Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au
Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke maʻu ha ako fakaʻatamai mo fakatupulaki e ngaahi pōtoʻi ngāué?


Fatongia ki he ʻOtuá

Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke maʻu ha ako fakaʻatamai mo fakatupulaki e ngaahi pōtoʻi ngāué?

Ko e ako fakaʻatamaí ko ha konga mahuʻingaia ʻo e palani ʻa ʻetau Tamai Hēvaní ke tokoniʻi kitautolu ke tau hoko ʻo hangē ange ko Iá. ʻOku ʻomi ʻe he maʻu ʻo ha ako fakaʻatamaí ha mahino mo ha ngaahi pōtoʻi ngāue ʻe tokoni ke tau fakatupulaki e moʻui fakafalala pē kiate kitá, tokonaki maʻa hotau ngaahi fāmilí, pea mo tokoni lelei ange ki he Siasí mo e māmaní.

Teuteuʻi fakalaumālie koe

Kuo tokoniʻi fēfē koe ʻe hoʻo ako fakaʻatamaí ke ke teuteu ai ki he ngaahi meʻa te ke aʻusia ʻi hoʻo moʻuí? Ko e hā e ʻilo, ako fakaʻatamai, mo e ngaahi pōtoʻi ngāue kuo ʻaonga taha kiate koe mo ho fāmilí? Ko e hā ha meʻa ʻokú ke kei fie ako ki ai?

Ko e hā e fakakaukau ʻa e kau talavoú ki he ako fakaʻatamaí mo e akó? ʻE tāpuekina fēfē kinautolu ʻe he ako fakaʻatamaí he taimí ni pea mo honau ngaahi fatongia ʻi he kahaʻú?

Ako ʻi he faʻa lotu e ngaahi potufolofola mo e ngaahi maʻuʻanga tokoni ko ʻení. Ko e hā ʻe tokoni ke mahino ki he kau talavoú ʻa e mahuʻinga ʻo e ako fakaʻatamaí?

2 Nīfai 9:29 (ʻOku lelei ke [ako] ʻo kapau te nau tokanga ki he akonaki ʻa e ʻOtuá)

T&F 88:76–80 (Kuo pau ke tau ako mo akoʻi e ngaahi meʻa fakalaumālie mo fakatuʻasinó)

T&F 88:118 (Fekumi ki he ʻiló ʻi he ako pea ʻi he tui foki)

T&F 90:15 (ʻOku totonu ke tau maheni mo e ngaahi tohi, lea, ʻelelo mo e kakai lelei kotoa pē)

T&F 130:18–19 (ʻIlonga ha tefito ʻo e potó ʻoku tau lava ʻo maʻu ʻi he moʻui ko ʻení, te tau toe tuʻu hake pē mo ia ʻi he toetuʻú)

D. Todd Christofferson, “Ngaahi Tokoua, ʻOku ʻI ai ʻEtau Ngāue ke Fai,Ensign pe Liahona, Nōvema 2012, 47–50

Akó,” Ko Hono Fakahoko ʻa Hoku Fatongia ki he ʻOtuá (2010), 55–59

Akó,” Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú (2011), 9–10

Ko e Faiako ‘i he Founga ‘a e Fakamo‘uí

Naʻe ʻofa ʻa e Fakamoʻuí ʻiate kinautolu naʻá Ne akoʻí. Naʻá Ne [fakaʻaongaʻi] ha ngaahi founga makehe ke tokoniʻi ʻaki kinautolu ke nau ako [mo] tupulaki. Ko e hā ha ngaahi founga makehe te mou lava ʻo maʻu ke tokoni ke mahino ki he talavou takitaha hono mahuʻinga ʻo e ako fakaʻatamaí?

Tuku ke taki e kau talavoú

ʻE tataki e fakataha fakakōlomú ʻe ha mēmipa ʻo e kau palesitenisī fakakōlomú (pe ko ha ʻasisiteni ki he pīsopé ʻi he kōlomu ʻa e kau taulaʻeikí). Te ne taki e kau talavoú ʻi hono aleaʻi fakataha e pisinisi ʻa e kōlomú, akoʻi kinautolu ʻi honau ngaahi fatongia ʻo e lakanga fakataulaʻeikí (mei he folofolá pea mo e tohi Fatongia ki he ʻOtuá), fakalotolahiʻi kinautolu ke vahevahe ʻenau ngaahi aʻusia ʻi hono fakahoko honau fatongia ki he ʻOtuá, pea mo fakaafeʻi ha ʻetivaisa pe mēmipa kehe ʻo e kōlomú ke ne akoʻi ha lēsoni ʻo e ongoongoleleí. ʻE lava ke ne teuteu ʻaki ʻene fakafonu e ʻasenita ʻo e fakataha fakakōlomú lolotonga e fakataha fakapalesitenisií.

