“Lin tuqtuukilal usilal ninkanab’ eerik’in”
Li Qaawa’ kixyeechi’i tuqtuukilal reheb’ lix tzolom naq elk chaq re chiruheb’. Juntaq’eet li yeechi’ihom naxb’aanu qik’in laa’o.
Ex inkomon ixq, osob’tesinb’ilo xb’aan lix Musiq’ li Dios sa’ li ewu a’in. Rik’in li musiq’anb’il aatin k’eeb’il xb’aaneb’ li jolominel ixq a’in kaweb’ rib’ jo’ ajwi’ rik’in li b’ichank, kawob’resinb’il li qapaab’aal ut nimob’resinb’il rajom li qach’ool chixpaab’ankileb’ li loq’laj sumwank qab’aanuhom rik’in li qaChoxahil Yuwa’ aj rahonel. Xqeek’a chi nimaak li qarahom choq’ re li Qaawa’ Jesukristo ut li qab’antioxihom choq’ re li xnimal ru maatan re lix mayej aj tojol-ix.
Moko ch’a’aj ta xtawb’al ru li tinye sa’ li ewu a’in. Chiqajunil naqeek’a li tuqtuukilal sa’ li ewu a’in. Chiqajunil naqaj raj reek’ankil li tuqtuukilal a’an sa’ li qaam, sa’ li qajunkab’al, ut rik’ineb’ li ani wankeb’ chiqasutam. Li Qaawa’ kixyeechi’i tuqtuukilal reheb’ lix tzolom naq elk chaq re chiruheb’. Juntaq’eet li yeechi’ihom naxb’aanu qik’in laa’o. A’b’an, kixye naq tixk’e tuqtuukilal jo’ naraj a’an, ink’a’ kama’ naxk’e li ruchich’och’. A’an kixch’olob’ chanru naxtaqla tuqtuukilal:
“A’b’an li K’ojob’anel Ch’oolej, a’ li Santil Musiq’ej li tixtaqla chaq li Yuwa’b’ej sa’ ink’ab’a’, a’an textzol chirix chixjunil ut tixjultika eere chixjunil li xinye eere.
“Li tuqtuukilal usilal ninkanab’ eerik’in, lin tuqtuukil usilal nink’e eere; ink’a’ kama’ naxk’e li ruchich’och’. Misachk eech’ool chi k’oxlak, chi moko chexxiwaq” (Jwan 14:26–27).
Eb’ li ralal laj Mosiah ke’raj ru li tuqtuukilal a’an naq ke’xtiqib’ lix taqlanb’il k’anjel sa’ xyanqeb’ laj Lamanita. Rik’in naab’al li yot’ik sa’ xch’ooleb’ naq ke’xk’e reetal xnimal lix k’anjel, ke’tijok re te’k’ojob’aaq xch’ool. Ut “li Qaawa’ kirula’aniheb’ rik’in lix Musiq’, ut kixye reheb’: Chik’ojob’aaq eech’ool. Ut ke’k’ojob’aak xch’ool” (Alma 17:10; chi’ilmanq ajwi’ Alma 26:27).
Wankeb’ hoonal sa’ wi’ taawaj ru li tuqtuukilal naq ink’a’ nakanaw chi us li k’a’ru taak’ulmanq rik’in li ch’a’ajkilal li te’chalq. Eb’ li ralal laj Mosiah ke’xtzol li na’leb’ li kixk’ut li Qaawa’ chiru laj Moroni. A’an jun eetalil choq’ qe chiqajunil: “Ut wi teʼchalq li winq wikʼin tinkʼut chiruhebʼ lix qʼunalebʼ xmetzʼew. Ninkʼe xqʼunalebʼ xmetzʼew li winq re taaruuq teʼwanq chi tuulanebʼ xchʼool; ut tzʼaqal li wusilal choqʼ re chixjunilebʼ li winq li nekeʼxtuulanobʼresi ribʼ chiwu; xbʼaan naq wi nekeʼxtuulanobʼresi ribʼ chiwu, ut nekeʼpaabʼank we, chirix aʼan tinkʼe li kʼaʼru qʼun xmetzʼew choqʼ kawilal chiruhebʼ ” (Eter 12:27).
