2023
Founga Hono Akoʻi Au ʻe he Folofolá ke u ʻOfa ki he Niʻihi Kehé
Sepitema 2023


Fakakomipiuta Pē: Kakai Lalahi Kei Talavoú

Founga Hono Akoʻi Au ʻe he Folofolá ke u ʻOfa ki he Niʻihi Kehé

ʻOku tokoniʻi kitautolu ʻe hono ako ʻo e folofolá ke tau aʻusia ha ngaahi ongoʻi manavaʻofa lahi ange kiate kinautolu ʻoku tau feohí.

ʻĪmisi
ko ha tohi ʻoku fakaava ʻi lalo ʻi ha foʻi haati

ʻI heʻeku tupu haké, naʻá ku ʻiloʻi naʻe moʻoni ʻa e ongoongoleleí mei he ʻalu ki he seminelí, sio ki he sīpinga hoku taʻoketé, mo hono lau ʻo e folofolá. Ka ʻi hoku taʻu 19 naʻá ku fehangahangai mo ha ngaahi fakafepaki lahi pea kamata mo ʻeku teuteu ke ngāue fakafaifekaú. Naʻe fuoloa ange ʻeku tatalí ʻi he taimi naʻá ku loto ki aí, ka naʻe faifai pē peá u lava ʻo ngāue. Ko e taimi fakangalongataʻa taha ia ʻi heʻeku moʻuí!

Pea neongo naʻá ku fehangahangai mo ha ngaahi fakafepaki lahi ʻi heʻeku ngāue fakafaifekaú, ka ko e feituʻu ia ne u toe ofi ange ai kia Sīsū Kalaisi mo ako fekauʻaki mo ʻEne ʻofa haohaoá mei he folofolá mo ʻeku ngaahi aʻusiá. Naʻá ku lava ʻo ako ke ʻofa ʻi he kakai naʻá ku ngāue ki aí ʻi he founga naʻe ʻofa ai ʻa e Fakamoʻuí ʻiate kinautolú.

Naʻe tokoniʻi au ʻe hono fakatupulaki ʻo e ʻofa faka-Kalaisí ke u ngāue ʻi he taʻu lelei taha ʻe ua ʻo ʻeku moʻuí, naʻá ku ʻiloʻi lelei ange ʻa e anga hono tataki au ʻe he folofolá ke fakatupulaki ʻa e ʻofa haohaoa ʻa Kalaisí.

ʻOku Tokoniʻi Kitautolu ʻe he Folofolá ke Tau ʻOfa

ʻOkú ke pehē ko ha ākonga koe ʻa Sīsū Kalaisi?

Naʻe akoʻi ʻe Molonai ʻi he Tohi ʻa Molomoná, naʻe maʻu ʻe he kau ākonga ʻa Kalaisí ha ngaahi ʻulungaanga pau. ʻOku kau ʻi he ngaahi ʻulungaanga lelei ko ʻení ʻa e manavaʻofá pe ʻi heʻene fakaleá, “ko e ʻofa haohaoa ʻa Kalaisí” (Molonai 7:47). Ka kiate au mo ha niʻihi tokolahi ʻo kitautolu, ʻe faingataʻa he taimi ʻe niʻihi ke fakahaaʻi ʻa e ʻofa faka-Kalaisí ki he tokotaha kotoa pē, tautautefito ki he māmani fakapōpōʻuli ʻoku tau nofo aí.

Kuó u faʻa fehuʻi pē kiate au—pea ki he Tamai Hēvaní:

“Te u muimui fēfē ki he faleʻi ke fakatupulaki ʻa e ʻofa haohaoa ʻa Kalaisí ka ʻoku ʻikai ke u teitei haohaoa?”

ʻI he fakakaukau mo ha fekumi lahi fakataautaha, naʻá ku ako ai ha founga ʻaonga kuo ʻatā maʻu pē maʻatautolu ke tau fakaʻaongaʻi.

ʻI he taimi ʻoku tau fiemaʻu ai ha ngaahi tali mo ha fakahinohinó, ʻoku ʻikai fiemaʻu ia ke tau toe fekumi ki ha meʻa ka ko e folofolá pē! ʻOku tau ʻilo “ʻe fakahā [kiate kitautolu] ʻe he ngaahi folofola ʻa Kalaisí ʻa e meʻa kotoa pē ʻoku totonu ke [tau] faí” (2 Nīfai 32:3), ka ʻoku mou “tui moʻoni nai ki he ngaahi folofola māʻoniʻoní” (Hilamani 15:7) mo honau mālohi ke tokoniʻi koe ke fakatupulaki ʻa e manavaʻofá?

