Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au
Te u tokoni fēfē ki he niʻihi kehé?


Te u tokoni fēfē ki he niʻihi kehé?

Kuo fokotuʻu ʻe Sīsū Kalaisi ʻa e sīpinga haohaoa ʻo e founga ke ʻofa mo tokoniʻi e niʻihi kehé. ʻI heʻetau hoko ko e maʻu lakanga fakataulaʻeikí, ʻoku ʻi ai hotau fatongia ke tokoniʻi e niʻihi kehé,. Te tau lava ke tokoni ki he niʻihi kehé ʻo hangē ko ia ne fai ʻe he Fakamoʻuí ʻi ha ngaahi founga lahi, hangē ko hono fakahoko e ngaahi ouau ʻo e lakanga fakataulaʻeikí, vahevahe ʻo e ongoongoleleí mo e niʻihi kehé, mo fakahoko ʻa e ngaahi ngāue faingofua ʻo e angaʻofá ʻi he ʻaho takitaha.

Teuteuʻi fakalaumālie koe

Fakakaukau ki ha ngaahi meʻa kuó ke aʻusia ʻi hoʻo tokoniʻi ʻa e niʻihi kehé. Ko e hā ha ngaahi ola ʻo hoʻo ngāue tokoní? Ko e hā ha aʻusia te ke lava ke vahevahe ʻe tokoni ki he kau talavoú ke nau ongoʻi ʻa e mahuʻinga ʻo e ngāue tokoní?

Ko e fē nai ha taimi naʻá ke mamata ai ki he kau talavoú ʻoku nau tokoniʻi e niʻihi kehé? Ko e hā ha aʻusia ʻe lava ke fevahevaheʻaki ʻe he kau talavoú? Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke ako e founga hono fai ha ngāue tokoni faka-Kalaisí?

Fekumi ki ha ngaahi meʻa te nau ueʻi e loto ʻo e kau talavoú ke fakahoko ha ngāue tokoni faka-Kalaisi ʻi hoʻo ako ʻa e ngaahi potufolofolá mo e ngaahi maʻuʻanga tokoni kehe fekauʻaki mo e ngāue tokoní.

Mātiu 25:31–46; Mōsaia 2:17 (ʻI heʻetau tokoniʻi e niʻihi kehé, ʻoku tau tokoni ai ki he ʻOtuá)

Sione 13:34–35 (ʻOku totonu ke tau ʻofa ʻi he niʻihi kehé ʻo hangē ko e ʻofa ʻa e Fakamoʻuí ʻiate kitautolú)

Sēmisi 1:27 (Ko e lotu moʻoní ʻa e ʻaʻahi ki he tamai maté mo e kau uītoú)

1 Nīfai 2:16–18; 3:1–7, 28–31; 4:1–2; 17:7–19, 50–51; 18:1–4 (Ngaahi tōʻonga fakakaukau ʻa Nīfai mo Leimana mo Lemiuela ʻi heʻenau tali ki he ngaahi fatongiá)

Mōsaia 18:8–10 (ʻOku totonu ke tau loto fiemālie ke fakafiemālieʻi ʻa kinautolu ʻoku fie maʻu ke fakafiemālieʻí)

Ko Hono Fakahoko ʻa Hoku Fatongia ki he ʻOtuá (2010), 26, 50, 74

Henry B. Eyring, Haʻihaʻi Honau Ngaahi Kafó,Ensign pe Liahona, Nōvema 2013

Ngāue Tokoní,” Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú (2011), 32–33

Vitiō: “Fakahaofi Kinautolu ʻOku Faingataʻaʻiá,” “Vaʻe ʻo Teitoní,” “Kapau Te Tau Fakangaloʻi Kitautolu”