Laj Moroni kixye naq rik’in “rab’inkil li aatin a’in,” a’an “kik’ojob’aak [xch’ool]” (Eter 12:29). A’an naru tixk’ojob’ qach’ool chiqajunil. Eb’ li ani ink’a’ neke’xk’e reetaleb’ xq’unaleb’ xmetz’ew ink’a’ neke’xik chi uub’ej. Laa nawom chirix lix q’unal aametz’ew a’an jun osob’tesink naq a’an nakatxtenq’a chi wank chi tuulan aach’ool ut nakatxtenq’a chixsutq’isinkil aawib’ rik’in li Kolonel. Li Musiq’ej moko ka’aj ta wi’ naxk’ojob’ aach’ool, a’an ajwi’ li k’a’ru naxk’e xwankil lix tojb’al rix li maak chixjalb’al anihat laa’at. Toja’ naq li k’a’ru q’un xmetz’ew na’ok choq’ kawilal.
Wan hoonal naq laj Satanas tixyal xsachb’al aapaab’aal; nak’ulman rik’in chixjunileb’ lix tzolom li Jesukristo. Aakolb’al chiru li sachok a’in, a’an xk’uulankil li Santil Musiq’ej jo’ aawochb’een. Li Musiq’ej tixye tuqtuukilal re laa waam. A’an tixwaklesi aach’ool chi uub’ej rik’in paab’aal. Ut a’an tixsutq’isi sa’ laa ch’ool aajultikahom chirixeb’ li hoonal xaweek’a wi’ lix saqen ut lix rahom li Jesukristo.
Li jultiko’k-e, a’an tana’ jun reheb’ li maatan q’axal loq’ naru tixk’e aawe li Musiq’ej. A’an “textzol chirix chixjunill ut tixjultika eere chixjunil li [xye li Qaawa’] eere” (Jwan 14:26). Naru naq li jultikahom a’an tana’ jun tij li kisume’ ru, jun k’ojob’anb’il k’anjel re li tijonelil li kik’ule’, jun xnawom aach’ool li kixaqab’aak xyaalal, malaj junaq sut xawil li ruq’ li Dios re k’amok b’e sa’ laa yu’am. Maare sa’ junaq kutan chalel naq taawaj ru kawilal, li Musiq’ej tixk’e chi jultiko’k aawe li k’a’ru xaweek’a sa’ li ch’utam a’in. Nintz’aama naq jo’kan chi’uxmanq.
Jun injultikahom li naxk’am we li Musiq’ej chi kok’ aj xsa’, a’an jun ewu k’iila chihab’ chaq anajwan naq wankin sa’ jun ch’utam re li loq’laj wa’ak sa’ jun ch’ina kab’l sa’ Innsbruck, Austria. Wan chaq chirub’el li b’e naxik wi’ li tren. Yal kab’laju tana’ li yookeb’ chi okenk, chunchuukeb’ sa’ tem re che’. Ixqeb’ lix k’ihaleb’, wankeb’ li saaj jo’ ajwi’ junjunqeb’ li tiixeb’ b’ayaq. Kiwil xya’al li ruheb’ re b’antioxink naq najek’iman li loq’laj wa’ak chiru li ch’ina ch’uut. Kiweek’a lix rahom li Kolonel choq’ reheb’ li Santil Paab’anel a’an, ut ke’reek’a a’an ajwi’. A’ut li sachb’a-ch’oolej li q’axal wi’chik nanaq chi us sa’ inch’ool, a’an li saqen li kixnujob’resi li ch’ina kab’l a’an, xk’amb’al chaq ajwi’ li tuqtuukilal rochb’een. Q’ojyin chaq ut maak’a’ rilob’aal li kab’l, a’b’an numenaq li kab’l rik’in saqen chanchan xsaqenkil li kutan sa’ wa’leb’.
