Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au
Te u lava fēfē ʻo fakamālohia ʻeku fakamoʻoní?


Te u lava fēfē ʻo fakamālohia ʻeku fakamoʻoní?

Ko e fakamoʻoní ko ha fakamoʻoni fakalaumālie ʻo e moʻoni kuo foaki ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní. ʻOku ʻi ai hotau faingamālie mo e fatongia toputapu ʻi heʻetau hoko ko e kāingalotu ʻo e Siasí ke maʻu haʻatau fakamoʻoni. Kapau te tau fekumi ki ha fakamoʻoni ʻo fou ʻi he ako, lotu, pea mo moʻui ʻaki ʻa e ongoongoleleí, ʻe tokoni mai ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ke tau ʻiloʻi pē ʻiate kitautolu ʻoku moʻoni ʻa e ongoongoleleí.

Teuteuʻi fakalaumālie koe

Naʻá ke maʻu fēfē hoʻo fakamoʻoní? Kuo takiekina fēfē koe ʻe hoʻo fakamoʻoní ʻi ho tuʻunga ko e ʻofefine ʻo e ʻOtuá, hangē ko e hoko ko ha uaifí, faʻeé, tuofefiné, pe faiakó?

Ko e hā ʻokú ke ʻilo fekauʻaki mo e fakamoʻoni ʻa e kau finemui ʻi hoʻo kalasí? ʻE takiekina fēfē ʻe ha fakamoʻoni mālohi ʻa ʻenau moʻui he lolotonga ní mo e kahaʻú? Ko e hā te ke lava ʻo fai ke poupouʻi kinautolu ke fakamālohia ʻenau ngaahi fakamoʻoní?

Ako ʻi he faʻa lotu ʻa e ngaahi potufolofola mo e ngaahi maʻuʻanga tokoni ko ʻení. Ko e hā ha meʻa ʻokú ke ʻilo te ne ueʻi e kau finemuí ke maʻu haʻanau fakamoʻoni?

Sione 7:16–17 (Kapau te tau fai e finangalo ʻo e ʻEikí, ʻe maʻu haʻatau fakamoʻoni)

1 Kolinitō 2:9–13; ʻAlamā 5:45–46;T&F 8:2–3 (ʻOku fakamoʻoniʻi ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ʻa e moʻoní)

Sēmisi 1:5; 1 Nīfai 10:17–19; 15:11; 3 Nīfai 18:20; Molonai 10:3–5 (Ke maʻu ha fakamoʻoní, kuo pau ke tau kole mo feinga ke maʻu ia)

Mōsaia 26:3; ʻAlamā 12:11 (Ko e ngaahi meʻa te ne fakafaingataʻaʻiaʻi hano maʻu ha fakamoʻoní)

ʻAlamā 32:27–34 (Kamata ʻaki ha holi ke tui)

T&F 9:7–9 (Kuo pau ke tau tomuʻa ako pea tau toki fehuʻi pe kole)

Ronald A. Rasband, “Telia Naʻa Ngalo ʻIate Koe,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2016, 113–15

Thomas S. Monson, “Tui, Talangofua, mo Kātaki,Ensign pe Liahona, Mē 2012, 126–29

Dieter F. Uchtdorf, “Ko Hono Maʻu ha Fakamoʻoni ʻo e Māmá mo e Moʻoní,” Ensign pe Liahona, Nōv. 2014, 20-23

Bonnie L. Oscarson, “Ke ke Ului,Ensign pe Liahona, Nōvema 2013, 76–78

Fakamoʻoní,” Tuʻu Maʻu ʻi he Tuí (2004), 41–43

Ko e faiako ‘i he founga ‘a e Fakamo‘uí

Naʻe fakaafeʻi ʻe he Fakamoʻuí ʻEne kau ākongá ke nau fakamoʻoni. Hangē ko ʻení, naʻá Ne fehuʻi kiate kinautolu, “Ka ʻoku pehē ʻe kimoutolu ko hai au?” (vakai, Mātiu 16:15–16). Ko e taimi ʻokú ke fai ai ha ngaahi fehuʻi fakalaumālie ki he kau finemuí, ʻe lava ʻo hoko ʻenau ngaahi talí ko ha faingamālie ke fakahoko pea mo fakamālohia ai ʻenau ngaahi fakamoʻoní.

Vitiō: “Fakaafeʻi ke Mau Fakamoʻoni”

3:42

Mamata kahi ange

Ngaahi ʻEkitivitī Felāveʻi mo e Toʻu Tupú

Palani ha ʻekitivitī Mutuale ʻe lava ʻo tokoni ki he kau finemuí ke fakaʻaongaʻi e meʻa naʻa nau ako ʻi he lēsoni ko ʻení.

