Ngaahi Fakataha Lotu Faka-Kilisimasí
Ko e Meʻaʻofa Kilisimasi Maʻongoʻonga Tahá


Ko e Meʻaʻofa Kilisimasi Maʻongoʻonga Tahá

Fakataha Lotu Faka-Kilisimasi ʻa e Kau Palesitenisī ʻUluakí 2022

Sāpate, 4 ʻo Tīsema 2022

“Pea pehē, ʻi he liliuange ʻa e kau ʻāngeló ki he langí meiate kinautolú, naʻe fepehēʻaki ʻe he kau tauhisipí, Ke tau ō ʻeni ki Pētelihema ʻo mamata ki he meʻá ni kuo faí, ʻa ia kuo fakahā mai ʻe he ʻEikí kiate kitautolú.

“Pea naʻa nau omi fakavave, ʻo ʻilo ʻa Mele mo Siosefa, mo e tamá ʻoku tokoto ʻi he ʻaiʻangakai ʻo e manú.”1

Ko e ngaahi veesi folofola mahinongofua ʻi he Fuakava Foʻoú naʻe tohi ʻe Luké ʻokú ne ʻomai ki heʻetau fakakaukaú ʻa e fakatātā ʻo e fakaʻotua hono ʻaloʻi ʻo Sīsū Kalaisí ʻa ia ʻoku fakamanatua he ʻahó ni ʻi he funga ʻo e māmaní.

ʻOku ʻi ai ha tukufakaholo fakaʻofoʻofa ʻi homau fonua ko Potukalí, ʻa ia ko hono toe fakahoko e meʻa ko ʻeni ne hoko he folofolá ʻaki hono fokotuʻutuʻu ʻa e Fakaʻaliʻali ʻo e ʻAloʻí. Te ke lava ʻo ʻiloʻi ha ngaahi fakaʻaliʻali ʻo e ʻAloʻí ʻi he fonuá hono kotoa ʻi he ngaahi feituʻu kehekehe lolotonga e faʻahitaʻu Kilisimasí—ko ha tukufakaholo ʻoku toe fakahoko ʻi he ngaahi ʻapi lahi. Ki hono fokotuʻutuʻu ʻo e Fakaʻaliʻali ʻo e ʻAloʻí ʻoku faʻa kau ai hono tānaki ha limuʻuta foʻou, mohuku mōmoa, ngaahi foʻi maka, mo ha ʻū naunau fakanatula kehe ke faʻu ʻaki ha ʻātakai ʻoku hā moʻoní maʻae Fakaʻaliʻali ʻo e ʻAlo.

Ko e tukufakaholo faka-Kilisimasi ko ʻení ʻo e fokotuʻu e Fakaʻaliʻali ʻo e ʻAloʻí ko ha ʻekitivitī fakafiefia ia lolotonga ʻemau kei siʻí mo e tupu hake pea mo ʻemau mātuʻá pea kimui maí mo ʻemau fānaú. Ko e taha eni ʻo e ngaahi ʻekitivitī naʻá ku manako taha ai he taimi peheni ʻo e taʻú ko hono fokotuʻutuʻu ko ia ʻo e Fakaʻaliʻali ʻo e ʻAloʻí.

ʻOku mau faʻo pē ʻi ha fuʻu puha papa e fanga kiʻi tā tongitongi kotoa ʻo e ʻū meʻa ʻoku faʻu ʻaki e Fakaʻaliʻali ʻo e ʻAloʻí pea mo hono ʻātakaí. ʻOku fakaʻaliʻali atu foki mo ha sīpinga ʻo homau kiʻi koló. ʻOku toe faʻo atu ki he puhá ha ongo tā tongitongi pe ngaahi meʻa kehe he taʻu kotoa pē, mo e Kilisimasi kotoa pē. ʻOku ʻi ai ha ngaahi tā tongitongi ʻo e kakai ʻo e koló, ngaahi fale, kau ngoue mo e fanga monumanu, meʻa tapili matangí mo e vaí, mo e ngaahi ʻelemēniti fakanatula kehe ʻokú ne fakafofongaʻi e tafungofungá mo e teleʻá, ʻuluʻakaú, mo e fonuá. Naʻe fakaʻaongaʻi ha ʻū kongokonga sioʻata ke fakatātaaʻi ʻaki e ngaahi vaitafé mo e anovaí. Ne ʻi ai ha ngaahi taimi ne ʻi ai mo ha ʻū hala fakakavakava. Ka ʻi he uhouhonga ʻo e meʻá ni kotoa pē ʻoku ʻi ai e ngaahi tā tongitongi mahuʻinga tahá, ʻa ia ʻoku fakamatalaʻi ʻe he folofola toputapú: ko ha fanga sipi mo e “kau tauhi sipi ʻoku nofo ʻi he ngoué, ʻo leʻohi ʻenau fanga sipí”2 ko e ʻāngelo ne lea ki he kau tauhi sipí ke ʻoua ʻe manavahē mo fakahā ange hono ʻaloʻi ʻo e Fakamoʻuí, mo ʻomi e “ongoongo ʻo e fiefia lahi … ki he kakai fulipē”3mo ha tā tongitongi ʻo Mele mo Siosefa ʻoku ʻiloa ke tuku maʻu pē ʻi he veʻe ʻaiʻanga kai ʻo e manú.4 Pea ʻoku ʻi ai leva mo e fetuʻú, ʻa ia ʻoku pehē ʻe he folofolá naʻá ne ʻomi ha fiefia lahi ki he kau tangata potó pea tataki kinautolu ʻi heʻenau fononga kia Sīsuú.5

