« Nō tei ha’apa’o maita’i, te aura’a o te Noera ’oia ho’i ïa e maita’i te mau mea ato’a »
Purera’a Noera a te Peresidenira’a Mātāmua nō 2022
Sābati 4 nō Tītema 2022
Tē ha’amāuruuru nei au i te peresideni Nelson ’e te Peresidenira’a Mātāmua nō teie fāna’ora’a e paraparau i teie pō. ’Ua rave tō’u ’utuāfare i te ’ōro’a nō te Noera i tō mātou iho nei fenua, ’e i Farāni, i Heremani ’e i Peretīria. Ta’a ’ē noa atu te vāhi e ora tātou, e parau mau nehenehe ’o tē vai noa nō te tā’āto’ara’a ’o tē ti’aturi ’e ’o tē pe’e nei ia Iesu Mesia : tē ’oa’oa nei tātou ’ua tae mai ’oia, ’oia tei pi’ihia mai te ha’amatara’a mai ā, ’oia tei tīa’i-maoro-hia tau tenetere te maoro, ’oia te Fānau tahi o te Metua—’ua tae mai i te ’āfa ti’a o te mau tau ra, i roto i te ha’eha’a roa a’e. ’E maoti tōna taera’a mai te mau miriā ta’ata tei ora i ni’a i te fenua nei e ora fa’ahou mai, ’e mai te peu e mā’iti rātou, e noa’a ia rātou te ora mure ’ore, te hōro’a rahi a’e i te mau hōro’a ato’a a te Atua.
I roto i te ’ā’amu nehenehe nō tōna fānaura’a i te tau Noera, e rave rahi ha’api’ira’a e nehenehe e ’apo mai.
Teie te ha’api’ira’a tā’u e hina’aro e fa’a’ite ia ’outou i teie pō : I roto i te mau ha’ape’ape’ara’a ato’a ’e te pāpū ’ore, te mau fifi ’e te ti’arepu e ’āpe’e nei ia tātou i’ō nei, i tō tātou orara’a tāhuti nei, nō tei ha’apa’o maita’i—tei fa’aro’o ’e tei ti’aturi i te Fatu—i te hope’a roa, e maita’i te mau mea ato’a.
E feruri na i teie mau hi’ora’a nehenehe.
E vahine ha’apa’o maita’i, ’o Elisabeta, ’e e mea pa’ari rāua tāna tāne ’o Zaharia i teienei, tē ’oto ra rāua ’aita rāua i ha’amaita’ihia e te tamari’i. ’Ua ha’apa’o maita’i noa rā rāua, ’e ’ua ti’aturi i te Fatu.
Noa atu ā ’aita te mau pāpa’ira’a mo’a e parau nei e aha te mana’o o Zaharia ’e o Elisabeta, ’e e aha tā rāua i paraparau, tē tauturu mai nei rā te ha’utira’a tāpehe ra Savior of the World [Fa’aora o te ao] ’ia feruri ri’i i te mea i roto i tō rāua ’ā’au. Tē parau nei Zaharia ia Elisabeta : « ’Aita tāua i mā’itihia nō te fānau i te tamari’i. E ti’aturi noa ā rā tāua i te Fatu. » ’Ei reira rāua e hīmene ai : « E hōro’a a muri noa atu vau i te Atua, ’eiaha rā nō te rave i tō’u hina’aro […] ’Āhani ’aita, te hōro’a a muri noa atu iāna, ’o te tīa’i ïa ’e te māta’ita’i ’e te hi’o […] Vaiiho vau […] iāna ’ia arata’i mai iā’u […] ē tae noa ai tō’u hora, tō’u mahana, tō’u matahiti e hope ai. »1
Tupu a’enei te semeio. Tē parau nei te mau pāpa’ira’a mo’a ē i roto i te hiero te melahi Gaberiela i te fāra’a ia Zaharia. I parau te melahi ē : « E fānau tō vahine ’o Elisabeta i te tahi tamaiti nā ’oe ; ’e nā ’oe e ma’iri i tōna i’oa ia Ioane […] ’E […] ’ei fa’aineine [’oia] i te hō’ē pae ta’ata nō te Fatu. »2