Ko e faiako ‘i he founga ‘a e Fakamo‘uí

Lolotonga ʻEne ngāue ʻi he māmaní, ne tuku ʻe Sīsū Kalaisi Hono taimí ke ngāue mo tokoni kiate kinautolu ne nau feohí. ʻOku fai pehē mo e kau ākonga moʻoni ʻa Kalaisí. Ne folofola ʻa e Fakamoʻuí, “ʻI he meʻá ni ʻe ʻilo ai ʻe he kakai kotoa pē ko ʻeku kau ākonga ʻa kimoutolu, ʻo kapau te mou feʻofaʻaki kiate kimoutolu” (Sione 13:35). ʻI hoʻo akoʻi ʻa e kau talavoú, fekumi ki ha ngaahi faingamālie ke fakaafeʻi ai kinautolu ke vahevahe ʻa e founga kuo nau tokoniʻi ai ha niʻihi kehe pea ko e hā naʻá ne ueʻi kinautolu ke fai ha ngāue tokoní.

Tuku ke taki e kau talavoú

ʻE tataki e fakataha fakakōlomú ʻe ha mēmipa ʻo e kau palesitenisī fakakōlomú (pe ko ha ʻasisiteni ki he pīsopé ʻi he kōlomu ʻa e kau taulaʻeikí). Te ne tataki e kau talavoú ʻi hono aleaʻi fakataha e pisinisi ʻa e kōlomú, akoʻi kinautolu ʻi honau ngaahi fatongia ʻo e lakanga fakataulaʻeikí (mei he folofolá pea mo e tohi Fatongia ki he ʻOtuá), fakalotolahiʻi kinautolu ke vahevahe ʻenau ngaahi aʻusia ʻi hono fakahoko honau fatongia ki he ʻOtuá, pea fakaafeʻi ha ʻetivaisa pe mēmipa kehe ʻo e kōlomú ke akoʻi ha lēsoni ʻi he ongoongoleleí. ʻE lava ke teuteu ʻaki haʻane fakafonu ha ʻasenita ʻo e fakataha ʻa e kōlomú lolotonga e fakataha ʻa e kau palesitenisií.

Kamata ʻa e akó

Fili mei he ngaahi fakakaukau ko ʻení pe ko haʻo fakakaukau pē ʻaʻau ke fakamanatu e lēsoni he uike kuo ʻosí mo fakafeʻiloaki ʻaki e lēsoni ʻo e uike ní:

  • Tohiʻi ʻa e tefito ʻo e lēsoni ʻo e uike kuo ʻosí ʻi he palakipoé, pea tuku ki he talavou takitaha ke ne hiki vave hifo ha meʻa naʻá ne ako pe fakaʻaongaʻi mei he lēsoní.

  • Fakaafeʻi ʻa e kau talavoú ke vahevahe ha ngaahi meʻa ne nau toki aʻusia ʻi hono tokoniʻi ha niʻihi kehe (kapau ʻe lava, tuku ke nau vahevahe mai ha ngāue tokoni fakakōlomu pe fakafoʻituitui kuo nau fakahoko ko ha konga ʻo ʻenau ngaahi palani ʻi he Fatongia ki he ʻOtuá). Naʻe uesia fēfē kinautolu lolotonga e ngāue tokoni ko ʻení? Naʻe uesia fēfē ʻa e niʻihi kehé?

  • Kole ki he kau talavoú ke nau vahevahe ha ngaahi meʻa ʻoku nau ʻiloʻi ʻo ha kakai kuo fakahaofi fakatuʻasino ʻi ha taimi faingataʻa. Ko e hā ʻoku faʻa ongoʻi ʻe he kakaí ʻo kau ki he tokotaha naʻá ne tokoniʻi kinautolú? Sio he vitiō “Fakahaofi Kinautolu ʻoku Faingataʻaʻiá,” pea fakaafeʻi e kau talavoú ke nau aleaʻi e meʻa naʻa nau ako meia Palesiteni Monisoni fekauʻaki mo e tokoniʻi e niʻihi kehé ʻo hangē ko ia ne fai ʻe he Fakamoʻuí.