Kamata ʻa e akó

Fili mei he ngaahi fakakaukau ko ʻení pe ko haʻo fakakaukau pē ʻaʻau ke fakamanatu e lēsoni he uike kuo ʻosí mo fakafeʻiloaki ʻaki e lēsoni ʻo e uike ní:

  • Fakaafeʻi ʻa e kau talavoú ke nau vahevahe ha ngaahi aʻusia ne nau maʻu ʻi hono fakaʻaongaʻi e meʻa ne nau ako he lolotonga e ngaahi lēsoni kimuʻá (hangē ko ʻení, te nau lava ʻo vahevahe e meʻa ʻoku nau fai ke fakahoko ha palani ne nau faʻu ʻi heʻenau tohi Fatongia ki he ʻOtuá).

  • Fakaafeʻi ʻa e kau talavoú ke nau fakakaukau tokua naʻe talaange ʻe hanau kaungāmeʻa he ʻikai toe ako ia. ʻE poupouʻi fēfē ʻe he kau talavoú e kaungāmeʻa ko ʻení ke ne kei ako pē? Kole ange ke hiki ʻenau ngaahi talí ʻi ha laʻipepa. Tānaki ʻa e ngaahi laʻipepá, pea lau mo aleaʻi ʻa e ngaahi talí mo e kalasí. ʻI he ʻosi ʻa e kalasí, tuku ha faingamālie ki he kau talavoú ke nau toe tānaki ki heʻenau ngaahi talí ʻo makatuʻunga he meʻa ne nau ako he lolotonga ʻo e lēsoní.

Ako fakataha

Ko e taumuʻa ʻo e lēsoni ko ʻení ke tokoni ki he kau talavoú ke nau faʻu ha ngaahi palani ke maʻu ha ako fakaʻatamai pe fakatupulaki ha ngaahi pōtoʻi ngāue ko ē te ne teuteuʻi kinautolu ke nau tokonaki maʻa honau ngaahi fāmili he kahaʻú. ʻOku totonu ke kamata palani ʻe he kau mēmipa ʻo e kōlomú ha ngāue ʻi he konga ki he “Akó” ʻi heʻenau fanga kiʻi tohi Fatongia ki he ʻOtuá ko e konga ia ʻo e lēsoni ko ʻení. Fakaafeʻi ʻa e kau talavoú kimuʻa ʻi he fakataha fakakōlomú ke nau omi mo ʻenau tohi Fatongia ki he ʻOtuá ki he lotú. Fakaafeʻi kinautolu ʻi he ngaahi fakataha fakakōlomu ka hokó, ke nau vahevahe ʻa e ngaahi meʻa ʻoku nau aʻusia ʻi heʻenau fakahoko ʻenau ngaahi palaní.

  • Fakaafeʻi ʻa e kau talavoú ke nau fekumi ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 88:77–80, 118, mo e “Akó” ʻi he Ko HonoFakamālohia ʻo e Toʻu Tupú. Tuku ke nau kumi ke ʻilo (a) e meʻa ʻoku finangalo ʻa e ʻEikí ke nau akó, (e) ʻuhinga ʻokú Ne finangalo ai ke nau akó, mo e (f) founga ʻokú Ne finangalo ke nau fakahoko ai e akó (vakai, Fatongia ki he ʻOtuá, 55). Fakaafeʻi ʻa e kau talavoú ke nau vakai ki he peesi 56–58 ʻi he Fatongia ki he ʻOtuá pea fokotuʻutuʻu ha ngāue te ne tokoniʻi ke nau fakaʻaongaʻi ai e meʻa kuo nau ako fekauʻaki mo e maʻu ha ako fakaʻatamaí. Palani fakakōlomu ha ngaahi ʻektivitī ki he Mutualé te ne ala tokoniʻi ke mahino ki he kau talavoú hono mahuʻinga ke maʻu e ako fakaʻatamaí.

  • Vahe ki he mēmipa takitaha ʻo e kōlomú ke ne lau ha taha ʻo e ngaahi potufolofola ʻoku ʻoatu he fokotuʻutuʻu ko ʻení mo kumi e meʻa ʻoku akoʻi ʻe he potufolofolá fekauʻaki mo e maʻu e ʻiló mo e akó. Fakaafeʻi ʻa e talavou takitaha ke ne vahevahe e meʻa naʻá ne akó mo ha mēmipa kehe ʻo e kōlomú. Kole ki he talavou takitaha ke ne hiki ʻi he palakipoé ha ngāue maʻuʻanga moʻui ʻoku nau fakakaukau te nau feinga ki ai. Ko e hā ne nau ako mei he ngaahi potufolofolá ni ʻe lava ʻo tokoni ʻi heʻenau teuteu ki he ngaahi ngāue ko ʻení?