I pāhono ai Zaharia : « E ta’ata ruhiruhia ho’i au, ’e ’ua ruhiruhia ato’a tā’u vahine. »3
Parau a’era Gaberiela : « ’O ’oe ’aore i fa’aro’o i tā’u parau nei », « e vāvāhia ’oe, e ’ore e ti’a ’ia parau, ē tae noa atu i te mahana e hope ai teie nei parau i te tupu. »4
’A feruri na i te mana’o i roto ia Elisabeta ’e Zaharia. Tau matahiti te maoro rāua i te purera’a nō te fānau i te tamari’i, ’aita rā. ’Ua tāmau noa rāua i te ha’apao i te mau fa’auera’a, ’e i te ti’aturi i te Fatu. ’E tē fā mai nei te hō’ē melahi ia Zaharia, terā ïa, e’ita tāna e nehenehe e paraparau. I māere a’e paha ’oia i tōna ti’ara’a atu i mua i te Fatu. Terā rā i te taime i fa’ata’ahia, ’ua fānauhia mai te ’āiu. ’Ua paraparau fa’ahou ā Zaharia. ’E riro mai nei teie pēpē o Ioane te Peropheta, tei fa’aineine i te ’ē’a nō te Fa’aora. Vai noa atu te pāpū ’ore ’e te fifi, nō tei ha’apa’o maita’i rā, i te hope’a, e maita’i te mau mea ato’a.
I muri iho, i roto i te ’ā’amu nō te Noera, e fārerei tātou ia Maria iti, tei mā’itihia ’ei metua vahine nō te Tamaiti a te Atua. Noa atu rā e māna’ona’ora’a ’e te pāpū ’ore i roto i tōna orara’a. ’Ua fā mai Gaberiela ia Maria, ma te fa’a’ite i tōna pi’ira’a hanahana. I ui ai Maria : « E aha ïa e ti’a ai ’aore ho’i au i ’ite i te ta’ata ? »5 Fa’ata’a a’era Gaberiela ē, e tae mai te mana o te Vārua Maita’i i ni’a iāna, ’e e tāpo’i te mana o tei Teitei iāna, ’e e hapū ’oia i te Tamaiti a te Atua, ’e ’o Iesu tōna i’oa e topahia.
’A feruri na i te ’oa’oa ’e te poupou i roto iāna, ’ua tere mai te hō’ē melahi a te Atua iāna ra. ’Auē ïa mana’o ha’eha’a te ferurira’a ’ōna ē e metua vahine ’oia nō te Mesia i tīa’i-maoro-hia. ’E i tōna paraura’a ia Iosepha, ’aita ato’a i ’āfaro pauroa. E ta’ata ’āfaro ’o Iosepha, ’e ’aita i hina’aro ’ia ha’amā atu Maria, ’aita rā i pāpū iāna te ’ē’a ti’a e haere. I roto i tōna ti’arepu ’e te pāpū ’ore, ’ua haere mai te hō’ē melahi iāna ra i roto i te hō’ē ta’oto : « E Iosepha […] ’eiaha e mata’u i tō vahine ra ia Maria ’ia arata’i mai i [tō] ’utuāfare, nō te vārua Maita’i ho’i i hapū ai ’oia. ’E e tamaiti tāna e fānau, ’o tā ’oe ïa e topa atu i tōna i’oa ia Iesu : e fa’aora ho’i ’oia i tōna ta’ata i tā rātou hara. »6
Pāpū roa e ti’a ia tātou ’ia māramarama i te ti’arepu o Maria, ’e tōna pāpū ’ore ’e tōna māere e nāhea pa’i teie ha’amaita’ira’a fa’ahiahia e tupu ai. ’Ua ha’ape’ape’a ato’a Iosepha ’e ’ua huehue te mana’o. I teienei rā, e mea pāpū roa e haere ’āpipiti rāua i ni’a i teie ’ē’a. ’Oa’oa iti rahi paha ïa tō Maria i te ’itera’a ē e melahi tei fā ia Iosepha. ’Oa’oa iti rahi paha ïa tō Iosepha i te ’itera’a ē ’o te hina’aro o te Atua teie. Vai noa atu te pāpū ’ore ’e te fifi, nō tei ha’apa’o maita’i rā, i te hope’a, e maita’i te mau mea ato’a.
