Xch’utub’ankil lix junkab’al li Dios
Li Dios Yuwa’b’ej naraj naq eb’ li ralal xk’ajol te’q’ajq rik’in, sa’ junkab’al ut sa’ loq’alil.
Ex raarookil was wiitz’in, ninsaho’ chi wank eerik’in sa’ xtiklajik li ch’utam a’in re li jolomil ch’utub’aj-ib’. Nekexink’ul chi jwal sa sa’ lin ch’ool.
Li jolomil ch’utub’aj-ib’ junelik wanjenaq re xch’uutub’ankileb’ laj Santil Paab’anel. Ak junxil chaq naq ink’a’ chik naru taqach’utub’ qib’ sa’ jun ajwi’ li na’ajej, a’ut li Qaawa’ ak xkawresi chanru naq li jolomil ch’utub’aj-ib’ tatxtaw yalaq ta b’ar wankat wi’. Us ta jwal chaq’al ru rilb’al xch’utub’ankileb’ laj Santil Paab’anel sa’ li nimla ch’utleb’aal a’in, laa’o li wanko chi aatinak cheru junelik naqak’oxlaheb’ li k’iila millon li ch’utub’anb’ileb’ qik’in sa’ chixjunil li ruchich’och’ re te’ril ut te’rab’i li ch’utub’aj-ib’. Naab’alex ch’utch’uukex sa’ lee junkab’al; wan eere li maare ch’utch’uukex rik’ineb’ lee ramiiw malaj lix komon li Iglees.
Yalaq ta b’ar wankat, ut maak’a’ naxye chanru tinaawab’i, chanaw naq us ta maa’anihat qik’in arin tz’aqal, laa’o naqeek’a naq wankat qik’in sa’ musiq’ej. Naqaj naq chejunilex teerek’a naq wankex sa’ junajil qik’in—ut naq teerek’a li wankilal li junelik nachal naq jun ch’uut aj paab’anel neke’xch’utub’ rib’ sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo.
Ak xweek’a naq tin’aatinaq eerik’in anajwan chirix jalan chik li ch’utub’ank. Li ch’utub’ank a’an ink’a’ nachal ka’ajwi’ rajlal waqib’ po, jo’ li ch’utub’aj-ib’ a’in. Ak yoo b’an chi uxmank rajlal toj chalen chaq xkutankil lix tiklajik li xkab’ xk’ojlajik li Iglees, ut ak yoo chixseeb’ankil rib’ sa’ li kutankil anajwan. Tinye resil lix ch’utub’ankil lix junkab’al li Dios.
Re xch’olob’ankil li ch’utub’ank a’in, maare us raj tintikib’ naq maji’ xooyo’la, rub’elaj li k’a’ru yeeb’il sa’ Santil Hu jo’ li “xtiklajik” (Genesis 1:1). Sa’ li kutan a’an, wanko rik’in qaYuwa’ ut eb’ li ralal xk’ajol re musiq’ej. A’an li yaal choq’ re yalaq ani li wanjenaq sa’ li ruchich’och’.
K’e reetal, li aatin “komon” sa’ li Iglees ink’a’ nayeeman yal jo’ sahil aatinak choq’ re li rahok sa’ qayanq. Naxk’ut b’an jun li na’leb’ tz’aqal yaal: Li Dios, a’an tz’aqal qaYuwa’ chiqajunilo; nokotz’aqon chiqajunjunqal sa’ xjunkab’al. Rik’in naq nokoxra jo’ jun Yuwa’b’ej, naraj naq toonimanq ut tootzoloq ut toowanq jo’ a’an. A’an kixk’ojob’ jun li na’leb’ re naq took’ulunq sa’ ruchich’och’, sa’ junkab’alej, ut taqak’ul li k’a’ru tooxkawresi chi sutq’iik rik’in a’an ut chi wank jo’ wank a’an.
