31. Ê Phê Sô
Các tàn tích của một rạp hát Hy Lạp ở Ê Phê Sô, nơi Sứ Đồ Phao Lô thuyết giảng. Trong thời Tân Ước, Ê Phê Sô được nổi tiếng khắp thế giới về đền thờ hùng vĩ của thành phố này được xây cất lên để tôn vinh nữ tà thần Đi Anh người La Mã. Mặc dù hiện giờ đổ nát, nhưng Ê Phê Sô đã từng là thủ đô của Tỉnh La Mã thuộc A Si và là một trung tâm thương mại vĩ đại. Những người thợ bạc của thành phố phát triển một nghề rất phát đạt qua việc bán các ảnh tượng của Đi Anh.
Những Sự Kiện Quan Trọng: Sứ Đồ Phao Lô viếng thăm Ê Phê Sô gần cuối cuộc hành trình truyền giáo lần thứ nhì của ông (CVCSĐ 18:18–19). Trong cuộc hành trình lần thứ ba, ông ở tại thành phố này trong hai năm. Ông bắt buộc phải rời khỏi nơi đó vì sự phản kháng ầm ĩ gây ra do những người thợ bạc bị mất công ăn việc làm vì Phao Lô thuyết giảng chống lại việc thờ phượng nữ thần Đi Anh giả tạo (CVCSĐ 19:1, 10, 23–41; 20:1). Rạp hát Ê Phê Sô là rạp hát lớn nhất do những người Hy Lạp xây cất và là địa điểm nơi mà những ngươi đồng hành của Phao Lô đương đầu với một đám đông dân chúng (CVCSĐ 19:29–31). Phao Lô viết một bức thư cho các tín hữu của Giáo Hội ở Ê Phê Sô trong thời gian ông bị cầm tù ở La Mã. Một trong bảy chi nhánh của Giáo Hội ở A Si mà sách Khải Huyền có nói đến tọa lạc ở Ê Phê Sô (KHuyền 1:10–11; 2:1).