2010–2019
From Wanem Mared, From Wanem Famli
Epril 2015


From Wanem Mared, From Wanem Famli

“Wan famli we oli bildim tru long mared blong wan man mo wan woman i givim paoa long plan blong God blong i stap strong.

Antap long Bigfala Popula Wes Doa blong Westminster Abbey long London, Inglan, i gat 10 statiu blong ol Kristin man we oli bin kilimded olgeta from bilif blong olgeta, hemia long namba 20 senturi. Long medel blong olgeta i gat, Dietrich Bonhoeffer, wan waes man Jemani we i stap stadi long ol relijin, we i bon long 1906.1 Bonhoeffer i bin kam wan bes jaj blong ol voes blong Nasi lidasip mo ol tritmen blong hem mo ol narafala man. Oli bin holem hem i stap long kalabus from hem i bin stap olsem wan aktiv oposisen, mo long en, oli bin kilimded hem long wan kamp we oli stap wajem olgeta oltaem. Bonhoeffer i wan man blong raet abaot ol samting, mo sam long ol bes leta blong hem, i olgeta we hem i raetem mo samfala gudfala gad oli helpem hem blong pasem i go aot long kalabus, we afta oli bin pablisim olsem Ol Leta mo Ol Pepa we Oli Kam long Kalabus.

Wan long ol leta ia i bin go long pikinini blong sista blong hem bifo long taem blong mared blong hem. Hem i gat ol impoten niu tingting ia: “Mared i moa bitim lav we yutufala i gat long yutufala wanwan. … Insaed long lav blong yu, yu luk yutufala nomo long wol, be long mared yu yu wan koneksen insaed long jen blong ol jeneresen, we God i mekem i hapen blong kam mo pas i go long glori blong hem, mo singaot i go long kingdom blong hem. Insaed long lav blong yu, yu luk heven we i hapines blong yuwan, be long mared yu stap long wan ples blong responsabiliti blong wol mo evri man. Lav blong yu hem i wanem we yuwan yu kontrolem mo i praevet, be mared i moa bitim wan samting we i blong yuwan—hem i wan bigfala posisen mo wan spesel diuti. Olsem we hem i wan hat blong king, mo i no blong lav blong yutufala wan nomo. Hemia i joenem yu tugeta long ae blong God mo man. … So lav i kamaot long yu, be mared i kam antap long God.”2

“?Long wanem wei nao mared bitwin wan man mo wan woman i moa bigwan bitim lav we tufala i gat long tufala wanwan, mo hapines blong tufala wanwan blong i kam “wan anaonsmen blong ol responsabiliti i go long wol mo evri man?” ?Long wanem wei nao hemia i kam “antap, long God?” Blong andastanem, yumi mas gobak long stat.

Ol profet oli bin talemaot se faswan, yumi bin stap laef olsem ol spirit mo yumi gat fom blong man o ol bodi blong spirit, tru long God, yu kam ol pikinini blong Hem—ol pikinini boe mo gel blong papa mo mama long heven.3 I bin gat wan taem long laef bifo long wol ia blong ol spirit, taem we, Hem i wantem se yumi progres blong, “save gat wan spesel janis blong kam olsem hem,”4 Papa blong yumi long Heven i rere long wan plan we i save mekem hemia i hapen. Long ol skripja, hemia oli singaotem long plante defdefren nem, i gat “plan blong fasin blong sevem man,”5 “bigfala plan blong stap glad,”6 mo “plan blong fasin blong pemaot man.”7 Tu stamba tingting prinsipol blong plan ia, oli bin eksplenem long Ebraham long ol toktok ia:

“Mo long medel blong olgeta, i bin gat wan we i bin stanap, we i olsem God, mo hem i bin talem long olgeta we oli bin stap wetem hem: “Bae yumi godaon, from se i gat ples i stap longwe, mo bae yumi tekem olgeta samting ia, mo bae yumi mekem wan wol we olgeta[ol spirit] ia bae oli stap long hem;

“Mo bae yumi testem olgeta long wei ia, blong luk sapos bae oli mekem evri samting we Lod, God blong olgeta bae i givim oda long olgeta;