Tz’aqal xyi li na’leb’ a’in, a’an naq li Jesukristo tixyeechi’i rib’ jo’ jun mayej, re naq tooxkol chiru li kamk ut li maak. Li qak’anjel laa’o sa’ li na’leb’ a’in, a’an naq taqak’ulub’a lix mayej li Kolonel rik’in xpaab’ankil lix chaq’rab’ li evangelio. Laa’o xqak’ulub’a li na’leb’ a’in. Yaal ajwi’, xoosaho’ rik’in, us ta tooxk’e chi elk chaq rik’in li qaYuwa’ ut taasachq ajwi’ sa’ qach’ool li k’a’ru xqak’ul chaq rik’in a’an.
A’b’an ink’a’ xootaqlaak arin sa’ q’ojyin tz’aqal. Chiqajunilo xqak’ul jun xraqal lix saqenkil li Dios, “lix saqen li Kristo” naqaye re, li toxtenq’a chixtz’ilb’al rix li us ut li ink’a’ us. Xb’aan a’in naq eb’ ajwi’ a’an li neke’wan chi maak’a’ malaj yal ka’ch’in xnawom chirix lix na’leb’ li Yuwa’b’ej toj naru te’reek’a naq wan li k’a’ru us xb’aanunkil jo’ ajwi’ li ink’a’ us.
Li qeek’ahom chirix li us ut li ink’a’ us naniman naq yooko chixk’iresinkileb’ li qakok’al. Ak reheb’ li na’b’ej yuwa’b’ej naq te’raj xk’utb’al li us chiruheb’ lix kok’al. A’an a’in jun sachb’a-ch’oolej sa’ xna’leb’ li qaYuwa’. Naraj naq li kok’al te’k’ulunq arin, jo’ chanru tuqub’anb’ileb’ li junkab’al chi junelik q’e kutan sa’ choxa. Li junkab’alej, a’aneb’ li tuqtu wi’ li choxa, jo’kan naq li Dios naraj naq a’anaqeb’ ajwi’ li tuqtu wi’ li ruchich’och’. Us ta li junkab’alej arin wankeb’ xmajelal, neke’xk’e xna’ajeb’ li ralal xk’ajol li Dios b’ar wi’ jwal nim wi’chik li wankilal re te’ruuq raj chireek’ankil li k’a’ru xqeek’a chaq sa’ choxa—a’an xrahom li na’b’ej yuwa’b’ej. Li junkab’alej, a’aneb’ ajwi’ li na’ajej jwal nim wi’chik xwankil re xnumsinkileb’ li na’leb’ li tohe’xb’eresi chi sutq’iik rik’in li Dios.
Yal jun ch’ina xraqal li ralal xk’ajol li Dios neke’xk’ul sa’ li yu’am a’in jun xnawom chirix lix na’leb’ li Dios, rochb’een ajwi’ li k’ojob’anb’il k’anjel ut li sumwank li neke’xk’e tz’aqal xwankil lix tojb’al rix li maak kixb’aanu li Kolonel sa’ qayu’am. Eb’ ajwi’ li ani chaab’ileb’ xna’ xyuwa’ naru te’xpaab’ li saqen ak wankeb’ re, a’ut maajun sut te’rab’i resil li Jesukristo malaj lix tojb’al rix li maak kixb’aanu chi moko te’b’oqe’q chixk’ulb’al li kub’iha’. Wanjenaq chi jo’ka’in choq’ re k’iila milloneb’ li qas qiitz’in chalen chaq sa’ xtiklajik li ruchich’och’.
Wankeb’ li te’xye naq moko tiik ta a’in. Maare te’xk’oxla naq li Dios ink’a’ kixk’uub’ junaq xna’leb’, ut naq maak’a’ li teneb’anb’il choq’ re li kole’k. Neke’xye naq jun li Dios aj rahonel ink’a’ raj tixk’uub’ jun na’leb’ yal choq’ re jun xraqaleb’ li ralal xk’ajol. Maare jalaneb’ chik te’xye naq li Dios ak xye chi junxilaj aniheb’ li tixkol ut kixtaqla li evangelio choq’ reheb’, ut naq li jun siireb’ chik li ink’a’ xe’rab’i maawa’eb’ li “sik’b’ileb’ ru.”
