« ’A fa’aro’o iāna », pene 2 nō Te feiā mo’a : Te ’ā’amu o te ’Ēkālesia a Iesu Mesia i te mau mahana hope’a nei, Buka 1, Te reva nō te parau mau, 1815–1846 (2018)

Pene 2 « ’A fa’aro’o iāna »

Pene 2

’A fa’aro’o iāna

’Ua ti’a ’oi’oi Iosepha i te hō’ē po’ipo’i o te tau fa’atupura’a rā’au, i te matahiti 1820, ’e ’ua haere atura i roto i te uru rā’au i pīha’i iho i tōna fare. E mahana maita’i ’e te nehenehe, ’ua ’ānapanapa noa te mau hihi mahana nā rotoroto i te mau ’āma’a rā’au i ni’a. ’Ua hina’aro ’oia ’ia vai ’ōna ana’e ’ia pure ’oia, ’e ’ua ’ite ’oia i te hō’ē vāhi hau i roto i te uru rā’au i reira tōna vāerera’a, ’aita i maoro roa a’enei. ’Ua vaiiho ’oia i tāna to’i i reira, i ni’a i te hō’ē tumu tāna i tāpū.¹

I te taera’a i reira, ’ua hi’o Iosepha ’ati a’e iāna nō te ha’apāpū ē, ’o ’oia ana’e. ’Ua taiā ’oia ’ia pure pūai ’e ’aita i hina’aro ’ia fa’ataupupuhia mai.

I te pāpūra’a iāna ē o ’ōna ana’e, ’ua tūturi atura Iosepha i ni’a i te repō pūto’eto’e ’e ’ua ha’amata ihora i te hōhora i te mau hina’aro o tōna ’ā’au i te Atua. ’Ua ani ’oia i te aroha ’e te fa’a’orera’a hara, ’e te pa’ari nō te ’ite i te mau pāhonora’a i tāna mau uira’a. « E te Fatu ē » ’ua pure ’oia, « I tei hea ’ēkālesia tā’u e ’āmui atu ? »²

’A pure noa ai ’oia, e au ra tē ’oru ra tōna arero tae roa e’ita tāna e nehenehe fa’ahou e paraparau. Fa’aro’o a’era ’oia i te māniania ’āvae i muri iāna ’aita rā e ta’ata i te fāriura’a ’oia. ’Ua tāmata fa’ahou ’oia i te pure, pūai ato’a mai rā te māniania ’āvae, mai te huru ra tē haere mai ra te tahi ta’ata. Ti’a mai nei ’oia i ni’a nō te hi’ohi’o ’ati a’e iāna, ’aita rā e ta’ata.³

I reira, haru mai nei te hō’ē mana ’ite-’ore-hia iāna. ’Ua tāmata fa’ahou ’oia i te paraparau, ’ua tāpe’ahia rā tōna arero ’ia parau. Tāpo’ihia ihora ’oia i te hō’ē pōiri ta’ota’o ’ati a’e iāna ta’e roa ’ua mo’e roa te māramarama o te mahana. ’Ua tae mai te fē’a’a ’e te mau hōho’a ri’ari’a i tōna vārua, nō te ’āehuehu ’e ’nō te fa’anevaneva iāna. E au rā ’iāna mai te mea ra ē e ta’ata mau ’e te mana rahi e hina’aro ra e ha’amou iāna.⁴

’Ua fa’a’ohipa ’oia i tōna pūai ato’a, ’ua pi’i fa’ahou atura Iosepha i te Atua. Matara ihora tōna arero, ’e tahiti’a a’e ra ’oia ’ia fa’aorahia. ’Ua topa fa’ahou atura rā ’oia i roto i te tapineva, ninahia e te pōuri mohimohi ’e ’ua tae roa i te vaiiho ’iāna iho ’ia ha’amouhia.⁵

I reira iho, fā mai nei te hō’ē pou māramarama i ni’a a’e i tōna upo’o. ’Ua pou marū noa mai ’e e au ra ’ua ura te uru rā’au i te auahi. ’A vai ai te māramarama i ni’a iāna, ’ua ’ite Iosepha ’ua fa’aru’e mai te mana ’ite-’ore-hia. ’Ua pārahi mai te Vārua o te Atua, ’ua fa’a’ī ’iāna i te hau ’e i te ’oa’oa ’aita e nehenehe e parau.

