Kangaanga n te Maiu n Tamnei
Tai kariaia bwa ko na konaaki n taian kangaanga ma kakaitara. Ko kabaeaki bwa ko na maeka n te tai aei—n tei ni matoatoa n aroia ana reirei te Uea Iesu Kristo.
I kamauri ngkami n te ingabong aei—ai moararariki kairake n aomata ake a mena ikai ao n te tienta ni maungatabu ao ni kabuta te aonaaba. Ngkami te roro ae kam rineaki n tokin kawaimi, ao I katurua au marooro nakoimi kairake n te Ekaretia.
N ririki aika mwaiti n nako ngke ti kawaria ara utu i Florida, iai te angibuaka ae riki irarikin te tabo are ti maeka iai. Temanna te aine ae e maeka n te mwenga e rinnako inanon ana roki n tebotebo bwa e na kamanoa man te angibuaka. E a moanna n ruru te mwenga. Imwin tabeua te tai n nako. Ngkanne e a ongo bwanaan kaain rarikina: “I mena ikai n te ruu mai moa.” Ngke e otinako man te roki, e rangi ni koro ni miimi ngke e nooria bwa te angibuaka e tabeka mwengana rinanon te eea, ao ni katoka raoi i taubukin mwengan kaain rarikina.
Raoraou aika kairake, te aonaaba e na aki riki bwa te tabo ae rau ngkai iaon kawaina n roko Kauaokin te Tia Kamaiu. E kabwarabwaraaki ni booki aika tabu bwa “bwaai ni kabane a na bane ni mangaongao.”1 E taku Brigham Young, “E kaotaki nakoiu aron moan waakinan te Ekaretia aio, bwa te Ekaretia e na butanako, e na rikirake, e na waaki nako ao n rakanako, ao ni kabutanako te euangkerio nakoia aaba nako iaon te aonaaba, ao ai aron naba mwaakan Tatan e na rikirake.”2
E katabeiaianga riki nakon mwaiei ma buaka ake a taetae ni burabetiaki3 bon kangaanga n te maiu n tamnei are a kona ni kakounakoa aan tamneim ao ni karokoa n taabo ake aki kantaningaaki bwa a na riki, n tabetai n akea ataakina iroum bwa ko a bon mwaing.
Te kabanea ni buakaka ni kangaanga bon ana kariiri teuare e buakaka. Te bure e riki n tainako bwa mwakoron te aonaaba, ma bon akea angaraoina, , e aki kakukurei, ao n aki butimwaeaki. Ni koauana, bon iai, te kairoro ae korakora are e na taobarai kangaanga ibukin te bure. E aranaki bwa te rairannano.
Tiaki ni kabane kangaanga n te maiu ae a na riki man oin am mwakuri. Tabeua a roko ibukin aia rinerine ae kairua tabeman, ao tabeua a roko ti ibukina ngkai bon aei te maiu ae mamate.
Ngke te ataeinimwaane, e rootaki Beretitenti Boyd K. Packer man te aoraki ae te borio are e a kamwaukui rangana. Ngke itiua ana ririki ni maiu Unimwaane Dallin H. Oaks, e karina ni mate tamana. Ngke e roko n te roro ae tebwi tabun Titita Carol F. McConkie man te Beretitentii n te Bootaki n Ataeinaine, a raure ana karo. A na roko kakaewenako nakoimi, ma ngkai kam onimakina te Atua, a na kakorakorai ami onimaki.
N taraakin bwaai n aroia, aroka ake a rikirake n taabo aika a angang a riki ni korakora. Ngkana e kare te ang ae korakora nakon taian aroka, te korakora are inanon te aroka iai uoua bwaai aika e karaoi. Te moan, a karekea korakoran te aroka n ae waekoa ao ni karababa riki. Te kauoua, te korakora are inanon te aroka e moanna ni karaoi rabwatan taian tiaeo are e a kamatena boton te kai ma mwaangana ao ni kangaoraia riki nakon korakoran te ang. Waaka ma mwaanga aika a korakora aika a katana te aroka man te ang are a na manga roko.4
Kam bon rangi ni kakawaki riki iroun te Atua nakon te aroka. Ngkami natina mwane ao natina aine. E kakorakorai ngkami n tamneimi ao ni kaman angani ngkami te katanaki nakon kangaanga n te maiu. Kangaanga inanon ami tai n ataei, n aron te ang ni kaitara te aroka, e kona n rikirake ni kakorakora tamneimi, ni katauraoi ngkami imwain taai aika a na roko inanon maiumi.