A’ut laa’at ut laa’in naqanaw, b’antiox re li na’leb’ xqak’ul wi’chik rik’in laj Jose Smith, naq lix na’leb’ li Dios jwal nim wi’chik xrahom ut xtiikilal. Li qaYuwa’ naraj xch’utub’ankil chixjunil lix junkab’al. Us ta naxnaw naq moko chixjunileb’ ta te’raj te’chalq, lix na’leb’ naxk’e naq chixjunileb’ te’ruuq chixk’ulb’al malaj chixtz’eqtaanankil li b’oqok. Ut eb’ li junkab’alej wankeb’ sa’ xyi lix na’leb’.
K’iila cient chihab’ chaq, li profeet aj Malakias kixye naq sa’ jun kutan chalel, li Dios tixtaqla chaq laj Eliyah re “tixsutq’isi lix ch’ooleb’ li yuwa’b’ej rik’ineb’ li alal k’ajolb’ej, ut lix ch’ooleb’ li alal k’ajolb’ej rik’ineb’ lix yuwa’eb’ ” (Malakias 4:6).
Jwal aajel ru li profeetil aatin a’in, jo’kan naq li Kolonel kixye wi’chik naq kichal America chirix lix waklijik chi yo’yo (chi’ilmanq 3 Nefi 25:5–6). Ut naq laj Moroni kiwulak rik’in laj Jose Smith, a’an ajwi’ kixye li profeetil aatin chirix laj Eliyah ut eb’ li ch’oolej, li yuwa’b’ej, ut li alal k’ajolb’ej (chi’ilmanq Jose Smith—Resilal 1:36–39).
Wanko sa’ xb’een xb’e li po abril. Kab’ej, sa’ rox xb’e li po abril, tixq’et 181 chihab’ naq ak xtz’aqlo’ ru li raatin laj Malakias. Sa’ li kutan a’an, laj Eliyah kichal, ut kixk’e re laj Jose Smith li wankilal sa’ tijonelil re xtz’apb’aleb’ ru li junkab’al sa’ junelik q’e kutan (chi’ilmanq Tz. ut S. 110:13–16).
Toj sa’ li kutan anajwan, ak yoo chi nimank rajomeb’ li tenamit naq te’xtzol resilaleb’ lix junkab’al. Neke’tam li ani yookeb’ chixsik’inkileb’ chaq lix xe’toonil chi anchal xch’ooleb’. Eb’ li k’uuleb’aal hu, li ch’utam, ut li k’anjeleb’aal ak xe’k’utun yalaq ta b’ar chiru ruchich’och’ re xtenq’ankileb’ li neke’raj a’in. Lix wankilal li internet re xtenq’ankil li aatinak ak xk’eheb’ li junkab’alej chi k’anjelek sa’ komonil re xtzolb’aleb’ li resilal chi jwal chaab’il chiru li k’a’ru kiwan junxil.
K’a’ut naq yoo chixjunil a’in? Xmaak naq maak’a’ jalan chik aatin, naqaye li “musiq’ej re Eliyah.” Taaruuq raj ajwi’ taqaye “xtz’aqlojik ru li profeetil aatin.” Ninch’olob’ xyaalal naq xchal laj Eliyah. Lix ch’ooleb’ li alal k’ajolb’ej—laa’at ut laa’in—xe’sutq’isiik rik’ineb’ li qayuwa’. Li rahok nakaweek’a choq’ reheb’ naxtz’aqob’resi ru li aatin a’an. Wan toj cham chaq sa’ laa nawom chirix laa waam. A’ut ink’a’ yal naxk’ut li eechaninb’il sa’ laa tib’el.
