2010–2019
“?I No Hemia Nao Fasin blong Livim Kakae we Mi Bin Jusum?”
Epril 2015


“?I No Hemia Nao Fasin blong Livim Kakae we Mi Bin Jusum?”

Fast ofring blong yu bae i givim moa help bitim hemia blong fidim mo putum klos long ol bodi. Bae hem i hilim mo jenisim hat blong man.

Ol dia brata mo sista blong mi. Mi glad tumas blong talem lav blong mi i go long yufala long jeneral konfrens blong Jos Ia blong Jisas Kraes blong Ol Lata-dei Sent. Glad ia i kam tru long witnes blong Spirit se, lav blong Sevya, i givhan long wanwan long yufala mo long evri pikinini blong Papa long Heven. Papa blong yumi long Heven i wantem blong blesem ol pikinini blong Hem long saed blong spirit mo long saed blong laef long wol ia. Hem i andastanem wanwan long ol nid, ol soa blong bodi mo ol hop blong olgeta.

Taem yu givim help long eniwan, Sevya i filim save, mo i olsem se yumi stap givhan long Hem.

Hem i bin talem hemia long yumi taem Hem i tokbaot wan fiuja we bae yumi evriwan i gat, taem bae yumi luk Hem, afta we laef blong yumi long wol ia i finis. Wan pikja long maen blong abaot dei i stap kam moa klia long ol dei we mi bin prea mo livim kakae blong save wanem blong talem long moning ia. Lod i tokbaot klia long ol disaepol blong Hem abaot intaviu blong fiuja ia, mo i tokbaot wanem we yumi wantem wetem ful hat, blong i tru tu wetem yumi bakegen.

“Nao bambae mi talem long olgeta we oli stap long raet saed blong mi, Yufala i kam, Papa blong mi i mekem i gud tumas long yufala. Taem we hem i no mekem wol ia yet be hem i makemaot ol ples blong yufala finis long niufala wol we naoia bambae i kam:

“From we taem mi mi hanggri, yufala i givim kakae long mi, mo taem we mi mi tosta, yufala i givim wota long mi. Taem mi mi strenja, yufala i tekem mi mi go long haos blong yufala:

“Mo taem we mi mi neked, yufala i givim klos long mi: Taem we mi mi sik, yufala i lukaot gud long mi: Taem we mi mi stap long kalabus, yufala i kam luk mi.

“Nao bae ol stret man ia bae oli talem long mi se, ‘?Masta, mifala i luk yu wetaem we yu hanggri nao mifala i givim kakae long yu? ?No yu tosta nao mifala i givim wota long yu?

“Mifala i luk yu wetaem we yu yu strenja afta mifala i tekem yu kam long haos blong mifala, no yu yu neked afta mifala i givim klos long yu?

“?Mifala i luk yu wetaem we yu yu sik o stap long kalabus nao mifala i kam luk yu?

“Nao King bae i talem long olgeta se, ‘Tru mi talem long yufala, taem we yufala i mekem olsem long wan brata blong mi we i moa daon, hemia i olsem we yufala i mekem long mi nomo.”1

Yu mo mi i wantem wom welkam we i kam long Sevya. ?Be olsem wanem nao bae yumi mekem blong soem se yumi wantem? I gat plante long ol pikinini blong Papa long Heven we oli stap hanggri, no gat haos mo we oli stap olgetawan, we yumi save givhan long olgeta. Ol namba blong olgeta i stap gro bigwan bitim we yumi save givhan long olgeta.

So, Lod i givim long yumi wan samting we yumi wanwan i save mekem. Hem i wan komanmen we isi inaf blong wan pikinini i andastanem. Hem i wan komanmen wetem wan naesfala promes blong olgeta we oli stap long nid, mo blong yumi.

Hem i loa blong livim kakae. Ol toktok long buk blong Aesea we oli tokbaot klia ol komanmen mo ol blesing we i stap blong yumi, long Jos blong Hem.

“?I no hemia nao fasin blong livim kakae we mi bin jusum, blong tekemaot jen long olgeta we yufala i stap mekem i strong long olgeta, tekemaot ol hevi samting long olgeta, mo letem olgeta we oli olsem ol slef oli go fri, mo naoia yufala i mas tekemaot evri samting ia long olgeta?