Mo olgeta we oli stap fetful long taem blong fasfala laef blong olgeta, bae mi givim moa long olgeta; … mo olgeta we oli stap fetful long taem blong seken laef blong olgeta, bae mi givim moa glori antap long hed blong olgeta blong oltaem mo oltaem.”8

Tangkyu long Papa blong yumi long Heven, yumi bin kam ol spirit pikinini blong Hem finis. Naoia Hem i stap givim long yumi wan rod blong finisim o mekem spirit pikinini ia i kam stret evriwan. Hemia we oli ademap olsem bodi blong mit mo bun i impoten blong mekem i komplit mo we God Hemwan i glad long hem. Sapos, taem we yumi stap wetem God olsem long laef bifo laef long wol ia olsem spirit wol, yumi save agri blong tekpat long plan blong Hem—o long ol narafala toktok “stap fetful long taem blong fasfala laef blong [yumi]”—bae yumi save “kasem moa” wetem wan bodi blong mit mo bun olsem we yumi kam blong stap long wol ia we Hem i bin krietem blong yumi.

Sapos long taem blong laef blong yumi long wol ia, yumi jusum blong “mekem evri samting we Lod, God blong [yumi] bae i givim oda long [yumi]”, bae yumi save stap long “seken laef blong yumi.” Hemia i minim se tru long ol joes blong yumi, bae yumi soemaot long God (mo long yumiwan,) komitmen blong yumi, mo paoa blong yumi blong laef folem selestial loa blong Hem taem yumi no stap long ples we Hem i stap long hem, mo taem yumi gat wan bodi blong mit mo bun we i gat evri paoa, filing mo strong filing blong hem. ?Bae yumi save jenisim bodi blong mit ia blong i kam wan tul, be i no masta blong spirit? ?Bae God i save trastem yumi, long taem naoia mo long taem we i no save finis wetem ol paoa olsem hemia blong wan god, mo tu, wetem paoa ia blong krietem laef? ?Bae wanwan long yumi i save winim ivel? Olgeta we oli mekem, bambae God i “givim moa antap long hed blong olgeta blong oltaem mo oltaem”—we i wan impoten pat blong glori ia, we i wan bodi blong mit mo bun we i laef bakegen long ded, i nomo save ded mo i kasem glori.9 I no wan sapraes se yumi bin “singaot wetem glad” from ol bigfala janis ia blong glori.10

I gat fo samting we i nid blong mekem tabu plan ia i kam sakses:

Faswan i bin Kriesen blong wol ia olsem ples we yumi stap long hem. I nomata long evri smol samting we oli talem abaot olsem wanem oli krietem wol ia, yumi save se hem i no wan aksiden, be God Papa nao i givim daereksen long Jisas Kraes—“God i mekem olgeta samting, hem i yusum Tok ya blong mekem. Mo long olgeta samting ya we God i mekem, i no gat wan samting nating we Tok ya i no mekem.”11

Seken hem i kondisen blong laef long wol ia. Adam mo Iv, tufala i tekem aksen long bihaf blong evriwan we oli bin jusum blong tekpat long bigfala plan blong glad we i blong Papa.12 Foldaon blong tufala i krietem ol kondisen we i nidim gat long taem we bae yumi bon blong kasem mit mo bun mo blong kasem eksperiens long laef blong wol mo stap lanem samting aotsaed long ples we God i stap long hem. Foldaon ia i mekem se man i save luksave gud mo ivel mo paoa we we i givim blong joes.13 Long en, Foldaon ia i karem i kam ded long saed blong bodi we i nid blong hapen blong mekem taem blong yumi long wol ia i blong wan sot taem nomo, mekem se bae yumi no stap laef wetem ol sin blong yumi blong oltaem.14