Ako fakataha

Ko e taumuʻa ʻo e lēsoni ko ʻení ke tokoni ke mahino ki he talavou takitaha ʻa e founga ke fakahoko ai ʻa hono fatongia lakanga fakataulaʻeikí ke tokoniʻi ʻa e niʻihi kehé. ʻI he konga ʻo e lesoni ko ʻení, ʻoku totonu ke fakahoko ha ngaahi palani ʻi heʻenau kiʻi tohi Fatongia ki he ʻOtuá ʻe he kau mēmipa ʻo e kōlomú ke fakahoko honau fatongiá. Fakaafeʻi ʻa e kau talavoú kimuʻa ʻi he fakataha fakakōlomú ke nau omi mo ʻenau tohi Fatongia ki he ʻOtuá. ʻI he ngaahi fakataha fakakōlomu ka hokó, fakaafeʻi kinautolu ke nau vahevahe e ngaahi meʻa ʻoku nau aʻusia ʻi heʻenau fakahoko ʻenau ngaahi palaní.

  • Vahevahe ʻa e ngaahi potufolofola ko ʻení ʻi he kau talavoú: Mātiu 25:31–46; Sione 13:34–35; Mōsaia 2:17; Sēmisi 1:27; mo Mōsaia 18:8–10. Kole ange ke nau kumi pea hiki ʻa e meʻa naʻa nau ako mei he ngaahi potufolofolá fekauʻaki mo e tokoniʻi ʻo e niʻihi kehé (vakai, Fatongia ki he ʻOtuá, 26). Hili ʻenau vahevahe ʻa e ngaahi meʻa naʻa nau maʻu ʻi he ngaahi vēsí, fakaafeʻi kinautolu ke vahevahe ha ngaahi aʻusia fakatāutaha kuo tāpuakiʻi ʻaki kinautolu ʻi he ngāue tokoni ʻa e niʻihi kehé.

  • Fakaafeʻi ʻa e kau mēmipa ʻo e kōlomú ke nau lau e ngaahi potufolofola ko ʻení pea fakafaikehekeheʻi e tōʻonga fakakaukau ʻa Nīfaí meia Leimana mo Lemiuelá ʻi heʻenau tali ki he ngaahi ngāué: 1 Nīfai 2:16–18; 3:1–7, 28–31; 4:1–2; 17:7–19, 50–51; 18:1–4 (fakakaukau ke kole ange kiate kinautolu he hiki ʻenau ngaahi talí ʻi he palakipoé). Kole kiate kinaulotu ke fakakaukau ki homau ʻulungāngá ʻi he taimi fakamuimui ne ʻoange ai ha faingamālie ke tokoni ki ha niʻihi kehé. Fakaafeʻi ʻa e kau talavoú ke nau hiki ʻi he laine ʻoku ʻoatú ʻi he peesi 50 ʻo e tohi Fatongia ki he ʻOtuá ha ngaahi kupuʻi lea mei heʻenau akó ʻokú ne fakafofongaʻi ʻa e tōʻonga ʻoku totonu ke tau maʻu ʻi heʻetau fakahoko hotau ngaahi fatongia lakanga fakataulaʻeikí.

  • Huluʻi ha taha pe ko e fakatouʻosi e ongo foʻi vitiō ʻoku fokotuʻu atu ʻi he lēsoni ko ʻení, pea kole ange ki he kau talavoú ke nau vakai ki ha ngaahi tāpuaki ʻoku maʻu ʻi heʻenau ngāue tokoni ki he niʻihi kehé, kau ai e kau mēmipa ʻo ʻenau kōlomú. Tuku ke fekumi ʻe he kau mēmipa ʻo e kōlomú ʻi heʻenau tohi Fatongia ki he ʻOtuá pea feinga ke ʻiloʻi e ngaahi founga te nau lava ke ngāue tokoni ai ki he niʻihi kehé ʻi heʻenau hoko ko e kau maʻu Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné (vakai, peesi 23 [kau tīkoni], 47 [kau akonaki], pe 71 [kau taulaʻeiki]). Kole ange ki he kau talavoú ke nau fakalaulauloto ki ha ngaahi founga te nau lava ai ʻo fakamālohia ʻenau kōlomú ʻo fakafou ʻi he ngāue tokoní.