“?Yufala i mas letem olgeta we oli hanggri oli kam kakae wetem yufala, yufala i mas letem olgeta we oli no gat haos blong olgeta oli kam stap long haos blong yufala?, ?yufala i mas givim klos long ol puaman we oli no gat klos blong olgeta, mo yufala i no mas blokem ol famli blong yufala we oli kam askem blong yufala i givhan long olgeta?”

“Bambae i olsem san i kam antap, bambae mi mekem ol so blong yufala i kam gud bakegen kwiktaem: mo oltaem mi bae mi stap wetem yufala blong sevem yufala, bambae paoa blong mi i stap wetem yufala long evri saed.

“Sipos yufala i prea i kam long mi, bambae mi mi harem yufala, sipos yufala i singaot i kam long mi, bambae mi mi ansa long yufala, Mi hemia. Yufala i mas finis long ol fasin ya we yufala i stap mekem i strong long ol narafala man, mo we yufala i stap lukluk nogud long olgeta, mo we yufala i stap talem ol rabis tok blong spolem olgeta.

“Yufala i mas givim kaekae long olgeta we oli hanggri, mo yufala i mas givhan long olgeta we oli trabol; mo bae tudak ia we i raonem yufala bambae i kam delaet:

“Nao oltaem, bambae mi mi stap lidim yufala, mi stap givim ol gudgudfala samting long yufala blong mekem yufala i harem gud. Bambae mi lukaot gud long yufala, blong yufala i no sik, bodi blong yufala i strong. Bambae yufala i olsem garen, we oltaem ren i stap wasem. Bambae yufala i olsem springwota, we neva i save kam drae.”2

So, Lod i bin givim long yumi wan simpol komanmen wetem wan bigfala promes. Long Jos tedei, yumi gat janis ia blong livim kakae wan taem long wan manis mo givim wan fast ofring we i kam wetem ful hat blong yumi i go long bisop o branj presiden blong helpem olgeta we oli pua mo olgeta we oli stap long nid. Sam long ol samting we yu givim bae oli yusum blong helpem raon long yu, maet wan we famli blong yu. Ol wokman blong Lod bae oli prea mo livim kakae blong kasem ol revelesen blong save huia blong oli helpem mo wanem kaen help blong oli givim. Hemia we i no save helpem ol pipol long lokol Jos yunit blong yu bae i gat nid long ol narafala Jos memba raon long wol we oli stap long nid.

Komanmen blong livim kakae from ol pua pipol i gat plante blesing we i joen long hem. Presiden Spencer W. Kimball i singaotem se blong no stap folem loa ia, i wan sin blong no mekem wanem we yu save se yu mas mekem, we bae i kam wetem wan strong panis. Hem i raetem: “Ol rij promes oli kam tru long Lod i go long olgeta we oli stap livim kakae mo helpem olgeta we oli stap long nid. … Insperesen mo fasin blong gat Spirit blong i lidim yumi, bae i kam wetem fasin blong stap stret mo gud, mo fasin blong stap kolosap long Papa blong yumi long Heven. Blong minim blong no mekem tabu aksen ia blong stap livim kakae, bae i save stopem ol blesing ia.”3

Mi bin kasem wan long ol blesing ia jes sam wik i pas. From se jeneral konfrens bae i foldaon stret long wan wiken, mo bae hem i fast mo testemoni miting tu long taem ia, mi livim kakae mo prea blong save olsem wanem mi mas gohed blong obei komanmen ia blong kea long olgeta we oli stap nid.

Long Satedei, we mi stap livim kakae yet, mi wekap long 6 klok moning, mo prea bakegen. Mi filim strong se mi mas luk wol nius. Long ples ia, mi ridim ripot ia.

Long Saot Pasifik i gat wan Hariken we nem blong hem, Pam, i prapa spolem plante hom taem hem i kasem mo damejem Port Vila, we hem i kapitol blong Vanuatu. Hem i kilimded 6 pipol long Vanuatu; hem i faswan we oli konfemem we i risal blong saeklon we paoa blong hem i strong tumas we i eva kasem graon ia.