Vahevahe ʻo e ngaahi aʻusiá

Fakaafeʻi e kau finemuí ʻi he kamataʻanga ʻo e kalasi takitaha ke nau vahevahe, akoʻi, mo fakamoʻoni ki he ngaahi meʻa kuo nau aʻusia ʻi heʻenau fakahoko ʻa e meʻa kuo nau ako ʻi he lēsoni ʻo e uike kuo ʻosí. ʻE poupouʻi heni ʻa e ului fakatāutahá mo tokoniʻi ʻa e kau finemuí ke nau vakai ki hono ahuʻinga ʻo e ongoongoleleí ʻi heʻenau moʻui fakaʻahó.

Fakafeʻiloaki e tokāteliné

Fili mei he ngaahi fakakaukau ko ʻení pe fakakaukau pē ʻaʻau ke fakafeʻiloaki ʻaki e lēsoni ʻo e uike ní:

  • Kole ki he kau finemuí ke nau vavaloʻi mai angé ha ola ʻo ha kiʻi meʻa faingofua ne nau ʻahiʻahi fakahoko. Hangē ko ʻení, te ke lava ʻo fehuʻi ange, “Kapau te u fakatooki e meʻa ko ʻení, ko e hā e meʻa ʻe hokó?” pea “Kapau te u fakamoʻui e meʻa kamosi ʻo e ʻuhilá, ko e hā e meʻa ʻe hokó?” Fehuʻi angē pe naʻa nau ʻilo fēfē ʻa e meʻa ʻe hoko he fanga kiʻi meʻa ko ʻení ki muʻa peá ke fakahoko iá. Fakamatalaʻi ange, ʻoku fie maʻu ke tau ʻahiʻahi fakahoko e folofolá, kae lava fakamālohia e fakamoʻoní (vakai,  ʻAlamā 32:27), pea ʻi heʻetau fakahoko ʻeni ʻi ha vahaʻa taimí, te tau ako leva ke falala ʻi he ngaahi ola ʻo e meʻa ne tau ʻahiʻahi fakahokó. 

  • Kole ki he kau finemuí ke nau hiki ha ʻuhinga ʻo e foʻi lea ko e fakamoʻoni. Fakaafeʻi kinautolu ke nau vahevahe ʻenau fakaʻuhingá ki he kalasí. Te ke lava ʻo poupouʻi kinautolu ke nau lau ʻa e “Fakamoʻoní” ʻi he Tuʻu Maʻu ʻi he Tuí.

Ako fakataha

ʻE tokoniʻi ʻe he ʻekitivitī takitaha ʻi laló ʻa e kau finemuí ke nau feinga ke maʻu haʻanau fakamoʻoni. Muimui ʻi he ueʻi ʻa e Laumālié, ʻo fili ha ʻekitivitī ʻe taha pe lahi ange ʻe ʻaonga lelei taha ki hoʻo kalasí:

  • Fakaʻaliʻali ki he kau finemuí ha ngaahi tengaʻi ʻakau mo ha kiʻi fuʻu ʻakau naʻe tō ʻi ha meʻa. ʻEke ange pe ko e hā ʻe fie maʻu ke hoko kae lava e ngaahi tengaʻi ʻakaú ʻo tupu ʻo hoko ko ha fuʻu ʻakaú. Lau ʻa e ʻAlamā 32:27–34, pea kole ki he kau finemuí ke nau fakafehoanaki ʻa e tupu ʻa ha fuʻu ʻakau mo hono maʻu ʻo ha fakamoʻoni. ʻOku tupulaki fēfē ʻenau fakamoʻoní? Ko e hā te nau lava ʻo fai ke tanumaki ai ʻenau fakamoʻoní? Fakaafeʻi ke hiki ʻi heʻenau tohinoá ʻa e founga ʻoku tupulaki ai ʻenau fakamoʻoní mo e meʻa te nau lava ʻo fai ke fakamālohia ai kinautolú.

  • ʻAi fakakalasi ha lisi ʻo ha niʻihi fakafoʻituitui ʻi he folofolá naʻe maʻu haʻanau fakamoʻoni. Aleaʻi ʻa e meʻa ne fai ʻe he kakai ko ʻení mo e founga ne nau maʻu ai ʻa ʻenau fakamoʻoni fakalaumālié (vakai, 1 Nīfai 10:17–19; ʻAlamā 5:45–46). Fakaafeʻi e kau finemuí ke nau fevahevaheʻaki e ngaahi meʻa ne nau aʻusia kuo nau fakamālohia ai ʻenau ngaahi fakamoʻoní.