I te hi’ora’a ’oia i roto i te māramarama, ’ua ’ite Iosepha i te Atua te Metua e ti’a ra i ni’a a’e iāna i roto i te reva. ’Ua hau te teatea ’e te hanahana o tōna hōho’a mata ’aita roa a’enei ’o Iosepha i ’ite nā. ’Ua pi’i a’era te Atua iāna ma tōna i’oa ’e ’ua fa’atoro atura i te rima i ni’a i te tahi ta’ata tei fā mai i pīha’i iho iāna. ’Ua parau ’oia : « ’O tā’u tamaiti here teie ». « ’A fa’aro’o iāna ! »⁶

’Ua hi’o Iosepha i te hōho’a mata ’o Iesu Mesia. E mea teatea ’e te hanahana, mai tō te Metua.

’Ua parau te Fa’aora : « E Iosepha, ’ua fa’a’orehia tā ’oe mau hara ».⁷

I te māmāra’a tōna teimaha, ’ua ui fa’ahou Iosepha i tāna uira’a : « Tei hea ’ēkālesia tā’u e ’āmui atu ? »⁸

« Eiaha e ’āmui atu ia rātou », ’ua parau te Fa’aora iāna. « Tē ha’api’i nei rātou ’ei ha’api’ira’a tumu i te mau fa’auera’a a te ta’ata, ma te hō’ē huru paieti, tē huna nei rā rātou i te mana nō te reira ».

’Ua parau te Fatu ia Iosepha ē ’ua mo’e roa te ao nei i roto i te hara. « ’Aita te ta’ata i rave i te maita’i » tāna i fa’ata’a atu. « ’Ua fa’aru’e rātou i te ’evanelia ’e ’aita e ha’apa’o nei i tā’u mau fa’auera’a ». ’Ua mo’e ’aore rā ’ua fa’ahuru-’ē-hia te mau parau mau mo’a, ’ua fafau mai rā ’oia e heheu mai ’oia i te ’īra’a o te ’evanelia ia Iosepha i muri nei.⁹

’A paraparau noa ai te Fa’aora, ’ua ’ite atu Iosepha i te hō’ē tīria melahi ’e te māramarama ’ati a’e ia rātou e mea ’ana’ana a’e ïa i te mahana i te avatea ra. ’Ua parau te Fatu : « Inaha teie nei ho’i, e haere ’oi’oi mai au ma te ’ahuhia i te hanahana o tō’u nei Metua ».¹⁰

’Ua mana’o roa Iosepha e pau te uru rā’au i te ’ana’ana, mai te sene ura a Mose rā te mau tumu rā’au ’e ’aita i pau i te auahi.¹¹

I te mo’era’a te māramarama, ’ua ’ite Iosepha iāna iho tē tārava ra i raro, tē hi’o ra i ni’a i te ra’i. ’Ua reva te pou māramarama, ’e ’ua mo’e ’ē tāna hara ’e tōna ’āehuehue. ’Ua ’ī tōna ’ā’au i te mau mana’o nō te here hanahana.¹² ’Ua paraparau mai te Atua te Metua ’e ’o Iesu Mesia, ’e ’ua ’ite nā roto iāna iho nāhea ’ia ’ite i te parau mau ’e te fa’aorera’a hapa.

Paruparu roa nō te hā’uti’uti nā roto mai i te ’ōrama, ’ua tārava noa Iosepha e tae roa i te ho’i-fa’ahou-ra’a mai tōna pūai. I muri iho ’ua ’aro ’oia i te fare ’e ’ua tūru’i i ni’a i te ha’apūpūra’a auahi nō te turu. ’Ite mai nei tōna metua vahine iāna ’e ’ua ui atu ra e aha te fifi.

« Maita’i roa », ’ua ha’apāpū ’oia ’iāna. « Mea maita’i roa vau ».¹³

Tau mahana i muri iho, tē paraparau ra ’oia i te hō’ē ’orometua, fa’ati’a a’era Iosepha i te mea tāna i ’ite i roto i te uru rā’au. E ’orometua itoito i roto i teie arara’a pae fa’aro’o e tupu ra, ’ua mana’o Iosepha ē e ti’aturi mai ’oia i tāna ’ōrama.

I te ha’amatara’a, ’ua fa’aro’o tāu’a ’ore te ’orometua i tāna mau parau. Tē parau nei te mau ta’ata e ’ōrama hanahana tā rātou i fāri’i i terā taime e terā taime.¹⁴ I reira rā, ’ua ha’amata ’oia i te riri ’e i te pāto’ito’i, ’e ’ua parau ’oia ’ia Iosepha nā te diabolo tāna ’ā’amu. ’Ua parau ’oia, ’ua fa’aea te mau mahana nō te mau ’ōrama ’e te mau heheura’a e mea maoro i teie nei, ’e e’ita te reira e ho’i fa’ahou mai.¹⁵

’Ua māere ’o Iosepha, ’e ’āria ihora ’oia ’ua ’ite ē e’ita te ta’ata e ti’aturi i tāna ’ōrama.¹⁶ E aha pa’i e ’ore ai ? E ’ahuru ma maha ana’e matahiti tōna ’e ’aita e ’ite i te pae nō te ha’api’ira’a. Nō roto mai ’oia i te hō’ē ’utuāfare veve ’e ’ua mana’o e fa’a’apu i te fenua i te toe’a o tōna orara’a ’e ’ia rave i te tahi mau ’ohipa ri’i ’ia roa’a mai te moni.

