Ko e hā te u lava ʻo fai ke tokoniʻi e kāingalotu foʻou ʻo e Siasí?

ʻE lava e hoko ko ha mēmipa ʻo e Siasí ko ha meʻa faingataʻa ki ha kakai tokolahi. ʻE ala kau ai hano tuku atu ha ngaahi maheni fuoloa mo fakaangaanga ki ha founga moʻui foʻou. ʻOku fie maʻu ʻe he mēmipa foʻou kotoa ʻo e Siasí ha kaungāmeʻa, ha fatongia, pea mo fafangaʻi ʻaki e “folofola lelei ʻa e ʻOtuá” (Molonai 6:4). Te tau lava ʻo tokoni ki he kāingalotu foʻoú ʻaki haʻatau fakakaungāmeʻa kiate kinautolu, ngāue fakataha mo kinautolu, mo vahevahe ʻetau fakamoʻoní mo kinautolu.

Teuteuʻi fakalaumālie koe

Ko e hā kuó ke fai ke tokoni ʻi hono fakamālohia ʻo e kāingalotu foʻoú? Ko e hā naʻe fai ʻe he niʻihi kehé ke tokoni atu ʻi he hili ho papitaisó?

ʻOku ʻi ai ha niʻihi he kau finemui ʻi hoʻo kalasí, ko ha kau mēmipa foʻou? Kuo anga fēfē ʻenau liliu ʻo hoko ko e kāingalotu ʻo e Siasí? Kuo anga fēfē hono tokoniʻi kinautolu ʻe he kau finemui kehé?

Ko e hā ha ngaahi potufolofola mo ha ngaahi maʻuʻanga tokoni kehe te ne ueʻi ʻa e kau finemuí ke nau fakamālohia e kāingalotu foʻou ʻo e Siasí?

Luke 22:32; Loma 15:1–2; Molonai 6:4–5; T&F 81:5; 108:7 (Fakamālohia e kaungā Kāingalotú)

Sione 21:15–17 (Fafanga ʻeku fanga sipí)

Neill F. Marriott, “Ko e Hā Te Tau Faí?” Ensign pe Liahona, Mē 2016, 10–12

Neil L. Andersen, “Ko ia Ia ʻOkú Ne Maʻu ʻa Kinautolú, ʻOkú Ne Maʻu Au,” Ensign pe Liahona, Mē 2016, 49–52

Dieter F. Uchtdorf, “Ko Hoku Ongo Nimá Kimoutolu,” Ensign pe Liahona, Mē 2010, 68–75.

Vitiō: “Ngāue Fakafaifekaú mo e Pukepuké: Georgia Elias” “Tokoniʻi e Kau Mēmipa Foʻoú ke ʻAve ha Hingoa ki he Temipalé”

4:46

1:46

Ko e faiako ‘i he founga ‘a e Fakamo‘uí

ʻI he akoʻi ko ia ʻe he Fakamoʻuí ʻEne kau ākongá, naʻá Ne tali ʻenau ngaahi fehuʻí mo fanongo ki heʻenau ngaahi aʻusiá. Naʻá ne mahuʻingaʻia moʻoni ʻi heʻenau tali ki Heʻene ngaahi fehuʻí, pea naʻe fiefia ʻi heʻenau fakahaaʻi ʻenau tuí. Ko e hā te ke lava ʻo fai ke fakahaaʻi hoʻo ʻofa mo mahuʻingaʻia he kau finemui ʻi hoʻo kalasí?

Vahevahe ʻo e ngaahi aʻusiá

Fakaafeʻi e kau finemuí ʻi he kamataʻanga ʻo e kalasi takitaha ke nau vahevahe, akoʻi, mo fakamoʻoni ki he ngaahi aʻusia kuo nau maʻu ʻi hono fakaʻaongaʻi ʻo e meʻa kuo nau ako ʻi he lēsoni ʻo e uike kimuʻá. ʻE poupouʻi heni ʻa e ului fakatāutahá mo tokoniʻi ai e kau finemuí ke nau sio ki hono mahuʻinga ʻo e ongoongoleleí ʻi heʻenau moʻui fakaʻahó.

Fakafeʻiloaki e tokāteliné

Fili mei he ngaahi fakakaukau ko ʻení pe te ke fakakaukauʻi pē ʻe koe haʻo fakakaukau ke fakafeʻiloaki ʻaki e lēsoni ‘o e uike ní:

