Sama sa Usa ka Sudlanan nga Nabuak

Ni Elder Jeffrey R. Holland

Sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles

Unsay inyong labing maayo nga buhaton kon ang mga hagit sa pangisip o emosyon miabut kaninyo o sa inyong minahal?

Si Apostol Pedro misulat nga ang mga disipulo ni Jesukristo kinahanglang “maloloy-on sa usag usa.”¹ Niana nga diwa buot kong mamulong niadtong may problema sa pangisip o sa emosyon, niadtong madala-dala ra o nagrabehan na, sa mubo lang nga panahon o sa tibuok kinabuhi. Atong mabati ang kagrabe niining butanga kon kita makadungog sa mga propesyonal nga maghisgot og neuroses ug psychoses, kalagmitan tungod sa genetic ug mga depekto sa chromosome, sa bipolarity, paranoia, ug schizophrenia. Bisan og makalibog man, kining tanan mao ang pipila sa reyalidad sa mortal nga kinabuhi, ug dili angay ikaulaw ang pag-angkon niini sama sa pag-angkon kon nanlimbasug sa problema sa high blood o sa kalit lang nga pagtumaw sa makamatay nga tumor.

Sa pagpaningkamot alang sa kalinaw ug pagsabut niining lisud nga hilisgutan, importante nga hinumduman nga kita buhi—ug mipili nga magpakabuhi—sa nalaglag nga kalibutan diin ang atong balaanong mga katuyoan sa tinguha sa pagka-diosnon kanunayng pagasulayan. Ang labing sigurado sa plano sa Dios mao nga may usa ka Manluluwas nga gisaad, usa ka Manunubos, nga pinaagi sa atong pagtuo ngadto Kaniya kita malampusong makabuntog niining mga pagsulay, bisan ang paghimo niini mahimong lisud kaayo para sa Amahan kinsa mipadala Kaniya ug para sa Anak kinsa mianhi sa yuta. Ang pagdayeg lang niining balaanong gugma ang makapahimo sa atong dili kaayo bug-at nga pag-antus nga madala ra sa sinugdanan, dayon masabtan, ug sa katapusan makaluwas.

Dili na ko maghisgut sa grabe kaayong mga sakit nga akong gihisgutan apan mag-focus lang ko sa MDD—“major depressive disorder”—o, sa mas komon, “depresyon.” Kon ako maghisgut niini, wala ko magpasabut sa bati nga estilo sa buhok, tingbayad sa buhis, o sa ubang makawala sa kadasig natong mga panahon. Ang tanan mabalaka o mahigawad o mawad-an og kadasig. Giingon sa Basahon ni Mormon nga si Ammon ug ang iyang kaigsoonan mibati og depresyon sa lisud kaayo nga panahon,² ug kita usab. Apan karon namulong ko sa mas seryuso nga butang, sa kasakit nga grabe kaayo nga nagpugong sa abilidad sa tawo sa paglihok sa hingpit, mga lawom kaayo nga bahin nga dili makab-ot sa hunahuna sa tawo kini siguradong maayo kon ang mga biktima magtinarung lang ug magpositibo—bisan og usa ako ka madasigong manlalaban sa mga nagtinarung ug sa may positibong hunahuna!

Dili, kining walay kahayag sa hunahuna ug espiritu mas labaw pa kaysa pagkawala sa kadasig. Kini akong nakita sa usa ka buotan kaayong lalaki sa dihang ang pinalangga niyang asawa nga 50 anyos namatay. Kini akong nakita sa bag-ong mga inahan nga misinati sa ilang gitawag og “mga kaguol human sa pagpanganak.” Kini akong nakita nga gibati sa nabalaka nga mga estudyante, mga beterano sa militar, mga lola nga nabalaka alang sa kaayohan sa ilang nagtubo nga mga apo.

Ug kini akong nakita sa batan-ong mga amahan nga naningkamot sa pagsangkap sa ilang pamilya. Niana nga bahin ako mismo nakasinati sa kapait niini. Sa usa ka punto sa among kaminyoon sa dihang ang kalisud sa pinansyal gidunganan sa grabeng kakapoy, naglisud ko sa emosyon nga wala damha kay kini tinuod gayud. Uban sa grasya sa Dios ug sa gugma sa akong pamilya, nagpadayaon ko sa paglihok ug pagtrabaho, apan bisan pa human niining mga tuiga padayon kong mibati og dakong simpatiya alang sa uban nga naa sa mas grabing kasakit kay kanako. Sa bisan unsa nga hitabo kitang tanan makabaton og kaisug gikan niadtong kinsa, sa mga pulong ni Propeta Joseph, “[na]ngita … ug [nag]hinuktok sa labing mangitngit nga dili matugkad”³ ug milampos niini—pipila sa halangdong mga tawo nga sila si Abraham Lincoln, Winston Churchill, ug Elder George Albert Smith, ang naulahi usa sa labing buotan ug susama ni Kristo nga tawo sa atong dispensasyon, kinsa nanlimbasog sa balik-balik nga depresyon sa pipila ka tuig kaniadto sa wala pa mahimong hinigugma sa tanan nga ikawalong propeta ug Presidente sa Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw.