Nambatri, i blong pemaot yumi long Foldaon. Yumi luk wanem we ded i mekem insaed long plan blong Papa blong yumi long Heven, be plan ia bae i no komplit sapos i nogat sam wei blong winim ded long en, tugeta long saed blong bodi mo long saed blong spirit. Olsem ia nao, wan Ridima, Wan Pikinini Boe Ia Nomo blong God, Jisas Kraes, we i bin safa mo ded long saed blong bodi mo mit, from ol sin blong Adam mo Iv, long wei nao, i givim laef bakegen long ded mo blong kasem wan bodi we i nomo save ded blong yumi evriwan. Mo from se bae i nogat wan long yumi we bae i save stap stret evriwan blong stap obei oltaem long loa blong gospel, Atonmen blong Hem i pemaot yumi tu long ol sin blong yumiwan folem fasin blong sakem sin. From atonmen we Sevya i mekem wetem glad hat blong Hem, i mekem i posibol blong gat fasin blong fogiv from ol sin mo mekem wan sol i kam tabu, yumi save bon bakegen long saed blong spirit mo kam stretem yumi bakegen wetem God. Ded long saed blong spirit blong yumi—fasin blong yumi blong seperet long God—bae i en.15

Namba fo mo laswan, i ol situesen long taem we yumi bon long saed blong bodi, mo oltaem bae yumi bon bakegen long saed blong spirit i kam insaed long kingdom blong God. Blong wok blong Hem i gat sakses i blong“[mekem yumi go antap] wetem Hemwan,”16 God i odenem se man mo woman i mas mared mo gat ol pikinini, from hemia, blong stap krietem, patnasip wetem God, ol bodi blong mit mo bun oli ki blong tes blong laef long wol mo impoten long glori we i no save finis wetem Hem. Hem i odenem tu se ol papa mo mama oli mas bildimap ol famli mo karem olgeta i kambak long laet mo trutok,17 stap lidim olgeta i go long wan hop long Kraes. Papa i komandem yumi blong:

“Yu tijim olgeta samting long ol pikinini blong yu, mo stap talem:

“Se … oli bon oli kam long wol ia tru long wota, mo blad, mo spirit, we mi mi mekem, mo olsem ia nao, aot long das, wan sol i kam laef, nao long semfala wei, yufala i mas bon bakegen insaed long kingdom blong heven, tru long wota, mo [Tabu] Spirit, blong kam klin tru long blad, we i blad blong Wan Stret Pikinini Ia Nomo blong mi; blong yufala i kam tabu mo fri long evri sin, mo blong yufala i stap glad long ol toktok blong laef we i no save finis long wol ia, mo stap glad long laef we i no save finis long wol we i stap kam, we i glori ia we man i no save ded.”18

Blong save se from wanem yumi bin lego ples we Papa long Heven i stap long hem mo wanem yumi nid blong mekem blong save gobak antap mo stap wetem Hem, i kam klia bigwan se i no gat wan samting we yumi save kasem long taem blong yumi long wol we i moa impoten bitim blong bon mo kasem wan bodi mo bon bakegen long saed blong spirit, we tufala i mas hapen blong save kasem laef we i no save finis. Hemia i blong yusum ol toktok blong Dietrich Bonhoeffer, “diuti” blong mared, ol responsabiliti we i go long … evri man”, se tabu oganaesesen ia “we i kam antap long God” i winim. Hem i wan koneksen insaed long jen blong ol jeneresen, “tugeta blong taem naoia mo long taem we bae i kam—ol oda blong heven.

Wan famli we oli bildimap long mared blong wan man wetem wan woman, i wan bes ples blong plan blong God i stap laef long hem—i ples blong pikinini i bon i kam long wol ia, we oli kam long wan fasin we i klin evriwan, mo wetem klin fasin blong God, mo i wan ples blong stap lanem samting mo wan ples blong rere we bae oli nidim blong save gat sakses long laef long wol ia mo long laef we i no save finis long wol we i stap kam. Wan bigfala grup blong ol famli we oli bildimap olgeta long ol kaen mared ia i wan mas blong ol sosaeti oli stap laef i stap mo oli tekem frut. From hemia nao, ol komuniti mo ol nesen oli gohed blong leftemap tingting mo protektem mared mo famli olsem wan spesel oganaesesen. Hem i neva bin abaot lav mo hapines nomo blong ol adalt.