Lau pe fakamatalaʻi ʻa e talanoa ʻi he kamataʻanga ʻo e lea ʻa Palesiteni Tietā F. ʻUkitofa ko e “Ko Hoku Ongo Nimá Kimoutolu.” Kole ki he kau finemuí ke nau vahevahe ʻenau fakakaukau ki he founga te nau lava ai ʻo hoko ko e toʻukupu ʻo e Fakamoʻuí ki ha niʻihi kehe. Vahevahe mo e kau finemuí ʻa e palakalafi ʻi he kamataʻanga ʻo e fakamatala ko ʻení, pea ʻeke ki he kau finemuí pe ko e hā te nau lava ʻo fai ke nau hoko ai ko e toʻukupu ʻo e Fakamoʻuí ki ha mēmipa foʻou ʻo e Siasí.
Fakaafeʻi ʻa e kau finemuí ke nau fakamatalaʻi ha ngaahi ongo ʻoku fetākinima mo ha ngaahi aʻusia foʻou, hangē ko ha ʻuluaki ʻaho ʻi ha kalasi, kau ʻi ha kalapu pe timi, pe kamata ʻi ha ngāue foʻou. Kole ange ke nau aleaʻi e founga ʻe ala tatau ai e ngaahi ongo ko ʻení mo ia ʻoku foua ʻe he kāingalotu foʻou ʻo e Siasí. Fakaafeʻi kinautolu ke nau vahevahe ha ngaahi aʻusia fekauʻaki mo ia ne nau maʻu, ʻo tatau ai pē pe ko kinautolu tonu pe ko ha kāingalotu foʻou kehe.

Ako fakataha

ʻE lava ʻo tokoni e ngaahi ʻektivitī takitaha ʻi laló ke ʻilo ʻe he kau finemuí e founga ke fakamālohia ai e kāingalotu foʻou ʻo e Siasí. Muimui ki he fakahinohino ‘a e Laumālié, fili ha ʻekitivitī ‘e taha pe lahi ange ‘e ‘aonga taha ki hoʻo kalasí:

Fakaafeʻi e kau finemuí ke nau fakakaukauloto atu ki ha mēmipa ʻo e Siasí ʻokú ne tokoni ki he kau papi ului foʻoú, ʻoku kehe honau tūkungá mei he mēmipa ko iá. ʻE lava ʻe he kau finemuí ʻo lisi he palakipoé e ngaahi meʻa ʻe ala fai pe ʻikai totonu ke fai ʻe he mēmipa ko ʻeni ʻo e Siasí ke ongoʻi ai ʻe he kau ului foʻoú ʻoku talitali lelei kinautolu. ʻI he lea ʻa ʻEletā Neil L. Andersen“Ko ia Ia ʻOkú Ne Maʻu ʻa Kinautolú, ʻOkú Ne Maʻu Au” ʻokú ne fai ai ha fanga kiʻi talanoa kau ki ha kakai ne nau faitokonia e kau ului foʻoú, pea mo e lea ʻa Sisitā Neill F.Marriott “Ko e Hā Te Tau Faí?” ʻo fekauʻaki mo e talitali lelei ne fai kiate ia ʻe he kāinga hono husepānití heʻene hoko ko ha taha ului foʻoú. Ko e hā ʻe lava ke ako ʻe he kau finemuí mei he fanga kiʻi talanoá ni, te nau lava ʻo tānaki ki heʻenau lisí?
Fakaʻaliʻali e fakatātā ʻo e Fakamoʻuí ʻokú Ne pukepuke ʻa e kiʻi lamí (vakai, Tohi Fakatātā ʻo e Ongoongoleleí, 64). Hiki ʻi he palakipoé ʻa e kupuʻi lea “Fafanga ʻeku fanga sipí.” ʻEke ki he kau finemuí pe ko e hā e meʻa ʻoku nau ʻilo fekauʻaki mo e kupuʻi lea ko ʻení. Fakaafeʻi kinautolu ke nau fakafanongo ki ha ngaahi ʻilo makehe ʻi hoʻo lau ki he kalasí ʻa e Sione 21:15–17. Ko hai ʻa e “fanga sipi” mo e “fanga lami” he fakamatala ko ʻení? ʻOku tatau fēfē e kāingalotu foʻou ʻo e Siasí mo ha fanga lami? ʻOku ʻuhinga ki he hā ke fafanga e fanga lami ʻa e Fakamoʻuí? Fakaafeʻi ʻa e kau finemuí ke nau fakamatala ʻenau ngaahi aʻusia ʻi heʻenau fakamālohia e kāingalotu foʻoú. Ko e hā ha ngaahi meʻa pau te nau lava ʻo fai ke tokoniʻi ai e kāingalotu foʻoú ʻi he kahaʻú?
Fakaafeʻi ʻa e kau finemuí ke nau mamata ʻi he foʻi vitiō ko e “Ngāue Fakafaifekaú mo e Pukepuké: Georgia Elias” mo kumi e ngaahi meʻa naʻe fai ʻe he uooti foʻou ʻo Siōsiá ke kei mālohi ai ʻi he ongoongoleleí hili ʻene papitaisó. Ko e hā mo ha toe meʻa ne nau ako mei he meʻa ne aʻusia ʻe Siōsiá ʻe lava ʻo tokoni ke nau fakamālohia ai e kāingalotu foʻoú? Fakaafeʻi ʻa e kau finemuí ke nau fakakaukau ki he kāingalotu foʻou ʻi honau uōtí. ʻOku kei ʻi ai nai haʻanau ngaahi fehuʻi? ʻE lava fēfē nai e kau finemuí ʻo tokoni kiate kinautolu? Te ke lava ʻo huluʻi mo mou aleaʻi ʻa e foʻi vitiō ko e “Tokoniʻi e Kau Mēmipa Foʻoú ke ʻAve ha Hingoa ki he Temipalé” ke hoko ko ha konga ʻo e fealēleaʻaki ko ʻení.

