Mau tao’a hōro’a a te ra’i

Nā Elder Kevin R. Duncan

Nō te Hitu ’Ahuru

I te vai-tamari’i-ra’a

’Aita e tamāroa i tīa’i ’ana’anatae a’e i te Noela mai iā’u. E mea au roa nā’u te Noela ! ’E ’ua ’aravihi maita’i tō’u nā metua nō te fa’ahōho’a i tō mātou nei fare ’ei vāhi moemoeāhia. Te mau fa’anehenehe, te pehe, te mau mōrī, te mau monamona ’e tae noa atu i te mau tao’a hōro’a. E tīa’i maoro noa vau i te mau tao’a hōro’a. Pauroa te mau matahiti e pāpa’i au ma te ti’aturi i roto i ta’u rata i te hia’ai o tō’u ’ā’au.

E ’āua fa’a’apu tā mātou, nō reira, pauroa te mau po’ipo’i Noela, hou mātou ’a ’īriti ai i tā mātou mau tao’a, e ’ō’omo mātou i te ’ahu māhanahana ’e e fa’a’ū mātou i te to’eto’e nō te ha’apa’o i te mau animala. E mea au roa ïa ’ia fa’aoti mātou i tā mātou ’ohipa ’e ’ia horo mai i roto i te fare nō te pāheru i te mau tao’a o terā po’ipo’i fa’ahiahia.

Tē ha’amata noa ra ïa vau i te ha’api’i nō ni’a i te ta’ata ra ’o Iesu Mesia, tā tātou e fa’ahanahana nei i te fānaura’a. ’Ua mana’o vau e ’ohipa maita’i teie. Nōna te mahana fānaura’a, nā mātou te mau tao’a hōro’a. ’O vai ïa tamari’i e’ita e au i te reira ! ’Aore e mea maita’i a’e mai te Noela.

’Aua’a a’e maoti, i roto i te tau, ’ua rahi mai tō’u māramaramara’a i te Fa’aora—tōna fānaura’a ’e te ’ōro’a fānaura’a, tōna orara’a ’e tāna mau semeio, tōna mana ’e tāna mau tusia, tōna tāra’ehara ’e tōna ti’a-fa’ahou-ra’a, ’oia mau tōna hanahana ari’i ’e tōna here hau ’ē atu. ’Oia mau, ’aore e mea maita’i a’e mai te Noela, hō’ē noa rā tumu ’oia ho’i, ’aore e mea maita’i a’e mai ia Iesu Mesia. E tano ’ia parau ē, ’aore e mea fa’ahiahia a’e mai ia Iesu Mesia !

Te tāvinira’a misiōnare

Mai te mau taure’are’a e rave rahi, ’ua tīa’i maoro noa vau nō te tāvini i te hō’ē misiōni, tā’u rā Noela mātāmua i te ātea ’ē i tō’u fare, ’e mea huru ’ē ïa. I roto i te mau ’āva’e nā mua atu i te 19ra’a o tō’u matahiti, mai te huru ē, tā’u noa e feruri, ’o te haerera’a ïa i tā’u misiōni. ’O vau te mea ’āpī a’e i roto i tō’u mau hoa ha’api’ira’a ’e te tahi atu mau hoa, ’e e rave rahi rātou tei haere i tā rātou misiōni, ’o vau ana’e terā e toe ra. ’Ua tae mai tō’u mana’o ē, ’ua ineine roa vau nō te misiōni. Te mea noa e tāpe’a ra, ’o tō’u ïa matahiti.

Mai te huru ē ’ua tīa’i maoro noa vau ē tae mai nei taua mahana ra ’e ’ua haere atu vau i te pū ha’api’ipi’ira’a misiōnare. I te ’ōmuara’a nō tītema, tei roto vau i te manureva e rere ra i tā’u misiōni nō Santiago (Tīreni).’Ua oti ïa, tē haere ra vau, ’e te mea fa’ahiahia roa atu, tē fātata ato’a ra te Noela. ’Ua ti’aturi roa vau ē, ’ua ineine au nō te ’ohipa rahi roa a’e o tō’u orara’a.