“I no gat wan tri we i save stanap stret taem we hariken i blo krosem Pasifik aelan nesen.4

Wol Visen imejensi tim oli bin wokemaot mo mekem plan blong oli lukluk long damej afta we bigfala strong win mo ren bae i ded. 

Oli givim advaes long ol pipol blong lukaotem blong haed long ol bilding we oli strong olsem ol yunivesiti mo ol skul.

Mo oli talem: “‘Ol strongfala samting we oli gat hem i ol Jos we oli mekem long simen,’ Inga Mepham [blong] CARE International i talem. … ‘Sam long olgeta oli no gat hemia. I had blong faenem wan bilding we yu ting se bae i save blokem wan kategori 5 saeklon.’”5

Taem mi ridim hemia, mi tingbaot taem mi stap visitim ol smosmol hom long Vanuatu. Mi save pikjarem long maen blong mi ol pipol we oli stap tugeta long ol hom blong olgeta, mo we win i prapa spolem olgeta. Mo afta mi tingbaot wom welkam we ol pipol blong Vanuatu oli givim long mi. Mi tingting long olgeta mo ol neba blong olgeta we oli stap ronwe i go long simen japel blong yumi blong stap sef.

Afta mi pikjarem bisop mo Rilif Sosaeti presiden we oli stap wokbaot long medel blong olgeta mo stap givim kamfot, ol blangket, kaekae blong kakae mo wota blong drink. Mi save pikjarem ol pikinini we oli stap fraet we oli stap fasfas tugeta.

Oli stap longwe tumas long hom we mi ridim ripot ia long hem, be yet mi save wanem we Lod bae i save mekem tru long ol wokman blong Hem. Mi save se wanem we i mekem se i posibol blong oli helpem ol pikinini ia blong Papa long Heven i fast ofring, we ol disaepol blong Lod oli givim fri, mo we oli stap longwe long olgeta be oli stap kolosap long Lod.

So mi no wet long Sandei. Mi tekem fast ofring blong mi i go long bisop long moning ia. Mi save se bisop mo Rilif Sosaeti presiden oli save yusum ofring blong mi blong helpem wan we i stap olsem neba blong mi. Maet smol ofring blong mi bae oli no nidim long weaples famli blong mi mo mi i stap long hem, be taem mane i ova, bae oli save givhan i go kasem Vanuatu.

Ol narafala strong win mo ol bigfala trabol bae oli hapen truaot long wol, long ol pipol we Lod i lavem olgeta mo we ol harem nogud blong olgeta, Hem i filim. Pat blong fast ofring blong yu mo mi blong manis ia, bae oli yusum blong helpem wan narafala man long wan narafala ples, we harem gud blong hem, bae i olsem se i kam long Lod Hemwan.

Fast ofring blong yu bae i mekem moa bitim blong jes help blong fidim mo givim putum klos long ol bodi. Bae i hilim mo jenisim hat blong ol pipol. Frut blong ofring we i blong givim samting wetem gladhat, bae i wanem we hat blong olgeta we oli kasem samting, bae oli wantem blong mekem blong givhan long ol narafala man we oli stap long nid. Hemia i stap hapen raon long wol.

I hapen insaed long laef blong Sista Abie Turay, we i stap laef long Siera Leone. I bin gat wan wo bitwin ol grup blong pipol long kantri ia we i stat long 1991. I bin mekem ol pipol long kantri i bin harem nogud blong plante yia. Siera Leone i bin stap olsem wan pua kantri finis long wol. “Long taem blong wo, i no klia se huia i kontrolem kantri—ol bank …oli klos, ol gavman ofis oli klos, ol polis fos oli no gat paoa blong stopem ol faet,… mo i bin fasin blong nomo gat oda, blong kilimded man mo harem nogud. Ten taosen pipol oli lusum laef blong olgeta mo i gat moa long tu milian pipol we oli fosem olgeta blong muvaot long ol hom blong olgeta blong oli no save kilimded olgeta.”6

Iven long ol kaen taem ia, Jos Ia blong Jisas Kraes blong Ol Lata-dei Sent i bin gro.

