Hane’ Yá’át’éhii bee Hóozyeel
Díí Késhmishgi hoolzhishgo, nihokáá’ Da’oodláni Jesus Christ yizhchį́ yá dahodísin łéh, “hóozyeel biNánt’a’í nilį́į́.” T’áa áníiltso Diyin yá naal’a’í adoochííł chííni’ánii eíí baa nihił dahózhǫ́:
“Háálá díí jį́ David bikin haal’áagi Yisdá’iiníiłii nihá yizhchį́, jo’éí Christ Bóhólníihii nilį́. …
“Dóó t’áa hooyání diyin yá naal’a’í bináagi yá biyi’dę́ę́’ diyin yá ndaal’a’í t’óó ahayóí áłah silį’íi Diyin God, yaa dahaníihgo ádaaní,
“Aghá náhóó’á bii’di Diyin God baa ha’niih, dóó nahasdzáá bikáá’ hóozyeel, ał’ąą dine’é bich’į’ hózhǫ́ náhásdlį́į́’.”1
Da’oodláni hait’éego Yisdá’iiníiłii yádahodísin neizhch’ąą’ii nizhónigo Charles Dickens ba’áłchíní yá náyiizoh:
“Sha’áłchíní da’nóhlíi, baa shine’ígíí eíí nihi Jesus Christ áyiilaa baa náhane’ii ts’ídá nihił béé dah hódoozįįł. T’ááłá’í nóozínígo baa ídahwiidiił’ááł. Dóó ła’ ahót’áo hináa da, éí ayóó yá’át’éeh, ba’áhwiinít’į́, ba’át’e’ áden, dóó ałtso dine’e nda’iisí’ii yaa yinííł nílį́.”
Eíí Dickens yił ch’íini’ą́. Kwǫ́ǫ́ yaa ákoniizí’ii:
“Bénałnííh!—Éí Da’oodláni lá áłahjį’ yá’át’éhii ádeiił’į́—azhą bíighahí ádanhił’į́į ndi. Éí Da’oodláni lá binaagóó dabighan ayóó adayó’ni, dóó ał’ąą dinne’é ałtso nihá ádooníłígi át’áo bá áko dii’nííł. Éí Da’oodláni ba’át’e’ ádaadin, aa dajoobá’, dóó aa nídeidii’ááh, dóó bijéí yii’dí t’áá íitsa’í yee dahiná, dóó doo yee ádaadaha’íih da, doodáo nihisódizin doodáo Diyin God bee ayóó ádeiníi’níí, ndi t’áá ałahjį’ eíí bí jiiniibá’go bá t’áa doole’é ádeilnííł. Nihí éí ádeil’į́įgo, dóó iiná beedéilniih dóó Bóhólníihii Jesus Christ yína’niłtin, dóó ádeil’į́ bidaniitááł, nihí chánahíi eíí Diyin God lá da’síilziih dóó bąąhí nihits’ą́ąjoo hwiidoolíí, dóó hóozyeelgo nihiiná dóó naa nihidi’doolyééł.”2
Dickens na’íizogi át’áo, ”Bóhólníihii Jesus Christ Iiná dóó yínaníłtinii” bee hóozyeeljį’ íidááh. Paul bóhooł’áahíi Yisdá’iiníiłii bina’nítin “hane’ yá’át’éehii bee hóozyeel” yee yiyíizhi’.3
Saad hóozyeel saad diyinii bii’ t’óó ahayóí ááyiłníníi áł’ąą ádaat’é. Jesus ádiinííd, “nihich’į’ hóoyeel,“ Bí bá yáłti’í Isaiah hóozyeel yaa haadzí’ę́ęgi át’áo hwił ch’íini’ą́: “Dóó t’áá ákogi át’éii bináanish hóozyeel át’ée doo, dóó t’áá ákogi át’éii doo íitsa’í da dóó ahool’áo bee ha’jólní.“4 Yisdá’iiníiłii eíí baa hóone’ ye’íilaa. Bí kot’é ní: “Díidí t’áa doole’é bee nihich’į’ haasdzí’ii, eíí shee dah nihił dahózhǫ́ǫ doo.“5
