Lotu ni Siganisucu
Na iLoloma Uasivi Duadua


Na iLoloma Uasivi Duadua

Ena gauna ni Siganisucu eda marautaka kina na iloloma uasivi duadua nei Tamada Vakalomalagi o ya na Luvena Lomani, o Jisu Karisito, na iVakabula kei vuravura. Me ivakatakilakila ni iloloma cecere duadua oqo, sa yaco kina e vuqa vei keda me gauna ni kune reki ena noda soli-ka vei ira na tamata. O iko kei au daru sa sotava oti mai ni dau ibolebole toka na ka oqo.

Ena 1970 sa tolu tiko kina na luvequ tagane lalai. Me vakataki ira ga na itubutubu vou, au a cakacaka sara tiko vagumatua meu qarava rawa kina na noqu matavuvale sa tubu cake tiko. Ni oti e rua na siga mai na Siganisucu au sa kila niu na gadreva meu gole ena dua na ilakolako vakacakacaka balavu, meu biuta tu mai na watiqu, o Kathleen, me vakamarautaki iratou toka na cauravou lalai ena gauna ni nodratou sereki ni vuli. Ena noqu kila ni nodratou marau ena gauna au gole tu kina ena vakatau mai na iloloma ni Siganisucu vinaka e ratou na qito tiko kina, keirau sa mani digitaka sara vakavinaka na iloloma. Kivei neirau cauravou ulumatua, se qai yabaki vitu tiko kina, a soli vua e dua na baromita, e dua na gacagaca me kila kina na draki e tarava.

Keirau raica sara ni gadrevi me na vakacobari vata mada. Au a dabe vata kei luvequ tagane me vakacobari mada na baromita vou totoka oqo. Keirau sa qai biuta e ra e vuqa vata na kena gacagaca ka dikeva sara vakamalua na kena ivoladusidusi matailalai ni kena vakacobari.

Ni oti e vica na auwa, sa matata sara vei au ni dina ga ni keirau sa vakacobara vakadodonu sara na veigacagaca taucoko, e vaka e dua na ka se cala tiko ena kena gacagaca me toso cake ka toso sobu na wai ni baromita. Au a tovolea meu vunitaka vei luvequ na noqu lomaleqa oqo, ia ena bogi levu tiko ga o ya, ni sa laki moce o koya, au sa rarawa sara vakalevu kau sa vola vakatovotovo sara ena noqu ivolaniveisiga e dua na ivola ni kudru ki na kabani a bulia na baromita oqo. Oqo e dua na tiki ni ivola o ya, kau marau niu a sega ni vakauta:

“Sa mai taleitaka sara na nona baromita o luvei keirau tagane. E yabaki vitu o koya ka vakabauta ni dua na ka totoka sara ena cakacaka rawa vakaidina. Au nuitaka ni se bera ni veisau na draki keitou sa na ciqoma na nomudou ivola, baleta niu sega ni vinakata meu gole lo yani i cake meu lawakitaki koya ena kena vakayacori ga ena liga, kau sega ni vinakata me vakayalolailaitaki koya na nomudou baromita. … Yalovinaka ni tukuna mada mai meu na cakava vakacava me cakacaka. Dou na sega ni madua kina, oi au ga vakavo ga ke dou vukei au.”

A sega ni yaco mai na veivuke vakatamata me rawa ni cakacaka kina na iloloma ni Siganisucu o ya. Ia o luvei keirau tagane sa mai tamani gone oqo, e nanuma lesu na loloma keitou veiwaseitaka ni keitou veivukei vakai keitou. Ka se vakila tikoga o koya na neitou vakabauta tiko ga na ivakaro tudei ni Kalou ni kena buli ko vuravura kei na kedra ituvaki ka rawa kina me cakamana na kila-ka ni draki ena yaco mai. E sega ni vakalailaitaki na vakabauta o ya ena neitou maqusa vagumatuataka me cakacaka rawa na baromita o ya.

Keitou vulica mai kina na veika o kila mai na veika o sotava: Na gugumatua ni soli-ka ni reki ena Siganisucu ena dau umani mai kina na nodra veivuke na tamata. E dau kunekune dredre oqo ni saga ga e dua na tamata. Na duavata kei ira na tamata, ena vakatetea na reki ka na dau tawamudu. Ka rairai bibi duadua, na noda vakabauta na iVakabula, na Dauveibuli kei na ivurevure ni bulamarau tawayalani, ena sureta na loloma savasava ni Kalou, ni sai koya na iloloma cecere duadua vei ira kecega ka sa ivurevure vakadeitaki ni reki gugumatua.