Wan long ol branj we i bin oganaes, i bin long siti we Sista Turay i stap laef long hem. Hasban blong hem i bin fasfala branj presiden. Hem i bin givim seves olsem stek presiden long taem blong sivil wo.

“Naoia taem ol visita oli kam long hom blong Sista Turay, hem i laekem blong soem tu tresa blong wo: wan blu waet straep sot we hem i bin karem long wan bandel blong ol klos we oli bin yusum finis, we ol memba blong Jos oli bin givim, mo wan blangket we naoia i brokbrok we hol i stap long hem.”7

Hem i talem, “Sot ia i fasfala klos … we mi bin kasem … Oltaem mi stap werem blong go wok—i bin gud tumas. I mekem mi filim naes tumas. Mi nomo gat ol narafala klos.

“Long taem blong wo, blangket i mekem mifala i stap wom, mi mo ol pikinini blong mi. Taem ol man blong faet oli kam blong atakem mifala, hemia i samting we mi save putum han blong mi long hem, taem mifala i ronwe i go long bus blong haed. So, mifala i save tekem blangket wetem mifala. Hem i mekem mifala i stap wom mo blokem ol moskito.”8

“Sista Turay i talem tangkyu blong hem from wan misim presiden we i save kam stap long wan kantri we i gat bigfala harem nogud blong wo wetem mane long poket blong hem.” Ol mane ia, oli ol donesen blong fast ofring blong ol pipol olsem yufala, we i mekem se ol Sent oli save pem kaekae, we plante long ol pipol blong Siera Leone oli no save mekem.9

Sista Turay, we i stap toktok from olgeta we oli bin mekem donesen wetem ful hat blong olgeta blong mekem se oli save stap laef, i bin talem: “Taem mi tingting long ol pipol we oli mekem hemia … mi filim se God i bin sendem olgeta, from ol simpol pipol oli mekem kaen fasin ia long mifala.”10

I no longtaem i pas, wan visita blong Yunaeted Stet i bin sidaon wetem Abie. Long taem blong hem wetem Abie, “ae blong hem i kasem sam skripja we i stap long tebol.” Hem i save talem se oli ol tresa, “we oli makem gud wetem ol not mo kolom. Sam long ol pej i olfala; sam oli brokbrok. Kova blong hem i kamkamaot.

Hem i holem ol skripja long “han blong hem mo tanem ol pej sloslo. Taem hem i stap tanem pej, hem i luk wan yelo taeting donesen risit. Hem i luk se, long wan kantri we wan dola i gat bigfala valiu, Abie Turay i bin pem wan dola olsem taeting blong hem, wan dola i go long misinari basket mo wan dola olsem fast ofring blong olgeta we, mo hem i talem long toktok blong hemwan, oli pua tru.’”

Visita ia i klosem skripja blong Sista Turay mo tingting se, taem hem i stanap wetem fetful mama ia blong Afrika, hem i stap long tabu graon.11

Semmak olsem we taem wan we i kasem blesing blong fast ofring blong yu, mo hemia blong mi, i jenisim hat blong hem, bae i semmak taem yu stap livim kakae from ol narafala man. Iven wan pikinini i save filim.

Plante pikinini mo sam adalt, from sam risen, oli filim long olgetawan se wan 24 aoa blong livim kakae i had tumas. Hem i olsem se, long ol toktok blong Aesea, oli filim se “sol blong olgeta i stap harem nogud”. Ol waes papa mo mama oli luksave se hemia i save posibol, sapos nomo oli folem gud kaonsel blong Presiden Joseph F. Smith: “I moa gud blong tijim olgeta ol prinsipol, mo letem olgeta oli yusum taem oli kam bigwan, blong oli mekem joes wetem waes tingting.”12

Mi bin luk blesing long kaonsel ia i no longtaem i pas. Wan long ol apuboe blong mi i bin filim se wan 24 aoa blong livim kakae i ova long paoa we hem i save mekem. Be wetem waes tingting, papa mo mama blong hem i gohed blong putum prinsipol ia long hat blong hem. I no longtaem i pas, wan long ol fren blong hem long skul i bin lusum wan kasen blong hem we i ded long wan aksiden. Apuboe blong mi i askem mama blong hem long dei blong livim kaekae, abaot taem we oltaem hem i bin stap filim se blong livim kakae i had tumas blong gohed, mo we sapos bae i save mekem fren blong hem we i stap harem nogud i save kam oraet, sapos bae hem i gohed long taem blong livim kakae.