I te poura’a rā vau i raro i te manureva, ’oi’oi roa vau i te ’itera’a ē, e mea ’ē roa teie ’ohipa i tā’u i mātau i Utaha. Tē fātata ra te Noela, ’āre’a rā mai te huru ra ē, e tau ve’ave’a. Tei hea te hiona ? Tei hea te mau tīa’a ’e te mau perēue māhanahana ?

’Oi’oi roa te mau fifi o te ’ohipa i te ma’iri i ni’a iā’u. Tē fifi ra vau i te tauira’a hora ’e i te tahi taime ’ua vare’a vau i te ta’oto i roto i te ha’api’ira’a. E mea ’ē te peu, e ta’ira’a reo ’ē—e ’ere roa atu ïa mai tā mātou i ha’api’i i te Pū ha’api’ipi’ira’a misiōnare—e mea ta’a ’ē te mā’a. ’E nō ni’a i te mā’a, ’ua ’amu paha māua tō’u hoa misiōnare i te hō’ē mā’a pē, ’ua ma’i-roa-hia māua to’opiti. ’E nā ni’a roa ho’i, ’ua fa’aruru ato’a vau i te ’āueuera’a fenua i te hō’ē o tō’u mau pō mātāmua i Tīreni.

’O tā’u Noela mātāmua i te ātea ’ē o tō’u ’utuāfare, ’e ’ua ma’i-roa-hia vau. Tē tārava ra vau i ni’a i tō’u ro’i i roto i teie fenua mātau ’ore, tē tāmata ra vau i te ta’a i te hō’ē reo ’aita tō’u tari’a e haru nei, ’e tei pīha’i iho vau i te hō’ē ta’ata ’aita vau i mātau roa. Terā ānei ïa te ’ohipa misiōnare, nō te aha pa’i au i rū na ?

Noa atu rā teie mau fifi ato’a, tē ha’amata ra vau i te here i te ta’ata nō Tīreni ma tō’u ’ā’au ato’a. E mea fa’ahiahia roa rātou, e mea ’ōhie ’ia here atu—e rave rahi ho’i o rātou tei hia’ai i te poro’i a te Fa’aora. I roto i te ao mau nei, i reira te ta’ata e hina’aro roa nei i te poro’i a te hō’ē Fa’aora, ’aita atura te mau tumu rā’au Noela ’e te mau tōtini tei ’ī i te tao’a i te mea faufa’a roa, mai tei mātāmua ra. Mai te peu ’ua fa’aru’e te Mesia i tōna fare i te ra’i nō te haere mai i ni’a i te fenua nei nō te mamae ’e nō te pohe nō tātou, e ti’a ato’a ïa iā’u ’ia fa’aru’e i tō’u fare ’e te orara’a fāna’o nō te fa’a’ite i tāna poro’i fa’ahiahia.

’Ua ha’api’i mai te reira Noela iā’u i te ’oa’oa mau nō te tauturura’a i te ta’ata ’ia noa’a te tao’a hōro’a rahi roa a’e a te Metua i te Ao ra, ’o tāna fa’anahora’a hanahana ’e te ’oa’oa—’e ’ua ’apo ato’a mai au ē, ’o te ’oa’oa te mea hō’ē roa tā te ta’ata i hina’aro roa, e ’ere nō te tau Noela noa, nō a muri noa atu rā.

E tāne ’ivi ’e te fa’aipoipora’a

Ma’a matahiti i muri mai i tā’u misiōni, ’ua fa’aruru vau i te hō’ē fifi ’āpī. Tē fa’aturuma ra te mana’o, ’ua rohirohi roa vau ’e ’ua vai ’ōtahi. Ma’a ’āva’e nā mua atu, ’ua fa’aru’e tā’ue mai ta’u vahine, piti matahiti noa māua i te fa’aipoipora’ahia, i roto i te hō’ē ’ati purōmu, ’o vau ana’e atura ’e tā māua tamāhine 7 ’āva’e.

Tē haere noa ra vau i te ha’api’ira’a teitei, tē rave ra vau i tā’u ’ohipa ha’api’ira’a ’e te tahi ’ohipa ’e tē tāfifi ra vau nō te riro i te hō’ē metua ’ōtahi. Tē fātata ra te Noela, ’e tē revareva ra te mau ta’ata nō te ho’i i tō rātou vāhi ’e tō rātou ’utuāfare ’e tei herehia nō te tau fa’afa’aeara’a, ’e nō te mea e ’ohipa tā’u, ’ua fa’aea noa vau i te ha’api’ira’a. E mana’o ’ōtahi mau ’e te ’oto tei tae mai. Tae mai nei te Noela ’e reva atura, ’e ’ua nu’u te tau.