  • Fakahaaʻi ha fakatātā ʻo Henelī B. ʻAealingi ʻi heʻene kei talavoú. Lau ki he ngaahi meʻa ne aʻusia ʻe Palesiteni ʻAealingi ʻi heʻene hoko ko ha taulaʻeiki ʻoku ʻaʻahi ki he kāingalotú mo ʻene pīsopé. Ko e hā ʻoku ako ʻe he kau talavoú fekauʻaki mo e tokoniʻi e niʻihi kehé mei he ngaahi meʻa ne aʻusia ʻe Palesiteni ʻAealingí? Ko e hā ha ngaahi meʻa ʻe lava ke nau vahevahe mei heʻenau moʻuí?

Hili hono fakakakato ʻe he kau talavoú ha ʻekitivitī ʻe taha pe lahi ange mei he ngaahi ʻekitivitī ʻi ʻolungá, tuku ke nau fai ʻeni:

  • Fakaafeʻi ʻa e kau mēmipa ʻo e kōlomú ke nau fakaava hake ʻenau tohi Fatongia ki he ʻOtuá ki he konga ko e “Tokoniʻi e Niʻihi Kehé” (peesi 26–27 [kau tīkoni], 50–51 [kau akonaki], pe 74–75 [kau taulaʻeiki]). Fakaafeʻi ʻa e mēmipa takitaha ʻo e kōlomú ke hiki ha palani fakataautaha ke fai ha ngāue tokoni. Hangē ko ʻení, ʻe lava ke hoko ko ʻenau palaní ke muimui ki he akonaki ʻa ʻEletā M Lāsolo Pālatí ke nau lotu he ʻaho kotoa ki ha faingamālie ke tokoniʻi ha niʻihi kehe (vakai, “Ke Mou Femoʻuekina ʻi he Ngāue Leleí,Ensign pe Liahona, Nōvema 2012, 29–31). Fakaafeʻi leva ʻa e palesiteni ʻo e kōlomú ke ne taki ha fealeaʻaki ki ha meʻa ʻe lava ʻe he kōlomú ʻo fai ke tokoniʻi ai e niʻihi kehé, pea kole ki he kau talavoú ke hiki e palani ko ʻení ki heʻenau tohí.

Ngaahi palani ki he Fatongia ki he ʻOtuá

Tuku ha taimi maʻá e kau talavoú he ʻosi ʻa e fakataha fakakōlomú ke faʻu ʻenau palaní ʻi heʻenau tohi Fatongia ki he ʻOtuá pe ʻi he polokalama ʻinitaneti ʻo e Fatongia ki he ʻOtuá. ʻOku fakatāutaha e ngaahi palani ko ʻení, ka ʻe lava e kau mēmipa ʻo e kōlomú ʻo fetokoniʻaki ʻi hono fokotuʻu mai ha ngaahi fakakaukau ki heʻenau palaní.

Fakaafeʻi ke ngāue

ʻE fakaʻosi ʻa e fakatahá ʻe he talavou ʻokú ne tatakí. ʻE lava ke ne:

  • Vahevahe ʻene palani ke ngāue tokoni ki ha tokotahá pea fakaafeʻi ʻa e kau talavoú ke fakahoko ʻenau palaní.

  • Fakamatalaʻi ange ʻe fakaafeʻi ʻi he ngaahi uike ka ha kau mēmipa ʻo e kōlomú hoko maí ke vahevahe ha ngaahi aʻusia ʻoku nau maʻu ʻi he ngāue tokoni ki he niʻihi kehé.

Paaki