei he aʻusia ko ʻení. Mahalo te ke lava ʻo hiki ha niʻihi ʻo e ngaahi fakakaukau ko ʻení ʻi ha tohinoa ako. Fakakaukau ki he ngaahi fehuʻi ko ʻení:

  • Ko e hā kuó u fai kimuʻa ke tokoni ki he kau akó ke nau fakafuofuaʻi pē kinautolú?

  • Ko e hā kuó u ako ʻi he aʻusia ko ʻení ʻe lava ʻo fakatupulaki ai ʻeku malava ke tokoniʻi ʻa e kau akó ke nau vakavakaiʻi pē kinautolú?

  • Ko e hā te u fakahoko ke hokohoko atu ʻeku fakalakalaká?

Fakakau

  • ʻI he lēsoni palani takitaha ki he uike ní, fakaʻaongaʻi ha sivi fakaekita kehe ke tokoni ke ako ʻa e kau akó mei he Laumālie Māʻoniʻoní. Tuku ha taimi ke ʻiloʻi ʻa e meʻa ʻokú ke ako mei he aʻusia ko ʻení, pea toe fakaangaanga ia ʻi hoʻo teuteú pea ʻi hoʻo ngaahi kalasí. Hokohoko atu hoʻo akoakó, akó, mo fakaleleiʻi hoʻo ngaahi feinga ke tokoni ke fakalakalaka ʻa e ngaahi aʻusia hoʻo kau akó mo poupouʻi ʻa e hoko atu ʻenau tupulakí mo e fakalakalaká.

Fie Ako Lahi Ange?

  • Jeffrey R. Holland, “Kau ʻĀngeló mo e Ngaahi Meʻa Fakaofó” (Fakamafola ʻo e ako fakataʻu ʻa e Seminelí mo e ʻInisititiuti Fakalotú, 12 Sune 2019), broadcasts.ChurchofJesusChrist.org

  • Invite Diligent Learning,” Ko e Faiako ʻi he Founga ʻa e Fakamoʻuí (2016), 29–30

  • Invite Diligent Learning” (3:35) (vitiō), ChurchofJesusChrist.org

Pōtoʻi Ngāué

Fakaʻaongaʻi ʻa e hiva toputapú. Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke feinga ke ʻiloʻi ʻa e ngaahi laine mo e ngaahi kupuʻi lea ʻi he hiva toputapú ʻoku fehokotaki mo e ngaahi moʻoni ʻoku nau akó.

ʻĪmisi
kau ako ʻoku hiva ʻi ha loki ako

Fakamatalaʻi

Kuo pehē ʻe he Kau Palesitenisī ʻUluakí, “ʻOku fakaafea mai ʻa e Laumālie ʻo e ʻEikí ʻe he ngaahi himí, mo fakatupu ʻa e loto ʻoku ʻapasiá, pea fakatahaʻi kitautolu ko e kāingalotú, pea maʻu ai ha founga ke ʻoatu ai haʻatau fakafetaʻi ki he ʻEikí” (Ngaahi Himí, ix). ʻE lava ke fakaʻaongaʻi ʻa e hiva toputapú ʻi ha fakataha lotu ke kamata ʻa e kalasí. ʻE lava foki ke fakaʻaongaʻi ʻi he lolotonga ʻo e kalasí mo ha ngaahi fakaʻaliʻali makehe ʻa e kau akó, ʻaki hono hivaʻi fakataha ha ngaahi himi, pe lau fakalongolongo ʻa e fakalea ʻo ha foʻi hiva. ʻI he taimi pē ʻoku fakaʻaongaʻi ai ʻa e hivá, ʻe lava ke fakaafeʻi ʻe he kau faiakó ʻa e kau akó ke nau feinga ke ʻiloʻi ʻa e ngaahi moʻoni ʻo e ongoongoleleí pea toe fakaloloto ange ʻa e mahino ʻoku nau maʻu ki he ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo e ongoongoleleí. ʻE lava ke fai ʻeni ʻaki hono fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau feinga ke ʻiloʻi ʻa e ngaahi foʻi lea mo e kupuʻi lea ʻi ha foʻi hiva ʻokú ne akoʻi lahi ange kinautolu fekauʻaki mo e Fakamoʻuí mo e ngaahi moʻoni ʻoku akoʻi ʻi he kalasí.

Ko e ngaahi fakatātaaʻi mo e ngaahi akoako ʻi laló ko ha ngaahi sīpinga fakalūkufua kinautolu. ʻE toe lelei ange ʻa e akó kapau ʻoku fehokotaki ʻa e ngaahi fakatātāʻí mo e ngaahi faingamālie akoakó ki he ngaahi lēsoni hoko ʻe akoʻi ʻi he naunau fakalēsoní.