’Ua ’ite rā ho’i tātou ē, e fifi fa’ahou ā i mua ; mai terā noa iho ā. Tē fātata ra te taime nō Maria ’ia fānau, tītau a’era tō Roma ’ia ho’i Iosepha i te ’oire nō Betelehema. I fa’aoti ai Maria ’e Iosepha ē e haere rāua to’opiti. E mea au nā tātou pā’āto’a te ’ā’amu nehenehe nō Noera. I Betelehema, ’aita e vāhi i roto i te fare tīpaera’a. E aha atu ra ïa ha’ape’ape’ara’a nā Iosepha. E aha pa’i huru ? Nō te aha pa’i Maria, tei mā’itihia nā ni’a i te mau vahine ato’a, e fānau ai i te Tamaiti a tei Teitei roa i roto i te hō’ē noa fare ’ānimara ? E tupu maita’i ānei te fānaura’a, ’aita e pe’ape’a, ’aita e fifi ?
E mea huru māere, e mea huru ti’a ’ore, ’ia hi’ohia. ’Ua fānauhia rā te ’aiū ; e ea maita’i tōna. Mai tei parauhia i roto i te hīmene Noera ra : « I roto i te phātene, ’aita e ro’i, nō te ’aiū ’o Iesu ’o tē ta’oto ra. »7
I roto i te pō, ’ua fā mai te hō’ē melahi i te mau tīa’i māmoe i roto i te ’āua, ma te hōpoi i te parau maita’i ’oa’oa rahi. ’E hīmene atu ra te mau melahi : « ’Ia ha’amaita’ihia te Atua i ni’a i te ra’i teitei, ’ei hau tō teie nei ao, ’e ’ia ’ite-au-hia mai te ta’ata nei. »8
Haere a’era te mau tīa’i māmoe i Beletehema nō te hi’o i te ’aiū Iesu. ’E i te ’itera’a rātou i te tama Mesia ra, e tāmāhanahanara’a paha ïa ’e te hau tā Iosepha ’e Maria i putapū, i te ’itera’a ē, e tumu nō te mau fifi tei fa’a’ati na ia rātou. ’Ua fa’a’ite mai te mau melahi i tōna taera’a mai ’e tāna misiōni hanahana. I muri iho i te tāfifira’a ’e te pāpū ’ore, nō tei ha’apa’o maita’i i te hope’a, e maita’i te mau mea ato’a.
I te ao ’āpī, e ti’arepu, e pāpū ’ore ’e e māna’ona’ora’a ato’a i ni’a i te feiā ha’apa’o maita’i. I tohu te peropheta Samuela ē, e fānauhia te Fa’aora e pae matahiti i muri mai, ’e e ’itehia te tāpa’o nō te hō’ē pō tā’āto’a ’aita e pōiri. I te fātatara’a te mahana, e ’ohipa tei tupu tei ’ore i mana’ohia. « Tē vai ra te hō’ē mahana i fa’ata’ahia e te feiā ti’aturi ’ore [tei parau na ē ’ua ma’iri te taime] nō te taparahi i te mau ta’ata ato’a i ti’aturi [e tae mai te Fa’aora], maori rā ’ia tupu te tāpa’o ’o tei fa’a’itehia mai e te peropheta ra o Samuela. »9 I fa’ao’ō’o te feiā ti’aturi ’ore i te feiā ti’aturi : « ’Ua faufa’a ’ore tō ’outou ’oa’oa e tō ’outou fa’aro’o nō ni’a i taua mea ra. »10 E feruri na ïa i te pāno’ono’o ’e te māna’ona’o o te feiā ha’apa’o maita’i. Tē parau nei te mau pāpa’ira’a mo’a nō Nephi ē « ’ua tīpapa ihora i raro i te repo, ’e ’ua ti’aoro ’ū’ana atu ra i tōna Atua nō tōna mau ta’ata. »11 ’E ’a pure ai Nephi, « ’ua tae mai ra te reo o te Fatu iāna, i te nā-’ō-ra’a mai ē : ’A fa’ateitei i tō ’outou upo’o i ni’a ’e ’a fa’aitoito ; inaha ho’i, ’ua fātata te taime, ’e i teie pō e fa’a’itehia atu ai te tāpa’o, e ananahi e tae mai ai au i te ao nei. »12