Unsay kaha ang labing maayo ninyong buhaton kon ang mga hagit sa pangisip o emosyon miabut kaninyo o sa inyong minahal? Labaw sa tanan, ayaw pagkawala og pagtuo sa inyong Amahan sa Langit, kinsa nahigugma kaninyo labaw pa sa inyong panabut. Sama sa giingon ni Presidente Monson ngadto sa mga sister sa Relief Society nga makatandog kaayo sa miaging Sabado sa gabii: “Kana nga gugma dili gayud mausab. … Anaa kini alang kaninyo kon kamo naguol o malipayon, nawad-an sa paglaum o malaumon. Ang gugma sa Dios anaa alang kaninyo angayan man kamo o dili [niini]. Anaa ra kini kanunay.”⁴ Ayaw gayud pagduhaduha niana, ug ayaw ipatig-a ang inyong kasingkasing. Tinguhaa sa matinud-anon ang nasulayan na nga mga buhat sa pagpahinungod nga makadala sa Espiritu sa Ginoo sa inyong kinabuhi. Tinguhaa ang pagtambag niadtong naghupot sa mga yawe alang sa inyong espirituhanong kaayohan. Pangayo ug ibahandi ang mga panalangin sa priesthood. Moambit sa sakrament matag semana, ug mohupot gayud sa makapahingpit nga mga saad sa Pag-ula ni Jesukristo. Motuo sa mga milagro. Ako nakasaksi og daghan niini nga miabut dihang ang tanang indikasyon nag-ingon nga wala nay paglaum. Ang paglaum dili gayud mawala. Kon kadtong mga milagro dili dayon mahitabo o sa hingpit o dili gayud mahitabo, hinumdumi ang mismong ehemplo sa kalisud sa Manluluwas. Kon ang mapait nga kopa dili mapasa, inom niini ug magmalig-on, nga magsalig sa malipayong mga adlaw nga moabut.⁵

Sa pagpugong sa mga sakit kutob sa mahimo, pagmatngon sa mga timailhan sa stress sa inyong kaugalingon ug sa uban nga mahimo ninyong matabangan. Sama sa inyong sakyanan, magbantay sa nagkataas nga temperatura, sobrang pagpadagan, o sa tangke nga hapit wala nay gasolina. Kon kamo moatubang og “depresyon tungod sa kakapoy,” himoa ang gikinahanglang pag-adjust. Ang sobrang kakapoy mao ang kaaway natong tanan—busa hinay-hinay lang, pahulay, ug ibalik ang kalagsik. Ang mga doktor mipasidaan nato nga kon kita dili mogahin og panahon aron mamaayo, kita sigurado gayud nga magkasakit sa dili madugay.

Kon ang mga butang nagpadayon sa pagpalisud kaninyo, pagpatambag sa mga eksperto nga sertipikado sa pagbansay, propesyonal nga mga kahanas, ug maayong mga hiyas. Isulti kanila ang tinuod ninyong kaagi ug mga panlimbasug. Mainampoon ug mabinantayong ikonsiderar ang tambag ug mga solusyon nga ilang gihatag. Kon kamo may appendicitis, ang Dios nagpaabut nga kamo mangayo og panalangin sa priesthood ug magpa-check up sa pinakamaayong doktor. Mao usab sa mga problema sa emosyon. Ang atong Amahan sa Langit naglaum nga kita mogamit sa tanang talagsaong gasa nga Iyang gihatag niining mahimayaong dispensasyon.

Kon kamo ang naapektuhan o tig-amuma sa naapektuhan, ayaw pagbati nga gilisdan sa kadako sa inyong buluhaton. Ayaw paghunahuna nga maayo ra ninyo ang tanan, apan ayoha ang mahimo ninyong ayuhon. Kon kadto gamay lang nga mga kalampusan, pagmapasalamaton niini, ug pagmapailubon. Kadaghan nga gibalik-balik diha sa kasulatan, ang Ginoo nagmando sa usa ka tawo nga “tumindog” o “pagmalinawon”—ug magpaabut.⁶ Magmapailubon sa paglahutay sa pipila ka butang isip kabahin sa atong mortal nga pagkat-on.