Lix saqen li Santil Musiq’ej kilemtz’un ut nim xwankil sa’ li ewu a’an. Ut eb’ li ilob’aal li ke’xk’e chi ok li saqen, a’an li tuulanil raameb’ laj Santil Paab’anel a’an, li ke’chal chiru li Qaawa’ re xsik’b’al xkuyb’al xmaakeb’ ut re xk’eeb’aleb’ xch’ool chixjultikankil a’an junelik. Moko ch’a’aj ta xjultikankil li Qaawa’ sa’ li hoonal a’an, ut li nanaq sa’ inch’ool chirix li loq’laj hoonal a’an nikinxtenq’a chixjultikankil a’an ut lix tojb’al rix li maak kixb’aanu chiruheb’ li chihab’ chalen chaq a’an. Sa’ li kutan a’an, li yeechi’ihom li wan sa’ li tij re li loq’laj wa’ak naq li Musiq’ej junelik taawanq qik’in kitz’aqob’resiik ru ut chi jo’kan kixk’am chaq li eek’ahom re saqen ut tuqtuukilal.
Jo’ laa’at, ninb’antioxi chanru naq li Qaawa’ na’ula’anink we rik’in laj K’ojob’anel Ch’oolej naq nawaj ru tuqtuukilal. A’ut li qaYuwa’ sa’ Choxa moko ka’aj ta wi’ naxk’oxla lix k’ojk’ookilal qach’ool, q’axal wi’chik naxk’oxla ma yooko chi xik chi uub’ej. “Aj K’ojob’anel Ch’oolej” a’an yal jun reheb’ lix k’ab’a’eb’ li Santil Musiq’ej sa’eb’ li loq’laj hu. Arin wan jun chik: “Ut anajwan, chi yaal, chi yaal, ninye aawe, kanab’ aawib’ chiru li Musiq’ej a’an li nak’amok b’e chixb’aanunkil li chaab’il” (Tz. ut S. 11:12). Chi kok’ aj xsa’, li chaab’ilal tatxk’am wi’ chixb’aanunkil, a’an xtenq’ankil anihaq chik chixk’ulb’al xk’ojob’ankil lix ch’ool xb’aan li Dios.
Rik’in xchaab’ilal xna’leb’, li Qaawa’ nokoxch’utub’ sa’ komonil sa’eb’ li ch’uut ut tzoleb’aal sa’ lix Iglees. Naxb’aanu re xnimankil aawankil chixb’aanunkil li us. Sa’eb’ li ch’uut a’in, wan aateneb’anb’il k’anjel chi k’anjelak chiru aawas aawiitz’in choq’ re a’an. Qayehaq, wi saaj ixqat laa’at, maare xpatz’e’ aawe xb’aan laa obiisp malaj laa jolominel sa’ li Saaj Ixq naq taatenq’a junaq chik saaj ixq li ink’a’ chik mas nawulak. Maare laa’at nakanaw ru chi us chiru li obiisp malaj li jolominel. Maare nakanaw naq wan xch’a’ajkilal sa’ rochoch malaj sa’ tzoleb’aal malaj ut sa’ xkab’ichaleb’. Eb’ laa jolominel ink’a’ tana’ neke’xnaw k’a’ut naq musiq’anb’ileb’ chapatz’b’al chixtenq’ankil, a’b’an li Qaawa’ naxnaw, ut a’an naxjolomi lix k’anjel rik’in lix musiq’anb’il na’leb’ lix Musiq’.
Re elk chi chaab’il sa’ laa k’anjel, na’ajman li sachb’a-ch’oolej re xjalajik laa waam ut xjalajik li raam li saaj ixq li taqlanb’ilat chixkolb’al—ut re naq taak’ulmanq a’an, tento naq taa’ochb’eeninq eere li Santil Musiq’ej. Li Musiq’ej naru tixk’e aawankil chirilb’al li saaj ixq li ink’a’ mas nawulak jo’ ilb’il xb’aan li Qaawa’. Li Qaawa’ naxnaw ru li raam ut laa waam laa’at, ut a’an naxnaw naq naru taajalmanq li aamej. A’an naru taa’ula’aninq eere rik’in lix Musiq’ re xmusiq’ankil li tuulanil, li kuyuk maak, ut li rahok.