Kwestin blong hem i bin konfemem kaonsel blong Presiden Joseph F. Smith. Apuboe blong mi i kam kasem poen ia we, hem i no andastanem nomo prinsipol blong livim kakae, be tu, we oli bin planem insaed long hat blong hem. Hem i bin kam blong lanem se fasin blong livim kakae mo ol prea blong hem bae i save karem blesing blong God i go long wan narafala man we i stap long nid. Sapos hem i laef folem gud prinsipol ia oltaem, bae i karem ol naesfala samting i kam long laef blong hem, olsem we Lod i promesem. Bae hem i gat ol blesing long saed blong spirit blong kasem insperesen mo gat bigfala paoa blong stanap strong agensem temtesen.

Yumi no save evri risen from wanem Jisas Kraes i bin go tru long ples we i no gat man long hem blong livim kakae mo blong prea. Be yumi save wan long ol situesen: Sevya i stanap strong fulwan agensem temtesen blong Setan, blong no yusum tabu paoa blong Hem long wan rong wei.

Sot taem we yumi stap livim kakae evri manis, mo smol samting we yumi givim long ol pua, i save givim wan smol pat nomo blong jenisim ol fasin blong yumi blong no wantem blong mekem ivel. Be i gat wan bigfala promes we oli givim long yumi taem yumi mekem evri samting we yu akseptem, blong prea, blong livim kaekae mo givim donesen long olgeta we oli stap long nid:

“Bambae i olsem san i kam antap, bambae mi mekem ol so blong yufala i kam gud bakegen kwiktaem: mo oltaem mi bae mi stap wetem yufala blong sevem yufala, bambae paoa blong mi i stap wetem yufala long evri saed.

“Sipos yufala i prea i kam long mi, bambae mi mi harem yufala, sipos yufala i singaot i kam long mi, bambae mi mi ansa long yufala, Mi hemia.”13

Mi prea se bae yumi klemem ol blesing ia blong yumi wanwan mo blong ol famli blong yumi.

Mi talem se mi witnes e Jisas i Kraes, se long Jos blong Hem, oli invaetem yumi blong helpem Hem olsem we Hem i kea long ol puaman long wei blong Hem, mo Hem i promesem ol blesing we i no gat en blong i kam long yumi taem yumi helpem Hem. Long tabu nem blong Jisas Kraes, amen.

Ol Not

  1. Matiu 25:34–40.

  2. Aesea 58:6–11.

  3. Spencer W. Kimball, The Miracle of Forgiveness (1969), 98.

  4. Luk long Steve Almasy, Ben Brumfield, mo Laura Smith-Spark, “Cleanup Begins in Vanuatu after Cyclone Batters Islands,” Mar. 14, 2015, edition.cnn.com.

  5. Luk long Sean Morris, Steve Almasy, and Laura Smith-Spark, “‘Unbelievable Destruction’ Reported in Tropical Cyclone Pam’s Wake,” Mar. 14, 2015, edition.cnn.com.

  6. Peter F. Evans, “Sister Abie Turay’s Story,” wan stori we oli raetem be oli no pablisim.

  7. Peter F. Evans, “Sister Abie Turay’s Story.”

  8. Abie Turay, we oli kwotem long Peter F. Evans, “Sister Abie Turay’s Story.”

  9. Peter F. Evans, “Sister Abie Turay’s Story.”

  10. Abie Turay, we oli kwotem long Peter F. Evans, “Sister Abie Turay’s Story.”

  11. Peter F. Evans, “Sister Abie Turay’s Story”; wan vidio abaot Sista Turay, “We Did Not Stand Alone,” i stap long lds.org/media-library.

  12. Joseph F. Smith, “Editor’s Table,” Improvement Era, Dec. 1903, 149.

  13. Aesea 58:8–9.

Printim