  • Lau ʻe he kōlomú ʻa e “Ko e Fāmilí: Ko ha Fanongonongo ki Māmani,” ʻo kumi e ngaahi foʻi lea pe ngaahi kupuʻi lea ʻoku nau fakamatalaʻi e ngaahi fatongia ʻo e husepānití mo e faʻeé (ʻe lava ke maʻu ʻa e fanongonongó ʻi he peesi 108 ʻo e Fatongia ki he ʻOtuá). Kole ange ke nau hiki ʻi he palakipoé ʻenau tali ki he ngaahi fehuʻi ko ʻení: (a) Ko e hā ʻa e fekauʻaki ʻo e maʻu ha ako fakaʻatamaí mo e malava ke fakahoko ho ngaahi fatongia ko e husepāniti mo e tamaí? (e) ʻOku tokoniʻi fēfē hoʻo palani ki ha ngāue maʻuʻanga moʻuí ʻe he mahino ʻokú ke maʻu ki he ngaahi fatongia ko ʻení? (f) Ko e hā te ke lava ʻo fai he taimí ni ke ke teuteu ai ki ha ngāue maʻuʻanga moʻui? Fakaafeʻi ʻa e kau talavoú ke nau vakai ki he peesi 56—58 ʻo e Fatongia ki he ʻOtuá, pea fokotuʻutuʻu ha ngāue ʻe tokoni ke nau kamata vakaiʻi ai ha ngaahi faingamālie fakangāue ʻi he kahaʻú. Palani ʻe he kōlomú ha ngaahi ʻekitivitī he Mutualé ʻe ala tokoni ki he kau talavoú ke nau vakaiʻi ha ngaahi faingamālie fakangāue.

  • Fakaafeʻi ha ngaahi tamai ʻa e kau mēmipa ʻo e kōlomú, ʻo ka fakangofua ʻe he pīsopé, ke nau vahevahe e founga ne nau maʻu ai ha ako fakaʻatamai pe ako ha pōtoʻi ngāue ke tauhi ai honau fāmilí. Ko e hā e ngaahi feilaulau ne nau fakahokó? Ko e hā ne nau fai ke ola lelei ai ʻenau ngaahi feingá? Ko e hā ha meʻa ʻoku nau fakaʻamu ne kehe hono fakahokó?

  • Fakaafeʻi ʻa e talavou takitaha ke ne lau ha konga ʻoku mahuʻingaʻia ai mei he fakamatala ʻa Palesiteni Kōtoni B. Hingikelí ʻi he “Seek Learning” pe lau ʻa e palakalafi 6–8 ʻo e lea ʻa ʻEletā D. Toti Kulisitofasoni “Ngaahi Tokoua, ʻOku ʻi ai ʻEtau Ngāue ke Fai.” Kole ki he kau talavoú ke nau vahevahe mo e kōlomú e meʻa ʻoku nau ako fekauʻaki mo hono mahuʻinga ʻo e ako fakaʻatamaí. ʻE tokoniʻi fēfē ʻe he fili ʻoku nau fai he taimi ní honau ngaahi faingamālie he kahaʻú?

Kole ki he kau talavoú ke nau vahevahe e meʻa ne nau ako he ʻaho ní. Ko e hā haʻanau ngaahi ongo pe fakakaukau?ʻOku mahino nai kiate kinautolu e ʻuhinga ʻoku mahuʻinga ai e ako fakaʻatamaí? ʻOku toe ʻi ai nai haʻanau ngaahi fehuʻi kehe?ʻE ʻaonga nai ke tuku ha taimi lahi ange ʻi he kaveinga ko ʻení?

Ngaahi palani ki he Fatongia ki he ʻOtuá

Tuku ha taimi maʻá e kau talavoú he ʻosi ʻa e fakataha fakakōlomú ke ʻai ʻenau palaní ʻi heʻenau tohi Fatongia ki he ʻOtuá pe mei he polokalama ʻinitaneti ʻo e Fatongia ki he ʻOtuá. ʻOku fakatāutaha e ngaahi palani ko ʻení, ka ʻe lava e kau mēmipa ʻo e kōlomú ʻo fetokoniʻaki ʻi hono fokotuʻu mai ha ngaahi fakakaukau ki heʻenau ngaahi palaní.

ʻĪmisi

Vitiō: “Kumi ha Tali ʻi he Konifelenisi Lahí”

Mamata kahi ange

Fakaafeʻi ke ngāue

ʻE fakaʻosi ʻa e fakatahá ʻe he talavou ʻokú ne tatakí. ʻE lava ke ne:

  • Fakaafeʻi e kau talavoú ke nau hiki ha lisi ʻo e ngaahi meʻa te nau lava ʻo fai ke toe lavameʻa ange ʻi he akó pea kamata ke fai ia he lolotonga e uiké.

  • Fakatukupaaʻi e kau talavoú ke nau kamata ke fakahū ha paʻanga ki heʻenau ngāue fakafaifekaú mo e akó ʻi he kahaʻú.

  • Fakaafeʻi ʻa e kau mēmipa ʻo e kōlomú ke ako e folofola kau ki he akó ʻoku hiki atu ʻi he fokotuʻutuʻu ko ʻení lolotonga ʻenau ako folofola fakatāutahá pea vahevahe e meʻa ne nau akó ʻi ha fakataha fakakōlomu he kahaʻú.

Paaki