Li Musiq’ej a’an naru tixk’e li aatin, li b’aanuhom, ut li kuyum li na’ajman ru choq’ aawe re xb’oqb’al jun karneer chi sutq’iik sa’ li ketomq. Ut a’an naru tixtoch’ xch’ool li ketomq sa’ li tzoleb’aal reheb’ li saaj ixq chixraab’al ut chixk’eeb’al li sahil xk’ulunik li karneer sachenaq, re naq jo’q’e nasutq’iik, taareek’a naq sa’ ochoch xsutq’i chaq.
Lee wankilal chixb’aanunkil li us jo’ jun ch’uut re lix rab’in li Dios, chapcho chi us rik’in li junajil ut li rahok li wan sa’ lee yanq. A’an a’in jun chik li maatan re tuqtuukilal li nachal rik’in li Santil Musiq’ej.
Laj Alma kixtaw ru a’in. Xmaak a’in naq a’an kixtz’aama chiru lix tenamit “naq maajun wech’ok-ib’ taawanq li jun rik’in li jun chik; naq te’iloq b’an chi uub’ej chi junajeb’ rilob’aal, chi junajeb’ xpaab’aal ut junajeb’ xkub’iha’, chi kemb’il sa’ komonil lix ch’ooleb’ rik’in junajil ut rik’in rahok li jun choq’ re li jun chik” (Mosiah 18:21).
Ajb’il ru li junajil re naq taawanq li Musiq’ej sa’ li qatzoleb’aal ut sa’ li qajunkab’al. A’b’an laa’at nakanaw rik’in li k’a’ru aak’ulum sa’ laa yu’am, jo’ ninnaw ajwi’ laa’in, naq ch’a’aj b’ayaq xk’uulankil junelik li junajil a’an re rahok. Na’ajman ru li Santil Musiq’ej choq’ ochb’een re xteeb’al xnaq’ qu ut xtuqub’ankil qach’ool.
Nanaq sa’ inch’ool, naq jun sut li walal li wuqub’ malaj waqxaqib’ xchihab’ yoo chi pisk’ok sa’ xb’een li ch’aat chi kaw ut xb’aan a’in sa’ inch’ool naq maare taajuk’eq li ch’aat. Kinjosq’o, ut kinb’aanu sa’ junpaat li tento tinb’aanu re xtusub’ankil li qochoch. Kinchap lix tel li walal ut kintaqsi toj reetal naq wan li rilob’aal chiru li we.
Li Musiq’ej kixk’e li aatin sa’ ink’a’uxl. A’an jun q’unil xyaab’ k’uxej, a’b’an kixk’ob’ xchamal inch’ool. “Laa’at yookat chixchapb’al jun chaab’il winq.” Chi timil kink’e sa’ ch’aat ut kinpatz’ xkuyb’al inmaak re.
Anajwan a’an okenaq jo’ li chaab’il winq li kik’ute’ chiwu xb’aan li Santil Musiq’ej 40 chihab’ chaq anajwan. Ninb’antioxi chi junelik naq li Qaawa’ kinixkol chiru li eek’ahom ink’a’ us rik’in xtaqlankil li Santil Musiq’ej re xk’eeb’al inwankil chirilb’al jun ralal li Dios jo’ ilb’il xb’aan a’an.
Li junajil nakasik’ sa’ li qajunkab’al ut sa’ li Iglees taachalq naq taqakanab’ li Santil Musiq’ej chixjalb’al li k’a’ru naqil naq naqil qib’ chiqib’il qib’ jo’ ajwi’ naq naqak’oxla qib’ chiqib’il qib’. Li Santil Musiq’ej na’ilok rik’in li saq ruhil rahok narahok wi’ li Kristo. Ab’i li raatin laj Mormon re xch’olob’ankil li tz’aqal rahok. K’oxla jo’q’e aaweek’ahom a’an:
“Ut li rahok najt naʼoybʼenin, ut chaabʼil xchʼool, ut inkʼaʼ nakaqalin, ut inkʼaʼ nimobʼresinbʼil ribʼ, inkʼaʼ naxsikʼ li kʼaʼru re, inkʼaʼ saʼ junpaat najosqʼoʼ, maajun maaʼusilal naxkʼoxla, ut moko nasahoʼ ta xchʼool rikʼin li maaʼusilal; rikʼin bʼan li yaal nasahoʼ xchʼool, chixjunil naxkuy, chixjunil naxpaabʼ, chixjunil naxyoʼoni, chixjunil naxkuy xnumsinkil.