Tē reo nei te mau pāpa’ira’a mo’a : « ’Ua tupu mau atu ra te mau parau i fa’ataehia mai ia Nephi ra […] inaha ho’i, i te ma’irira’a te mahana i raro, aita e pōiri […] [’E] ’ua māere roa te mau ta’ata ato’a […] ’e ’ua ma’iri rātou i raro i te repo […] [’E] ’aita e pōiri i taua ru’i ato’a ra, ’āre’a rā ’ua māramarama te reira mai te mahana i te avatea […] ’E ’ua ’ite ihora rātou ē, ’o te mahana teie e fānauhia mai ai te Fatu. »13
Vai noa atu te fifi ’e te pāpū ’ore, nō tei ha’apa’o maita’i rā—nō rātou e ti’aturi i te Atua—i te hope’a, i roto ānei i teie orara’a ’aore rā i te taime e tūturi tātou i tōna ra ’āvae, e maita’i te mau mea ato’a.14
Nō ni’a i te taime mo’a nō te fānaura’a o te Fa’aora, nō te aha pa’i te Fatu i tīa’i ai ē te pō hope’a roa e parau ai ia Nephi ē, e tae mai ’oia i te po’ipo’i a’e ? E ti’a ho’i iāna ’ia parau mai tau hepetoma ’e tau ’āva’e nā mua atu. E aha pa’i ’oia i vaiiho ai ia Elisabeta ’e Zaharia ’ia ruhiruhi roa ma te fānau ’ore nō te ha’apāpū atu ai ē, e fānau rāua i te peropheta Ioane ? ’E e aha pa’i te faufa’a nō te fa’auiui haere ia Maria nō ni’a i te ’ohipa i mua iāna, ’e nō te fa’aferuri ia Iosepha i tōna ti’ara’a i roto i te ’ā’amu o te mau ’ā’amu ato’a ? E aha pa’i i hunahia ai te parau nō te phātene ’e te mau tīa’i māmoe ’e te mau melahi ē tae noa atu ai te reira i tupu ai ?
I te ao hou te tāhuti nei, ’ua fa’a’ite te Fatu ē : « E tāmata tātou ia rātou i reira, ’ia ’ite tātou e ha’apa’o ānei rātou i te mau mea ato’a tā te Fatu tō rātou Atua e fa’aue ia rātou ra. »15 ’E i roto i te Maseli : « E ti’aturi ia Iehova ma tō ’ā’au ato’a ra ; ’eiaha rā e ti’aturi i tō ’oe iho ra ha’apa’o. ’Eiaha e ha’amo’e iāna i tō ’oe ato’a ra mau haere’a ; ’e nāna e fa’a’ite ia ’oe i tō ’oe ra mau haere’a. »16
I tō tātou mau taime pāpū ’ore, i tō tātou mau mahana ti’arepu ’e te fifi, i roto i tā tātou mau tāfifira’a, ’ei ha’apa’o maita’i tātou. I tae mai Iesu i terā ra pō mo’a. ’O ’oia te Fa’aora o te ao nei, te Ari’i nō te hau, te Ari’i o te mau ari’i. Tē ora nei ’oia, ’e « ’ua māha te tīa’ira’a ’e te mata’u o terā mau matahiti ato’a [iāna] ra i teie pō. »17 Tē fa’a’ite nei au ē, ’ia vai parauti’a noa tātou, e māha tō tātou mau roimata ato’a nō te ’oto, nō te fifi ’e nō te pāpū ’ore, ’e e fa’ati’ahia te reira iāna ra, te Tamaiti here a te Atua. « ’Ua tae mai te Mesia, ’oa’oa tātou. »18 I te i’oa o Iesu Mesia ra, āmene.