Fātata hō’ē matahiti i muri iho, tē fātata fa’ahou ra te Noela, teie ā vau ’ei ta’ata ’ōtahi. Tē parau nei te mau pāpa’ira’a mo’a ē e ’ere i te mea maita’i ’ia pārahi noa te ta’ata ’oia ana’e (hi’o Genese 2:18), ’ua tū roa vau i teie parau mā tō’u ’ā’au ato’a. ’Ua hina’aro vau i te hō’ē hoa, ’e ’ua hina’aro tā’u pēpe tamāhine i te hō’ē metua vahine.

’Ua mana’o vau : « E’ita iho ā paha vau e haruhia ’ei tāne, e’ita ānei rā te tahi vahine e hina’aro i te hō’ē pēpe tamāhine oraora nō te Noela ? E ’ere pa’i i te pēpe ha’avare—e pēpe mau rā ? ’E mai te peu noa atu e hina’arohia teie pēpe, tei roto ato’a ïa vau i terā tao’a hōro’a.

’Ua ’ite tō’u mata i te hō’ē vahine ’o Nancy tōna i’oa i roto i tā’u piha ihiora, tē fātata nei rā te ’āfara’a o terā tau ha’api’ira’a ’e ’aita ā vau i itoito nō te haere e paraparau iāna. ’Ua fa’aro’o mai paha tō te ra’i, inaha i te hō’ē mahana, ’ua tano māua i te haerera’a i rāpae i tā māua hi’opo’ara’a i te hō’ē taime. Teie te taime tano. ’Ua ha’amata vau i te paraparau iāna ē i terā ra ahiahi, ’ua tāniuniu vau ia Nancy, ’ia fārerei māua. ’Ua fārerei māua hō’ē taime, i te tahi fa’ahou taime ’e i te tahi fa’ahou taime. Teie noa rā, tē ’ite ra vau i te Noela tē fātata mai ra, ’e e ho’i ’o Nancy i tōna vāhi. E aha pa’i tā’u e nehenehe e rave ’ia vai noa terā auahi iti, ’e ’ia rahi mai terā aura’a e ha’amata ra i rotopū ia māua ?

’Ua fa’aoti au i te tahi fa’anahora’a. Nā roto i te tauturu a te tuahine o Nancy ’e tōna hoa tamāroa, e hāpono ’ōmo’e atu vau i te tahi tao’a hōro’a nō Nancy i terā 12 mahana e toe ra e tae atu ai i te Noela.

’Ua tupu maita’i tā’u fa’anahora’a. ’Ua fāri’i noa Nancy i te mau tao’a hōro’a, ’aita roa atu rā ’oia i ’ite nō hea roa mai. ’Ua riro roa mai te reira ’ei mā’imira’a nā tōna ’utuāfare tā’āto’a. ’Ua parau mai te tuahine o Nancy ’e tōna hoa ē, e’ita rāua e fa’a’ite atu nō ni’a i teie ’ohipa. E fa’anahora’a huna mau teie—e hina’aro mā rā.

’Ātīrā noa atu, i te hō’ē pō, ’ua noa’a i te ’utuāfare te tahi tāpa’o fa’a’ite. ’Ua ta’i te oe ’ūputa, horo mai nei te ’utuāfare i te ’ūputa ’e ’ite atura rātou i te hō’ē pere’o’o e horo ra. ’Ua tāpa’o rātou i te nūmera o te pere’o’o, ’e te mahana nō muri iho, ’ua tāniuniu rātou i te piha tōro’a nō te mau nūmera pere’o’o nō te hi’o nō vai ra terā pere’o’o. ’Ua ’ite mai rātou ē, nō te tahi fēti’i o te hoa tamāroa o te tuahine teie pere’o’o. ’Ua oti te ’ohipa nei. ’Ua fa’a’ite te tuahine o Nancy rāua tōna hoa ē, nā rāua i tauturu i teie ’ohipa huna. I roto iā’u, ’ua ’oa’oa roa vau ’ua ’itehia te reira inaha ’ua roa’a ia māua Nancy i te fārerei i te mahana Noela ē mai reira atu, ’ua arapae māua.