“Joʼkan ut, ex was wiitz’in raarookex inbʼaan [ixq ut winq a’an], wi maakʼaʼ li rahok eerikʼin, maakʼaʼ nekexʼok wiʼ, xbʼaan naq li rahok maajoʼqʼe naʼosoʼ. Joʼkan ut, chexjiloq rikʼin li rahok, aʼan li qʼaxal nim wiʼchik chiru chixjunil, xbʼaan naq chixjunil li kʼaʼaq re ru tento taaʼosoʼq—
“Aʼbʼanan li tzʼaqal rahok aʼan li saq ruhil rahok narahok wiʼ li Kristo, ut junelik nawan; ut ani natawman chi wank rikʼin saʼ rosoʼjik li kutan, usaq choqʼ re aʼan.
“Joʼkan ut, ex was wiitzʼin raarookex inbʼaan [ixq ut winq], tijonqex chiru li Yuwaʼbʼej chi anchal xmetzʼew eechʼool, re texnujaq rikʼin li rahok aʼin, li naxkʼe saʼ xbʼeenebʼ chixjunil li tzʼaqal nekeʼtaaqenk re li Jesukristo, li Ralal, re naq taaruuq texʼok choqʼ ralal [ut xrab’in] li Dios; re naq joʼqʼe tixkʼut ribʼ toowanq chanchan aʼan, xbʼaan naq taqil aʼan joʼ chanru naq wan; re taawanq qikʼin li yoʼonihom aʼin; re taasaqobʼresiiq qu joʼ chanru ajwiʼ naq saq ru aʼan” (Moroni 7:45–48).
A’an li k’a’ru naraj lee Yuwa’ sa’ Choxa choq’ eere, ex chaab’il xrab’in. Maare najt a’an jo’ nekeril, a’ut sa’ rilob’aal a’an, moko najt ta wankex. Jo’kan naq a’an na’ula’anink eere rik’in lix Musiq’ re xk’ojob’ankil eech’ool, re xwaklesinkil eech’ool, ut re eemusiq’ankil chi xik chi uub’ej.
Ninkanab’ eerik’in intz’aqal xcholob’ankil li yaal naq li Yuwa’b’ej naxnaw eeru—naxnaw li nekeraj ut lee k’ab’a’—nekexxra, ut narab’i lee tij. Lix Raarookil Ralal nekexxb’oq chi chalk rik’in. Ut eb’ a’an neke’xtaqla li Santil Musiq’ej chi tenq’ank eere sa’ lix yalb’al eeq’e chi k’anjelak chiru jalaneb’ sa’ xk’ab’a’eb’ a’an.
Xb’aan lix tojb’al rix li maak xb’aan li Jesukristo, li Santil Musiq’ej jo’ jun ochb’een rajlal tixsantob’resi ut tixch’ajob’resi lee musiq’. Toja’ naq teereek’a li tuqtuukil usilal li kixyeechi’i li Kolonel naq tixkanab’ rik’in lix tzolom. Rik’in li tuqtuukil usilal a’an taachalq ajwi’ li yo’onink q’axal nalemtz’un ut jun eek’ahom re saqen ut rahok chalen chaq li Yuwa’b’ej ut lix Raarookil Ralal, li naxjolomi li rawa’b’ejihom sa’ ruchich’och’ rik’in li musiq’anb’il na’leb’ k’eeb’il re lix yo’yookil profeet. Jo’kan ninch’olob’ xyaalal sa’ lix k’ab’a’ li Qaawa’ Jesukristo, amen.