Para sa mga tig-amuma sa naapektuhan, sa inyong paningkamot sa pagtabang aron mapiskay ang uban, ayaw sakita ang inyong kaugalingon. Niining tanang butang pagmaalamon. Ayaw pagdagan nga labaw pa kay sa inyong kusog.⁷ Bisan unsang butang nga dili nato mahimo o mahatag, atong matanyag ang atong pag-ampo ug “tiunay nga paghigugma.”⁸ “Ang gugma mapailubon, ug mapuanguron; … [kini] mopailub sa tanang butang, … molaum sa tanang butang, moantus sa tanang mga butang. Ang gugma wala gayuy pagkatapos.”⁹

Usab atong hinumduman nga bisan sa unsang hagit sa sakit o lisud nga hagit, aduna pay daghang maayong butang sa kinabuhi nga angayng lauman ug pasalamatan. Kita mahangturong labaw pa kaysa atong mga limitasyon o kasakit! Si Stephanie Clark Nielson ug ang iyang pamilya higala na namo sobra na sa 30 ka tuig. Niadtong Agosto 16, 2008, si Stephanie ug iyang bana, si Christian, sakay sa naghagsa nga eroplano ug ang pagkasunog niini naghimo og uwat ni Stephanie nga ang gi-manikyuran lang nga mga kuko sa tiil ang nailhan dihang ang mga sakop sa pamilya moila sa mga biktima. Hapit wala nay paglaum nga mabuhi pa si Stephanie. Human sa lima ka buwan nga pagka-coma, siya nakamata. Tungod niana, ang daw dili matapos nga pagpakabuhi uban sa grabing depresyon miabut. Siya dunay upat ka anak nga ang tanan nag-edad og ubos pa sa siyete anyos, dili gusto ni Stephanie nga sila makakita pa niya pag-usab. Mibati siya nga mas maayo pa nga wala mabuhi. “Kausa miingon si Stephanie nako didto sa akong opisina. Nagtuo ko nga mas sayon pa, “nga ila na lang kong kalimtan ug hinayhinayng mawala sa ilang kinabuhi.”

Apan alang sa mahangturon niya nga pasidungog, ug inubanan sa mga pag-ampo sa iyang bana, pamilya, mga higala, sa upat ka maanyag nga mga anak, ug sa ikalima nga natawo 18 pa ka bulang milabay, nakigbatok si Stephanie sa grabeng kadaot aron mahimong usa sa pinakasikat nga “mommy bloggers” sa nasud, bukas nga mideklarar ngadto sa upat ka milyon nga nagsunod sa iyang blog nga ang iyang “balaang katuyoan” sa kinabuhi mao ang pagkahimong inahan ug sa pagbahandi niini kada adlaw nga gihatag kaniya niining maanindot nga kalibutan.

Bisan unsa pa ang inyong panlimbasug, akong mga kaigsoonan—mental o emosyonal o pisikal o bisan unsa pa—ayaw ibaliwala ang kabililhon sa kinabuhi pinaagi sa pagtapos niini! Salig sa Dios. Hupti ang Iyang gugma. Sayri nga moabut ang adlaw nga ang mga kasakit sa mortalidad mawala. Bisan tuod mobati kita nga “sama sa usa ka sudlanan nga nabuak,” sama sa giingon sa Salmista,¹⁰ atong hinumduman, nga ang sudlanan anaa sa mga kamot sa balaanong tiglalang sa sudlanan. Ang problema sa pangisip mamaayo sama nga mamamayo usab ang nabali nga mga bukog ug nagmasulub-ong kasingkasing. Samtang ang Dios nag-ayo niini, kitang tanan makatabang pinaagi sa pagkamanggiloy-on, dili mohusga, ug sa pagkamabination.

Ako mopamatuod sa balaang Pagkabanhaw, nianang dili matukib nga gasa sa bato sa pamag-ang sa Pag-ula ni Ginoong Jesukristo! Uban ni Apostol Pablo, ako mopamatuod nga ang lawas nga igatisok madunot apan pagabanhawon nga dili madunot ug kadtong gitisok nga mahuyang pagabanhawon nga makagagahum.¹¹ Ako mopamatuod niana nga adlaw nga ang atong mga minahal nga may kakulangan dinhi sa mortalidad mobarug sa atong atubangan nga mahimayaon ug halangdon, sa makapatingala nga hingpit nga lawas ug hunahuna. Pagkamahinamon nga paabuton nianang higayona! Wala ko masayud kon kita ba mas malipayon para sa atong kaugalingon nga nakasaksi niining milagro o mas malipayon para sa uban nga sila nahingpit ug sa katapusan “maluwas.”¹² Hangtud sa oras nga ang hingpit nga gasa ni Kristo mabatyagan natong tanan, kita unta magpakabuhi nga may pagtuo, mohupot og maayo sa paglaum, ug mopakita nga “maloloy-on,”¹³ sa usag usa, ako nag-ampo, sa pangalan ni Jesukristo, amen.