’E mai tā’u i tīa’i na, ’ua hina’aro Nancy i te hō’ē pēpe tamāhine oraora nō te Noela . ’Ua here ’oia i tā’u tamāhine mai te huru ra ’o ’oia tōna metua vahine. ’E ’aua’a a’e maoti, tei roto ato’a vau i terā tao’a hōro’a. ’Ua fa’aipoipo māua i te tau ve’ave’a nō muri iho. ’Ua riro te reira i te hō’ē o te mau tao’a hōro’a maita’i roa a’e tā’u i fāri’i.

Tē ’ite ra vau i te fa’anahora’a rahi ’oa’oa a te Metua i te Ao ra. E ’utuāfare mure ’ore tō’u, ’ua tā’atihia mātou ē a muri noa atu. ’Ua riro te fa’aipoipora’a mure ’ore ’e te ’utuāfare mure ’ore ’ei tao’a hōro’a e fāri’i te feiā ha’apa’o maita’i ato’a, i roto i teie orara’a ’aore rā i roto i te orara’a nō muri iho. E aha pa’i te tao’a hōro’a rahi a’e ?

I tō’u ferurira’a i tō’u mau mahana ’ōtahi ’e te ’oto, ’ua puta mai te mana’o ē, ’ua ’ite ato’a Iesu Mesia i tōna taime ’ua mana’o ’oia ē, ’ua fa’aru’ehia ’oia, ’e tē vai ’ōtahi ra. Hau atu i te tahi noa atu ta’ata, ’ua ’ite ’oia i te māuiui. Noa atu ā tō’u mau taime mana’o ’ōtahi rahi, ’aita terā mana’o ē, ’ua fa’aru’ehia mai au. E ’ere ’oia i tō’u noa Fa’aora; ’o tō’u ato’a rā taea’e ’e tō’u hoa rahi.

’Ei metua tāne ’āpī

’Ua ha’amata tō māua ’utuāfare i te ’ā’ano ē ma’a matahiti i muri mai, tē fa’aruru fa’ahou nei au i te tahi taime pe’ape’a mau. Tē fātata ra te Noela, ’e ’ua hi’o māua Nancy ē ’aita tā māua hō’ē a’e toata toe nō te ho’o i te tao’a hōro’a Noela nō tā māua mau tamari’i i terā matahiti.

Nō roa’a noa mai nei tā’u parau tū’ite ha’api’ira’a teitei, ’e tē ’imi ra māua i te ora nō mātou. Noa atu ā e ’ohipa maita’i tā’u, ’oi’oi roa māua i te ’itera’a ē, e mea moni a’e te orara’a i tā māua faufa’a moni. Te mea noa e tere maita’i ra nō māua, e tuha’a ’ahuru ti’a tā māua. Noa atu ā ’aita te ta’ata i ’ite i tō mātou ’ati, ’ua ’ite rā te Metua i te Ao ra ’e te Fa’aora ’e ’ua ha’amata rāua i te hāpono mai i te tahi semeio nō te Noela.

Hō’ē mahana ’ua pātē te oe ʼūputa. E vahine nō tō mātou aroā ’e te tahi ’āfata ha’uti. ’Ua parau mai ’oia : « ’Ua tāmā mātou i tō mātou fare ’e ’ua ’itehia mai teie mau ha’uti ’aita tā māua mau tamari’i i hina’aro fa’ahou. » ’Ua mana’o mātou ē, penei a’e e hina’aro tā ’ōrua mau tamari’i i te reira ». E aha ho’i e ’ore ai !

I te tahi atu mahana, ’ua pātē fa’ahou te oe ʼūputa. I teie taime, e mau melo nō tā mātou pāroita. Tē ti’a ra rātou ’e te tahi pere’o’o ta’ata’ahi nō te tamāhine. ’Ua parau mai rātou : « ’Aita fa’ahou mātou i hina’aro i teie pere’o’o ta’ata’ahi, ’ua mana’o mātou ia ’outou. E aha tō ’ōrua mana’o, e rave tā ’ōrua tamāhine ? ’Ua ’oa’oa roa ’ino māua !