Kam na kanga ni katauraoi ibukin ami kangaanga? “Uringnga … bwa bon i aon te bwa are ara Tia Kabomwi, are Kristo, natin te Atua, are kam na riai ni katea iai aami; bwa ngkana te riaboro e kanakoa te ang mai irouna ae korakora, … ana kanoa i buakon te ukeuke n anti, ngkana ni kabane te atibu ae bwaka mai karawa ao te angibuaka ae korakora a bwaka iaomi, … ni katikingkami … ibukin te bwa are ko kateaki iaona.”5 Aei kamanoami man taian kangaanga n te maiu n tamnei.
E taku BeretitentiThomas S. Monson, “N te tai are ngkoa ngke ana kainibaire te Ekaretia ao ana kainibaire te botanaomata a booraoi, ngkai iai te kaokoro imarenara, ao e rikirake n rababa nako.”6 Te marena aei, ibukin tabeua, e karekei kangaanga n te maiu n tamnei. N na tibwaua te katooto.
Te namwakaina ae e nako te Moan Beretitentii ao te Kooram n Abotoro n te Tengaun ma Uoman a korea aia reta nakoia mataniwi ni kabuta te aonaaba. Ni mwakorona e warekaki: “Bitaki n te tua a aki, ni koauana a bon aki, bita te tua are e a tia ni kateia te Atua. E kantaningaira te Uea bwa ti na boutokai ao ni kawakin Ana tua n aki tabe ma iango ni kaitara ke ana waaki te botanaomata. Ana tua n te itiaki e mataata: te reitaki n te weneibure a bon ti eti imarenan te mwaane ao te aine ake a mareaki raoi n te tua bwa te buumwaane ao te buuaine. Ti kaumaki ngkami bwa kam na rinanoa … te reirei are inanon Te Utu: Te Katanoata nakon te Aonaaba.’”7
“E ngae ngke e rikirake n raroa nako aron ana kainibaire te aonaaba man ana tua te Uea i bukin te itiaki man te wenenibure, ti teimatoa ni maiuakina te tua anne. E taku Beretitenti Monson: “Te Tia Kamaiu ibukiia aomata ni kabane e kabwarabwara bwa E mena n te aonaaba ma e aki riki bwa kaaina. Ti kona naba ni maeka n te aonaaba ma ti na aki riki bwa ana bwai te aonaaba ngkai ti totokoi iango aika kewe ao reirei aika kewe ao n teimatoa ni kakaonimaki nakon are e tuangiira te Atua.8
E ngae ngke angiin te tautaeka ma aomata aika a bwakuaku a tia ni bita nanon te mare, te Uea e bon aki. Man moan karikan bwaai, te Uea e a tia ni kabwarabwara te mare imarenan te mwaane ao te aine—Atam ao Ewa. E kaota oin te kantaninga ibukin te mare e karina ae mwaiti riki nakon kukurein nanon te aomata i bon irouna ao koron bukin aia iango ikawai, e kakawaki riki, e karikirakea te tabo ae onoti ibukin bungiakiia ataei, kaikawakiia, ao kawakinaia. Utu bon kaubwain karawa.9
Bukin tera ngkai ti reitinako n maroroakina taekan aei? N aron ae taku te abotoro ae Bauro, “Ngkai tiaki taratarai baika a nonoraki, ma ti taratarai baika aki nonoraki.”10 Ngkai ana abotoro te Uea Iesu Kristo, iai mwiokoara bwa ti na reirei ana babaire te Tia Karikibwai ibukiia natina ao ni kauring bwa a na iai mwiin aki kawakinan Ana tua.