Sosol saens i givim wan defren tingting long saed blong mared mo famli se, blong wan mared man mo woman i kontrolem, bae i tekem raorao i kam.19 Mo mekem se “mifala i givim woning se seraot blong famli bae i mekem se wanwan man o woman, ol komuniti, mo ol kantri bae oli fesem wan taem we i had tumas olsem we ol profet blong yumi bifo mo naoia oli stap talem.”20. Be ol samting we yumi toktok strong from long saed blong rol blong mared mo famli, i no dipen long sosol saens, be i dipen long trutok ia se oli kriesen blong God. Hem nao, we long stat i bin krietem Adam mo Iv i folem pikja blong Hem (o folem fasin mo bodi blong Hem), man mo woman, mo i joenem tufala olsem hasban mo waef blong tufala i kam “wan bodi” mo blong tufala i gat fulap pikinini mo fulumap wol.21 Wanwan man mo woman, i tekem tabu fasin mo bodi ia, be insaed long yunion blong mared blong wan man mo woman, bae yumi save kasem mining we i fulwan blong stap olsem wan we God i bin krietem yumi folem fasin mo bodi blong Hem—we wan i man mo wan i woman. I no gat wan long yumi o eni nara samting long wol ia i save jenisim tabu oda ia blong mared. Hem i no wan samting we man i krietem. I tru, mared olsem i “kam long God antap” mo i gat bigfala pat insaed long plan blong stap glad, semmak olsem Foldaon blong Adam mo Iv mo Atonmen.

Long laef bifo long laef long wol ia, Lusifa i faet agensem God mo plan blong Hem, mo fasin blong go agens ia i gro long paoa. Hem i faet blong spolem mared mo kriesen blong ol famli, mo wea ples we mared mo famli i stap long hem, hem i wantem blong prapa spolem gud. Hem i atakem evri samting we i tabu abaot filing blong seks, i stap seperetem tingting blong mared wetem ol kaen nogud tingting mo aksen we i no gat en. Hem i lukaotem blong winim tingting blong man mo woman se i oraet blong fogetem mo no sapotem ol samting we i kam faswan insaed long wan mared laef mo famli o blong tingdaon se oli no impoten blong stap wari from, ol narafala samting we oli bin winim, mo blong lukdaon long ol samting we oli kam faswan insaed long wan mared laef mo famli mo blong lukaotem samting blong olgetawan mo gat fridom blong olgetawan. I mas tru se enemi i glad taem papa mo mama i no wantem save blong tijim mo trenem pikinini blong olgeta blong gat bilif long Kraes mo bon bakegen long saed blong spirit. Ol brata mo sista, plante samting oli gud, plante oli impoten, be i gat sam nomo we oli moa impoten.

Blong talemaot long wol ol stamba trutok long saed blong mared mo famli, hem i no minim se yumi no lukluk o yumi daonem ol sakrifaes mo ol sakses blong olgeta we, gud famli, i wan ril samting long taem naoia. Blesing blong mared i no kam long sam long yufala from samfala risen, olsem i no gat wan we i stret blong maredem, o from yu laekem wan we i sem seks long yu, o from handikap long bodi o tingting, i from nomo yu fraet blong yu no mekem gud se long taem olsem, i save blokem bilif. O yu bin mared, be mared ia i bin stop mo yu stap yuwan blong stretem wanem we tu, tufala i no save sapotem. Sam long yufala we oli bin mared oli no save gat pikinini nomata oli wantem tumas mo krae from tru long ol prea we i kam long hat.

Nomata hemia, evriwan oli gat ol presen; evriwan i gat ol talen; evriwan i save tekpat long wok blong mekem tabu plan i hapen, insaed long wanwan jeneresen. Plante long ol samting ia oli gud, plante long ol samting ia, i gat nid—iven, samtaem evri samting ia we yu nidim blong naoia—yufala i save kasem long ol situesen we i jes nogud nomo. Plante long yufala i stap mekem evri bes blong yufala. Mo taem yu we yu stap karem ol hevi samting long taem blong laef long wol ia, i stap blong faet blong sapotem plan blong God blong karem ol pikinini blong Hem i go antap, yumi evriwan i rere blong maj. Wetem tras, mifala i testifae se Atonmen ia blong Jisas Kraes, olsem we plan i stap, mo long en, bambae i kam fulumap spes blong eni hadtaem o mo olgeta we oli lusum laef blong olgeta we oli tanem olgeta i go long Hem. I no gat wan we i stap we, fiuja blong hem, oli putum finis se bae hem i no save kasem evri samting we Papa i gat long ol pikinini blong Hem.