Qayehaq, naq taab’aanu li xaweek’a, ut yookat chixtzolb’al resilal laa junkab’al, maare taawil naq jun laa komon re junxil wan ajwi’ rilob’aal jo’ laa’at, malaj xseeb’al jo’ laa’at sa’ ilok ru hu malaj b’ichank. Maare jwal chaab’il a’in ut tixk’e ajwi’ laa nawom. A’b’an wi taaxaqab’ laa k’anjel aran, taaweek’a naq toj wan k’a’ru sachenaq. Wan chi jo’kan xb’aan naq lix ch’utub’ankil lix junkab’al li Dios ink’a’ naraj ka’ajwi’ li sahil ch’oolej. Naraj aj b’an wi’ li loq’laj sumwank rochb’en xk’ojob’ankil k’anjel li tijonelil.
Naab’aleb’ laa komon re junxil ink’a’ ke’xk’ul li k’anjel a’an. A’b’an sa’ xchaab’ilal li Dios chi osob’tesink, laa’at xak’ul. Ut li Dios kixnaw naq taaxik laa ch’ool rik’ineb’ sa’ rahok, ut taawanq laa k’anjeleb’aal re xtawb’aleb’. Kixnaw ajwi’ naq tatwanq sa’ jun kutankil naq eb’ li santil ochoch, b’ar wi’ nab’aanuman li k’ojob’anb’il k’anjel, te’talimanq jo’ maajun sut junxil chaq. Ut kixnaw naq taaruuq tixkanab’ li k’anel a’in aawik’in re taab’aanu choq’ reheb’ laa komon.
Yaal ajwi’, chiqajunilo wan naab’al li qataqlankil li aajel ru, b’ar wi’ na’ajman li qametz’ew ut li qahoonal. Chiqajunilo naqak’ul rajom li Qaawa’ jo’ nim wi’chik chiru li qametz’ew. A’b’anan, li Qaawa’ naxkawresi li b’e re naq taaruuq taak’ojob’aaq qach’ool sa’ chixjunil li qak’anjel, sa’ ajwi’ li k’anjel re li resilal qajunkab’al. Naqak’ul metz’ew chixb’aanunkil li naraj rik’in li qapaab’aal naq li Kolonel maajun taqlahom naxk’e “chi ink’a’ ta tixk’uub’ jun li b’e choq’ [qe] re naq [taqab’aanu] li k’a’ru [nokoxtaqla] wi’ ” (1 Nefi 3:7).
Ninnaw naq yaal a’in xb’aan naq ak xink’ul. K’iila chihab’ chaq, naq wankin sa’ universidad, xinnaw ru jun li winq li natrab’ajik sa’ xk’ayinkileb’ li computadora. Toj ak’ chaq xkutankil li computadora, ut li compania xtaqla chaq li winq chixk’ayinkileb’ li computadora re Lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan.
Naq xwil laa’in, li winq a’in anchal maak’a’ junaq xpaab’aal. A’b’an kixye chi anchal xch’ool, “Sa’ li iglees a’in neke’xb’aanu jun k’anjel ‘resilal li junkab’al’ neke’xye re, neke’xsik’ xk’ab’a’eb’ li kamenaq, neke’xyal xtawb’aleb’ lix komon. Wankeb’ li neke’b’eek sa’ xyanqeb’ li k’uleb’aal hu, ixqeb’ lix k’ihaleb’, yookeb’ chixsik’inkileb’ li kok’ hu.” Wi nanaq tz’aqal sa’ inch’ool, a’an xye naq wankeb’ lix tenis re naq te’ruuq chi alinak. Li winq xye ajwi’, “Naq xwil jo’ nimal li k’anjel yookeb’ xyalb’al xb’aanunkil, xink’e reetal naq xintaw k’a’ru aj-e xyoob’ankileb’ chaq li computadora.”