N te tai ae nako, I taetae ma ataein te Raurere man te United States. I korea taekan ana emeeri:
“Te ririki ae nako tabeman raoraou iaon te Facebook a moanna ni katokai aia iango iaon taekan te mare. Angiina raoraou a boutoka te mare ni mwaine, ao tabeman kairake ibukiia Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira a kaotia bwa a ‘tangiri’ iango ake a katokaaki. Akea au taeka ae I koreia.
“I katanoata n te kawai ae iango raoi bwa I kakoaua katein te mare.
“Ma tamneiu iaon te Facebook, I karina te taeka ae ‘I kakoaua te mare imarenan te mwaane ao te aine.’ E kuri n aki baenikai I a moanna ni karekei rongorongo. ‘Ko bon ti iangoiko.’ ‘Ko bwanga n tiribure.’ Temanna e kabotauai ma te tia bwaibwai n toronaki. Ao I karekea te rongorongo aei mairoun raoraou ae kakannato ae bon kaain te Ekaretia ae matoatoa: ‘Ko riai ni katoki iango ake a bwainikawai. A bibitaki bwaai ao ai aromi naba.’
“I aki te roko ni kaeka, ” e taku, “ma I aki te roko ni kamauna au taeka.”
E kainna: “N tabetai, n aron ae taku Beretitenti Monson, ‘Ko riai n tiku n ti ngkoe.’ N te kataninga n aroia kairake, ti bane ni kaai n tei ni kokoaua nakon te Atua ao nakon aia reirei Ana burabeti.”11
Man te tabeiaianga ae onoti nakoira bon naake a karawawataki ma te kaitataan ni mwaine. Te karawawataki n aron aei bon te kakatai ae moan te korakora. I kan kabwarabwara au tangira ao nanou ibukiia naake a ninikoria ni kaitara te kakatai aei n te onimaki ao n tei ni koaua nakon ana tua te Atua!12 Ma aomata nako, a inaomata teuanne ke neienne n ana babaire ao ana koaua, a riai n anganaki ara akoi ao ara mwamwannano.13
E reireiniira te Tia Kamaiu bwa ti na aki ti tangiriia raoraora ma naake a aki boraoi ma ngaira—ao te koraki naba ake aki butimwaaira. E taku te Tia Kamaiu, “Ba ngkana kam tangiria akana tangiringkami, ao tera ami bwai iai? … Ao ngkana kam kamauriia, tera ae kam karaoia riki nakoia tabeman?”14
E kauringiira te Burabeti Iotebwa Timiti bwa ti na “kawakiniira ni kakaraoiroira i bon iroura” ao ni karababai nanora nakoia mwaane ao aine ni kabane ni karokoa are ti namakinna bwa “ti na buokiia.”15 N ana euangkerio Iesu Kristo, akea te tabo ni bwainingare, ni bwanikiriniia tabeman, ke n inanonano.
Ngkana iai am titiraki ibukin aia reirei mataniwi n te Ekaretia, taiaoka maroroakina am tabeianga ae koaua ma ami karo ao mataniwi. Kam kainnanoa te korakora are e roko man onimakinaia ana burabeti te Uea. E taku Beretitenti Harold B. Lee: “Ti kamanoira ngaira membwa n te Ekaretia aei bwa ti na … reireiniira n ongo n ana taeka ao ana tua te Uea are e na anga rinanoia Ana burabeti. … A na iai bwaai tabeua are e na kataa ara taotaonaki n nano ao ara onimaki. Kam na bae n aki tangira te bwai are a taekinna. … E na bae ni kauntaba ami iango n te tua … ami iango ibukin te botanaomata … n aki karauaki ma … maiumi n rereitaki. Ma ngkana kam ongora ni baika a taekin burabeti, n aron ae bon man oin wiin te Uea n ti Ngaia, … ‘mataroan moone e na bon aki tokanikai i aomi; … ao te Uea ae te Atua e na kamaenakoa mwaakan te roo mai moami …’ (RB 21:6).”16
Teuana te katantan ae mwakaroiroi man kangaangan te maiu bon ana Boki Moomon.