’E nō reira, tē ’āfaro ’ore ra vetahi mau ta’ata i tōna ’itera’a pāpū ’ātīrē nō te tāhitohito iāna. E mea māere roa, ’ua feruri ’oia, te hō’ē noa tamaiti ’aita e ha’afifi ra i te ao nei e nehenehe e fa’atupu i te ’ino’ino ’e te vahavaha. « Nō te aha e hāmani ’ino iā’u nō te paraura’a i te parau mau ? » ’ua hina’aro ’oia i te ui. « Nō te aha te ao nei e mana’o ai ē, e huna vau i te mea tā’u i ’ite mau ? »

’Ua uiui noa Iosepha nō ni’a i teie mau uira’a i te toe’a o tōna orara’a. « ’Ua ’ite mau vau i te māramarama, ’e i roto i taua māramarama ra, ’ua ’ite au i na ta’ata to’opiti, ’e ’ua paraparau mai ihoa raua iā’u » ’ua parau ’oia tau taime i muri iho, « ’e noa atu ’ua au’orehia ’e ’ua hāmani-’ino-hia vau nō te mea ’ua parau vau ē, ’ua ’ite au i te ’ōrama, ’e e mea pāpū ».

« ’Ua ’ite au i te reira, ’e ’ua ’ite au ē, ’ua ’ite te Atua i te reira », ’ua fa’a’ite ’oia, « e’ita ho’i tā’u e nehenehe e huna i te reira » ¹⁷

I te taime ’a ’ite ’ai Iosepha ē te fa’a’itera’a i tōna ’ōrama nō te ha’afāriu noa ïa i tōna mau ta’ata tupu ’ia pāto’i iāna, ’ua tāpe’a noa ’oia i te reira nāna, ma te ’oa’oa nō te ’ite tā te Atua i hōro’a ’iāna.¹⁸ I te tahi atu mahana, i muri a’e i te fa’aāteara’a mai ia New York, ’ua tāmata ’oia i te pāpa’i i te mea tāna i ’ite i roto i te uru rā’au. ’Ua fa’ata’a ’oia i tōna hia’ai rahi nō te fa’a’orera’a hara ’e te fa’aarara’a a te Fa’aora i tō te ao nei i te tītau ’ia tātarahapa. ’Ua pāpa’i ’oia iho i te mau ta’o, noa atu tāna pāpa’ira’a maumau, ’ua tāmata mau rā i te fa’a’ite i te hanahana ari’i o taua taime ra.

I roto i te mau matahiti i muri mai, ’ua fa’ati’a ’oia i te ’ōrama i te mau ta’ata, ma te tītau i te mau pāpa’i parau nō te tauturu iāna i te fa’a’itera’a i teie mea māere e’ita e nehenehe e parau. ’Ua parau ’oia nō tōna hia’ai ’ia ’itehia mai te ’ēkālesia mau ’e ’ua fa’ahiti ’oia i te parau nō te Atua te Metua tei fā nā mua nō te fa’a’ite i te Tamaiti. ’Ua iti mai tāna i pāpa’i nō ni’a i tāna ’imira’a i te fa’a’orera’a hara ’e ’ua rahi a’e nō ni’a i te poro’i nui o te parau mau a te Fa’aora ’e te hina’aro i te hō’ē fa’aho’i-fa’ahou-ra’a mai o te ’evanelia.¹⁹

Nō te mau tauto’ora’a ato’a nō te pāpa’i i tōna ’itera’a rau, ’ua fa’a’ite pāpū Iosepha ē ’ua fa’aro’o ’e ’ua pāhono mai te Fatu i tāna pure. ’Ei hō’ē tamaiti ’āpī, ’ua ha’api’i mai ’oia ē ’aita fa’ahou te ’ēkālesia a te Fa’aora i te fenua nei. ’Ua fafau mai rā te Fatu e heheu-rahi-hia mai nō ni’a i tāna ’evanelia ’ia tae i te taime e hina’arohia. Nō reira, ’ua fa’aoti ’oia e ti’aturi i te Atua, e ha’apa’o noa i te fa’auera’a tāna i fāri’i i roto i te uru rā’au ’e ’ia tīa’i māite i te tahi atu mau arata’ira’a ’āpī.²⁰