Yal jun raqal li yaal kiril li winq. Eb’ li computadora aajelaq ru sa’ li k’anjel re resilaleb’ li junkab’al—a’b’an maawa’eb’ li yoo chixk’ayinkil. Jun aj jolominel sa’ li Iglees kixye naq ink’a’ taqaloq’eb’ lix computadora. Li Iglees kiroyb’eni li k’anjeleb’aal li toj maji’ xk’oxlaman chaq sa’ li kutan a’an. A’ut laa’in ak xintzol sa’ xnumikeb’ li chihab’ naq us ta jwal chaab’il li k’anjeleb’aal, ink’a’ naxb’aanu ruuchil li na’leb’ k’utb’esinb’il chaq sa’ choxa, jo’ li kixk’ul li jolominel. A’an a’in jun k’anjel re musiq’ej, ut li Qaawa’ naxb’eresi rik’in lix Santil Musiq’.
Yal wiib’ oxib’ xamaan chaq, yookin chixb’aanunkil resil injunkab’al wochb’een jun aj tenq’ chink’atq ut jun chik sa’ telefono. Sa’ xpantalla li computadora wan chiwu jun ch’a’ajkilal jwal nim chiru lin metz’ew laa’in. Xwil wiib’eb’ li k’a’b’a’ej, taqlanb’ileb’ we xb’aan li k’anjeleb’aal, a’aneb’ li te’royb’eni raj xk’anjel sa’ li santil ochoch. Li ch’a’ajkilal, a’an naq wiib’eb’ li k’ab’a’ej, a’ut naru rilb’al naq maare yal jun ajwi’ li kristiaan. Wan sa’ lin b’een xyeeb’al b’ar wan li yaal.
Xinpatz’ reheb’ li wiib’ aj tenq’ naq te’xye we. A’ut xe’xye, “Ink’a’, laa’at tento taasik’ ru.” Ut k’ojk’ookeb’ xch’ool chi tz’aqal naq tintaw li yaal. Li computadora, sa’ chixjunil lix wankilal, xkanab’ choq’ we li usilal naq tinka’ya li k’ab’a’ej sa’ li pantalla, tintz’il rix li tz’iib’anb’il chirix, tinsik’ xkomon li na’leb’, tintijoq sa’ ink’a’uxl, ut tintaw b’ar wan li yaal. Naq xintijok, xinnaw chi us k’a’ru tinb’aanu—jo’ chanru ak xink’ul b’araq chik junxil naq tento tink’ul xtenq’ li choxa sa’ junaq ch’a’ajkilal.
Ink’a’ naqanaw k’a’ chik ru li Dios toj tixmusiq’aheb’ li winq chixyiib’ankil choq’ re xch’utub’ankil lix junkab’al. Maak’a’ naxye k’a’ru a’an, li roksinkil junelik taaraj li Musiq’ej chi k’anjelak sa’eb’ li ani jo’ laa’at ut laa’in. A’an raj li taqoyb’eni. Xb’aan naq a’aneb’ a’in li ralal xk’ajol li Dios. Tixtaqla jo’ k’ihal li musiq’anb’il na’leb’ li taa’ajmanq re xtenq’ankileb’ chi sutq’iik chaq rik’in.
Sa’eb’ li kutan anajwan, eb’ li saaj sa’ li Iglees ak xe’xsume li musiq’ej re Eliyah chi jwal chaab’il. Naab’aleb’ wankeb’ xhuil re ok sa’ santil ochoch ut rajlal neke’roksi. Xna’aj li kub’iha’ sa’ santil ochoch yoo chi laatz’o’k chi us; wankeb’ li santil ochoch li xe’xjal li hoonalil re xk’anjel re naq te’ruuq chixk’ulb’al xtamikeb’ li saaj komon li yookeb’ chi wulak sa’ li santil ochoch.