I no longtaem i pas, wan yangfala mama i talemaot long mi abaot wari blong hem se, hem i no inaf blong save mekem ol impoten koling blong hem. Mi filim se problem ia abaot hem i smol tumas mo we hem i no nid blong wari; hem i stap mekem gud nomo. Be mi save se hem i wantem mekem God i glad nomo long hem mo blong onarem tras blong Hem. Mi givim sam toktok blong leftemap tingting blong hem, mo long hat blong mi mi prea se God, Papa blong Hem long Heven bae i save mekem hem i kam strong wetem lav blong Hem mo witnesem long hem se Hem i akseptem hem, from hemia i abaot wok blong Hem.

Hemia i prea blong mi blong yumi evriwan tedei. Letem yumi wanwan i faenem Lod i akseptem yumi long saed blong Hem. Letem ol mared oli gro strong mo ol famli blong oli kam antap gud mo nomata fiuja blong yumi i fulap long ol blesing ia o no, bae glad hat blong Lod i karem hapines naoia mo gat fet se ol promes bae oli hapen. Long nem blong Jisas Kraes, amen.

Ol Not

  1. Luk long Kevin Rudd, “Faith in Politics,” The Monthly, Okt. 2006, themonthly.com.au/monthly-essays-kevin-rudd-faith-politics--300.

  2. Dietrich Bonhoeffer, Letters and Papers from Prison, ed. Eberhard Bethge (1953), 42–43.

  3. Luk long, eksampol, Ol Sam 82:6; Ol Wok 17:29; Hibru 12:9; Doktrin mo Ol Kavenan 93:29, 33; Moses 6:51; Ebraham 3:22. Profet Josef Smit i givim ol infomesen ia: “Ol fasfala prinsipol blong man oli blong stap laef olgetawan wetem God. God hemwan i luk se hem i stap long medel blong ol spirit mo glori, from se hem i moa waes, i luk se i stret blong oganaesem ol loa olsem se evriwan i save gat spesel janis blong kam olsem hem. … Hem i gat paoa blong oganaesem ol loa blong givim instraksen long olgeta spirit we oli no strong tumas se bae oli go antap wetem hem” (Teachings of Presidents of the Church: Joseph Smith [2007], 210).

  4. Teachings: Joseph Smith, 210.

  5. Alma 24:14.

  6. Alma 42:8.

  7. Alma 12:25; luk tu long ol ves 26–33.

  8. Ebraham 3:24–26.

  9. Profet Josef Smit i givim sot stetmen ia: “Disaen blong God bifo long fandesen blong wol i we, yumi mas kasem ol tabenakol [ol bodi], mo tru fasin blong stap fetful bae yumi mas winim mo blong kasem laef bakegen long ded, long waes glori, ona, paoa mo ples we hem i rul. Profet Josef Smit i bin talem tu long stetmen se: “Yumi kam long wol ia blong yumi save gat wan bodi mo presentem yumi klin gud long fes blong God long selestial kingdom. Bigfala prinsipol blong hapines i blong gat wan bodi blong mit mo bun. Devel i no gat bodi, mo hemia nao i panismen blong hem. Hem i glad taem hem i save kasem ol tabenakol o bodi blong man, mo taem Sevya i sakemaot hem i go insaed long pig, i stap soem se hem i sud stap long wan bodi blong pig bitim blong gat wan bodi. Evri man long wol we oli gat wan bodi, oli gat paoa ova long olgeta we oli no gat bodi” (Teachings: Joseph Smith, 211).