Bí akéedi yína’neestą́ą́’, Jesus Christ bídahóoł’aahíi yił chíini’ą́, “Hóozyeel nihił hóló áshłeeh, Shí hóozyeel nihee dinísh’aah: doo diné aa yidii’áahígi át’áo da, nihich’į’ kóshłééh. Bíne’dii T’áa nihijéí bii’ dahałąní, índa t’áa éí nídaałdzidí.”6
Eíí bik’ijį’ t’áá hodina’í, ánii kéyahjį’ t’áá ákodaat’éii yaa niyá, Yisdá’iiníiłii Isaiah bizaad yee haadzíí’: “Dóó na’áłchíní ałtso Bóhólníihii nabidínóotį́į́ł; dóó na’áłchíní ayóó bił dahóozyeel doo.“7
Ha’íí nihi Yisda’iiníiłii hóozyeel yaa na’neeztą’ii ła’ haajéé’ be’íina’ bii’ bee dahóozyeel doo, bíla’daáshdla’íi bee bił dahóozyeel doo, dóó nahasdzáá bii’ bee hóozyeel doo.
Yisdá’iiníiłii dóó bí dahóoł’aahíi nihokáá’ dine’é díí chodeinół’į́įgo nihił hóozyeel doo déiłníi da t’áá hazhó’ó t’áabí t’áá ákogi ádaat’éii t’éiyá Doo Rome hoo’áłii yik’ijį’ danilíi da doodáo diné ndabíniłhaa díí. t’áá wóh t’áá ákogi ájit’é yee nida’nítin dóó Diyin God ba’áłchíní eíí be’ana’í ts’ídá ayóó ádayó’ní8 dóó “ał’ąą dine’é ałtso hóozyeelgo yił dabighan.”9
Na’ábaah dóó hadiik’ą́ąh doo ats’ííd bąą háleeh; hóozyeel lá t’áá ákogi oodááł bee bik’i’ídááh. Hane’ yá’át’éehii be’ak’ihojídlí t’áá áłtsogóó hóló, dóó hóozyeel bee ni’doodléełii: Diyin God bibee náhaz’áanii dinnóhsin.
Naat’áanii Howard W. Hunter díí yee na’nítin:
“Hóozyeel nihokáá’ dine’é yídin danilínii éiyá bi’áhachį’ ats’ádeidit’áahgo halééh; ndi diné doo yaa ákodaníizíih da áko hóozyeel hinánii lá yiih yikáhgo eíí Diyin God áyiiláii bináhjį’ dóó kohoot’éego haz’ą́ą doo, dóó doo nááná ła’ bik’éhgo da. …
“… Nihí diné dóó nihokáá’ dine’é ádaat’į́ níil’į́įgo doo ééhozin da, nihí háhóo’á dóó íł halą́ bik’ídiidááł. Nihí Diyin God bich’į’ hwíidzáo, nihíi’ sizį́į doo hasht’e dit’éégóó lá hóozyeel bik’ídiikah. …
“Díí hóozyeel nihokáá’ dine’é hahóoł’a bididiidáał da.”10
Díí jį́ íishją́ ályáii yídiiltá: “Ndi bóhooł’ááh áko háida t’áá ákogi át’éii yináalnishii ba’doodíł, azhą díí nihokáa’gi bił hóozyeel doo, dóó hool’áo iiná náasdi nihokáá’ bííh hidiikáh.”11
Yisdá’iiníiłii yee haadzíí’go nihił hóozyeel, dóó hóozyeel héiit’į́. Díí hóozyeel yee haadzí’ii bee átah yá’áhoot’éeh dóó bibee haz’áanii dólziníi bee bóhoneedzá. Naat’áanii Spencer W. Kimball kodííniid:
“Hóozyeel t’áá ákogi ádaat’į́į binéest’ą́ át’é. Eí doo béeso bee náhidooní da, dóó doo bidiníní dóoni’ ła’ bitsésk’eh adíilyáłí da. Éí ts’ídá12 Bee dahwíitáł, “hane’ yá’át’éhii lá bee hóozyeel łikan,“13 dóó nááná ła’ sin ayóó át’éii bii’ díí síhodizin bee ńdahwiitáł:
“Bíne’ nahasdzáá bikáá’ hóozyeel halééh
Dóó bíne’ shee há hodóozhish.”14
Bíla’áshdla’íi bitahgi doo hóozyeel hodooléeł da áłtsé ał’ąą dine’é bitahgóó lą’ídá t’áá ákogi ádaat’į́įgo bik’í’iidóol dah. Naaki Góne’ Da’áhijoogháá’ ayóó ándahasti’ ńt’ę́ę’go Eldir John A. Widtsoe díí yee na’néeztáá’:
“Kot’éego t’éiyá kintahgi hóozyeel hastói dóó sáanii yee daneeséhii hóoyeel ayóó adayó’ní dóó yee dahináago. t’ááła’í niizíngo hóozyeel, binahjį’ Christ bina’nítin dóó Bísodiin báHooghan, t’áabí nihokáá’ ihóozyeeł bíla’ yee yótą’.
“Áko nihokáá’ hóozyeel doogo shí bee shee hahóol’á, dóó t’ááła’í niizhínígo nihokáá’ hóozyeel doogo nihí nihą́ąh naazlá. Nihí nihą́ąh naazláhii doo háiida baa didiit’áał da.”15
Tádiin nááhaidą́ą́’, nááná ła’ Ntsáo Bóholníhii, Eldred G. Smith, eíí t’áá aanínii yee na’neeztáá’:
“T’ááła’í niidzínígo nihii’ sizį́į bii’ hóozyeelgo, índa ła’ haajéé’ hóozyeel bii’ dahólóo doo. Ła’ haajéé’ t’ááiiash bił dahóozyeelgo, índa bíla’áshdlá’íi bił dahóozyeel doo. Bíla’áshdlá’íi bił dahóozyeelgo, nihokáá’ bii’ hóozyeel doo.
“Bį́’ t’áadoo t’óó sin bee hwiitáałí, ‘Bį́’ nahasdzáá bikáá’ hóozyeel doo dóó bį́’ shee hahalzhíísh,’ ndi bį́’ t’áá aaníí ádii’ní. Éí biká áhat’į́—nih biká ánt’į́.”16
Késhmish t’ááła’ígo ayóó shił nilįníí Deseret News bii’ baa hane’ ályaa 30 nááhaidáá’. Éí at’ééd 11 bináahaigo baa hane’ dóó ha’íí yíhooł’áá’ yaa yinííł nízin doo yiníziníi bich’į’ ályaagóó dóó at’ééd bił hóozyeel Késhmishgo ha’íí nihaiyílyáhii yaa óhooł’áá’. Shí díí nihitah áłchíní dóó noosíłi hólónii biniináá.
At’ééd 11 bináahaihii yaa yinííł naaghá t’áadoo awééshchíín ániidii ła’ bich’į’ bił e’élyaa da.
Ch’ééh ńdajookááh, ní bimá, ”Níh ákodaat’éi bii’ haníínísą́.” T’áásh aaníí Késhmish yii’ haníisą́? bich’e’é yaa nitsékees. At’ééd bizhé’é kóní:
“Ááshǫǫ, shitsi’ yázhí ááshǫǫ. Diniihíí daalą’í, dóó ił hózhó, beeshnoosééł. Ndagha’, she’awéé’, doo Késhmish bii’ haníínísą́ą da. T’áá doole’é ayóó ílíníi biih yiníyáago át’é. Ní niiséełgo baa ákoníiziiłii eíí t’áá doole’é t’áá ahayóí yíwohgo dóó ayóó nihídadeeti’go dabiniiyéii áłchíní nilíigo bik’idinitą́. … Ní éí baa hídisiníts’ą́’ii eíí nihí Késhmishgo ałch’į’ ánda’iil’į́į́h jó na’niłkáadii dóó hastóí dayóyeeníi awéé’ Christ yaa da’íizlá, ndi ts’ídí áłtsé Késhmishgo aa yíłyáhii bee nihił hashne’.”
