Ευτυχία: περισσότερο από διάθεση
Διδασκόμαστε ότι το να έχουμε χαρά είναι ο σκοπός της ύπαρξής μας (βλέπε Νεφί Β΄ 2:25). Λοιπόν, γιατί φαίνεται μερικές φορές ότι η ευτυχία είναι τόσο άπιαστη; Ίσως επειδή δεν καταλαβαίνουμε τι είναι στην πραγματικότητα η ευτυχία… και τι δεν είναι.
Τι είναι η ευτυχία;
Στο απλούστερο επίπεδο, η ευτυχία είναι ο παροδικός προβιβασμός της νοητικής σας καταστάσεως σε ένα επίπεδο ανώτερο από εκείνο της συνηθισμένης συναισθηματικής ισορροπίας σας1. Με άλλα λόγια, αυτό σημαίνει να αισθάνεστε καλά.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι να προκαλέσουμε ένα καλό συναίσθημα --να κάνουμε αστεία με έναν φίλο, να παίξουμε ένα διασκεδαστικό παιγνίδι ή ακόμη και να φάμε ένα κομμάτι τσιζκέηκ-- αλλά ποτέ δεν διαρκεί για πολύ. Συχνά καταλήγουμε να χοροπηδούμε από τη μία πηγή ευχαρίστησης στην άλλη σε μία προσπάθεια να συλλάβουμε εκ νέου εκείνο το καλό συναίσθημα. Όμως δεν υπάρχει ευτυχία που να διαρκεί;
Ναι -- αλλά είναι πιο ανεπαίσθητη απ’ ό,τι νομίζετε και γι’ αυτό αποτυγχάνουμε να την αποκτήσουμε. Ο κόσμος μάς λέει ότι η ζωή που αξίζει πρέπει να είναι γεμάτη με περιπέτεια, ότι οι ημέρες μας θα πρέπει να είναι γεμάτες άνεση και ενθουσιασμό δίχως τέλος. Όμως η αλήθεια είναι ότι δεν χρειάζεστε διαρκή ενθουσιασμό για να ζήσετε «κατά το είδος τής ευτυχίας» (Νεφί Β΄ 5:27). Η ευτυχία που διαρκεί --αυτό που θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε αληθινή ευτυχία-- είναι περισσότερο μία ήσυχη, σταθερή αίσθηση ευημερίας παρά ένα προφανές αίσθημα ευφορίας. Η διασκέδαση και η ευχαρίστηση ξεθωριάζουν, αλλά η αληθινή ευτυχία δεν είναι μια διάθεση που περνά -- διαρκεί πολύ περισσότερο. Αν το βίωμα της ευχαρίστησης ανεβάζει τα συναισθήματά σας υπεράνω ισορροπίας, η επίτευξη αληθινής ευτυχίας είναι σαν το ανέβασμα της ίδιας της ισορροπίας2.
Ενδεχομένως να νομίζετε ότι η σταθερή ευτυχία απαιτεί σταθερή ευημερία και ελευθερία από πόνο ή δοκιμασίες. Όμως μελέτες δείχνουν ότι οι ευνοϊκές συνθήκες ζωής δεν εγγυώνται την ευτυχία και οι δυσμενείς συνθήκες ζωής δεν την καταδικάζουν. Αντ’ αυτού, ανάμεσα σε όλους τους παράγοντες που επηρεάζουν την ευτυχία σας, οι επιλογές σας έχουν κάποια από τη μεγαλύτερη επίδραση3. Ο Πρεσβύτερος Ουλίσσες Σοάρες της Προεδρίας των Εβδομήκοντα δίδαξε: «Η ευτυχία προσδιορίζεται από συνήθειες, συμπεριφορές και πρότυπα σκέψεως που μπορούμε να θέσουμε επί τάπητος με σκόπιμη ενέργεια». Η ευτυχία είναι περισσότερο από απλώς μια καλή διάθεση ή μια ξέγνοιαστη ζωή -- είναι τρόπος σκέψεως και ζωής που μπορούμε να ελέγχουμε. Τα γενικά επίπεδα διάθεσης ασφαλώς επηρεάζονται από τα γονίδια και την ανατροφή μας, αλλά οι προσωπικές μας επιλογές παίζουμε σημαντικό ρόλο. Εν ολίγοις, «η ευτυχία είναι μία επιλογή που όλοι μπορούν να κάνουν»4.
Πώς μπορώ να είμαι ευτυχισμένος;
Επομένως, πώς «επιλέγουμε» να είμαστε ευτυχισμένοι; Ποιο είναι το μυστικό συστατικό του τσιζκέηκ της ευτυχίας μας; Όπως εξήγησε ο Πρεσβύτερος Σοάρες, η αληθινή ευτυχία απαιτεί «μία μακρόχρονη προσπάθεια για κάτι πιο σημαντικό στη ζωή». Ομοίως, ο Βίκτωρ Φρανκλ, ένας πολύ γνωστός επιζών του Ολοκαυτώματος και ψυχίατρος, πρότεινε ότι η ευτυχία είναι «η παρενέργεια της προσωπικής αφοσίωσης κάποιου σε μία πορεία πιο σημαντική από τον ίδιο τον εαυτό του»5.
Και ποια θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερη πορεία από εκείνη που έχει σχεδιάσει για εμάς ο Θεός; Στην αναζήτησή μας για την ευτυχία, δεν χρειάζεται να κοιτάξουμε πιο πέρα παρά στο σχέδιο του Επουράνιου Πατέρα. Εξάλλου, αποκαλείται το «σχέδιο της ευδαιμονίας» για κάποιον λόγο! (Άλμα 42:8, 16). Η μία γραφή μετά την άλλη καταθέτει μαρτυρία ότι αν ακολουθεί κάποιος το σχέδιο του Θεού, αυτό φέρνει ευτυχία (βλέπε Νεφί Β΄ 2:13, Ήλαμαν 13:38). Μολονότι ο ενάρετος τρόπος ζωής δεν θα μας σώσει από κάθε ψυχικό άλγος, θα μας βάλει σε μία θέση όπου είμαστε καλύτερα εις θέσιν να βιώσουμε ευτυχία σε αυτήν τη ζωή και μας οδηγεί στην υπερύψωση και αιώνια χαρά στον επόμενο κόσμο.
Πολύ σαν την πίστη, η ευτυχία μπορεί να αποδυναμωθεί ή να ενδυναμωθεί, αναλόγως των πράξεών μας. Αν δαπανάτε τον χρόνο σας επιδιώκοντας στιγμιαία ευθυμία, η ευτυχία σας θα «περιφ[έρεται] με κάθε άνεμο» (Προς Εφεσίους 4:14). Όμως αν προσπαθείτε να ζείτε εναρέτως, θα αναπτύξετε μία σταθερή αίσθηση υποβόσκουσας ειρήνης που μπορεί να ξεπεράσει κάθε καταιγίδα. Και όταν θέτετε σε προτεραιότητα την πίστη από τη διασκέδαση, μπορείτε να ανακαλύψετε την αληθινή χαρά -- το είδος που βρίσκεται μόνον από τον «πραγματικά μεταμελημένο και ταπεινό αναζητητή τής ευτυχίας» (Άλμα 27:18).