Fakatātaaʻi

ʻOku ʻoatu ʻi lalo ha ngaahi sīpinga ʻo ha ngaahi fehuʻi te ke lava ʻo kole ki he kau akó ke nau fakalaulauloto ki ai lolotonga ʻenau fanongo pe hivaʻi ha foʻi hivá:

  • Ko e hā ʻa e foʻi lea pe kupuʻi lea ʻokú ke saiʻia taha ai mei he himi ko ʻení? Ko e hā ʻokú ne akoʻi atu fekauʻaki mo e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisí?

  • Kuo tau toki aleaʻi ʻa e tefitoʻi moʻoni ʻi he Sione 15, ʻOku tau fakahaaʻi ʻetau ʻofa kia Sīsū Kalaisí ʻaki hono tauhi ʻEne ngaahi fekaú. Kumi ha laine ʻi ha himi ʻokú ne akoʻi lahi ange koe fekauʻaki mo e tefitoʻi moʻoni ko ʻení. Mahalo te ke fakakaukau ke kumi hake ʻa e “ʻOfá” ʻi he konga “Ngaahi Tefito” ʻi he tohi himí.

  • Ko e hā ʻoku akoʻi atu ʻe he foʻi hiva ko ʻení kau ki he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisí?

  • ʻOku tokoni fēfē ʻa e hiva ko ʻení ke toe mahino ange kiate koe mo ke fakahoungaʻi ʻa e ngaahi moʻoni kuo tau aleaʻi ʻi he kalasí?

  • Ko hai ʻokú ke ʻiloʻi ʻoku fiemaʻu ke fanongo ki he hiva ko ʻení ʻi he ʻahó ni? Ko e hā ha ngaahi moʻoni naʻe akoʻi ʻi he hivá ni ʻokú ke fiemaʻu ke ʻilo ʻe he tokotaha ko iá?

Lomiʻi heni ke vakai ki ha vitiō ʻo e fakatātaaʻi ko ʻení.

Akoako

  • Vakai ki ha lēsoni ʻoku ʻamanaki ke fakahoko ʻi he naunau fakalēsoní pea feinga ke ʻiloʻi ha taha ʻo e ngaahi tefitoʻi moʻoni te ke akoʻí. Fili ha fehuʻi ʻe taha pe ua mei he sīpinga ʻi ʻolungá pe faʻu haʻo fehuʻi pē ʻaʻau ke fakaafeʻi ʻa e kau akó ke fakafehokotaki ha himi ki he tefitoʻi moʻoní.

Aleaʻi pe Fakalaulauloto

  • Fakakaukau ki he meʻa kuó ke fai ʻi he kuohilí ke fakakau ʻa e hiva toputapú ʻi hoʻo lēsoní. Ko e hā hono tuʻo lahi hoʻo fakaʻaongaʻi ʻa e hiva toputapú ʻi he kalasí? Te ke lava fēfē ʻo fakaʻaongaʻi lahi ange ia?

  • Ko e fē ha taimi naʻá ke maʻu ai ha aʻusia mālohi ʻi he mūsiká ʻi ha loki ako?

  • Fakakaukau ki he founga ʻe tāpuekina ai hoʻo kau akó ʻe he hokohoko atu hono fakatupulaki hoʻo fakaʻaongaʻi ʻo e hiva toputapú ʻi he kalasí. Ko e hā ha ngaahi fakakaukau ʻoku haʻu ki hoʻo fakakaukaú?

Fakakau

  • Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne fili ʻi he faʻa lotu ha himi ki ha fakataha lotu ʻoku ʻamanaki ke fai ʻa ia ʻoku fehokotaki mo e moʻoni ʻoku nau fie akoʻí.

  • Fakakaukau ki ha ngaahi founga kehe te ke lava ʻo fakaʻaongaʻi ai ʻa e mūsika toputapú ke akoʻi ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo e ongoongoleleí.

Fie Ako Lahi Ange?

  • Vakaiʻi ʻa e polokalama Sacred Music (Mūsika Toputapú) ke vakai ki he ngaahi maʻuʻanga tokoni ʻe lava ke fakaʻaongaʻi ʻi he kalasí. ʻOku kau ʻi he ngaahi sīpingá ʻa e Youth Albums (Ngaahi ʻAlapama ʻa e Toʻu Tupú), Face to Face Music (Mūsika ʻo e Mata ki he Matá), Music from General Conference (Mūsika mei he Konifelenisi Lahí), mo e Music from For the Strength of Youth (Mūsika mei he Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú).

  • Dallin H. Oaks, “Worship through Music,” Ensign, Nov. 1994, 9–12

Paaki