ʻI heʻeku ako folofolá, naʻá ku maʻu ai ʻa e tokoni naʻá ku fiemaʻu ke fakatupulaki ha ʻofa faka-Kalaisi lahi angé. Naʻe liliu hoku lotó ʻi heʻeku lau ʻa e ngaahi moʻoni ʻa e Fakamoʻuí. Naʻe pehē ʻe Palesiteni Sipenisā W. Kimipolo (1895–1985), “Kapau te u moʻui ʻaki ʻa e folofolá, … ʻOku ou toe ʻofa lahi ange kiate kinautolu ʻoku totonu ke u ʻofa ki aí ʻaki ʻa e kotoa ʻo hoku lotó mo e ʻatamaí mo e iví.”1

Naʻá ku ʻiloʻi ko e taha ʻo e ngaahi meʻangāue mālohi taha ʻe lava ʻo tokoni ke tau hoko ʻo hangē ai ko Sīsū Kalaisí, ko hono ako ʻo e folofolá. ʻI heʻetau tuku ha taimi mo ha feituʻu ke fakalaulauloto ai ki he folofolá, te tau lava ʻo ako lahi ange ki Heʻene moʻoní, ʻEne ʻofá, mo Hono finangaló—tautautefito ki he founga ke tau ʻofa ai ki he niʻihi kehé ʻo hangē ko Iá.

Ko Hono Fakahoko ʻo e ʻOfa Haohaoa ʻa e Fakamoʻuí

Naʻe toki akoʻi ʻe Sisitā J. ʻAneti Tenisi, ko e Tokoni ʻUluaki ʻi he Kau Palesitenisī Lahi ʻo e Fineʻofá: “Ko e Fakamoʻuí … ko Ia ʻa e sīpinga ʻo e manavaʻofá, ʻa e ʻofa haohaoá. ʻʻI he fakautuutu ʻetau feinga ke fakahoko e meʻa ʻokú Ne kole kiate kitautolú … ʻe tafe atu ʻEne ʻofá ʻiate kitautolu mo ʻai e meʻa kotoa ʻokú Ne kole ke tau faí ke ʻoua naʻa malava pē kae faingofua mo maʻamaʻa ange [vakai, Mōsaia 24:15] pea mo fakafiefia ange ʻi ha toe meʻa te tau mafakakaukaua. ʻE fiemaʻu ke akoako fakahoko; ʻe lava pē ke ʻosi atu ha ngaahi taʻu lahi, ʻo hangē ko ʻene hoko kiate aú, pea naʻa mo ʻetau holi pē ke hoko ʻa e ʻofá ko e mālohi ʻokú ne fakaʻaiʻai kitautolú, te Ne lava ʻo toʻo ʻa e holi ko iá [vakai, ʻAlamā 32:27], ko e tenga ko iá, ʻe iku liliu ia ko ha fuʻu ʻakau fakaʻofoʻofa, fonu ʻi he fua melie tahá [vakai, ʻAlamā 32:41].”2

Ko e manavaʻofá ko ha meʻa ia ʻoku akoako hono fakahokó, ka ʻo kapau ʻoku tau loto-fiemālie ke ako pea ngāue ʻo fakatatau ki he folofolá, te tau lava ʻo lelei ange ʻi hono fakahaaʻi ʻo e ʻofa faka-Kalaisí. Te tau ʻiloʻi ai ko e ngaahi moʻoni ʻi he folofolá mo e ngaahi lea ʻa e kau palōfitá ʻoku nau langaki moʻoni ʻiate kitautolu ha ʻulungaanga faka-Kalaisi ange. Te tau ʻiloʻi ʻoku malava ke fakatupulaki ʻa e ʻofa haohaoa ʻa Kalaisí. Pea ʻi he hoko ʻEne ʻofa haohaoá ʻi he taimí ni ko e konga hotau ʻulungāngá, te tau lava ai ʻo ʻofa lelei ange ki he niʻihi kehé ʻi he founga ʻokú Ne fakahoko mo ongoʻi lahi ange ai ʻEne ʻofa haohaoá ʻi heʻetau moʻuí.

Paaki