Ma’a hepetoma nā mua atu, ’ua haere tā māua tamāroa i te hō’ē tata’ura’a fa’a’ū hōho’a pāpa’i i te hō’ē fare toa. ’Ua tāniuniu mai rātou i te hō’ē mahana ma teie parau ’āpī ’oa’oa nāna i rē i terā tata’ura’a. E hōho’a au-roa-hia e te mau tamari’i te rē. ’Ua māere roa māua.

E mau semeio ana’e teie—tē vai ra tā tā māua mau tamari’i i te tahi tao’a hōro’a nō te Noela. ’Ua ’aufau māua i tā mātou tuha’a ’ahuru, ’e ’ua ’īriti mai te Metua i te Ao ra ’e te Fa’aora i te mau ha’amaramarama o te ra’i ’a nīni’i mai ai i tā rāua mau ha’amaita’ira’a—’āfaro roa i pīha’i iho i te ha’apūpūra’a auauahi.

’Ua feruri au i te ’aiū Mesia i te fānaura’ahia i roto i te vāhi ha’iha’i ra, ’o rātou rā nā pīha’i iho mai tei ’imi iāna ’e tei pūpū iāna i te mau ō. ’O vau te metua tāne tāhuti nei, ’ua hina’aro roa vau e hōro’a i ta’u mau tamari’i i te mau mea ato’a e noa’a iā’u.

’O te reira ato’a ïa te mana’o o tō tātou Metua i te Ao ra. E here maita’i roa rā tōna ; ’e ’ua hina’aro ’oia e hōro’a mai i te mea ato’a nāna ra. E hōro’a ta’a ’ore nā tātou.

’Ōpanira’a

Te mau taea’e ’e te mau tuahine, tātou pā’āto’a te ’ite i terā ’e terā taime ’aore rā i te tahi taime i te mana’o ’ōtahi, te ma’ima’i, te fa’aturumara’a, te veve ’aore rā te mana’o mo’emo’e.’Aua’a a’e maoti tē vai ra te Metua Mure ’Ore ’e te Fa’aora tei ta’a ia tātou. ’Ia haere tātou ia rāua ra, e rave mai rāua i tō tātou rima nō te tauturu ia tātou i roto i te mau tāmatara’a.

’E ’oia ato’a, te mau taea’e ’e te mau tuahine, tātou pā’āto’a te ’ite, i terā ’e terā taime, i te tahi atu ta’ata mana’o ’ōtahi, tei ma’ima’ihia, e fa’aturuma ra, tei veve ’aore rā tei mo’emo’e. E nehenehe tō tātou Metua ’e te Fa’aora e arata’i atu ia tātou nō te tauturu i te tahi ta’ata, ’e nā tātou te ha’amaita’ira’a ’ia nā reira.

I tō’u ’āpīra’a, ’ua mana’o vau ē, hō’ē mahana noa i roto i te matahiti te Noela. I teienei ’ei ta’ata pa’ari, tē ’ite ra vau ē, pauroa te mau mahana te Noela. Maoti te hāmani maita’i a te Metua here i te Ao ra ’e a te Fa’aora here, ’o Iesu Mesia, i ni’a ia tātou, ’ua riro tātou ’ei fāri’i tao’a hōro’a tāmau nō te ra’i mai—i te mau mahana ato’a. E mau tao’a hōro’a a te ra’i e rave rahi roa nō te fa’ahiti atu.

’Ua rahi roa ’e ’ua hōhonu roa ho’i tō’u māuruuru i te Metua ’e i te Tamaiti, ’e mai ia Amona te huru, « e ’ore e ti’a iā’u ’ia fa’a’ite atu i te hō’ē vāhi iti a’e o to’u nei hina’aro » (Alama 26:16).

’Oia mau, ’o te ’ōro’a fānaura’a a Iesu Mesia tā tātou e fa’ahanahana nei i te pu’e tau Noela tāta’itahi, nō te maita’i rā o te Metua ’e te Tamaiti, nā tātou e fāri’i pauroa te mau tao’a hōro’a. Tē fa’a’ite pāpū nei au i te reira, i te i’oa o Iesu Mesia, ’āmene.