4:46

1:46
Hiki he palakipoé ʻa e ngaahi fakamoʻoni folofola (hangē ko ia kuo hiki atu ʻi he fakamatalá) fekauʻaki mo hotau fatongia ke fakamālohia e Kāingalotú. Kole ki he kau finemuí takitaha ke nau lau ha taha ʻo e ngaahi fakamoʻoni folofolá, mo fakakaukau ki he founga ʻo ʻene kaunga ki he kāingalotu foʻou ʻo e Siasí. Kole ke ne hiki ʻi he palakipoé ha kiʻi fakamatala fakanounou ʻo ʻene potufolofolá mo fakamatalaʻi ha sīpinga ʻo e tefitoʻimoʻoni ʻokú ne akoʻí. ʻEke ki he kau finemuí pe ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke fakamālohia e kāingalotu foʻou ʻo e Siasí.
Tokoni ki he kau finemuí ke nau fakakaukauʻi ha ngaahi fehuʻi te nau fie fai ki ha taha naʻe toki kau mai ki he Siasí. Ka fakangofua ʻe he pīsopé, pea fakaafeʻi ha tokotaha pe tokoua ne toki ului ki he kalasí. Kole ange ke na vahevahe e anga ʻo ʻena uluí mo ʻena ngaahi ʻausia ʻi heʻena hoko ko e ongo mēmipa foʻou ʻo e Siasí. Fakaafeʻi ʻa e kau finemuí ke fai ʻenau ngaahi fehuʻí mo aleaʻi ha founga te nau lava ai ʻo tokoni ki he kau mēmipa foʻoú ʻi heʻenau hiki mai ko ʻeni ki he Siasí.
Fakaafeʻi ʻa e kau finemuí ke nau lau ʻa e “Ngaahi Kaungāmeʻá” ʻi he Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú pea kumi e tali ki he fehuʻi “ʻOku ʻuhinga ki he hā ʻa e hoko ko ha kaungāmeʻa moʻoní?” Kole ange ke nau vahevahe e meʻa ʻoku nau maʻú mo vahevahe ha aʻusia ne hoko ai ha taha ko ha kaungāmeʻa moʻoni kiate kinautolu. Ko e hā ʻoku mātuʻaki mahuʻinga ai ke tau hoko ko ha ngaahi kaungāmeʻa lelei ki he kāingalotu foʻou ʻo e Siasí? Fakaafeʻi ʻa e kau finemuí ke nau ʻai ha lisi ʻo ha kāingalotu foʻou ʻoku nau ʻilo pea aleaʻi ha founga te nau lava ai ʻo fakaʻaongaʻi e faleʻi ʻi he Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú ke fakakaungāmeʻa kiate kinautolu.

Kole ki he kau finemuí ke nau vahevahe ʻa e meʻa ne nau ako ʻi he ʻaho ní. ʻOku mahino nai kiate kinautolu e founga ke fakamālohia ai e kāingalotu foʻou ʻo e Siasí? Ko e hā haʻanau ngaahi ongo pe fakakaukau?ʻOku toe ʻi ai nai haʻanau ngaahi fehuʻi kehe?ʻE ʻaonga nai ke fakamoleki ha toe taimi lahi ange ʻi he tokāteline ko ʻení?

Moʻui ʻaki e meʻa ʻoku tau akó

Fakaafeʻi e kau finemuí ke nau fakakaukau ki he founga te nau moʻui ʻaki ai e meʻa kuo nau ako he ʻaho ní. Hangē ko ʻení, ʻe lava ke nau:

Fakaafeʻi ha memipa foʻou ke haʻu ki ha ʻekitivitī Mutuale pe polokalama kehe ʻa e uootí.
Vahevahe ʻenau fakamoʻoní mo ha memipa foʻou.

Vahevahe mo e kau finemuí ʻa e meʻa te nau ako ki ai he uike hoko maí. Ko e hā te nau lava ʻo fai ke nau teuteu ai ke akó? Hangē ko ʻení, te nau lava ʻo lau ha lea, sio ʻi ha vitiō, pe ako ha potufolofola ʻoku fekauʻaki mo e lēsoni ʻo e uike hoko maí.

Ngaahi ʻEkitivitī Felāveʻi mo e Toʻu tupú

Palani ha ʻekitivitī Mutuale ʻe tokoni ki he kau finemuí ke fakaʻaongaʻi e meʻa naʻa nau ako mei he lēsoni ko ʻení.