Ngke tebwi tabun ana ririki Beretitenti Henry B. Eyring, a mwaing ana utu nakon te kaawa ae boou. E kunea te moan waaki bwa e aki kakukurei ao n reke tabeman raoraona. E namakinna bwa e aki botau ma ataei n ana kauarinan n reirei. E moanna n rinanon kangaanga ao kakaitara. Tera ae e karaoia? E kabanea korakorana n ana Boki Moomon, ni warewarekia n taai aika a mwaiti.17 Ririki ake imwina, e kaota ana koaua Beretitenti Eyring: “I [tangiria] ni manga okira ana Boki Moomon ao ni kamwarakeaki iai n tainako18 “[Bon] te kakoaua ae mwakaroiroi ae koreaki are ti karekea bwa Iesu bon te Kristo.”19
E a tia te Uea n angani ngkami te kawai riki teuana n tei ni matoatoa, te bwaintituaraoi n tamnei ae korakora nakon taian kangaanga mairoun teuare e buakaka! E taku, “Teei … n taabo aika tabu, ao n aki kamwaingaki.”20
Ngke tebwi tabun au ririki, bon ti 13 tembora n te Ekaretia. Ngkai mwaitina 142. Wanibwi ma waniua te batienti mai buakoia kaain te Ekaretia ae a maeka inanon 200 te maire (320 km) man te tembora. E a tia te Uea n anganiia ami roro te kona n rin n Ana tembora aika tabu nakoia roro riki tabeua n rongorongon te aonaaba.
Kam a tia inanon te tembora, ni kunnikaiaki n te mainaina, n tataninga ibukin karaoan te bwabetito? Tera aron ami namakin? Iai te namakin ae tabu ae e kona n namakinaki inanon te tembora. Ana rau te Tia Kamaiu e taobarai kangaangan te aonaaba.
Te kawai are ko namakinna n te tembora aron naba are ko tangiria n namakinna inanon te tembora.21
Kakaeia tibumi mwaane ao unaine ao ai tarimi aika a raroa ake a tia ni maeka imwaimi. Uoti araia nakon te tembora.22 Ngkai kam reiakina rongorongoia ami bakatibu, kam na noori anua ni maiu, n te mare, irouia ataei, banna n te tamaroa, ao banna ake ko tangiri ni kan totokoi.23
Rimwi inanon te tembora kam na reiakina riki taekan Karikan te aonaaba, anuan maiun Atam ma Nei Ewa, ao ae moan te kakawaki riki, rongorongon ara Tia Kamaiu, Iesu Kristo.
Tariu ao mwaaneu aika kairake, ti tangiri ngkami, ti nano iroumi, ao n tataro ibukimi. Tai kariaia bwa ko na konaaki n taian kangaanga ma kakaitara. Aikai bon ami bong—n tei ni matoatoa bwa ana reirei te Uea Iesu Kristo.24
Katea aami iaon ana bwaa te Tia Kabooi Maiura.
Kateia ni kamatoa riki aami iaon te bwaa are ami Tia Kamaiu.
Nanomatoa n iriira Ana katooto ao Ana tua.
Mwanea riki Ana tangira, Ana nanoanga ao ana akoi, ao mwaakan ana bwaintituaraoi ibukin Ana Mwakuri ni Kamaiu.
Ngkana kam karaoia, I berita nakoimi bwa kam na noori kangaanga bwa aekakira aroia—kakatai, kariiri, katabetabe, ke kakaewenako bwa a na buokiko n rikirake. Ao ngkai kam maiu inanon te raoiroi te ririki imwin te ririki, I kakoaua nakoimi bwa baike kam rinanona a na kamatoa riki nakoimi bwa Iesu bon te Kristo. Te bwaa ae te tamnei ae nanoangan waemi a na matoatoa ao ni kamanoaki raoi. Kam na kimwareirei bwa e a tia te Atua ni kamenai ngkami ikai n riki bwa mwakoron te kabanea ni katauraoi ibukin okin Kristo ae mimitong.
E taku te Tia Kamaiu “I bon aki kitaningkami ni motiki romi: I a okiringkami.”25 Aei Ana berita nakoimi. I ataia e koaua te berita aei. I ataia bwa E maiu, n aran Iesu Kristo, amen.