Ko e meʻa ia ʻo e mēmipa ʻo e fāmilí kotoa ke fokotuʻu ʻa e ʻFakaʻaliʻali ʻo e ʻAloʻí. ʻI ha ngaahi lau ʻaho pe lau uike, ne fokotuʻu fakakongokonga mo fakatahatahaʻi e ngaahi konga kotoa ki honau feituʻu totonú.

ʻI hono kotoa ʻo e faʻahitaʻú, ne mau fakaʻofoʻofaʻia ʻi he Fakaʻaliʻali ʻo e ʻAloʻí mo manatua e ngaahi meʻa ne fakamatalaʻi ʻe Mātiu mo Luké ʻo mātuʻaki mahuʻingamālie ai e fakamanatua ko ʻení. ʻOku fakamatala e ngaahi talanoá ki he tui ʻa Mele mo Siosefá; ko e ʻalu hake ʻa Siosefa mo Mele “mei Kāleli, mei he kolo ko Nāsaletí, ki Siutea, ki he kolo ʻo Tēvitá, [naʻe] ui ko Pētelihemá”6; pea mo ʻena fiu kumi ha feituʻu ke mālōlō aí.

Ko hono fakaʻosí, ʻi heʻene aʻu ki he ʻaho Kilisimasí, ʻoku fokotuʻu leva e tā tongitongi ʻo e pēpē ko Sīsuú ʻi he ʻaiʻanga kai ʻo e manú, pea liliu leva e talanoá ki hono mahuʻinga ʻo Sīsū Kalaisi ʻi heʻemau moʻuí mo e meʻa naʻá Ne fai maʻamautolú7 he ko Ia ʻa e meʻaʻofa maʻongoʻonga taha ʻi he ngaahi meʻaʻofa kotoa pē.

ʻOku fakamatalaʻi lelei ʻe he foʻi hivá ni e ongo mo e laumālie ʻo e fakamanatú:

[“ʻOiau ʻa e ʻofa ongongofua ʻa e Tama ʻa Melé!

ʻA e kiʻi Tama haohaoa mo fakaʻofoʻofa!

ʻOku ʻaofi ʻe he mohuku mōmoa he ʻaiʻanga kai ʻo e manú

ʻI he ʻaho fakalangi ko ia ʻo e ʻuluaki Kilisimasí!

Ko e ʻamanakiʻanga ʻo e toʻu tangata mo e faʻahinga kotoa pē

ʻOku tukutaha ia ʻi Ho fofonga ʻofá!

ʻOiau ʻa e Tama ʻoku fakafonu ʻe hono nāunaú e māmaní!

ʻOiau ʻa e kiʻi Tama ne fanauʻi he maʻulaló!

Naʻe tataki mai e kau tauhisipí, mei he mamaʻó,

ʻO nau tuʻu mo moihū he lalo fetuʻú,

Pea tūʻulutui e kau tangata potó

ʻO fakaʻapaʻapa ki he ʻAfio Ná!

ʻOiau e Tama ʻoku hiva ki ai e kau ʻāngeló!

ʻOiau e kiʻi Tama, ko hotau Tuʻi kei Valevalé!

Ko e fakanonga ki he mamahi kotoa pē

ʻA e fofonga fakaʻofoʻofa, mo nāunauʻia!

ʻOiau e meʻaʻofa mahuʻinga kuo foaki ki he faʻahinga ʻo e tangatá

Ke maʻu ai hatau tofiʻa ʻi he Langí!”8

Naʻe fakamoʻoni e Fakamoʻuí Tonu ki Heʻene meʻafoaki maʻatautolú: “Kuó u tala ʻa e ngaahi meʻá ni kiate kimoutolu, koeʻuhí ke mou maʻu ʻa e fiemālié ʻiate au. Te mou maʻu ʻa e mamahí ʻi māmani: ka mou loto toʻa; kuó u ikuʻi ʻa māmani.”9

“He naʻe ʻofa pehē ʻa e ʻOtuá ki māmani, naʻá ne foaki hono ʻAlo pē taha naʻe fakatupú, koeʻuhí ko ia kotoa pē ʻe tui kiate iá ke ʻoua naʻa ʻauha, kae maʻu ʻa e moʻui taʻengatá.”10

Ko ha meʻaʻofa makehe moʻoni; ko ha meʻaʻofa maʻongoʻonga!