Bizhé’é áádóó aZhé’é Diyin BíYe’ aláajį’ naagháii ayóó ó’ó’níníi t’áá aaníí yaa hóolne’, “éí bí bik’eh hół’įníi yéego bich’į’ nahwíis’naa’ dóó ła’ ák’ijį’ daazlíí’ dóó nihokáá’ ádoolníiłgi éiyá biká éelwod.” Bitsi’ hait’áo aZhé’é Diyiníi eíí biYe’, Jesus Christ, nihiYisdá’iiníiłii doolééł.
BiYe’ Mormon biNaaltsoos haadoonííł yiyííłta’ “yá’ąąshdę́ę́’ ał’ąą dine’é yitahjį’ adááyá, dóó hashtł’ish yii’ kééhatį́į doo. … Dóó índa, bee ats’á dahwiit’aahii, dóó atsʼíís neezgai, dichin, dibááʼ dóó chʼééh adidááh, diné yee tiʼhwiidoonih yiláahdi, t’áá hazhó’ó náádiilyéełgi; haalá jó’akon, bitsį’ biih dahasdzánídę́ę́ʼ dił hadaháázna’, dooládó’ bidineʼé bibąąhí dóó dajoodláii yiká ayóó átʼéego kánaayá. Dóó bí Jesus Christ wolyée doo, Diyin God biYeʼ, yáʼąąsh dóó nahasdzáá yiZhé’é nilį́” (Mosiah 3:5, 7–8).
Bizhé’é naaltsoos ałch’į’ kóyiiláago, koní:
“NihiZhé’é Diyinii azhą biYe’ ayóó ayó’níi t’áa doole’é biba’íi yaa ákonízin ndi, be’ayóó ó’ó’ní dóó behódzą bił ahóol’áá ndi, nihokáá’ dine’é yeidiní’ą́. Dóó naaki góne’é díí Christ, aYe’ eíí ayóó at’éii nihainílá, yaa ákonízingo, dó’, díí ałtso, íinizingo ni’ádeet’ą́ áko hooláo iiná dah nihaadoolyééł.”
Ndááhaidí, at’éé yázhí yee’ asdzáá silíi’go díidí saad náyiizoh:
“Eíí áłtsé Késhmish bitł’é’íi bénashnííh áko Késhmishgo t’áadoo akéeshchíí’ bił íiłháazh da. Dool’é biláah át’áo shee hólǫ́. Shijéí bii’ ánii dóó hóozyeel bíneeshdlí. Aayilyá ła’ bikínyá eíí doo nidóozhásh da dóó yóó adóodił da, aayilyá ła’ eíí doo bii’ hadinéeséeł da, ndi eíí t’ááła’í, Diyin God aká íilwo’go, bííh danéeseeł. … Dóó sodéeszin … eíí náasdi sha’ áłchíní hodóoleeł, dóó áádi índa ayóó ó’ó’ní aayilyáhii shił béé hodoozííł.”17
Bee ałch’į’ ánashdlééh Naat’áanii Russell M. Nelson hó hoot’eedáá’ Áłtsé Naat’áanii Késhmish da’áłeehgo yee na’neezt’ą́’ą́ą: “Jesus Christ lá Diyin God aláahdi áinilá—aZhé’é ba’áłchíní yéiinilá.” 18
“Haalá Diyin God nihokáá’ dine’é ayóó ájó’nóo bąą haYe’ t’ááłá’í há yizhchíi baazhníłtį́, áko t’áá háiida yoodláo baa dzólíi doo ádoodįįł da, ndi iiná íít’i’ii bee hólǫ́ǫ doo.”19
Shí eíí díí Késhmish hóolzhishgi t’áá aanínii bee dahiníi’náa doo, Jesus Christ bízhi’ binahjį’, áamen.