Na dina o ya a vakatikori vakatitobu sara ki yaloi keitou ena dua na gauna ni Siganisucu ni oti e vica vata na yabaki na neitou a sasagataka tiko na baromita o ya.

. Au sa nanuma sara meu tuvanaka ka taya e dua na kato kau ni iyautalei me nei watiqu. Au sa na gadreva kina na nodra veivuke loloma e vuqa na tamata e tiko na nodra iyaya ni cakacaka kei na kila-ka au luluqa tu kina. Keimami a cakacaka vata me vica na macawa. Au sa gadreva talega vakakina na veivuke ni Yalo Tabu me kunei na sala eso me vakatetei na loloma kei na vakabauta na kosipeli ena iloloma o ya.

Au sa qai ceuta toka ena kena isogo na neitou ivakatakilakila ni matavuvale. E liu au sa qai vakabira kina e rua na itautauri kaukamea. E dua vei rau au a ceuta kina na itekitekivu ni yacaqu ruarua, kei na kena ikarua na nei watiqu. Ena rawa ga ni dola na kato ni vakayagataki e rua na ki duidui, e dua me dolava na loka ena itekitekivu ni yacaqu ruarua kei na kena ikarua mai na nei watiqu.

E na gauna oqo keitou sa vakayagataka tiko na iloloma o ya me kato ni iyau vakamareqeti ni matavuvale. Me qai Siganisucu mai sa dau laki biu toka ena ruku ni vunikau, ni vakatekivu mai na veisiga oqori, ni keitou raica na kato oqo e vakasinaiti na neitou vakasama kei na yaloi keitou ena veilomani vakai keitou ka vakakina na solibula ni iVakabula ni sa rawa kina na veiwatini kei na matavuvale me ka tawamudu. Na kato oqo, sa vakasinai tu ena itaba ni matavuvale kei na pepa ni sere ni Siganisucu, sa mai toka tikiva na piano makawa ena neitou rumu ni gade. Na kena buli na iloloma o ya e kauta mai e dua na yalo ni veilomani vakamatavuvale vakakina vua na iVakavuvuli.

Ena veigauna e muri au se raici ira tikoga ka vakavinavinaka tiko vei ira na tamata a vukei au meu taya na kato o ya. Niu dau raici ira tale, au dau vakila na reki keimami a wasea vata ena kena buli e dua na iloloma ni veilomani me baleta e dua na matavuvale kei na ivakatakilakila ni noda lomana na iVakabula. Au dau raica na nodra matamamarau na noqu itokani, me vakataki au ena neimami a cakava vata na kato o ya.

Ko ni sa kila talega mai na veika ko ni sa sotava ena gauna ni Siganisucu ni reki vakaoqo ena rawa ni yaco mai ena kena buli ka soli yani na iloloma rawarawa sara ni veilomani. Me vakataka, ni vuqa vei kemuni a vukea e dua na gone me kauta eso na peleti bisikete kamica vei ira era tiko galili e vale ena Siganisucu. Kivei koya ena ciqoma na iloloma vinaka oqo mai vua e dua na gone, ena rawa me yaco me dua na ka talei e boi vinaka. Ni kauta yani o gone e dua na iloloma vakaoqo sa na rawa me vakavotuya vei ira na nodratou kauta yani na iloloma na Tamata vuku mai Natuicake vua na iVakabula. E rau na nanumi Karisito o koya e solia kei koya e ciqoma ka vakila na loloma ka vakavinavinaka.

Sa rawa vei ira na cauravou kei na goneyalewa ena loma ni Lotu, vata kei ira na nodra iliuliu, mera soli iloloma ni veilomani kei na ivakadinadina ena tobu ni papitaiso ena noda valetabu. Na kena tiko vakalevu vakavoleka na valetabu vei ira na itabagone ena rawa vakalevu vei ira mera soli-ka vakalevu sara, ka vakavuqa sara. Ena nodra veivakayaloqaqataki na bisopi yalomatua kei ira na iliuliu ni itabagone, sa na rawa eso vei ira mera gole vata kei ira na itabagone ki na cakacaka ni valetabu. Era veiwaseitaka taucoko na kena vakayacori na veivakalougatataki ni veivakararamataki kei na veivakasavasavataki sa vakarautaka tu na iVakabula, kivei ira era a sega ni ciqoma rawa na isolisoli o ya ena gauna ni nodra bula.