  10. Job 38:7.

  11. Jon 1:3; luk tu long Doktrin mo Ol Kavenan 76:23–24.

  12. Luk long 1 Korin 15:21–22; 2 Nifae 2:25.

  13. Luk long 2 Nifae 2:15–18; Alma 12:24; Doktrin mo Ol Kavenan 29:39; Moses 4:3. Josef Smit i talem: “Evri man oli gat raet long fasin blong mekem ol joes, from God i odenem. Hem i bin mekem evri man oli kam ol ejen blong klin fasin, mo givim paoa blong jusum gud o ivel; blong lukaotem ol samting ia we i gud, blong gohed strong long rod ia blong stap tabu long laef ia, we i karem pis i kam long maen mo glad long Tabu Spirit long ples ia, mo wan glad mo hapines we i fulwan long raet han blong Hem afta long taem ia o blong winim wan wok blong ivel, gohed long sin mo faet agensem God, olsem blong karem panismen i kam long sol blong olgeta long wol ia, mo wan lusum wan wan samting blong taem we i no save finis we i stap kam.” Profet Josef Smit i raetem tu se: “Setan i no save switim yumi tru long ol trik blong hem, be sapos nomo, yumi, insaed long hat blong yumi, yumi agri mo yumi mekem folem. Oganaesesen blong yumi i olsem we yumi save stopem devel; sapos yumi no oganaesem yumi olsem, bae yumi no kam ol fri ejen” (Teachings: Joseph Smith, 213).

  14. Luk long Jenesis 3:22–24; Alma 42:2–6; Moses 4:28–31.

  15. Iven olgeta we oli no sakem sin oli pemaot olgeta long ded long saed blong spirit tru long Atonmen long tingting se, oli kam bakegen long ples we God i stap long hem blong Faenol Jajmen (luk long Hileman 14:17; 3 Nifae 27:14–15).

  16. Teachings: Joseph Smith, 210.

  17. Luk long Doktrin mo Ol Kavenan 93:36–40.

  18. Moses 6:58–59.

  19. Ol pipol oli save stap fetful long olgeta wanwan long wan rilesensip we oli no mared, mo ol pikinini oli bon mo groap, samtaem wetem bigfala sakses, long wan narafala famli we i gat tugeta papa mo mama i stap raon. Be haf mo long plante situesen, pruf blong ol gud samting we i kam long wan mared laef mo komperem wetem ol bigfala risal we i kam blong ol pikinini insaed long ol famli we wan mared man mo woman i lidim mo we i famli i bigwan. Long narafala toktok, praes blong sosol mo ekonomi blong wanem wan man blong mekem komen i singaotem se “ wol faet blong famli,” i stap gro bigwan long sosaeti. Nicholas Eberstadt i seperetem ol wol problem blong mared mo namba blong ol pikinini we oli bon mo we oli no gat papa, ol hom mo we oli divos. Ol nogud samting we i afektem bigfala namba blong ol pikinini i wan nogud samting we i stap long Flaet blong famli we i klia gud i stap finis. So long olgeta we wok blong olgeta i damej tru long divos blong gat pikinini i kam bifo long mared, oli no kasem ikwol salari—blong wan ful sosaeti be speseli blong ol pikinini. Yes, ol pikinini oli no save kam oraet mo evri samting ia. Be fasin blong ronwe long famli, i tru, ol yangfala nao oli stap pem praes from. Semmak fasin ia blong stap ronwe, i stap prapa spolem ol olfala, mo fasin i no gat sore long olgeta.” (Luk long “The Global Flight from the Family,” Wall Street Journal, Feb. 21, 2015, wsj.com/articles/nicholas-eberstadt-the-global-flight-from-the-family-1424476179.)

  20. “Famli: Wan Ofisol Toktok I Go long Wol,” https://www.churchofjesuschrist.org/study/liahona/2016/01/the-family-a-proclamation-to-the-world?lang=bis o Liahona, Nov. 2010, 129.

  21. Luk long Jenesis 1:26–28; 2:7, 18, 21–24; 3:20; Moses 2:26–28; 3:7–8, 18, 20–24; 4:26.

Printim