“Ko e faʻahitaʻu Kilisimasí ko ha taimi ia ke fakamanatu mo ngāueʻi e ngaahi tāpuaki mo e ngaahi faingamālie ʻoku tau maʻu koeʻuhí ko e ʻaloʻi, moʻui, Fakalelei, mo e Toetuʻu ʻa hotau Fakamoʻui, ko Sīsū Kalaisí.”11

ʻOku ou fakakaukau ki he tāpuaki ʻo hono maʻu ʻo e melinó mo e ʻamanaki leleí, neongo e ngaahi faingataʻá mo e ʻahiʻahí;12 ko e tāpuaki ʻo e tataki fakalangi ʻi he ngaahi taimi ʻo e ikuná mo e loto-foʻí;13 ko e tāpuaki ʻo ha fakakaukau mo ha taumuʻa lahi ange, ko hono ʻiloʻi mo e tui ʻoku ʻi ai ha meʻa lahi ange he hili ʻa e moʻui fakamatelié ni;14 ko e tāpuaki ʻo e loto-houngaʻiá neongo e fusi-mo-ʻomó; ko e tāpuaki ʻo e ongoʻi fiemālié neongo ʻetau ongoʻi tuenoá;15 pea mo e tāpuaki ʻo e malava ke foaki atú neongo ʻa e ʻikai ke lahi ʻa e meʻa ʻoku tau maʻú.

ʻOku tau maʻu e ngaahi tāpuakí ni mo ha ngaahi tāpuaki kehekoeʻuhí pē ko Sīsū Kalaisi! ʻIo, koeʻuhi ko e pēpē ko Sīsuú ʻoku ʻikai ai ke u faʻa tatali ke tuku Ia ʻi he ʻaiʻanga kai ʻo e manú ʻi he ʻaho Kilisimasí ʻi heʻemau Fakaʻaliʻali ʻo e ʻAloʻí! Ko Ia ʻa ʻetau meʻaʻofa maʻongoʻonga tahá, naʻá Ne foaki mai kiate kitautolu ha ngaahi tāpuaki mahuʻinga koeʻuhí ko ʻEne moʻuí, sīpingá, ngaahi akonakí, mo e feilaulaú.

Te u fehuʻi atu: ʻIkai nai ʻoku totonu ke tau fakaʻaongaʻi e ngaahi tāpuakí ni ke toʻo atu ai e kavenga ʻa e niʻihi kehé, tokoniʻi mo poupouʻi kinautolu ke nau fehokotaki mo e laumālie ʻo e faʻahitaʻu toputapu ko ʻení mo fakamanatua e ongoongo lelei ne fakahā ki he kau tauhisipí ʻi he ʻuluaki Kilisimasí?

ʻE lava ʻe Kalaisi ʻo liliu ʻetau Kilisimasí ke ope atu ʻi he ngaahi līpine pē ʻo e angaʻofá mo e ʻofá pea ʻākilotoa ʻetau ngaahi fakamanatú ʻaki e manavaʻofá, ʻa ia ko “e ʻofa haohaoa ʻa Kalaisí [ʻa ia] ʻoku tolonga … ʻo taʻengata.”16 “Neongo ʻa e feliliuaki e ngaahi ongo ʻoku tau maʻú, ka ʻoku ʻikai pehē ʻEne ʻofa ʻiate kitautolú.”17 ʻOku hokohoko atu ʻa ʻEne ʻofá ʻi he kotoa ʻo e taʻú pea mo hono kotoa ʻo ʻetau moʻuí.

ʻI he tukutaha ʻetau tokangá kia Kalaisi he taimi Kilisimasí te ne ʻomai ʻa e mahuʻinga ʻo ʻEne ʻofá ʻi heʻetau moʻuí pea ʻe toe malava ange ke tau ʻofa mo tokoniʻi e niʻihi ʻoku tau feohí.

ʻI heʻetau pukepuke e laumālie ʻo e Kilisimasí, ʻoku tau pukepuke ai e Laumālie ʻo Kalaisí. Fakatauange ʻe tukutaha ʻetau tokangá ʻia Sīsū Kalaisi, ko e Maama ʻo e Māmaní, pea ʻofa ke tau fakaulo atu ʻetau māmá ʻi he faʻahitaʻu ko ʻení ʻaki hono vahevahe atu mo e niʻihi kehé ʻetau ʻofá, ʻetau manavaʻofá, mo ʻetau ngāue tokoní.

Koeʻuhí naʻá Ne hāʻele mai, ʻoku ʻi ai ʻa e ʻuhinga ʻo ʻetau moʻuí. Koeʻuhí naʻá Ne hāʻele mai, ʻoku ʻi ai ʻa e ʻamanaki lelei. Ko Ia ʻa e Fakamoʻui ʻo e māmaní, pea ko Ia ʻetau meʻaʻofa maʻongoʻonga tahá; ko ʻeku fakamoʻoní ia. ʻI he huafa ʻo Sīsū Kalaisí, ʻēmeni.

Paaki