Sa toso cake tikoga na kedra iwiliwili na daukaulotu era sa vakaitavi vata tiko kei na iVakabula kei na nodra itokani mera solia na iloloma ni bula tawamudu. Ena kena sa mai veisau na yabaki ni veiqaravi ni kaulotu, sa na vuqa sara era na vakila na reki ni kena soli yani na iloloma cecere duadua oqo. Era soli iVola i Momani talega na daukaulotu vei ira kece era sotava. Sa iloloma ni veilomani ka iloloma ni ivakadinadina, e yavutaki mai na veivakauqeti ni Kalou kivei ira na parofita yalodina ena veisenitiuri. E gadrevi ira na parofita oqo na iVakabula mera vukea na kena buli cake na iloloma ni ivakadinadina baleta na iVola i Momani, ka gadrevi ira na daukaulotu o Koya mera wasea yani.

Era solia talega na matavuvale na iloloma uasivi duadua ni veilomani kei na ivakadinadina ena gauna ni Siganisucu ena sere kei na ivakatagi kei na vosa e cavuti. Niu a se cauravou lailai, au dau soqoni vata yani kei na noqu matavuvale ena neitou piano na Winkler, ka sa sivia na dua na drau na yabaki na kena dede. E tiko na piano oqo ena neitou rumu ni gade, volekata toka na kato ni iyau vakamareqeti. E se iyaya vakamareqeti tikoga na piano oqo baleta ni a ka talei sara vei tinaqu ni a iloloma nei watina vua ena gauna rau se dravudravua tu kina. Rau sa sotava oti mai na noqu itubutubu na dravudravua ka dau mamaroroi talega. Keitou a ciqoma na iloloma ni Siganisucu e vinaka. Ia e domo vinaka ni saprano o tinaqu. E dau taba piano ena gauna ni Siganisucu ka liutaki keitou ena lagata na sere ni Siganisucu kilai raraba kei na sere ni lotu.

Au sega mada ni kila ke bau vakasamataka tu me sureti keitou me keitou veiwaseitaka e dua na iloloma tawayalani. Ia niu se cauravou mada ga, au sega ni vakamacalataka rawa na noqu reki niu dau lagata na sere oqori. E vakasinaita na neitou itikotiko lailai e dua na yalo ni vakacegu. Au sega walega ni vakila na loloma nei tinaqu kei tamaqu kei rau na taciqu, ia mai vua talega na Tamaqu Vakalomalagi kei na iVakabula o Jisu Karisito.

Au vakila ni loloma au a vakila ena gauna o ya au sa vakila oti - ni bera na bula oqo o ya mai na vuravura ni yalo. Au gadreva vakalevu cake mai na veika cava ga meu vakila ena dua na siga ena noqu itikotiko vakataki au. Kau gadreva ga meu bula tiko meu lesu rawa kei na noqu matavuvale vakai au ki na neitou itikotiko vakalomalagi, niu kila ni na veiwaraki tiko mai kina na Tamada Vakalomalagi kei na iVakabula. Ni gauna au dau raica kina na kato ni iyau vakamareqeti kei na piano o ya, e votu sara ga mai vei au na vakanananu ni veilomani, kei na noqu matavuvale, kei na loloma ni iVakabula.

Ni da sa lagasere ena matasere, ena matavuvale, kei na kalasi, ka da mai vakarorogo vata tiko ena bogi nikua, e vakavotuya mai vei keda na sere ni Siganisucu na noda a kaila ena reki ni da sa kila ni da na gole mai ki vuravura oqo ka soli mai e dua na iVakabula me na mai vueti keda. Ena dua na siga eda na lagata na sere oqori vata kei ira na kai lomalagi.

Sa noqu masu ni na vakalougatataki keda na Yalotabu, ena Siganisucu oqo kei na veiyabaki e tarava, vata kei na kaukauwa meda solia yani na iloloma tale eso ni veilomani kei na ivakadinadina baleti Jisu Karisito kei na Nona kosipeli vakalesuimai. Au kila ni sa rawa ki na Yalotabu me liutaki keda yadua ena vuqa na sala e rawarawa meda soli loloma, vakabauta, kei na reki vei ira na tamata ena gauna ni marau oqo.

Au vakadinadinataka ni o Jisu Karisito sa Luvena dina na Kalou ka sa iVakabula kei vuravura. Sai Koya na iloloma uasivi duadua mai vua na Tamada sa dauloloma. Ena gauna oqo kei na kena e tarava mai, sa sureti keda tiko na iVakabula meda laki duavata kei Koya kei ira tale eso meda solia na iloloma cecere duadua oqo ni reki. Sa noqu masu ni da na cakava vakakina, ena yaca i Jisu Karisito, emeni.

Tabaka