Junxil, yal jo’q’ehaq naq eb’ li saaj neke’xk’am chaq xk’ab’a’eb’ tz’aqaleb’ lix komon sa’ li santil ochoch. Anajwan, rajlal nab’aanuman, ut k’iila sut naq a’aneb’ li saaj li ke’tawok re lix komon.
Jo’kan ajwi’, naab’aleb’ li saaj ak xe’xk’e reetal naq xq’axtesinkileb’ xhoonal re xb’aanunkil resilal li junkab’al ak xk’e xkawilal lix nawom chirix li na’leb’ re li kolb’a-ib’. Ak xnimob’resi xwankil li Musiq’ej sa’ xyu’ameb’ ut xkub’si xwankilal laj xik’ ilonel. Ak xtenq’aheb’ chi nach’ok rik’ineb’ lix junkab’al ut rik’in li Qaawa’ Jesukristo. Ak xe’xtzol naq li k’anjel a’in ink’a’ naxkoleb’ ka’ajwi’ li kamenaq; nokoxkol b’an chiqajunilo (chi’ilmanq Tz. ut S. 128:18).
Eb’ li saaj ak xe’ril li k’anjel chi us; anajwan, eb’ li na’b’ej yuwa’b’ej tento te’ril. Wankeb’ naab’al li xe’xk’ulub’a li kub’iha’ sa’ li li ruchich’och’ reheb’ li musiq’ej, b’antiox reheb’ li saaj, ut yookeb’ chiroyb’eninkil li k’anjel li ka’ajwi’ nab’aanuman rik’ineb’ li ninq sa’ li santil ochoch sa’ ruchich’och’. Li k’anjel re xch’utub’ankil lix junkab’al li Dios moko wan ta ka’ajwi’ choq’ reheb’ li saaj chi moko li tiix. Wan b’an re chixjunileb’. Laa’o aj ch’utub’anel chiqajunil.
A’an a’in lix k’anjel li qakutankil laa’o, li yeeb’il xb’aan laj Pablo jo’ li “xt’zaqlojik ru li kutan,” naq kixye naq li Dios tixxaqab’ “li Kristo chixjolomil chixjunil li wan sa’ choxa ut li wan sa’ ruchich’och’ ” (Efesios 1:10). Naru xb’aanunkil a’in b’antiox re li k’anjel aj tojol rix li maak li kixb’aanu li Raarookil Ralal li Dios, li Jesukristo. B’antiox re a’an, eb’ li qakomon, “li najt [wankeb’] chaq junxil, nach’ chik [wankeb’] sa’ xk’ab’a’ xkik’el li Kristo. Xb’aan naq li Kristo a’an li qatuqtuukilal: A’an kijunajink re li wiib’ chi tenamit ut kixjuk’ li tz’ak najachok [qe]” (Efesios 2:13–14). Laa’at ak xaweek’a a’in, jo’ laa’in, naq xak’ul xnimob’resinkil laa rahom naq xawil xjalam-uuch jun laa komon re junxil. Ak xaweek’a sa’ li santil ochoch, naq jun li k’ab’a’ej sa’ hu x’ok jo’ naq ink’a’ raj yal hu, ut ink’a’ xatru chixramb’al xnawb’al naq li kristiaan a’in xnaw aawu ut xreek’a laa rahom.
Ninch’olob’ xyaalal naq li Dios Yuwa’b’ej naraj naq eb’ li ralal xk’ajol te’q’ajq rik’in, sa’ junkab’al ut sa’ loq’alil. Yo’yo li Kolonel. Naxb’eresi ut narosob’tesi li k’anjel a’in, ut nokoril ut naxk’am qab’e. Naxb’antioxi aawe laa k’anjel sa’ xch’utub’ankil xjunkab’al lix Yuwa’, ut ninye naq taak’ul li tenq’ li nakasik’, ut li nakawaj ru. Sa’ lix k’ab’a’ li Jesukristo, amen.