  • Fakaafeʻi e kau finemuí ke faʻu ha lisi ʻo ha ngaahi meʻa te ne fakavaivaiʻi  ha fakamoʻoni mo e founga ke fakamālohia ia  ʻi he lau  ʻe he kau finemuí e lea ʻa ʻEletā Ronald A. Rasband “Telia Naʻa Ngalo ʻIate Koe,” pe palakalafi hono 12 mo e 13 ʻo e lea ʻa ʻEletā Quentin L. Cook  “ ʻOku Mou Lava Ke Ongoʻi Pehē Nai he Taimí ni?.” Fakaafeʻi e kau finemuí ke vahevahe ha niʻihi ʻo e fakakaukau ʻi heʻenau lisí, pea aleaʻi fakakalasi e founga ʻe tokoni ai e kau finemuí ki he niʻihi kehé ke fakamālohia ʻenau fakamoʻoní. Te nau tokoniʻi fēfē e kau mēmipa ʻo e fāmilí? kaungāmeʻá?

  • Kole ki he kau finemuí ke nau fakakaukau ki ha taha ʻoku nau ʻilo ʻoku taʻepauʻia heʻene fakamoʻoní. Poupouʻi ke nau fekumi he lea ʻa Palesiteni Dieter F. Uchtdorf “Ko Hono Maʻu ha Fakamoʻoni ki he Māmá mo e Moʻoní,” ke maʻu ai ha meʻa ʻe ala tokoni ki he tokotaha ko iá. Ko e hā ha meʻa ʻe lava ke nau vahevahe mo e tokotaha ko iá?

  • Lolotonga e uiké, kole ki ha taha ʻo e kau finemuí ke nau haʻu mateuteu ki he kalasí ke fakafekauʻaki e talanoa ʻa ʻAkanesi Hōkeni mei he lea ʻa Sisitā Bonnie L. Oscarson ko e Ke ke Ului, kau ai e founga hono takiekina ʻe he fakamoʻoni ʻa ʻAkanesí ʻene ngaahi filí. ʻOange ki he finemui takitaha ha laʻi pepa ʻo ha foʻi sētesi ʻe taha mei he lea ʻa Sisitā ʻOsikāsoní ʻokú ne akoʻi ha tefitoʻi moʻoni kau ki hono fakamālohia ʻo e fakamoʻoní. Kole ki he finemui takitaha ke ne vahevahe ʻene sētesí mo e kalasí pea ke nau aleaʻi e meʻa naʻá ne ako mei aí mo ha faʻahinga ʻilo ʻokú ne fie vahevahe.

  • Kole ki he finemui takitaha ke ne lau ha taha ʻo e ngaahi potufolofola ʻi he fokotuʻutuʻu ko ʻení ke ʻilo ʻa e ngaahi founga ke maʻu ai mo fakamālohia ha fakamoʻoní pe ngaahi meʻa ʻokú ne taʻofi kitautolu mei hono maʻu ha fakamoʻoní. Hili haʻanau vahevahe ha ngaahi fakakaukau ʻe niʻihi, kole ange ke nau fakakaukauʻi ha ngaahi founga te nau lava ai ʻo tokoniʻi e niʻihi kehé ke fakamālohia ʻenau fakamoʻoní. Te nau tokoniʻi fēfē e kau mēmipa ʻo e fāmilí? kaungāmeʻá ʻi ʻapiakó?

Kole ki he kau finemuí ke nau vahevahe ʻa e meʻa naʻa nau ako ʻi he ʻaho ní. ʻOku mahino nai kiate kinautolu e founga ke maʻu ai haʻanau fakamoʻoní? Ko e hā haʻanau ngaahi ongo pe fakakaukau? ‘Oku toe ‘i ai nai haʻanau ngaahi fehuʻi kehe? ʻE ʻaonga nai ke tuku ha taimi lahi ange ʻi he tokāteline ko ʻení?

Moʻui ʻaki e meʻa ʻoku tau akó

Fakaafeʻi ʻa e kau finemuí ke nau fakakaukauʻi pe ʻe anga fēfē haʻanau moʻui ʻaki ʻa e meʻa kuo nau ako ʻi he ʻaho ní. Hangē ko ʻení, te nau lava ʻo:

  • Fai ʻenau fakamoʻoní ʻi he kalasí.

  • Fokotuʻu ha taumuʻa ke fakamālohia ʻenau fakamoʻoní ʻaki haʻanau moʻui ʻaki ha taha ʻo e ngaahi tefitoʻi moʻoni naʻa nau akó.

  • Vahevahe ʻenau fakamoʻoní ki hanau kaungāmeʻa pe ha mēmipa ʻo e fāmilí ʻi he uike ka hokó.

Vahevahe mo e kau finemuí ʻa e meʻa te nau ako ki ai he uike hoko maí. Ko e hā te nau lava ʻo fai ke nau teuteu ai ke akó? Hangē ko ʻení, te nau lava ʻo lau ha lea, sio ʻi ha vitiō, pe ako ha potufolofola ʻoku fekauʻaki mo e lēsoni ʻo e uike hoko maí.

Ngaahi ʻEkitivitī Felāveʻi mo e Toʻu tupú

Palani ha ʻekitivitī Mutuale ʻe tokoni ki he kau finemuí ke fakaʻaongaʻi e meʻa naʻa nau ako mei he lēsoni ko ʻení.